Lögberg - 13.08.1914, Page 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 13 AGOST 1914.
3
Sjúk rastun dun.
Ekkert er þaS seni flýtir fyrir
bata og gerir sjúklingnum veikina
bærilegri, þegar sjúkdóm ber aS
höndum, en góö stundun eSa
hjúkrun. Fullkomnustu læknis-
verk og ráSleggingar og beztu
meSul, eru árangurslítil, ef ná-
kvæma og skynsamlega hjúkrun
brestur. ÞaS er ekkert efamál, aS
fjöldi rnanna deyr fyrir þá sök, aS
ýmislegt er látiö eftir þeim, þeg-
er þeir eru veikir, og ýmsum
læknisráSum ekki fylgt. Þetta erj
venjulega i góðu skyni gert, og 1
jafnvel altaf. ÞaS er oftast af of- j
miklum brjóstgæSum viS hinn
veika, ofmikiili eftirlátsemi. Veik-
ur maSur er eins og barn, sem
verður aS hafa vit fyrir. ÞaS
dtigar ekki aS láta alt eftir honum.
sem hann fer fram a. ÞaS getur
staSiS honum fyrir bata; breytt
veikinni i aSra hættulegri, og jafn-
vel kostaS líf hans.
ÓhlýSni í einu einasta atriSi
gegn þeim reglum og fyrirmælum,
sem læknirinn skilur eftir til þess
aS fylgja, getur veriS orsök þess.
aS alt annaS verSi árangurslaust.
Tökum t. d. taugaveiki. Þegar
sjúklingurinn er aS byrja aS hress-
ast eftir þann sjúkdóm, er hann
innantómur og magur; hann hefir
því óslökkvandi löngun í mat, og
þaS helzt eitthvaS kjarngott og
undirstöSumikiS. Nú er tauga-
veiki þannig variS, aS innan í
þörmunum er fult af smá graftar-
kýlum eSa bólum, sem valda ó-
teljandi sárum. ÞaS er því um aS
gera aS láta sem minst reyna á þá
parta á meSan þessi sár eru aS
gróa. Eitt aSalatriSiS til þess aS
sár geti gróiS, er aS þaS geti veriS
sem hreyfingarminst og aS alt í
kring um þaS sé lika hreyfingar-
litiS. Ef maSur sker sig í hend-
ina eSa hefir sár eftir kýli eSa af
einhverjum öSrum ástæSum, þá sér
maSur aS þaS hefir ekki tækifæri
til þess aS gróa, ef alt af er veriS
aS kreista holdiS í kring um þaS
eSa róta viS sárinu sjálfu. Um
aS gera aS þaS hvílist sem mest
og sem bezt.
Þegar ntaSur borSar eitthvaS.
sem mikiS afl þart til aS melta,
þá eykur þaS vinnu fyrir melting-
arfærin; sá partur meltingarfær-
anna, sem jjessi smásár eru\ á,
vinna alveg eins og hinir partarn-
ir, en j>aS veldur ekki einungis því
aS sárin geta ekki gróiS, heldur
stundum öSru miklu alvarlegra.
Viö vitum ])aS aS maginn og \
þarmarnir eru aöeins þunnir pok-
ar; nú þegar sár myndast innan í
þeim, jjá er innra borSiS á þeim
eySilagt og þarf þá lítiS til aS gat j
komi á. Þansig er þaS algengt, aS j
þegar eitthvaS hart eSa torvelt
aS melta er borSaS eftir tauga-
veiki, þá setur þaS gat á þar
sem sárin voru, hálfmelt fæS-
an éöa saurinn fer því út um
þetta gat eSa göt fþau geta ver-
iö fleiri en eittý og af því kemur
lífhimnubólga, og þá er dauSinn
venjulega fyrir dyrum. ÞaS er
því ekki aS ástæöulausu aS menn
eru sveltir eftir taugaveiki eöa
synjaS um þann mat sem tor-
meltur er.
F,n þetta er ekki altaf tekiS til
greina; þaS er stundum talin
kredda og kenjur úr læknunum og
út af brugöiö þegar þeir eru farn-
ir. Aftur er um aS gera aS gefa
þeim sem taugaveiki hefir, heil-
mikiö af vatni — og um aS gera
aö þaS sé gott, sjóöa þaS og láta
þaS svo kólna. — Taugaveikin er
í blóSinu; bakteriurnar sem henni
valda eru þar; blóSkornin eyöi-
leggjast, og þau þurfa aS geta
myndast aftur, en þaS er eitt af
því dásamlega i náttúrunni, aö
blóS myndast afarfljótt, ef nóg af
vatninu kemst inn í líkamann.
