Lögberg - 28.01.1915, Blaðsíða 4

4
UKJir’líí.;. KJLUTUDAGINN 28. .JANÚAR 1915
LÖGBERG
GeflC út hvern fimtudag af
The Columhia Press, Ltd.
Cor. Wllliam Ave &
Sherbrooke Street.
Winnipeg. - - Manltoba.
KRISTJÁN SIGURÐSSON
Editor
J. J. VOPNl.
Business Manager
Utanftskrift til blaSsins:
The COI.UMBIA PBESS, Utd.
P.O. Box 3173 Wlnnipeg, Man.
Utan&skrlft ritstjórans:
EIÍÍTOR UÖGBERG,
P.O. Box 3172, Winnlpeg,
Manitoba.
TALSIMI: GARRY 215«
Verð blaðslns : $2.00 um árlð
Ný lög um þegnréttindi
ára landsvist:
Nefnd skipuð
Frá því var skýrt hér í blaðinu.
aö skófatnaöur sem lag'ður var til
liöinu frá Canada, af þeim sem
Þann fyrsta janúar t ár gengu í
gildi ný lög um þegn réttindi fyrir
útlenda menn er vilja veiða borg- bréf, en þp ekki fyr en eftir fimm
arar hér i landi. Eftir þeim lög-
utn, er áöur giltu i þessu efni, naut
sá, er borgararétt fékk hér, brezkra
þegnréttinda aðeins meöan hann
dvaldt hér í landi; jafnskjótt og
hann kom út fyrir takmörk Canada,
haetti hann að verða brezkur borg-
ari. Um Bandaríkja þegna giltu
þó önnur ákvæði, samkvæmt samn-
ingi milli þess lands og Bretaveld-
is, er gerður var 1870.
Samkvæmt nýju lögunum fær
hver og einn, sem borgarabréf
kaupir í Canada, fullkomin rétt-
indi brezkra þegna, ekki aðeins í
Canada, heldur hvervetna í ver-
öldinni. Mann nýtur verndar hins
brezka fána, hvar sem bann er
staddur og hefir í allá staði jafn-
rétti við innborna þegna Breta-
veldis. »
Þessi nýju lög giida umi alt hið
brezka veldi og voru viðtekin á
sömu stundu í Bretandi og í öll-
um oðrum pörtum ríkisins, sem
sérstakt löggjafar vald hafa. Þau
voru ekki samin ’ og sámþykt af
þinginu á, Brttlandi einu saman,
eins og stungið var upp á í fyrstu,
heldur af öllum löggefandi þing-
um í brezka ríkinu. Þietta mun
þafa verið gert satnkvæmt óskum
fulltrúa ‘nýlendanna’ á rikísþing-
um, er héldu fram rétti þeirra til
að semja lög um þau atriði, er
þeim kom við. Sjálfræði hinna ein
einsog vera ber. Einsog á stóð,
mátti þjóðin vissulega vænta opin-
berrar rannscínkar, en ekki leyni-
legrar. Að sá eða þeir, sem hlut
áttu að máli, hafi mikil völd eða
áhrif, má með nokkum vegin vissu
gera ráð fyrir.
Atvinnuleysi og verka-
laun.
Vér viljum ekki hafa itla launað
verkafólk í þessu landi. Hálf sjö-
unda miljón manna vinna hér í
verksmiðjum, ein miljón í námum,
hátt upp í tvær miljónir á jám-
brautum, að ótöldum öllum öð'rum;
vér viljum ekki að kosti þeirra se
þröngvað og þeir knúðir til verra
viðurlífis. Vér álítum það blátt
áfram skaða fyrir þjóðfélagið, að
orsaka það, að þeir geti ekki
keypt eða verzlað eins mikið og
áður. Þessir daglauna menn
fá, eins og nú stendur, óríf-
legri skerf af velvegnan og aúði
landsins, en nokkur annar.
Að færa niður kaupgjald yfir-
leitt er ekki ráðið til að bæta úr at-
vinnuleysinu. Það er sagt, að
Stálfélagið 'hafi 130 iþúsundir
manna að verki nú, en 240 þús-
úndir árið 1913; en forsprakkar
verkamanna gerðu rétt, er þeir
höfnuðu því ráði, að færa niður
kaupið.
