Lögberg - 20.04.1916, Page 4

LÖÖBEEG, FIMTUDAGINN 20. APBIL 1916
Jögberg
Gefið út hvern Fimtudag af The Col-
umbia Press, Ltd./Cor. William Ave. &
Sherbrook Str., Winnipeg, Mém.
TALSIMI: CARRY 2156
SIG. JUL. JÓIIANNESSON, Editor
|. J. VOPNI, Business Manauer
UtanAskrift til blaðsins:
TIJE OOLUHBI^ PfJESS, Ltd., Box 3172, Winnipeg,
Utanáskrift ritstjórans:
EDITOR LOCBERC, Box 3172 Winnipeg, Man-
VERÐ BLAÐSINS: $2.00 um Arið.
I bróðerni.
Niðurlag. ----
Fjarri sé það oss að deila við vin vom Áma
Sveinsson um það að brennivínsmennimir hafi
verðskuldað ósigur. J7ar erum við hjartanlega
sammála. En það er annað atriði í sambandi við
afstöðu þeirra, sem ekki er rétt skýrt í Heims-
kringlu greininni. “Vínsölumenn höfðu jafnrétti
við vínbannsmenn til að verja málstað sinn” segir
Ámi Sveinsson, “og voru óbundnir meðan stríðið
stóð yfir.”
petta er ekki rétt. Svo að segja öll blöð fluttu
eindregið ritgerðir með bindindishliðinni, en eng-
in með hinni. pað var þeirra skylda og þau áttu
hrós fyrir. En þau fóru lengra, þau tóku sum
þá stefnu að hleypa engu að í dálka sína sem
brennivínsmennimir þóttust hafa fram að færa
sínu máli til afsökunar. peir voru með öðrum
orðum útilokaðir frá því að láta til sín heyra á
sama hátt og sama stað og hinir — þeir höfðu
nieð öðrum orðum ekki jafnrétti.
Hversu ofstækisfullur bindindismaður sem
vér höfum verið kallaður hingað til — og það
hefir stundum heyrst óspart — þá teljum vér
þetta ekki réttlátt, ekki sanngjarnt, ekki heppi-
legt. Eftir því sem meiri er sanngimi og meira
réttlæti á báðar hliðar eftir því er sigurinn sælli
— og meiri.
Vér höfum þá eindregnu skoðun að conserva-
tive ílokkurinn í Manitoba hafi verið svo spiltur
að hann hafi verið réttnefndur ræningiaflokkur.
Vér höldum því óhikað fram að það hafi veriö
óbætanlegt tjón, ævarandi skömm þessari kynslóð
lífs og liðinni, ef hann hefði verið kosinn aftur;
en hefði einhver liberal maður komið með þá til-
lögu að flokkurinn væri svo skaðlegur að sjali
sagt væri að loka fyrir honum öllum b'öðum og
banna honum eftir megni að halda fram máli sínu,
þá hefðum vér talið það rangt og ómannlegt og
lýsa heygulskap og vantrausti á sjálfum sér og
máli sínu. Enda kom engum slíkt til hugar; og
þó er hér alveg hliðstætt dæmi.
Vér hofum þá sannfæringu að sambandsstjórn-
in hafi gert svo illa, að sjálfsagt sé að kasta henni
út fyrir takmörk allra umráða við næstu kosning-
ar, en samt sem áður finst oss það ekki taka
nokkru tali að hún fái ekki að bera hönd fyrir
höfuð sér þegar þar að kemur, heldur eigi henni
að vera opin öh olöð til varna.
Ef vér verðum við þetta blað þegar næsta sam-
bandskosningar fara fram, þá teljum vér oss það
helga skyldu aö gera alt ærlegt sem í voru valdi
stendur til þess að hvetja svo eggjar sem framast
má verða, en á sama tíma skal henni að sjálfsögðu
vera heimilt að koma fram í þessu blaði með vam-
ir sínar og afsakanir og skýringar, hversu öfugar
sem þær kunna að vera—auðvitað að því viðbættu
að greinar hennar yrðu athugaðar í blaðinu.