Þetta er áriöandi aö haf^ hugfast.
ÞaS var álitiö í fyrri daga, og
sumir hafa þá skoöun enn, aö
ráölegt væri aS halda sem mest
vatni frá jæim sjúka, en þaö er
heimska; í allri hitaveiki er um aS
gera aS drekka sem mest af vatni,
og ekki sízt í taugaveiki.
Þaö er algengt úti á landi aS
læknir sér ekki sjúkling nema ein-
stöku sinnum, og stundum er jafn-
vel aldrei sóttur læknir, þótt um
alvarlega veiki sé aS ræöa; valda
því ýmsar ástæöur; sumstaöar er
svo langt til læknis, sumstaöar er
fólk svo fátækt aS þaö bókstaf-
lega verSur aS vera án læknishjalp-
ar eöa fá hann án endurgjalds. Þar
sem þannig stendur á er þaö mik-
ils viröi stundum aS vita hvaö á aS
gera og hvaS ekki; an vita fáeinar
reglur sem nauösynlegt er aS fylgja
þegar um þaS er aö ræSa aö stunda
veika.
ÞaS er ekki nema einstaka
nianneskja sem til þess hefir eöli-
lega hæfileika aS vera hjá veiku
fólki, en veikindi geta komiö fyrir
hvern sem er, og því getur þaS
komiö fyrir alla aS verSa aS gera
þaö, hvort sem þeim fellur betur
eöa ver. Fáeinar reglur viövikj-
andi sjúkrastundun eru því öllum
nauösynlegar, og nærri því óhjá
kvæmilegar. ÞaS getur kostaö
líf ástvina manns, aö vita ekki eitt-
hvert eitt atriSi i þeirri grein, sem
i sjálfu sér getur sýnst lítilsvirSi.
ÞaS er meS mannslífiö eins og
línuleikarann; aö honum fipist ör-
lítiö eitt augnablik, getur veriö
hans bráöur bani; eöa eitthvert lítiö
atriöi sé vanrækt, eöa eitthvaö
gert sem ekki mátti gera, getur
hjálpaS veikinni þannig aS hún
vinni sigur á sjúklingnum og hann
deyi. Þar má stundum engu muna.
Hér eru fáeinar reglur handa þeim
aS fylgja, sem þaS kemur fyrir aö
þeir eða jjær veröa aö stunda sjúkt
fólk.
1. Sjúklingur ætti altaf aS
vera í herbergi, setn bæSi er loft-
gott og bjart. Sól og loft eru aS-
al verSir heiláunnar og aöal óvin-
ir flestra sjúkdóma. Bezt er aS
sjúkraherbergiö sé þar í húsinu.
sem minstur er hávaSinn.
2. Á því ríöur, aö alt sé sem
hreinast í kringum þann, sem sjúk-
ur er; allir munir inni ættu
aö vera stroknir meS votri dulu,
og sömuleiSis gólfiö. Um aö gera
aö forSast alt ryk.
3. A því ríSur aö alt sé sem
rólegast og hljóöast; aS sjúklingur
ur til. Þær voru afgangur af því
fé, sem faöir minn haföi gefiö
mér til feröakostnaöar suöur.
Mér fanst eg vera dálítiö brot
af merkismanni, jægar eg var aS
drasla þessum bókabyröum inn í
bekkinn og raöa þeini í skápinn-!enn skringilegri
Eg var aS hugsa um þaö, hvaö annars veriS.
veggurinn yröi fallegur, þegar | Þeir menn, sem
maöur. Mótlæti hans var fólgiS í
því, aö hann var bæöi óvenjulega
skringilegur i látbragöi og óvenju-
lega spéhræddur. Hann var alt af
á veröi gegn háöi og hvers konar
móðgunum. Fyrir þaS varö hann
enn hann heföi
trúa þvi, aö
þessi stóri skápur væri oröinn
fullur af bókum. Mér lék mikii
forvitni á því, hvaö hinir mundu
nú koma meS. Mér fanst hálf-
partinn eins og eg sjá á svip sumra
þeirra, sem þeir virtu ekki aö
maklegleikum þennan vísi til
bókasafns 1. bekkjar.