Það tjáir ekki að bið'ja þau 130
þúsund, sem að verki eru, að sjá
fyrir þeim 110 þúsund sem verk-
lausir eru, með því að skifta kaupi
sínu með þeim. Það er 'hlutverk
allrar þjóðarinnar, að ráðá fram
úr atvinnuleysinu. Það tiær engri
stjómin samdi viö í þvi efni, hafi! 'lU- að IefiT&Ía t>a® á lierðar verka-
reynzt illa. Islenzku piltanrir sem 1-v8sins’17108 Þvi að færa alt kaup
skrifað hafa sínum vandamönnum! ni®'nr-
og kunningjum frá herbúðunum, f>etta lanfi vil1 ekk' verkafólk
hafa ekki minst á þetta atriði, me® kegra kaupgjaldi en nú er
fremur en aðrar hermanna þraut-' ?olcii8-
ir. er þeir hafa gengiö undir með
kjarki og ömggum hug. Almenn-
ingur hér í landi mun ekki hafa
haft vitneskju um þetta 'hneyxli,!
fyr en stórblaðið “Times” kvaö I
upp úr, sagði frá, hve hand-ónýturi
skófatnaðurinn var og gaf i skyn,!
að óærleg samtök ættu sér stað í'
( anada milli stjómmála manna og
þeirra sem byggju til og seldu
Umsækjandi verður að festa upp
tilkynningu um umsókn sína á
næsta pósthúsi við heimili sitt og
t skrifstofu næsta réttarsk ifara,
þartil umsókn hans verður með-
höndluö af réttinum, er sker úr
þvi, hvort umsækjandi hafi þá
kunnáttu í enskunni sem útheimt-
ist Dómarinn getur og rannsak-
að, hvort umsækjandi sé vandaður
maður og má fresta réttarhöldum
til að leiða vitni þar að lútandi.
Allir útlendingar, sem áttu
lieima í Canada þann 1. jan. 1915,
geta fengið þegnréttindi samkvæmt
hinum gömlu lögum, i næstu þrjú
ár. Þann tímann gilda tvenn lög
um þegnréttindi hér í landi: önnur
útheimta þriggja ára landsvist og
veita þegnréttindi í Canada ein-
göngu, hin útheimta fimm ára veru
og veita þegnréttindi um alt hið
brezka ríki.
Þess ber að geta, að þeir sem
l>egar hafa fengið borgarabréf,
þurfa ekki að ganga fyrir dótnara,
til þess að öðlast hinn nýja, rýmk-
aöa þegnrétt. Þeir geta sent
borgarabréf sín til landsskrifara í
Ottawa og fengið nýtt borgara-
Anægjan flúði hann; hann varð
óánægðari en nokkru sinni fyr.
Hann var ekki framar liðsmaður,
því hann hafði flúið af vígvelli
lífsins, svikist úr fylkingunni og
var nú hvorki sjálfum sér né öör-
um að liði. Hann komst að raun
um, að það hafði verið misskiln-
íngur, þegar hann hélt að hann
gæti lifað “sér einum” og hann sá,
að hlutverk ‘hvers manns sem átti
skilið að kallast maður, var það,
að lifa fyrir aðra, að vera í heim-
inum, þó að hann ætti ekki að vera
af honum, og hann átti að bera
með ánægju og gleði þann hluta
byrðarinnar, sem honum, sam-
kvænit eðlilegu þroskalögmáli bar
að halda undir.
Mál Þingvallasafnaðar
11.
Dómsatkvarði Spaldings háyfir-
dómara.
ÓSat. Evening Pbst.)
Áfram!
landstjóminni þessar nauðsynjar
handa liðinu. En jafnskjótt og
|>etta komst i hámæli, komu bréf
til blaðanna víðsvegar 1 Canada,
þarsem sagt var frá. að hávaðinn
af þeim skófatnaðí sem liðinu var
fenginn. hefðí reynst bráð-ónýtnr
eftir fárra daga brúkun: aðeins
tvær verksmiðjur hefðu lagt til
nýta skó, hinar allar sæmilega út-
lítandí en alveg gagnslausa til
brúkunar.