Ámi Sveinsson segir að sigurvegarar bindi
mótstöðumenn sína og sé snKt ekki talin ómenska
heldur nauösynlegt. petta er rétt. En hvenær
binda þeir þá? Ekki fyr en orustunni er lokið og
sigurinn hlotinn.
Hvað mundi hafa verið sagt um Fom-íslend-
ing sem á hólm hefði komið og neytt þar afls-
muna, tekið andstæðing sinn áður en hann hefði
fengið viðnám til vamar og bundið hann? Sá
hefði verið kallaður hvers manns níðingur. En
þeir hefðu fyrst leyft hvor öðrum jafnan undir-
búning og jafnar varnir, hversu mikið sem þeir
hefðu hatast, og síðan hefðu þeir barist. Slík var
aðferð forfeðra vorra og hana mættum vér vel
muna.
Brennivínsliðið hafði svo veikan málstað að vér
þurftum á engu málfrelsisbanni og engum þræla-
tökum að halda, enda miklu mannlegra að mæta
þeim á jafnsléttu.
Vinur vor Árni Sveinsson kom með dæmi, sem
á víst að vera mjög sláandi. pað er svona:. “Hvað
akyldu Englendingar og Frakkar gera við þann
herforingja sem léti prenta nafnlaus flugrit
pjóðverjum í hag og útbreiða þau meðal enskra
hermanna, til þess að ná þeim í lið með pjóðverj-
um. Skyldi sá herra ekki missa alla tiltrú og
jafn vel lífið?”
Við þessari setningu liggur aðeins eitt svar
og það er þessi spuming. Vill Ámi Sveinsson taka
upp sömu reglu í aðferð opinberra landsmála sem
tíðkast í hemaði? Vill hann t.d. að stjómin hafi
heimild til að skoða öll bréf andstæðinga sinna
sem pósturinn flytur? Vill hann að andstæðing-
uxn stjómarinnar sé bannað að halda fundi og
gefa út blöð með sínum málstað í stjómmálum?
Pað er honum Ijóst að enginn pjóðverji hefir leyfi
til að koma fram og halda opinbera fundi hér til
eggjunar móti Englendingum; engum Austurrík-
ismanni er leyfilegt hér að gefa út blað, þar sem
haldið sé fram málstað pjóðverja. Slíkar eru
reglur á stríðstímum. En er honum alvara með
atð vilja taka upp sömu reglu í stjómmálum inn-
byrðis? Ef hann svarar því játandi, þá er dæmi
hans réttmætt, annars ekki. En setjum sem svo
að hann svari því játandi. Hvað mundi leiða af
slíku? pá hefði það verið rétt af Roblin, af því
hann var stjómin og valdið að banna útgáfu Free
Press og Tribunes; banna tilveru alls félagsskap-
ar á móti conservative stefnunni; banna opinbera
íundi sem andmæltu stjóminni og aðgerðum
hennar. Með öðrum orðum banna ritfrelsi, mál-
frelsi og starfsfrelsi. Auðvitað hefði það komið
sér vel fyrir Roblin undir kringumstæðunum, en
bindindismennimir þurftu ekki á því að halda, og
voru upp úr því vaxnir að vilja sigra á þann hátt.
pað hefði ekki verið sannur sigur.
Ritstjóri Lögbergs hefir ávalt verið þeirrar
skoðunar að sá sem væri eigandi eða útgefandi
blaðs eða tímarits og væri í Goodtemplarafélaginu,
hann hefði ekki leyfi samkvæmt skuldbindingu
sinni til þess að taka brennivínsauglýsingar. Hann
hefir þá skoðun enn óbreytta.
En samkvæmt siðferðisreglum þeim sem hér
tíðkast, hvort sem þær em réttar eða rangar, er
ekki hægt að andmæla því frá neinni hlið um þá
sem utan félagsins standa. Og þar sem enginn
hluthafi eða stjómandi Lögbergs er í því félagi,
þá var þeim að sjálfsögðu heimilt að birta auglýs-
ingar um áfengi í blaði sínu. Að því er ritstjór-
ann snerti er öðru máli að gegna; hann hefði ekki
haft heimild frá bindindislegu sjónarmiði að birta
auglýsingar um áfengi ef hann hefði átt í blaðinu
eða haft þess ráð hvaða auglýsingar væru t'eknar.