Enginn kom meö neitt — ekki
nokkra bók í skápinn. Þær bæk-
ur, sem þeir höföu, lokuSu þeir
niður i skúffu. Eg sá þaS mjög
bráSlega, aS af þeim 15 vitleys-
menn fæöist hvaö eftir annaö inn
í þennan heim, til pess, meS fram
að minsta kosti, aS afplána gaml-
ar misgerSir, heföu sannarLega
ástæSu til þess aö spyrja. hvaö
jæssi meinleysingi hefSi getiö til
þess unniö á fyrri holdsvistardög-
um sinum, aS vera úthlutuö þau
forlög aS vera um langan tima
kennari viS læröa skólann í Rvík.
Hver stund þar hefir hlotiö aö
vera kvalastund.
Eg er ekki í neinum vafa um
ingjum, sem saman voru komnir í þaö, aö á þessum mánni hafi veriö ; agndofa.
vera aö detta í dúnalogn.
Þá tók alt í einu aS hvessa úr
óvæntri átt.
ViS þaö boröiö, sem næst var
kennaranum, sat, meðal annara
í meira lagi fjörugur piltur. Hann
var því óvanur, aC stórtiöindi
geröust í bekknum, an þess aS
hann væri neitt viö þau riöinn. og
kunni því illa. Séra Hannes liaföi
ekkert spurt hann. og engar horf-
ur á þvi, aö hann ætlaöi neitt viö
hann aö tala — nema hann vekti
meS einhverju móti athygli á sér.
ÞaS gerSi hann. Hann dró eitt-
hvaö álnarlangan spotta af munn-
tóbaki upp úr vasa sinum upp á
borðiS, beit í, lét mikiö á því bera-
aö hann heföi góða lyst á þessu-
og tugöi ákaft.
Séra Hannes horföi um stund'
þegjandi á þessar aöfarir, eins og
1. bekk, var eg mestur vitleysing-
urinn. Enginn haföi veriö þaS
barn, annar en eg, aö halda, aö
menn gætu haft bækur í opnum
skáp í þeirri vistarveru — á svo
fjörugu heimili.
Þessar bækur minar voru víst
allar liönar undir lok um jól. Þær
voru aSal-vopnabúr bekkjarins —
notaSar bæöi til sóknar og varnar.
Viö lásum í bekknum 13. Alls
vorum viS 15 í bekknum, en 2
voru bæjarsveinar c: lásu úti í bæ
heima hjá sér. Eg er alveg sann-
færSur um, aö þaö er mjög var-
inn verSi fyrir engu ónæöi, hvorki | hugavert aö hauga saman 13 strák-
líkamlega né andlega. Þaö er oft um 1 eina stofu, svona hér um bil
nauösynlegt aö láta hann ekki vita
ýmislegt, sem fyrir getur komiS á
heimilinu, ef þaS aö einhverju leyti
kynni aS raska ró hans eða vekja
honum áhyggjur. Hvíld fyrir lík-
ama og hvíld fyrir sál er meira
virði en flest annaö hinum veiku.
4. Þegar sjúklingnum er gefiS
um, nýkomnum frá heimilum Sin-
um. Mér finst þaS liggi nokkurn
veginn í augum uppi, aS slik vist-
arvera hljóti aö vera gróðrarstía
ýmis konar endemis, aö eg ekki
segi óknytta.
ÞaS, sem mér fanst þróast lang-
aS boröa eöa drekka, þá þarf aöjbezt í 1. bekk, var striönin. Menn
gera þaö hægt og rólega; aldrei voru alt af aS stríöa hver öðrum-
láta hann flýta sér né taka stóra j Reyndar ekki allir. Sumir höföu
sopa eöa bita. ÞaS eykur lystina! enga tilhneiging til þess. En mjög
aS láta hann taka örlítiS í einu.! mikið var um þaS. Og þaö er
en þaö eyðir henni aö gera hiö eftirtektavert, hve rík sú tilhneig-
gagnstæöa. Sé um alvarleg veik- ing er hjá mjög mörgum ungling-
indi aö ræöa þá má ekki láta hinn um- Eg er þess ekki fullvís, aö
veika setjast upp, jafnvel ekki! neitt sýni mönnum betur, hve mik-
lyfta höfðinu til aö boröa eöa iö er af grimd í mannseðlinu.