Skömmu síðar sögðu blöð stjóm-
arinnar frá þvi, að hún hefði sett
nefnd þriggja nafngreindra manna
til að rannsaka þetta, og gátu þess V°r
jafnframt, að kistur fullar af
skóm, er grunur léki á. að ekki
1-átum herskara friðsamlegra
framkvæmda halda fram stcfn-
unni. Þegar lúðrar gjalla í borg-
um Evrópu og kalla herskará til
að eyða og tortína, þá látum heróp
göfugrar ættjarðar ástar heyrast í
borgum Ameríku. Látum oss
byggja UPP í stað þess að rífa
niður og spilla. Látum oss hafa
framsýni til að sjá gegnum ský
hins núverandi tíma til framtíðar,
sem ekkert getur brugðið skugga
á nema sjóndepra vor. t þeim
harðindum sem hin mikla norður-
álfu styrjöld leiöir yfir land vort,
ber borgum vorum að vinna sem
lyptistöng undir. athafnir aJmenn-
ings. Ef atvinnuleysi vofir yfir,
þá látum ekki opinber verk falla
niður. Tiltrú sveita og hæjafélaga
á meðal er traust og örugg.
í síðasta blaði birtum vér ágrip af
dómsatkvæði Bruce yfirréltardómara,
sem koin niður í þann stað, að ef
deila kemur upp innan safnaðar, út
af kenningu og síðan um eign safn-
aðarins, þá beri borgaralegum dóm-
stólum að dæma því safnaðarbroti
eignina, sem, að dómi þess kirkju-
félags er söfnuðurinn tilheyrði, held-
ur sameiginleg grundvallarlög, og
lagði þvi til, að undirréttardómurinn,
er tildæmdi minnihluta Þingvalla-
safnaðar hina umþrættu eign, væri
staðfestur. Háyfirdómarinn dæmdi
á sömu leið, og skal nú birta dómsat-
kvæði hans, svo nákvæmt, að mein-
ingin haggist ekki.
“Eg er í allan máta samþykkur
dómsatkvæði Bruce yfirdómara, og
skal geta þeirrar niðurstöðu, sem eg
er að kominn í málinu, eftir nokk-
urra vikna athugun á málsskjölum og
|jeim lagagreinum, sem eiga að heim-
færast hér upp á.”
I “Dómarar borgaralegra dómstóla
eru ekki kosnir í þær stöður vegha
þess, hve vel þeir séu að sér í guð-
fræði. Þeim er ckki ætlað að vera
sérfræðingar í þeirri grein og eng-
inn viðurkennir þá sem slíka. Þeir
eru kosnir til dómarastöðunnar vegna
vissra annara hæfileika, sem þeir
hafa eða að minsta kosti er ætlað að
hafa. Á hinn bóginn eru prestar,
sem varið hafa mörgum árum ævi
sinnar til að stunda guðfræðileg efni
og íliuga kenningar bæði sins eigin
trúarfélags og annara, sérstaklega
hærir um að dænia um þesskonar
efni. Af þessu kemur það, að borg-
aralegir dómstólar i þeim löndum,
þar sem riki og kirkja eru aðskilin,
neita ævinlega að skera úr guðfræði-
legum ágreiningsmálum innan kirkju-
félags, þegar hið æðsta dómsvald
innan slíks félags er búið að fella úr-
skurð um þau.
“Spurningin í því máli, er hér ligg-
ur fyrir,—en undir svarinu við henni
stoku parta rikisheildaritinar héfir! 'æru elT1,s v3eniJ" vera æUi' væru
stvrkst þar við 1 "Y>,nnar 1 ,vörz,ur hertrúh ráða-
' P ____ l neytisins, ásamt fullnægjandi upp-
Það fylgir logum þessum að lýsingum um hverjir. hefðu lagt þá
ekkí er eins auðvelt, að ná þegn-
réttindum héf i landi, einsog áður.
Eftir gömlu lögunum varð sá er
til. og væri alt búið vel í bendurj
nefndar þessarar.
Sagt er nú að neíndin hafi lok-,
er niðurstaða þessa dómstóls komin,
Þaö er vittirlegra að búa til vegi —er þessi: Hefir hið æðsta dóms-
heldur en stofna til matgjafa og vald þess trúarfélags, sem Þingvalla-
sannir ættjarðar vinir vilja heldur söfnuður fríviljuglega sameinaðist
að lagðar séu vatnspípur, heldur og undirgekst, úrskurðað hver sé
en grafir séu grafnar fyrir þá meining kenningarinnar samkvæmt
dauðu. Latum 'herskara uppbyggi- safnaðarlögum Þingvalla-safnaðar
legra athafna halda fram stefn-j og grundvallarlögum Hins evangel-
unni I
f“American City”)
^erast vildi txirgari hér, að hafa 18 s’nu star^' ng sé skýrsla hennar
átt hér heima í þrjú.ár. Það tíma-11 tiL vi8^andi stjómar-
, . . . . vaida. " Eftir þvi sem eitt blað
takmarker f.rnrn ar, samkvæml , hcfir fengið að v-íta hjá stjóminni,
hinum nýju logum, en verustaður- j er niðurstaða nefndarinnar sú, að
inn ekki bundinn við Qanada. netna mikið af umræddum skófatnaði
um eitt ár, heldur eitthverj: land!ilafi verið ótraust. og sumt miður
Ánœgja.