—Og hefði heldur ekki gert það. En auglýsingar
eru honum alveg óviðkomandi; um þær sér annar
maður að fullu og öllu. pað er algengt að blöð
hafa deildir, sem eru undir stjóm vissra manna,
og sá sem einni deildinni stjómar lætur sér hinar
óviðkomandi og hefir engin umráð yfir þeim. Svo
er það með Lögberg. Ritstjórinn sér þar um allar
deildir nema söguna og auglýsingamar. Enginn
veit hvað í ritstjórnardálkum blaðsins er nema
ritstjórinn og prentarinn, fyr en það er komið út.
Pað er útgefendum blaðsins venjulega eins ókunn-
ugt hvað þar muni vera, þangað til blaðið er prent-
að, eins og þótt þeir væru vestur í Argyle. En um
auglýsingamar er öðru máli að gegna; ritstjórinn
veit oft ekkert hvað í blaðinu er auglýst og varðar
ekkert um það. pað er fyrir utan hans verka-
hring. En þegar hann sér þar einhverjar auglýs-
ingar, sem hann telur skaðlegar, þá andmælir hann
þeim eftir bezta viti. pannig var það með brenni-
vínsauglýsingarnar. Vér vitum ekki betur en
kröftuglega væri móti þeim mælt tafarlaust í
sama blaði sem þær flutti. Og ef nokkur getur
bent á eitt einasta orð í ritstjórnargreinum Lög-
bergs undir vorri stjórn, þar sem hið minsta hafi
verið hikað við að andmæla áfengi og áfengissölu,
þá væri gaman að fá bendingu um það.
Sömuleiðis hefir Lögberg flutt greinar til þess
að sýna fram á skaðsemi kynjalyfja og svik þau
sem þar eiga sér stað.
Hvað mundu vinir vorir hafa sagt ef Lögberg
hefði tekið auglýsingar bæði af bindindismönnum
og brennivínsmönnum og mælt svo með báðum,
eins og Heimsk gerði ?
En það eru aðallega sérprentuðu blöðin, sem
vinur vor Árni Sveinsson tekur til bæna. Látum
oss skoða hvernig því máli horfir við. Hér innan-
lands—innan fylkisins, er barist um eitt ákveðið
mál, þar sem borgarar landsins eru í báðum fylk-
ingum. Columbia Press er prentsmiðjufélag sem
prentar hvað sem er fyrir hvern sem er, eins lengi
og það varðar ekki við lög landsins.
Félagið ber enga ábyrgð á því sem þar er
prentað, og blaðið Lögberg hefir fullan rétt til þess
að andmæla hverju sem þaðan kemur. Ef verk-
smiðjur ættu aldrei að gera neitt sem orðið gæti
að liði nema vissum mönnum eða vissum málum,
þá yrðu þær ekki margar opnar í Winnipeg. Ef
jámsmiðir mættu ekki jáma hest sem hafður
væri til þess að flytja með áfengi; ef enginn mætti
vinna á járnbrautarlest eða við járnbraut ef áfengi
væri flutt á lestinni eða eftir brautinni. Ef enginn
trésmiður mætti vinna handarvik að byggingu
sem selt yrði í áfengi; ef enginn mætti vinna að
því að bera bréf út um bæinn af því í póstinum
væru sendar áfengisauglýsingar o.s.frv. pá færi
að verða vandlifað. En það er alveg sama eins og
að segja prentfélagi að prenta ekkert nema aðeins
það sem styrkti viss mál og vissa flokka.
1 þessu sambandi mætti nefna það að Columbia
Press prentaði bók fyrir Árna Sveinsson í fyrra;
prentsmiðjunafnið er ekki á þeirri bók.
í bókinni er bein árás á þau mál sem margir
eigendur félagsins fylgja; hún er eindregið á móti
kenningum kirkjufélagsins, en samt er hún prent-
uð í Columbia press. Dettur nokkrum manni í hug
að þar sé skoðun kirkjufélagsmanna þótt það sé
prentað í þeirri prentsmiððju sem sumir þeirra
eiga hlut í og stjórna? Langt frá? En það hefði
verið ófyrirgefanleg þröngsýni og heimska af fé-
laginu að neita prentun bókarinnar.
