Lögberg - 03.12.1914, Qupperneq 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 3. DESEMBEE 1914.
3
Gamalmennahœli á
Islandi.
Um hina stórmannlegu gjöf
Jóhanns sál. Jóhannessonar, er
hann gaf 100,000 krónur til aö
re'sa hæli fyrir aldraö fólk á Is-
landi, eru nú greinilegar fregnir
komnar. Gjöfin er svo rausnar-
— var klúrt þrik, sem þau drógust' þvi aö aldrei styttir upp. Loksins
áfram meö, svo út á klakann —1 sé eg til manna, en ekki eru þaö
ekkert undanfæri — enginn vildi hjúkrimar menn meö börur, held-
hafa þau lengur, mannfélrgiö ur — vopnaöir Þjóöverjar.
gleymdi aö gjalda skuldina. Böm “Nú er þá loksins úti um mig”,
þessara veslinga höföu engan tíma j segi eg viö sjálfan m:g. “Þeir
til aö snúast við þeim — aurarnirj munu rota mig meö byssuskefti
voru uppétnir. Þeír uröu þvi að eöa leggja mig meö byssu kesju.”.
sæta bitrasta kulda og nöprum Eg hugsa til fólksins míns i síð-;
nóttum ellinnar, og sveitastjóm- j asta sinn, og reyni aö taka byssuna
imar töldu ofan í þá spænina meö mina og ráöa sjálfur lokunum.
leg, og dæmalaus á ættjörö vorri, |JUnna grautnum og ákölluðu dauö- Byssuna get eg ekki höndlaö, leöj-
aö tilefni viröist til aö birta ágrip ann meg kristilegrif'!) umhyggju-|an er svo þykk og þung utanj á
af skipulags skrá gjafasjóöstns,! sem; fyrir velferö og hvíld gamal- henni.
ásamt þeirri lýsingu á hugarfari j mennanna — Þama var nauðsyn-
legasta verkiö. — Frá þessum tima
gefandans, sem hann hefir sjálfur
birt. Það mál er svo látandi:
The Empire Sash & Door Co.
Limited
HENRY AVE. EAST
WINNIPEG
SIORMHURÐIR og GLUGGAR
Fljót afgreiðsla.
Abyrgst að kaupendur séu ánægðir
Næstu fimm mínútumar eru j
lengi að1 liöa, en svo rólegur er eg, j
Skipulagaskrá.
“SjóÖur þessi er stofnaður af
Jóhanni Jóhannessyni kaupmanni í verður það svo.
Reykjavík í minningu vun látna
konu hans, Sigurbjörgu Guöna-
dóttur, og er nain sjóösins:
“Minningarsjóður hjónanna
hanns Jóhannessonar og
bjargar Guðnadóttur”.
Stofnfé sjóðsins er tjármunir
þeir, sem tilfærðir era á viðfestri
skrá. Hefir stofnandi sjóösins af-
hent Eggert Claessen yfirréttar-
málaflutningsmanni hér í Reykja-
hef eg unniö með fastákveðnurm j að eg er sjálfur hissa á því.. Einn
tilgangi. Marga nóttina hef eg: af þeim þýzku ávarpar mig á
vakað, um hvíld hef eg neitað mér, j frönsku og segir: “Hvemig liður
en þegar maður segir; eg skal, þá þér ?”
Sigur-
í dag, fyrst í dag, hef eg fram-
kvæmt þessa heitstrengingu, sem
eg, þá sveitarómagi, gerði fyrir
Jó- 30 áram, og nú fyrst er eg ánægð-
ur í þessa átt og get notið hvíldar
úr þessu. Mun mig ekki hungra
Eg sýni honutm hvar eg er særð-
ur.
“Vertu hughraustur” segir hann, j
“það verður ekki mikiö úr þessu. j
Þú kemur til, með tímanum.”