Sá Js.!vel !íert’ en afsakað er það með
mnararUVÍ' l)eir seln fen?u að leggja
1 I hann til. hafi haft nauman tíma til
þjoðar maður sejn er, sem dvalið
innan hins brezka ríkts,
lendingur, eða hverrar
1
Astralíu, til!
að vinna verkið.
hefir fjögur ár
dæmis að taka.
þegnréttindi eftir eins árs dvöl hérj líta svo á. að ekki sé vel að verki
1 landi. Borgarabréfið kostaði gengið. öll rannsnkn um þá hluti,
áður 3 dali en nú 5, og hlutaðeig- j sem allan almenning varðar, á
fara fram í heyranda hljóði
Það er vafamál, hvort nokkur
manneskja hefir nokkurn tíma
fundið ánægju, þetta gullvæga
hnoss sem allir óska sér að eiga,
með því að leita hennar beinlínis.
Hún er svo stygg og frá á fæti, að ! sönnunargagn.
; iska lúterska kirkjufélags íslendinga
j i Vesturheimi. Ef svo er, þá er sá
j úrskurður, hver svo sem hann er,
| bindandi fyrir þennan dómstól. Það
skiftir ekki máli, hvort nokkur full-
trúi Þingvallasafnaðar var fyrir
þeim kirkjulega dómstól eða ekki-
Ef svo var ekki, þá má ekki gera úr-
skurði kirkjufélagsins lægra undir
liöfði heldur en gert var af undir-
rétti, er faldi hann þýðingarmikið
Ef Þingvallasöfn-
hún verður hvorki vejdd á öngla j uður hafði fulltrúa fyrir þeim
né flægt í giJdrur eða net. Ef oss! fkirkjulega) dómstól, eða tilheyrði
Hver svo sem niðurstaða nefnd-j te,íst nokkurn tíma að höndla kirkjufélaginu, þá verður úrskurð-
getur fengið brezki ar,;nnar €r mun a*menningur ^3-17^ Þa verður hún að koma af inum í engan máta haggað. I>að er
sjálfsdáðum. Og þegar hún kem- j viðurkent, að þegar tillaga
hafi átt
Bretakonungs
andi verður að gefa tilkynningu
um að hann ætli að sækja um
þegnréttindi, þrem mánuðum áður
en umsókninni er tekið. Um^ókn
hans er síðan send til ríkisskrif-
arans i Ottawa, er veitir þegnbréf-
ið, ef alt er með( feldu.
Skilyrðin fyrir þegnréttindum
samkvæmt hinum n’ju lögum, eru
í stuttu máli þessi:
(1) Að umsækjandi
heima í löndum
ekki skemur en i 5 ár eða verið
þann tima í þjónustu ríkisins, hin
síðustu átta ár áður en umsóknin
er dagsett.
(2) Að hann hafi átt heima
i Canada síðasta árið frá dagsetn-
ingu urhsóknar, og önnur fjögur í
einhverjum löndum hans hátignar
konungsins, siðastliðin átta ár.
(3) Að hann sé vandaður maður.
(4) Að hann hafi hæfilega lcunn-
áttu i enskri eða franskri tungu.
($) Að hann ætli sér að dvelja
eftirleiðis í löndum hans hátignar
eða í þjónustu ríkisins.
og >
fullu dagsljósi. Það var skylda
stjómarinnar að taka ekki blind-
andi við þeim vamingi, sem hún
kevpti fyrir landssjóðs reikning, Og
það var látið í veðri vtika, að sér-
stakir eftirlitsmenn hefðu verið
settir i þvi skyni, fyrir kaup úr
landssjóði. Þessir menn hafa ekki
gert sína skyldu. Abyrgðina á
vanræksltt þeirra ber stjórnin.