Fyrirsögnin á þeirri bók er “Svar til séra Gutt-
orms Guttormssonar og nokkrar fitgerðir eftir
Áma Sveinsson”. útgefendanafnið sést hvergi og
prentsmiðju nafnið hvergi. Hér sást það aðeins
að þetta var það sem einn merkur maður hafði
sagt um eitt ákveðið mál. í brennivíns bæklingn-
um var aðeins sagt hvað nokkrir merkir menn
hefðu sagt um annað mál. Prentsmiðjan og að-
standendur hennar lýstu yfir hvorugu velþóknun
sinni þótt þeir prentuðu hvorttveggja. En hvers
vegna var ekki Columbia Press andmælt fyrir að
prenta hið fymefnda eins og hið síðara? Sannar-
lega eru þeir menn til, sem álíta eins rangt að ráð-
ast á gamlar trúarskoðanir eins og aðrir álíta að
mæla með brennivíni.
Vér teljum það víst að vinur vor Ámi Sveins-
son átti sig á þessu; hann er svo sanngjam mað-
ur að hann hlýtur að sjá að honum hefir skjátlast
í þetta skifti.
Pá eru fáein orð í grein hans til ritstjóra Lög-
bergs persónulega. pau eru hógvær og kurteis,
eins og vænta mátti; enda voru þau ekki lesin með
neinni þykkju; en þau eru bygð á misskiliningi.
Hann telur oss það ósamboðið að kalla ritstjóra
Heimsk oss minni mann og að geta um það að
ellimörk sjáist á hans andlegu afkvæmum. Kall-
ar höf. þetta stærilæti og fyrirlitningu.
Satt að segja finst oss það velgjömingur að
tileinka allan bjálfaskapinn í Heimsk ellimörk-
um ritstjórans. pað er hans eina afsökun að hann
sé orðinn svo gamall og elliær að honum sé staðan
ofvaxin. pað var því af góðsemi og brjóstgæðum
að vér reyndum að sannfæra fólk um að ekki væri
betra von, þar sem ritstjóri Heimsk væri orðinn
gamalt bam.
pað að vér teljum oss meiri mann en ritstjóra
Heimsk sem ritstjóri er ekkert stærilæti; vér gæt-
um verið óhæfur ritstjóri í alla staði jafnvel þótt
það væri satt; en vér værum erkihræsnari ef vér
héldum því ekki fram að nú sem stendur séum
vér honum meiri maður sem ritstjóri. Ellin fær-
ist auðvitað yfir oss einhvem tíma eins og hann,
og þá má það vel vera að vér fetum í fótspor hans
að sumu leyti. En ef það á fyrir oss að liggja að
verða eins gjörsneyddur öllum ritstjóra hæfileik-
um í elli vorri eins og Magnús Skaptason er nú,
þá biðjum vér hamingjuna þess að hún vemdi oss
frá því stærilæti að þykjast geta gegnt þeirri
stöðu.
Þjóðmegunarþroski íslands.
Lögberg frá 9. marz þ.á. flytur ritgjörð þar
um, sem skýrir frá að fluttar vörur til íslands
árið 1915 hafi numið 55 miljónum króna. Upp-
hæð sú er svo mikið meiri en fyrir tveim til þrem
áratugum síðan, að eg vil fara um það nokkrum
orðum.
pegar eg fyrir tuttugu árum síðan var þing-
maður fyrir Norður Dakota, vakti eg máls á því
við senator H. C. Hansborrow að Bandaríkin hefðu
konsúl á Islandi. Málið var svo lagt fyrir þá
stjórnardeild er afgreiddi þau mál og lagði sú
deild síðan frám sína skýrslu.
Eftir þeirri skýrslu voru útfluttar vörur fs-
lands árlega fjögra miljóna króna virði. Var það
svo lítið auðmagn að ekki virtist tilsvara að kosta
þar konsúl.