Eg fæ aö vita að þessir hernrnn (
era frá Lorraine. sem var hepn: j
og þyrsta í peninga. Eg hef lifað fyrir mig. Þeir era allir gráklædd-
til enda á þessu landi. Nú hef egj ir, svo að erfitt er að sjá og miða
ekki annað aö gera en vera and-
legur gestur á “Æfikvöldinu” og
horfa á hóp gamalmenna meö
vik fyrir sjóðsins hönd fjármuni ánægju á alvarlegum og hrakkótt-
þessa og falið honum að innheimtajtum andlitunum. Þar sjá þau síð-
peninga þá, sem af þeim hlotnast
smám saman eftir þvi sem þar að
lútandi skuldabréf og samningar
gera ráð fyrir svo og koma þeim
í peninga, og hefir hann fult um-
boð til þess að ráðstafa téðum
ustu geisla kveldsólarinnar renna í
æginn, þar njóta þau lífsnauðsynja
án þess aö þær séu taldar eftir
þeim — þetta er loks þeirra eigiö
heimili.
Eg hef engu að kvíða þá daga,
fjármunum í nafni sjóösins á’sem eg á eftir. Engan mann veit
hvern þann hátt, sem hann telur Cg til að eg hafi svikið í viðskift- Stundimar !íða, nóttin kemur.
hagkvæmt fyrir sjóöinn, og koma umj 0g mun borga hverjum sitt að Ennþá rignir. Dagur rennur; eng-
a þá. Eg minnist á það við þá.
Þeir svara: ,
“Þið, sem erað i rauðum bux-
um, erað auðséðir.í mikilli fiar-
Iægð. Þið erað fyrirtaks skot-j
mark.”
Þeir þýzku fara sína leið, og
lofa að koma í bakaleiðinni til min
og annara, sem liggja í valnum,
einsog eg. Eg verö vongóður.
Eg verð feginn þvi, að eg er lif-
andi. þó að eg sé 'illa staddur.
* o r 0 (to VIDUR
ALBERT G0UGH SUFFLY CO. *V„,l;íír*
Skjóúaf greiðsla. Lagsia vfið.
TALSIMI: M. 1246 i
fram fyrir sjóöinn sem eigandi
umræddra fjármuna í öllu sem þá
snertir, en jafnóðum og peningar
koma inn fyrir fjármunina, skal
hann afhenda þá stjórnarráði ís-
lands að frádregnum bæfilegum
ómakslaunum.
Er áætlað að stofnfé sjóðsins
verði þannig aö minsta kosti 100,-
000 — eitt hundrað
krónur.
fullu, svo aö frá þeirri hlið skil eg inn kemur, hvorki hjúkrunar menn
sáttur við alla. með börar né Lorrain-ar minir,
En áður en eg lýk þessum al-j frá þvi i gær. Það er ekki fyr en
þýðlegu línum, vildi eg benda þeimij klukkan fjögur síödegis, að þeir
sem safnað' hafa f jármunum, á, að j þýzkú koma aftur. Eg hef lifað
stiga næsta sporið—þaö mun veita þrjátíu og fjórar klukkustundir
óblandaða ánægju — stofna bama- j við mínar eigin hugsanir í rign-
hæli. . Mikil umhyggja er borin I ingunni, særður sári, sem hefir
fyrir visnum greniplöntum og
þúsund —| stórfé til þess varið árlega — að
! klæða landið er það kallað — en
valdið mér miklum sviða.”