Að hún setur þjóna sina og vini til
að rannsaka þetta í kyrþey, er
ófullnægjandi, svo ekki sé tekið
dýpra í árinni. Þegar stjórnin fer
þannig að, hlýtur gninur almenn-
ings aö styrkjast um það sem á
hefir verið vikið, að hér sé um
samtök að ræða meðal stjómmála
manna, hátt eða' lágt settra, og
contractara, til fjárdráttar á kostn-
að landsjóðsins. Ef sá grunur eða
orðrómur er ekki á röknm bygður,
þá var stjóminni í lófa lagið, að
kippa fótunum undan honum með
opinberri rannsókn; ef orðrómur-
inn hefir við rök að styðjast, þá er
ranglátt gagnvart almenningi, að
láta þá seku sleppa. Þessi aðferð
stjómarinnar er vel til þess fallin
að auka tortryggni við hana meðal
almennings og vantraust á þvi, að
hún gæti hagsmuna landssjóðs
mm Eriðrik-
ur, þá kemur hún oftast að ossjsons var samþykt, þá var Þingvalla-
aS j óvörum, því að hún er uppbót eða} söfnuður meðlimur kirkjufélagsins,
aukaborgun fyrir vel unnin dagleg hafði fulltrúa á þingi þess og tók
störf, þau störf sem oss oft finn- j þátt í meðferð héraðlútandi málefn-
ast smávægilegust og litilf jörleg- ■ >s Úrskurðurinn gekk þeim í mót;
ust og sem vér þess vegna héltlum i þeir vilja hnekkja hans gildi, en
að ekkert hefðu til síns ágætis ogikrafa þeirra ]>ar um á ekki að tak-
vér fengjum enga viðurke::ning ast fil greina.”
fyrir. j “Víkja má að vissum atriðiun öðr-
Vel þektur höfundur liefir sagt um- Aðalvillan í dómsatkvæði bróð-
frá reynslu sinni í þessu efni. iur míns Goss’, er að minni hyggju
Hann var talinn einn af mestu! þessi: Hann gengur út frá, að
mönnum þjóðar sinnar og rnn 'hann j kirkjufélagið hljóti að hafa dóms-
hópaðist mikill vinaskari.. Og öll!val<1 yfir persónu Þingvallasafnaðar.
þau vináttu og heiðursmerki, sem et svo mætti segja, er það úrskurðar
hann hlaut, voru honum sýnd í
viðurkenningarskyni. En hann
þreyttist á fagnaðarlátunum og
skyldunum sem samkvaemislífið
lagði honum á herðar. Honum
fanst það þreytandi byrði og áleit
að það að eins sliti kröftum sínum
og hann ej’ddi tímanum til einskis.
Honum datt þvi það ráð í hug, að
leita í burtu frá glaumi og gleði
lieimsins og koma sér þannig fyr-
ir, aö hann gæti notið bóka og
náttúrunnar sem bezt Með því
móti hélt hann að hann gæti bezt
fullkomnað hæfileika sína. Hann
settist þvi að á lítilli eyju, var
spameytinn og lét sér nægja að
horfa á hjól heimsins úr fjarska.
En ekki leið á löngu að hann sæi
að hann hafði farið vegavilt.
guðfræðilegt atriði, til þess að úr-
skurður þess sé bindandi fyrir þann
söfnuð. Kirkjufélagið hafði vald,
samkvæmt grundvallarlögum sínum,
til úrskurðar um kenningar-atriði
("doctrinal questions). Það þurfti
ekki neitt annað vald að hafa, og
allir, sem kirkjufélagsins yfirráðum
fsupremacy or dominion) voru háð-
ir, urðu að hlíta þeim úrskurði, þar
til honum kynni að Verða breytt eða
hann úr gildi numinn, af því félagi
sem feldi hann.
“Skakkur skilningur er auðsjáan-
lega (af Goss dómara) lagður í orða-
tiltækið “right of private interpreta-
tion.” Það meinar ekki rétt til að
hafna vissum pörtum biblítinnar eða
allri ritningunni. Meiningin í því er
sú. að hver lesandi biblíunnar hafi
rétt til að skilja hana eftir sinni eig-
in samvizku og þeirri greind, sem
hann hefir til að bera, að þvi ævin-
lega undirskildu, að hún sé ritning
( scripturej.”