Ekki veit eg hvort þessi fjögra miljóna upp-
hæð hefir verið rétt þá eða ekki, hún var tekin
eftir dönskum konsúla skýrslum; annað var ekki
til staðar. En auðsjáanlega hefir þjóðmeigun ís-
lands margfaldast síðan. pó upphæðin frá 1915
sé hærri en meðaltal, þá er framförin stórkost-
Ieg, og færir í ljós bjartari framtíð fyrir Frón.
Nú má búast við því, að eftir stríðið byrji aft-
ur samkepni annara þjóða við ísland, á fiskiút-
vegum og verzlun, og væri vel fyrir íslendinga að
búa sig undir það sem bezt fyrirfram, enda má sjá
að þeir eru að vinna að því að auka útvegi með
skipum til veiða og flutninga.
Pá er markaður fyrir vörur útfluttar, sem þeir
þurfa að tryggja sér sem bezt. par á meðal eru
Bandaríkin ekki undan skilin. pó ekki hafi hing-
að til verið mikil vezlunar viðskifti milli fslands
og Ameríku, þá er samt ekki óhugsandi að sú
verzlun aukist með komandi tíð, að milliferðir
verði tíðari og samband milli íslands og Ameríku
styrkist.
- Sendiherra frá Bandaríkjunum ætti þessvegna
að vera á íslandi, og nú þar sem hagurinn hefir
aukist svo mjög til batnaðar, er líklegt að hægt
væri að fá því framgengt. Til þeirra framkvæmda
stendur Minnesota nú bezt að vígi, með G. B.
Björnson á ríkisþingi og Knút Nelson á þjóðþingi.
pað er mjög líklegt að þeir gætu fengið konsúl
settan á íslandi, ef þeir tækju að sér að fá því
íramgengt.
ísland hefir til framboðs vörur sem Banda-
ríkja menn geta vel sókst eftir að fá. par á meðal
æðardún, fisk og síld. íslenzk síld er nú nafn-
fræg orðin, síðan hún var seld í New York í haust.
pá eru vörur frá Bandaríkjunum ekki síður
nauðsynlegar fyrir ísland. Svo verzlunarviðskifti
milli Islands og Ameríku eru líkleg til að geta ver-
ið til hagsmuna fyrir báða parta.
par fyrir utan má segja að gömul frændsemi
tengi ísland og Ameríku huldum böndum, alt í
frá tíð Leifs hepna.
íslendingar numu fyrstir hvítra manna land í
Ameríku. Hinn fyrsti innfæddi hvíti maður í
Ameríku var af íslenzkum foreldrum. Nú er
frændsemin endumýjuð og margfölduð. Hugur
okkar Vestur-íslendinga hvarflar stöðugt yfir
hafið austur, sem og líka vina og ættingja heima,
til okkar vestur. Vestur-íslendingar vilja af al-
hug styðja að velmegun íslands, þeim er ant um
ættlandið sitt.
pað er því eðlilegt að fulltrúi Bandaríkjanna
sé búsettur á íslandi, og greiði fyrir viðskiftum
og samgöngum milli landanna, sem fara stöðugt
vaxandi, ef vel er að unnið. Nú sýnist kominn tími
til að hreyfa því máli aftur á ný.
Stephen Eyjólfson.
Borgarar Canada.
Niðurlag.
Canada er meira en saga hennar, hún er meira
en auðsuppsprettur hennar; hún er partur af hinu
víðáttu mikla brezka ríki. En þótt hún sé dóttir
í húsi móður sinnar, þá er hún húsmóðir á sínu
eigin heimili.
f hinu mikla sköpunarverki hins nýja heims,
vinnur hún samhliða hinu volduga þjóðríki; en
hún vinnur þar samt á sinn eiginn hátt.
Framtíð Canada eins og allra annara þjóða er
og verður komin undir lífsskoðun þjóðarinnar, sem
fyr eða síðar skapar stofnanir hennar og myndar
sérkenni hennar.
Merki Canada gefa ef til vill til kynna eitthvað
af hugsunum frumbyggjanna. Forfeður vorir
kusu ekki Ijónið, ekki valinn, heldur bifurinn.
Dirfumst vér að nefna bifurinn mitt í alls kon-
ar óstjórn og mitt í óaldarhugsunum stríðstím-
anna ? Bifurinn sem er persónugerfi þolgæðis og
starfsemi ?