Þeir þýzku tókti hann upp úr|
leðjunni, og bára hann á hörðum
börum til næsta þotps. En þeir
höföu mikinn fjölda sárra manna
af sinu eigin liði, að annast, svo
aö þeir. skildu hann eftir undir
beru lofti á einu stræti þorpsins,
eni þess getur hann með þakklæti,
islenzkum og búsetturn hér á landi, jega hefnir sín. Þama er því stórt aö þar var hann þó "á þurra”.
lífsuppeldi til dauðadags, sjá þe.m verk óunnið. Þið efnamenn! 800 særðir vdru í því þorpi, V
Tilgangur sjóðsins er að veitaj þjóðfélagsplöntumar — stofninn—
fátækum, ellihrumum ínönnum og bömin, þau eru vanrækt og hrakin
konum, eldri en 65 — sextíu og ur vermireitunum eins og illgresi.
fimm — ára. sem ekki hafa notið Þetta er ranglæti gagnvart fram-
sveitastyrks frá fullnuðu 30. ald- j tíð og velmegtm landsins — óverj-
ursári til fullnaös 55. aldursárs, j anf[i skammsýni, — sem bersýni-
Atkvæða yðar
og áhrifa
er virðingarfylst æskt af
W. M. Jnpm
fryir
B0ArD OF CONTROL
fyrir árið 1915
Hef átt Keima í Winnipeg i 27 ár
Ráðvönd framfarastjórn fyrir
borgina og jafnrétti fyrir allar
stéttir, það er mín 'stefna.
’. Um
því þorpi, helm-
fyrir öllum nauösynjum og loks Eigið ekki á hættu að deyja frá ingurinn franskir. Ennþá heldur
kosta sæmilega útför þeirra. ;>eningum ykkar; gefið þá heldur í áfram að rigna, en hann hefir um
I il þess að fullnægja framaits,! því skyni. Þeir, sem tala mikið' fleira að hugsa en það;
greindum tilgangi sjóðsins skal um. hvað ættjarðarásiin orenni þá, “Eg er banhungraður; eg ríf
kaupa. fyrir fé hans jörð í sveit á ,-ettu að stefna því báli að nytsömu í mig harða smáköku af brauði,
heilnæmum stað þar sem fagurt er joar góöu verki, svo landið eyðistj sem mér þykir ljúffeng á bragðiö.
og vistlegt til dvalar fyrir gamal- ekki vegna ræktarleysis. Fyrir sárbéiðni mina gefur þýzk-
mennin. Skal jörðin vera hæfilega Og loks: Island er talið bert ur hermaöur mér staup af víni úr
stór til þess að gamalmenni þau, 0g kalt, en vissulega getur maður nýfyltum pela sínum. Eg þakka
sem sjóðurinn tekur að sér, geti hér haldið á sér hita með góðum
haft þar hæfilega likamlega vinnu árangri, en mörg heljarbjiirg
ser til afþreyingar. Á jörö þess- standa í miöri götu. Verst þeirra
ari skal á kostnað sjóðsins byggja eru tortrygni, öfund, dáðleysi,
hús, vel traust og úr því efni, sem i hleypidómar og skerandi volæðis- skil á endanum hvaö hann vill og
telst endingarbezt. Skal husið vera sögur, sem nær milli fjalls og; fæ honum fimm centa skilding,
reisulegt, en skrautlaust. V fir að- fjöru. Hættum að miklast af ]>ann seinasta sem eg á; að
aldyrum hússins -skal vera nafn-; blóðinu úr söguhetjunum, enda erjbúnu fer hann ánægður.
spjald og á það skal letraö með það farið að minka, heldur geram Nokkrir þýzkir fyrirliðar koma
gyltum stöfum nafn stofnunarinn- okkuir vel ljóst, hvaö við getum og tala til okkar. Einn þeirra seg-
ar, sem skal vera: "Æfikvöld”, j lagt fram af andlegu og líkamlegu ir við mig:
en yfir nafninu og kringum það þreki. Fósturjörðin er nógu auðug “Þiö eigið þaö uppá stjóm ykk-
skuhi vera geislar lækkandi sólar. tíl að bæta úr ]>örfunum. Notið ar, að þið eruð hér komnir.”
Utboð skal gera á byggxngu húss- því hennar framboðnu gæði eftir, Allir tala þeir frönsku. Eg man
ins. Jafnframt skal sérstaklega mætti, en réttið aö eins út hend-; hvaö þessi fyrirliöi sagði, af því
heita ísl. listamönnum verðbunum umar. — ísland er bezta landið í'
fyrir beztan uppdrátt af nafn- heiminum.”
spjaldinu að dómi stjórnarráösins. —Lögrétta.
honum fyrir, mér hlýnar við það.