“Heldur ekki er það nauðsynlegt,
að málstaður (coutention) varnar-
aðila í þessu máli sé sannaður með
framkomnum vitnishurðum eða fylli-
lega rökstuddur i málsskjölunum.
Vitnisburðir guðfræðinganna eru
hver á móti öðrum, en jafnvel þó að
þeirra vitnisburðir væru nauðsynleg-
ir viðvíkjandi úrskurði kikjuþings,
þá eru að öðru leyti fram komin
yfirgnæfandi sönnunargögn með nið-
urstöðu undirréttarins. Kirkjufélag-
ið hefir skorðað og skýrt orðalag
grundvallarlaganna. Það hafði fult
vald til að gera það. Það er ekki
þessa dómstóls að rannsaka með
hverjum þankagangi ("mental pro-
cesses) það var gert, né að athuga
þau gögn er kirkjuþingið bygði úr-
skurð sinn á. Það er nóg, að það
feldi sinn úrskurð. Fyrir oss liggur
að eins, að prófa, hver sá úrskurður
var og síðan gefa honum þann kraft
og áhrif, er útheimtast til að ákveða
rétt til eignar og halds á kirkjunnar
eigindómi. Mér skilst, að enginn af
dómendum í þessum rétti mundi, ef
hann segði sína persónulegu sann-
færing, vera samdóma minni hluta
Þingvallasafnaðar eða meiri hluta
kirkjufélagsins um innblásturskenn-
inguna, eg fyrir mitt leyti mundi
ekki vera það; en hvað sem því líð-
ur, þá höfum vér þeirri skyldu að
gegna, að dæma þetta mál eftir því
sem lög vlsa til, en ekki eftir því
sem vér sjálfir trúum-”
“Viðvíkjandi dómsatkvæði bróður
míns Fisk: Hann segir engan haldal
því fram, að lög Þingvalla-safnaðar
innihaldi ákvæði um kenningu
“plenary” innblásturs; þar til er að
svara, að mér skilst framburður
ýmsra vitna, sérfræðinga, þannig, að
orð safnaðarlaganna innibindi “plen-
ary” innblástur, þó að þar sé ekki
viðhaft orðið “innblástur" né
orðið “innblásinn”. Af fram-
burði þeirra ræð eg, að í þau við-
höfðu orð hafi guðfræðingar yfir-
leitt lagt þá merkitigu,' að ritningin
væri algerlega innblásin. Og meira
að segja, með orðum þessum gengu
höfundar laganna út frá þvi, að allir
viðurkendu biblíuna sem algerlega
innblásna og þvi væri óþarft að taka
það fram sérstaklega. Það v'ar ekki
gert ráð fyrir, að um það mundi
nokkurn tíma verða efast, og í raun-
inni viðurkennir dómarinn Fisk
þetta er hann segir: “Þeir tóku það
að eins sem gefið, að allir viður-
kendu kenninguna um innblástur bib-
liunnar.” Með öðrum orðum: það
var gengið út frá því, að bibljan væri
innblásin.” En þar sem hann heldur
áfram og segir: “á hvern sérstakan
hátt hún væri innblásin, létu þeir sig
þá engu skifta” — þar færir hann
atriði inn í málið, sem á þar ekki
heima og kemur því ekki við. A-
greiningurinn var miklu víðtækari
en sxo, að hann megi teljast orða-
deila um það, hverskonar innblástur
um væri að ræða. Spurningin var
um það, hvort öll ritningin væri inn-
blásin, og ef hún var það, þá kom sú
kenning áfrýjenda, að heilum nókum
hennar mætti hafna ef intiihaid
þeiira fyndi ekki náð (favor) íjrir
skilningi og samvizku lesandan; i
bága við lög safnaðar og kirkjufé-
Iags. Mér skilst, að þegar maður
trúir annaðhvort á “verbal” eða
“mechanical” innblástur, þá trúir
hann á “plenary” innblástur, en
jafnframt að innblástur geti verið
“plenary” þó hvorki sé “verba” eða
“mechanical.” /
Eg álit það ekki skifta mjög miklu,
hvort athuguð var eða undirskilin
nokkur sérstök innblásturs kenning,
þegar söfnuðurinn viðtók Iög sín
Þegar hann gekk í kirkjtifélagið, þ'
undirgekst hann að hlíta þeim skiln
ingi, er lagður yrði í lög kirkjufé-
lagsins og safnaðarins, með því að
samþykkja að skjóta öllum spuming-
um viðvíkjandi kenningum til úr-
skurðar félagsins, og jafnvel þó hann
hefði átt við einhverja vissa inn-

THE DOMINION BANK
gtr KUMIIMD B. OHI.KU. M F.. Fro* W. D. MATTUKW8 .VtM-Fra.