drekka; hann þarf aS hafa bolla! Ekki er stríSnin annað en grimd *
meS stút á — sjúkrabolla — eða smáum stíl.
litla könnu sem hægt sé aS drekka Fyrir gat þaö reyndar komiS í
úr liggjandi, eða láta hann drekka ’ skóla, að stríönis-girnin var ekki í
meö pipu. Oftast er betra aS gefa tiltakanlega smáum stíl. Þaö bar
lítiS í einu, en gera þaS oftar. | viS í 1. bekk, til dæmis að taka.
5. Það er ósiSur sem víöa tíök- j áriS áöur en eg kom i skóla, aS
ast, og oftast gert af vanþekkingu! barnungum dreng, kraftalitlum, var
og hugsunarleysi, aö leyfa ofmörg-' strítt meö þeim helzt til áhrifa-
um gestum aS heimsækja hinn
sjúka. ÞaS jireytir hinn veika aö
hafa stöSugt hjá sér gesti, og sér-
staklega þegar þeir eru fleiri en
einn í einu, og masa mikiö, eins
og oft á sér staö. Helzt ætti, al-
drei aS vera nema einn gestur í
senn, og þaS sem sjaldnast, ef
veikin er alvarleg.
6. Þess þarf aö gæta vandlega
aö hrista ekki rúmið sem hinn
veiki liggur í eöa reka í þaS stóla
eSa aSra hluti, sem færSir eru til.
7. Sá sem hinn veika stundar,
ætti aldrei aS borSa i herberginu
sem, hinn veiki er i; þaö getur
buií.hS
á jiví
uop á
” knm
framinn urmull af sannarlegum
níöingsverkum. Þaö var eins og
•hann ætti engan rétt á sér í augúm
sumra manna. Ekki fyrir þaS, aö
nokkur maöur ætti neins á honuro
aö hefna. Hann var einkar grand-
var maður og vildi engum manni
rangt gera. En sumum mönnum
fanst þaö alveg réttmætt gaman.
aö' særa séra Hannes og móöga
meS öllum hugsanlegum hætti, til
þess áö geta fengiS aS sjá, hvaS
skoplegur hann yrði. Sjálfur hef
eg heyrt roskinn lærisvein hans
hæla sér af þvi, aö einn hvíta-
sunnudagsmorgun, meöan hann
var í skóla, hafi hann fyrst fylt
eftirlitslausum, gersamlega óreynd^ -argasta jarSvöSul og dóna Reykja-
víkur á brennivíni, en þvi næst
keypt hann til þess aS stökkva aft-
an á séra Hannes, þegar hann var
á leiS í kirkjuna, og — gubba ofan
á bringuna á honum.
En svo að eg víki aftur aö sög-
unni, sem eg ætlaSi að segja, þá
kemur séra Hannes einu sinni sero
oftar í tíma til okkar í 1. bekk.
Hann kallar S. upp aS “katettu”
og fer aö hlýöa honum yfir.
Þá vildi svo til, aS P. þurfti aö
losna viS tóbakstuggu. Hann sat
á því borSinu, sem fjærst var kenn-
aranum. En svo tamt var honuro
oröiS aS kasta þessum úrgangi í
S., aS hann, eins og ósjálfrátt, eöa
í nokkurs konar leiöslu, eftir því.
sem hann sagöi sjálfur frá, fleyg-
ir tuggunni yfir höfuSiS á þeim.
sem fyrir framan hann sátu, og
ætlar henni í hnakkann á S.
En — miöar of hátt.
Tuggan lendir í andlitinu á séra
Hannesi. Og hún er svo sundur-
tuggin aS hún tollir ekki saman.
Sumt af henni fer í augun á kenn-
aranum, en sumt upp í hann og alla
leiö ofan í kok.
Nú varS sú skemtun, aö sjá séra
Hannes veröa fyrir glettingum-
mikilfenglegri en nokkurn hafSi
njikla hæ ti, a ft snæri var
um úlfliSina á honum, og
snæri var hann hengdur
nagla!
En þess konar “gaman
sjaldan fyrir.
Eg ætla aö minnast annars dæm-
is, sem vár meinlausara. Mér er|
þaö minnisstætt fyrir þá sök, aS
því lauk meö allsendis óvenjulega
háum hvelli.