Sá þýzki fer, hugsar sig um, snýr
við og heimtar borgun fyrir vín-
sopann. Eg fer að babbla þýzku,
því
í húsi þessu skulu eiga heimili þau,
gamalmenni, sem sjóðurinn veitir
lífsuppeldi og auk ]>ess ráðsmaður
stofnunarinnar með fjölskyldu
sinni cg þjónustufólk stofnunar-
innar.
að mér fanst orð hans bera vott
um undarl gan hugsunarhátt.
Á þriðja degi þessarar pínu,
láta þeir okkur í hlöðu, á heyið.
Ennþá er ekki farið að Iíta eftir
sárum okkar. Eg bið þá þýzku aö
—----- færa mig úr fötunum, því að mér
Margt skeöur í þessu stríöi, sem hafði lánast að hnupla rekkvoö,
I valnum.
aldrei kemst á loft, einkum þraut- sent með einhverjum nætti hafði
Sjóðurinn stendur undir stjóm ir og raunir einstakra manna, bæöi slæðst nærri mér. Ekki veit eg
stjórnarráös Islands. Það ræður í her og utan. Að liggja særður í hver hana á, en nauðsyn b ýtur
kaupum á jörö handa sjóönum valnum og bíða eftir 'hjálþ, daga lög. Þeir eru fúsir til aö gera þaö
samkvæmt 4. gr., og áhöfn á hana, J og nætur, hendir margan nú á| sem eg bið þá um.”
ogsér umbyggingu húss þess, sem, dögum, og kunna fæstir fni tíð- ‘ Ilomim léttir viö þaö að losna
þar ræðir um. Ræðhr stjómar- indum að segja. Franskur dáti, vje haugvot fötin og Ieðjuna og
ráðið olltt fyrirkomulagi sjóðsms er lá nærn þrju dægur fallinn í hafa þunna rekkvoð utan um sig,
og husbunaöar, en hafa skal aöal-; val, lifði það þo, og þykir hann nú etur ,hann sjáifur bui8 um
lega fynr augum, a« gamalmenni verið hafa furöu þolinn og harður. sár sitt ti] briðabimða Fransk
þau, sem þar eigi aö búa, fái holl- Hann skrifaöi föður sínum bréf ur ]æknir sem l;ka er fangij kem.
an og hæfilega rumgoðan bustað., frá spitala, eftir að hann for að ur . hlöCuna) en er kallat5ur burt
Skal húsið vera fullbygt og stofn- hjarna, ntjög svo látlaust og yfir-
unin taka til starfa á hundrað ára lætislaust, er hér fer á eftir.
fæðingardegi hinnar látnu konu
stofnandans, 13. apríl 1973. Skal
vígja stofnunina þann dag.”
Þar næst fylgja skipulags-
skránni ýmisleg nánari ákvæði um eg varð að risa upp á olnbogum til
ávöxtun sjóðsins. En frá því, ]>ess að halda andlitinu upp úr
hvaö fyrir sér hafi vakaö meö bleytunni.
sjóösstofnuninni, hefir Jóhann Orustunni hélt áfram. Eg er
tií að stunda þýzka hermenn. Nú
■ , er fariö að flytja þá særðu til, ]
Eg fékk sár í kviðinn na ægt staú úr staCi og veidur þaö þeim
miðjum morgni og varð eft.r, þar-1 sær?iu miklum þjáninglin% e.t
sent eg- fell; þá var mikil rigmnjj hvervetna dunar viö fótatak fylk- j
.ie2a-«V_?. mikil ralinga’ dunur af byssukerntm og
köll fyrirliða. Þar kemur, að
skýrt þannig í “Vísi”:
UmmæR gefanda.