C, A. BOGERT. General M»»»ger.
Borgaður höfuðstóll............
Vurftsjóður og óskiltur úbuti
. $6,000,008
(7,300,000
$1.00 gefur yður bankabók.
pér þurflð ekki að biða þangað til þér elglð mikla peninga
upphæð, til þeyH að komast I samband við þennan banka. pér
getlð byrjað reikning við hann með $1.00 og vextir reiknaðlr af
honum tvisvar á úri. þannig vinnur sparifé yðar sifelt pea-
Inga inn fyrir yður.
bláturs kenning, þegar lögin voru
samin, þá var orðum hagað sVo, að
svigrúm var til vaxtar og viðauka.
En hvemig svo sem á niðurstöðu
kirkjuþings er litið, þá feldi það úr-
Skurð sinn um kenningar atriði lög-
um samkvæmt, og þegar sagt er, að
það var tekið sem gefið, eða ráð
gert fyrir því, að biblían væri guðs
opinberaða orðl, þá er öllu samþykt,
sem varnar aðilar héldu fram, því að
“plenary” innblástur er einmitt þetta.
Vissulega er sú kenning', sem dóm-
arinn Fisk heldur fram í síðasta lið
síns atkvæðis í mesta máta nýstárleg;
hún mundi útiloka skoðanir sérfræð-
inga sem sönnunargagn í öllum mál-
um.”
Sýningin.
Svo sem kunnugt mun vera
flestum lesendum vorum innanbæj-
ar, hefir sýningin ekki boriö sig
um æði langan tíma og hefir þaö
komið á borgaranna breiða bak, að
borga það sem á vantaði. Við sið-
ustu kosningar, er atkvæða þeirra
var leitað, snérist meiri hluti móti
því, að lagt væri til sýningarinnar
úr bæjarsjóði, og samkvæmt því
hefir bæjarstjóm neitaö um styrk
til sýningarhalds næstkcmandi
sumar. Eigi að síður er vel líklegt,
að sýningar þessar veröi haldnar
eftir sem áður; vegna þeirrar
miklu þýðingar, sem þær hafa fyrir
fylkisbúa, bæði akuryrkjumenn og
gripabændur, svo og iðnaöar
menn, ekki síður en verzlunarstétt
borgarinnar. Af þeirri ástæðtt
befir Thos. H. Johnson, M. P. P.,
látið það opinberlega í ljósi, að svo
framarlega sem nokkumveg'n vissa
fáist fyrir, að sýningunni veröi
sæmilega stjómað, muni hann
fylgja þvi, á fylkisþingi, ef til
kemur, að sýningunni verði við
haldið. Líkar undirtektir hefir sú
málaleitun fengið hjá öðrum þing-
mönnum bæjarins, að sögn.
Skammsýni.
Hún var bláfátæk og það var
auðséð að fötin hennar vom orðin
gömul þótt þau væra tárhrein og
l>okkaleg. Hún átti heima í litl-
um og lágum kofa, langt úti á
McPhilips Street. Á annan í jól-
um kom hun inn i eina af stærstu
búðum borgarinnar, því að þá var
margt selt með niðursettu vcrði og
hún varð að nota sér öll slik tæki-
færi. Hún sá stórt leð\irveski á
gólfinu, tók það upp og opnaði.
1 því var stór bunki af bankaseðl-
um og silfri og þegar hún táldi
peningana saman, sá hún að í
veskinu vora $120.00. Þar var
e:nnig nafnspjald og heimilisfang
eiganda. Hún tróðst í gcgnum
hópinn í búðinni, fékk lánað blek
og hlað. skrifaði eigandatium bréf
og sendi það með pósti. Næsta
dag kom eigandi veskisins heim til
hennar. Hann kvaðst eiga heima
út í Saskatohewan, en vera á ferð
i borginni. Hann var í hlýjum
fötum og sællegur í bragði. Kon-
an afhenti honum veskið. Hann
gætti vandlega að hvort ekkert
hefð'i horfið. “Þakka þér fyrir”,
sagði hann og fór út. Kaldur gust-
ur straukst inn um dyraar. Það
var orðið nístandi kalt í kofanum
þegar hún mundi eftir aö dymax
voru opnar. Hún var að hugsa um
hvernig hún ætti aö útvega húsa-
leiguna fyrir næstu mánaðarmót
Hefir jörðin sál?