Einn af sambekkingum mínum
var mjög lítill eftir aldri. Eg ætla
aö nefna hann S. til auökennis, þó
aS þaö væri ekki upphafsstafur-
inn í nafni hans. Hann var viS-
Þá tók hann snögt viðbragö.
“Þú ert maöurinn!” sagöi séra
Hannes.
“Nei. Eg er ekki maöurinn”.
sagði pilturinn.
Nú var hann ekki lengur alveg
afskiftur. Hann var kominn í mál-
iS. Og líklegast hefir hann aldre*
áSur átt jafn-hæga aSstööu. Hann
var borinn sökum, sem fjöldi
manns vissi, aS hann var saklaus
af. Hann kunni auösjáanlega af-
bragðs-vel viS sig.
En séra Hannes var ekki í nein-
um vafa um þaS, aS hann hefði
meö skarpskygni sinni fundiö
sökudólginn. Og hann tilkynt*
honum þaö. aS nú skyldi hann fá
aS kenna á sínum klækjum eftir-
minnilega.
ViS héldum fund, busarnir, aö
kenslustundum loknum, til þess aö
ræöa máliö. öllum kom saman uro
þaS, aö ekki mætti þaö viS gang-
ast, aS sá yröi fyrir skellinum, sero
nú var í hættuna kominrí — fengi!
annaöhvort einþverja heljar-1
“nótu”, eöa yrSi rekinn úr skóla.
Þá leysti P. okkur úr öllum vanda.!
bauSst til þess aS fara sjálfur þá j
síðdegis til séra Hannesar, og
segja honum hreinskilnislega-
hvernig þetta heföi atvikast. Hann;
var miklu meiri drengur en svo. |
að hansn léti á sér standa, þegar i
svona var komiS.
P. fór til séra Hannesar, eins!
og hann lofaöi okkur. Séra Hann- j
es lét sér skiljast þaS, aS þaö hefði I
veriS óviljaverk, aS tuggan lenti 3!
honum, en tók það fram viS pilt-!
inn, að þaö heföi nú ekki heldur
verið fallegt af honum aS ætla sér j
aS fleygja henni í S. Hann létj
máliS falla niður, “nótéraöi” pilt-
inn ekki, af því aö hann hafSi kom- |
ið heim til hans og
sannleikann.
En svo miklum sálarstyrkleik var j
hann ekki gæddur, aS hann gæti
sagt honuro
langaS til. Nú stökk engum bros fyrirgefið þetta. ÞaS voru engar
• ' ' hátt-! sældarstundir, sem P. átti, þegar
menn
orðiö til j>ess aS svifta hann mat-! kvæmur, nokkuS stygglyndur.
arlyst og þannig staðiö honum fyr- þoldi afarilla alla áreitni og var
ir þrifum. | þrifinn eins og köttur; og liann
8. Eins og fyr var sagt, ætti aS j bafði sérstaklega megna andstygö
leyfa þeim sem í hitasótt liggja, aðjá munntóbaki. Eg man langoftast
þvi síSur klógu ^ 11111 _
Maöurinn tútnaöi út og stóö 3 séra Hannes var aö hlýða honuro
öndinni, sumpart vegna þess, sero y^ir dýrafræöi eftir jætta.
drekka mikiS vatn, en bezt er aS
gefa ekki mjög mikiö af því í einu.
heldur sem allra oftast og lítiS í
senn.
9. Þorsta má stundum slökkva
betur en á nokkurn annan hátt
meS þvi aö láta dreypa í heitt
vatn öðru hvoru. ÞaS er oft
hættulegt aö láta sjúklinga hafa ís
upp í sér, því þess er sjaldan gætt
aö vatnið sem í ísinn fór, hafi ver-
iö aiveg hreint; aS ööru leyti er ís
ágætur.
('Frh).
Fyrir 40 árum
í lœrSa skólanum.
Eg gat um það í siöasta kafla-
aS bókaskápur heföi veriö
bekk. Eg var svo mikiö barn, þeg-
ar eg kom í skóla, aö eg gerði mer
i hugarlund, aS þar ættum við,
bekkjarsveinar, aö hafa bækur!