“Sjálfur er eg uppalinn i
sögumaður missir ráð og rænu, en
fær hana aftur eftir nokkra daga:
“Fyrir utan þessa hræðdegu
drauma, sem hafa ásótt mig í átta
daga, er eg vongóður um það, hver
úrslit stríöið muni tá, þvl að eg
veit eitt fyrir víst, sem mig hefir
fttrðað á, og það er, aðl i liði
Frakka er alt til sent hafa þarf.
1 mitt á milli vígstöðva og gengur
| kúlnahriðin yfir mig jafnt og þétt.
j Sumar konta niður á allar hliðar
sveit við mig og eg býst við bana min-
langt fram eftir æfinni. Á þeim um á hverri stundu. Þarna ligg eg
dögum fann eg sárt til þess, hvað frá því kl. sex um morguninn
fátæklingar á íslandi hafa viö að þangaö til kl. fjögur seinni hluta þa.“ er mesta furöa) hve
bua; eg heitstrengdi þá, að gleðja næsta dags. og aldret l.nmr r.gn- , a8 ílytja að, bæði vopn
fremur þennan undtrokaða flokk ingunnt. Þa er það að eg f.nn t.l Qg yistir jafnóCum cg á þarf aC
en g^ta hann, ef eg yrði þess þess, hvað regnhhf getur kotrtið halda Þar hefir QSS a]drei skort
megnugur, sem ekkert utlit var sér vel, þo aldre. haf. eg brukað brauS né ket né skotfæri einn ein_
fynr. Serstaklega var mér star-.hana, Eg hneppi fra mer treyj- asta dag Fyrir þyí er aödáanlega
synt a kjor gamalmennanna, sem unni, en get ekk. kom.zt eft.r, ve] ség Þag er eitthvaC annaC enl
lokið höföu störfum sínum í þágu, hvernig s.iri mínu er háttað, því úric jg^Q____
mannfélagsins. Þau höfðu þræl- að þaö er fult af leðju, ekki siður;‘ Nú er eg lóksins búinn að1 sofa!
en blóði. Um síðir verður hlé á
skothriðinni og eg fer að búast við
hnigin niður — orðin að börnum að sjá hjúkranar fólk með börur,
aftur — örmöpuö, kengbogin meö - enginn kemur. Stundirnar' aJJ þ?8 rigtii. En þeir'draumar era
f.ngurna krefta mn 1 lofana og virðast hræðilega lengi aö- liða, þó,nú smámsaman aC hverfa,-
eina stoðin — afrakstur erfiðisins að rigningin sé hætt að fá á mig,!_________________________
Controller
F. J. G.
r
1. Engineer’s Department. Breytt frá rótum
af bæjarstjórn og nú betur úr garði gert en
nokkru sinni áður.
2. Stétta gerð og ræsa, steinstétta 0g brúa,
yfir 1,300,000 dala virði framkvæmd árið
1914, eftir ráðagerð verkfræðings, engar
tafir, — eins og vera bar.
3. Steinnáma 0g malarnáma—ágóði meir en
$18,000, saman borið AÚð $9,531.92 tap árið
1913.
4. Meðlimur Greater Winnipeg Water Dist-
rict nefndar, meðlimur nefndar, sem kom í
gegn 2 miljón dala láni fyrir 1915.
HANN HEFIR REYNST VEL.
Greiðið atkvœöi með honum
til bæjarráðs 1915
— Veður hefir verið með verstajum mannfall í liði Þjóðverja á
móti á Bretlandseyjum aö undan-j Frakklandi og þykir mörgum svift-
fömu, snjór mikill á fjöllum og í ir að sumum sem lífið hafa látið,
Skotlandi, en rigningar afarmiklar j en meö'al þeirra eru margir há-
í suðurhluta landsins. j skóla kennarar og vísindamenn.
að, langt fram yfir alla líkamlega
og andlega krafta, og vora loks
í rúmi. Eg er blóöhi alaus. Að-
eins finst mér stundum í svefnin-
um, að þeir séu aö flytja mig og
— Mielzenski heitir greifi sem
skaut til bana konu slna og frænda,
fyrir tveim áram síðan, af sterk-
um grun um óleyfilegar ástir þeirra
í milli. Þessi sami greifi hefir nú
fengið járnkross aö heiðursmerki
hjá Þýzkalands keisara, fyrir
hraustlega framgöngu í Orustunni
við Augustovo.