Það er alkunnugt af goðafræði
ýmsra þjóða, að jörðin hefir verið
tignuð sem gyðja. Forfeður Vorir
töldu hana með ásynjum. Er af því
ljóst, að þeir hafa hugsað sér hana
lifandi og sálu gædda. Og hvort sem
ástæðurnar til þess hafa veriö þær
sem höfundur formálans fyrir
Snorra-Eddu tilgreinir eða aðrar, þá
eru þær svo djúpsettar, að vert er
að minnast þeirra:
“Þat hugsuðu þeir ok undruðusk,
hvat þat myndi gegna, er jörðin ok
dýrin ok fuglarnir höfðu saman eðli
i sumum hlutum ok þó ólík at hætti.
Þat var eitt eðli, at jörðin var graf-
in í hám fjallatindum ok spratt þar
vatn ttpp, ok þurfti þar eigi lengra át
grafa til vatns en í djúpum dölum;
svá er ok dýr ok fuglar, at jafnlangt
er til blóðs í höfði ok fótum. önnur
náttúra er sú jarðar, at á hverju ári
vex á jörðinni gras ok blóm, og á
sama ári fellur þ.at alt ok fölnar; svá
ok dýr ok fuglar, at vex hár ok
fjaðrar ok fellr af á hverju ári. Þat
er en þriðja náttúra jarðar, þá er
hon er opnuð ok grafin, þá grær
gras á þeirri moldu, er öfst er á jörð-
ttnni. Björg ok steina þýddu þeir
móti tönnum ok beinum kvikenda.
Af þessu skildu þeir svá, at jörðin
væri kvik ok hefði líf með nökkrum
hætti, ok vissu þeir at hon var furðu-
liga gömul at aldartali ok máttig í
eðli; hon fæddi öll kykvendi ok hon
eignaðisk alt þat er dó; fyrir þá sök
gáfu þeir henni nafn ok kölluðu ætt
sína til hennar.”
Hver sem ætlaði sér nú á tímum að
færa liktrr að því að jörðin væri lif
andi vera og sálu gædd, hann gæti
ekki farið öðru vísi að en hér er
gert. Hann yrði að athuga, hvort
jörðin væri samskonar líkami og þeir
er vér teljum gædda lífi og sál — at-
huga hVort jörðin og dýrin hefðu
saman eðli í sumum hlutum. Þegar
vér ályktum að einhver vera hafi sál.
þá er það af þvi, að gerfi hennar og
hættir líkjast í sumttm efnum gerfi
og háttum sjálfra vor, eða annara
vera, er vér teljum gæddar sál. Slík
ar ályktanir verða auðvitað aldrei
annað en líkur, því vér getum ekki
séð eða skynjað á annan hátt sálar-
líf fyrir utan oss, en líkttrnar fara
eftir því hve mörg likingaratriði vér
finnum með þeim líkömum er v;ér
berttm saman og hvernig þeim lik-
ingaratriðum pr háttað. Atriðin sem
formála-höfundurinn hefir fest sjón-
ir á, snerta blóðrásina, hárvöxtinn,
græðingu og beinakerfi- En svo
bendir hann á hve furðulega gömul
jörðin sé og máttug í eðli, hvernig
alt lif þess sem hrærist á jörðunni sé
lif af hennar lífi. Hún sé móðir þess
alls og eigi það alt.
Ef eg tryði þvi, að menn gætu
orðið endurbornir, mundi eg geta
þess til, að formála-höfundurinn
hefði verið endurborinn í Gustav
Theodor Fechner, hinum ágæta
þýzka heimspeking og náttúrufræð-
ing. Fechner hefir í mörgum og
merkilegum ritum varið þá skoðun
Hér er mynd af smærri vélabyssum Prakka. er tekln hefir veriC sundur og bera hermenn partana. paC tek-
ur aC eins eina mtnútu aC setja þær saman. Engin vtgvél heflr reynst skæCarl en þessi gegn fylkingum PJ6C-
verja, er þeir koma vaCandl, maCur viC manns hliC, aC skotgTÖfunum frönsku.