Eg haföi komiö inn í efsto
bekkina, áöur .en skóli var settur-
Þar höfðu piltar raSaö bókum í
bókaskápana. Mér þótti mikill
fyrirmenskubragur og lærdóms-
sniö á þessu, og eg hlakkaði til
þess aS sitja í i. bekk hjá ölluro
þeim bókum, sem eg og bekkjar-
bræöur mínir mundu fylla skápinn
meö.
Mig langaöi til þess aS veröa
ekki eftirbátur annara, leggja
minn skerf til þess aö prýöa skáp-
inn. Og nú bar svo vel í veiöi, aö
einn stúdentinn bauS mér mikiö
kostaboö, aS því er mér fanst.
Hann vildi selja mér öll rit eins af
frægu þýzku skáldunum, bundid i
eitthvaS 30—40 bindi, ágætlega á
sig komin, fyrir örfáarkrónur. Eg
skyldi dálitið í (þýzku, þegar eg
kom í skóla, og eg átti þessar krón-
eftir honum í nokkurs konar vam-
arstellingum. Þegar hann var aö
lesa, krækti hann aö jafnaði hægr*
hælnum upp á bekkinn, sem hann
sat á, og hélt um hælinn á stígvél-
inu. ÞaS var lágt fjaðrastigvél
(eöa skór), eins og þá var títt, og
hann var eldfljótur aö rífa þaS af
sér, ef ófriö bar aö höndum. Viö1
ófriöi mátti búast á hverri stund.
Og hann hafði stígvélið að vopni.
Annan sambekking minn ætla eg
aö nefna P., þó aö sá stafur kom*
honum ekki meira viS en S-iS hin-
um. Hann tugöi mikiS tóbak.
Hans mesta yndi var að reita S. til
reiði, ekki af því aö hann ætti
neins á honum aS hefna, heldur
eingöngu vegna þess, aö honuro
þótti þaS svo skemtilegt. Og þeg-
ar hann haföi oröiS þess var.
r’ hverja andstygS S. hafði á munn-
tóbaki, þá setti hann sér þá
reglu aS láta aklrei út úr sér tóbak
í bekknum, ööruvisi en fleygja
tuggunni í S.
Þessar tuggusendingar voru
S. aö minsta kosti þreföld þjáning.
Hann þoldi þaö manna sízt, aö sér
væri nokkur óviröing sýnd. Hann
lagöi óvenjulegt kapp á þaö aö
halda sjálfum sér og fötum sínum
táhreinum. Og hann haföi þessa
rótgrónu óbeit á munntóbaki.
Tóbaks-hlussurnar. sem á honum
skullu, riöu bág viö jjetta alt. Og
eg geri ráö fyrir, aö ánægja þess.
er sendi jiær, hafi líka veriS þre-
föld.
Þessari ánægju lauk svo svip-
lega, sem eg skal nú segja frá.
Séra Hannes Ámason varö eft-
ir andlátiö frægastur allra kennar-
anna, sem viS læröa skólann voru
fvrir 40 árum — fyrir þaö, hve
viturlega og göfugmannlega hann
ráöstafaSi eigum sínum.
ViS skólann var hann mótlætis-
upp í hann haföi hrokkiö, sumpart
Iika sjálfsagt af því, hve hverft
honum varö viS. Þá tók hann aö
hvæsa og blása og ræskja sig, til
þess að ná óþverranum út úr sér.
Því næst fór hann aö klóra úr
augunum á sér.
Þegar séra Hannes haföi náS
sér ofurlítiö aftur, tók hann aö
spyrjast fyrir um, liver valdur
væri aö þessum ósköpum. Fyrst
spurSi hann bekkinn í heild sinni
Enginn sagSi neitt. Þá fór hann
að spyrja einstaka pilta.
Hann byrjaöi á 11 ára gömluro
dreng, sem þá var tamari danska
en íslenzka, og víst hafSi aldre:
tekiö á munntóbaki á æfi sinni.
Séra Hannes hafSi einu sinni séö
það ofan frá “ketettu”, að hann
var aö teikna eitthvaS í kenslu-
stund. ÞaS var nokkuS kátleg
fuglsmynd, og hefSi átt aS vera
hverjum manni meinlaus, ef pilt-
urinn hefSi ekki skrifaS undir
hana oröiö "Snakkó”, sem var
auknefni séra Hannesar í skóla-
Séra Hannes kom ofan ú sæti sínu.
eins og kólfi væri skotiö, aö pilt-
inum og ætlaði aö hremma mynd-
ina. 'En drengurinn kom henni
undan. Séra Hannes hefir tæp-
lega getaö séö orðið, sem undir
myndinni stóö, en hann gekk auð-
sjáanlega aö því vísu, aS einhver
móSgun heföi Jætta veriö viö sig.