— Fréttir koma smatt og smátt
— D. D. Wilkie, æðsti stjórn-
andi Imperial bankans er nýlátinn
af heila blóðfalli. ,Tveir af son-
um hang eru i herliði landsins.
— Rússar hafa kallað lið sitt
frá Finnlandi er þeir höfðu þar
æfamargt, og þykir það benda á,
að þeir óttast ekki framar áhlaup
af hendi Svía.
VEL GERT
væri það af vinum vorum og kaupendum blaðs vers
ef þeir vildu sýna kunningjum sínum eða nágrönn-
um kjörkaupin, sem vér bjóðum á LÖGBERGI, og
fá þá til að gerast kaupendur blaðsins.
LÖGBERG hefir fengið fleiri nýja kaupendur
á þeim tírna,, sem af er þessu ári, en nokkrir sinni
áður á jafnlöngum tíma, og aldrei hafa kaupendur
verið eins ánægðir með blaðið og nú.
Fyrir þetta erum vér þakklátir, og af þessu fá-
nm vér djörfung til að vonast eftir að margir fleiri
bætist við kaupenda töluna.
KOSTABOÐ LÖGBERGS
NÚ um tíma gefum vér þrjár
sögubækur hverjum nýjum
kaupanda, sem sendir oss
að kostnaðarlausu $1.00 fyrir
Lögberg í 6 mánuði, frá þeim
tíma að blaðið er pantað.
Veljið einhverjar þrjár af þessum sögubókum
[ herbúðum Napóleons. . . 255 blaðsíður 35c virði
Svikamylnan . 414 << 50c virði
Fanginn í Zenda . 243 < < 40c virði
Allan Quatermain . 418 < < 50c virði
Hefnd Maríónis . 298. < < 40c virði
Erfðaskrá Lormes . 378 < < 40c virði
Ólíkir erfingjar . 273 < < 35c virði
Gulleyjan . 296 < < 35c virði
Rúpert Hentzau . 260 < < 40c virði
Ilulda . 126 < < 25c virði
Lávarðarnir í Norðrinu . . 464 < < 50c virði
María . 445 < < 50c virði
Miljónir Brewsters . . . . . 294 < < 35c virði
Kostaboð þetta nœr aðeins
til þeirra, sem ekki hafa verið
kaupendur blaðsins um síðustu
þrjá mánuði.
Atkvæða yðar og áhrifa óskast
virðingarfylst til handa
R. S. ROBINSON
1 BOARD OF C0NTR0L
Hjálpið til þess að skipa þaulreyndan business mann í busv-
ness stöðu og tryggja það, að bæjarmálefnum sé stjórnað
með dug, hagsýni og sparnaði, svo og að fylgt sé happasælli
stefnu í borgarstjórn og að skattar verði lækkaðir.
Komizt átram.
me8 þvl a8 panga Ét Success Business College & Portage Ave.
og Edmonton St., e8a aukaskólana t Regina. Weyburn. Moose
Jaw, Calgary, Lethbrdge, Wetaskiwin, Lacombe og Vancouv-
er. N&lega allir fslendingar t Vestur Canada, sem stödéra
upp & verzlunarveginn, ganga & Success Buslness Collexe.
Oss þykir miklC tll J>elrra koma. ]<etr eru g66lr n&msmenn.
Seiídið strax eftir skólaskýrslu til skðlastjöra.
F. G. GAKBUTT.
President
D. F. FERGUSON,
Principal.