Eftir þetta þótti honum sá piltur
til alls líklegur, þess, er misjafnt
var. Fyrir því byrjaöi hann^ rann-
sóknina á honurtt.
“Néi, eg geröi þaö ekki. Eg
boröa ekki skro”, sagöi pilturinn.
Og hann sagöi þetta svo barna-
lega sakleysislega, aS séra Hannes
sannfærSist um þaö samstundis.
aö hvaS sem öllum hans áviröing-
um liði, og hvaö vondur, sem hann
annars kynni aö vera, þá væri hann
saklaus af þessu.
Þá snéri séra Hannes sér aS P..
og færöi þaS í tal viö hann, hvort
þaö mundi ekki vera hann, sem
heföi gert þetta. Hann hafS*
reyndar ekki reynt hann aö neint*
illu áöur. En hann gaf í skyn, aB
hálfpartinn hefði sér nú fundist.
aö þaS hefði verið hann. P. kann-
aöist ekki viö þaö. Séra Hannes
var alveg ráöalaus. Alt virtist
Nokkrum orðum langar mig til
aö bæta viS þetta. En þaö veröur
áreiSanlega síöasti kaflinn,
Einar Hjörleifsson.
-I.ögrétta.
Aðfarirnar í Le Pas.
(Framh. frá 2. bls.ý
áskólaaldri; en beiöni fólksins þar
um skólahús hefir veriö fyrirlitin-
Á hinn bóginn hefir W. T-1
Lamb haft kennara frá stjórninni |
handa sínu eigin heimilisfólki, sem
ekki getur veriS fleira en 10 manns
og nú er verið aö byggja skóla
handa þessum trúa þjóni Roblin-
stjórnarinnar.
Þegar alt kemur til alls, þá
kemur þama úti í Ijós, einhver
lang sviviröilegasta stjórnmála-
aSferö, sem eg nokkurn tíma hefi
vitaö um, eöa heyrt ságt frá; og
ef eg hefBi ekki séS alla óhæfuna
meö eigin augum og heyrt hana
meS eigin eyrum, þá heföi eg
ómögulega getaö trúaö því aö
annaS eins ætti sér staS; jafnvel
ekki í hinni Roblinspiltu Manitoba-
ÞaS er ekki ofsögum sagt, aö rétt
nafn fyrir þennan part lands
vors sé Nýja Rússland, en mér
dettur ekki í hug aS trúa þvi aö
fólkið í Manitoba samþykki þau
svik og þá þrælmannlegu hnefa-
réttar aðferS, sem til þess var höfö
aö vinna þessar kosningar. Sterk
mótmæla- og gremjualda hlýtur aö
skapast í fylkinu og rísa hátt og
falla meS því afli aö ekki standist
lengur hin himinhrópandi afbeldis-
verk, sem hér eru framin af
stjórninni.
F. J. Dixon.
Góð kaup
Fljót lafgreiðsla
HikiS ekki viö aS senda
oss jpöntun; vér lofum
yíur því, atS Þér skuluS
fá bezta verö og fljót-
ustu afgreiðslu, er þér
hafið nokkru sinnl þekt.
þegar þér pantiS eSa
skrifiö oss um eitthvaö,
þá gerig það alt af á
ygar eigrin tungumáli,
þvi vér höfum I þjón-
ustu vorri fólk er getur þýtt þag fyrir oss og skrifag ygur á
sama hátt.
Ef þér skiljig ekkj ensku, þá takig vöruskrá vora til ein-
hvers nábúa yðar sem skilur hana. Og ef þér hafið ekkl náS
i eintak af vöruskránni, þá skrifið eftir þvi og verður það
sent með næsta pósti.
Munið eftir því, að það verð sem gefið er á hverjum ein-
asta hlut I vöruskránni, er það sem þér borgið fyrir hann
Þegar hann er kominn á þá stö'ð eða pósthús sem næst yður er.
Ef þér æskig eftir eínhverju, sem ekki finst á vöruskránni,
þá skriflð oss og segið oss nákvæmlega hvað það er sem þér
þarfnist, og sé það mögulegt, skulum vér útvega yður það
með lægsta verði sem til er.
Oss er áhugamál, að þér gerið þetta, því vér erum þess
fullvissir, að vér getum orðið yður að liði. l>að er ein ástæð-
an fyrir því að vér höfum verzlun vora.
! Reynið oss með því að panta eitthvað og finnið það út
hvað vér getum gert fyrir yður.
Christie Grant Co. LimitedI
WlNNIPEG
Canada
Óskum yðar sint fljótt og vel
Það er áríðandi að hafa kvikfé fyrir
alla sem ætla sér að stunda búnað
:: með ágóða og til frambúðar. ::
Það hefir verið sannað, að mestur ágóði
hefir var.alegast fengist með því að hafa frem-
ur lítið um sig, og það er hægast með því að
hafa sauðfjárrækt, svínarækt og fuglarækt.
Fyrir þessu eru ýmsar ástæður ;
1. Það þarf minni höfuðstól í byrjun til þess
að kaupa þessar skepnur en aðrar, þar er
því minna lagt í hættu.
2. Handa þeim má komast af með ódýrari
hús og einfaldari.
3. Og þær borga sig fyrr en aðrar skepnur.
Sauðfé til dæmis gefur af sér bæði lömb
og ull á hverju ári.
4. Þær éta allan úrgang á heimili, og hjálpa
bændum þannig til þess, að losna við
óhreinindi og illgresi.
Œr og hrúta af bezta kyni, og sömuleið-
is gyltur og gelti má panta hjá stjórninni í
Saskatchewan og fæst það sent í Október
mánuði. Borga má í peningum út í hönd, eða
helming við móttöku eða aðeins 1 -4 part ef
kaupandi fullnægir þeim reglum, sem settar
eru í lögin sem snerta sölu og kaup á kvikfé.
Eftirstöðvar verðsins má borga í tveimur jöfn-
um afborgunum, með 6% vöxtum.
Til frekari skýringa má leita til
The Live Stock Commissioner,
Department of Agriculture,
REGINA, SASKATCHEWAN
Hvaðanæfa.
Lögrétta frá 15. Júlí getur þess, aö
flutningsskipiö “Urania” hafi brunn-
iö á höfninni á SiglufirSi 13. Júlí og
brytinn farist i eldinum, en skipstjóri
bjargast nokkuS brendur. Brytinn
rétti upp hendina um þilfarsdyr, og
ætluöu menn aö ná í hann, en eldur-
inn varnaSi þess.
Dr. Charles H. Mayo í Rochest-
er, Minn., hefir veriS kosinn for-
seti skurSlækningafélagsins í Norö-
ur Ameríku á þingi, sem þaS hélt
nýlega í London í Ontario.
Jean Leon Jaures, einhver mest*
ræSuskörungur Frakklands var
myrtur 31. júlí, þar sem hann sat
viS borö í matsöluhúsi. Gekk þar
aS honum ungur maSur og skaut
hann til bana. Jaures var leiötogi
jafnaöarmannaflokksins á Frakk-
landi og einn meöal mestu stjóm-
málaskörunga.
Eins og Islendingum í Arborg
og þar í grend er kunnugt hefi eg
aS undanfömu veriS umboBsmaöur
fyrir De Leval skilvindufélagiS.
Þótt eg sé fluttur til Winnipeg
hefi eg þær enn til sölu og em þaö
vinsamleg tilmæli min aS þeir sem
þurfa aS kaupa skilvindur þar
nyrSra geri svo vijj aS láta mig vita
þaS meö linu. Eg skal sjá um aS
þeir veröi fljótt afgreiddir og skil-
víslega.
H. Hermann.
Columbia Press, Winnipeg
KENtNARA vantar fyrir Bald-
ur skóla nr. 588. Kensla byrjar
1. sept. n. k. Umsækjandi verSur
aS hafa 3. eSa 2. flokks kenslu-
leyfi. Tilboöum veitir muttöku
B. Marteinsson,.......
Hnausa.
Prentun
Fullkomnasla íiítagrein sem
--------til er----
pegar þér þurfið að láta
prenta eitthvað, þá látiS
gcra þaS hjá ...
Columbia Press
& horninu á Sherbrooke og William
/