Nú sem stendur hefir ljónshvolpurinn eða
hundsgrimdin numið stærsta part hugsana vorra.
En þegar vér komumst til rólegheita og tökum
aftur til friðsamlegra framleiðslustarfa, þá verð-
ur það bifurinn sem aftur kemst þar í sæti sitt;
það er hann eða einkenni hans, sem þar eiga
W
THE DOMINION BANK
Mr MUIKJMD B. OBI.KR, M. P„ Pnm W. D. KATTHMWt ,1
C. A. BOGERT, GeneraJ Manager.
NOTBE> PÓSTINN TIL BANKASTARFA.
pér þurfiC ekkl aS gera ySur ferS tll borgar tll aS f& pen-
inga út & ávtsun, leggja lnn penlnga eSa taka ÚL NotlS pöet-
lnn i þesa staS.
YSur mun þykja aSferS vor aS sinna bankastörfum bréf-
lega, bæSi áreiSanleg og hentug.
Leggja má inn peninga og taka ðt bréflega án tafar og án
vansklla.
KomlS eSa skrlfiS ráSsmannlnum eftlr nákvæmum uppiýs-
ingum viSvtkJandi bréfiegum banka vlSskiftum.
Notre Darne Branch—W. M. HAMLLTON, Manager.
SelkJrk Branch—M. S. BURGEB, Manager.
heima. Vald framtíðarinnar
verður ekki í því fólgið að vinna
með stríði aðrar þjóðir, heldur
með því að temja náttúruöflin,
eða vér skulum heldur segja—ef
vér getum slept hernaðar hug-
myndinni—að köllun framtíðar-
innar verði sú að skilja náttúru-
öflin og vinna með þeim til þess
að framleiða það sem þjóðirnar
þurfa sér til viðhalds og lífs.
Vér höfum valið oss enn þá
annað merki. pað er viðarlaufið.
í Canada verður fegurð að hald-
ast í hendur við starfsemi. Mað-
ur lifir ekki af brauði einu sam-
an. f huga Austur Canada-
manna minnir viðarlaufið á syk-
urrunnana og vorblæinn; hina
himnesku forsælu í sumarhitan-
um, ' hina fjölbreyttu liti haust-
skugganna, hin mánabjörtu
kvöld á vetuma þegar vér horf-
um upp til tindrandi stjamanna
á heiðskínandi himinhvelfing-
unni í hinu mikla guðshúsi nátt-
úrunnar.
Á stormbörðum sléttum vest-
urfylkjanna megum vér ekki
láta það bregðast að gróðursetja
skrúðskógana; skógana sem
veita oss alt í senn; skjól, feg-
urð, list og unað. Skógana sem
taka hörpu vindanna sér í hönd
og slá hana með lauffingrum
sínum svo að eyru vor fyllast
unaðstónum. Skógana sem
tákna menningu og heimilisfrið.
Skógarlaufið sem vér höfum val-
ið oss að merki er ímynd alls
þessa.
Canada er bam framtíðarinn-
ar. Vér fyrirlítum ekki það
liðna; vér drögum ekkert úr því
sem til leiðar hefir verið komið
á liðnum öldum; en vér lifum í
framtíðinni. Vér gleymum því
ekki að vér erum börn feðra
vorra og mæðra, en vér heiðrum
þau þannig bezt í gröfinni að vér
ekki aðeins vinnum sömu verk
og þau og stöndum í sömu spor-
um og þau, heldur stígum feti
Iengra í hvívetna og göngum
fram í þeirra anda og krafti til
þess að taka þátt í hinni nýju og
miklu heimssköpun.
Hver öld fyrir sig hefir ýtt
til hliðar því sem fremst stóð á
Ieiksviði liðnu aldanna. pað er
ekki köllun vor að liggja í þeim
skotgröfum sem feður vorir
grófu, heldur að halda áfram til
nýrra sigurvinninga. f hinni
löngu baráttu milli Ijóss og
myrkurs getur það orðið nauð-
synlegt að grípa til nýrra vopna
ef sigur á að fást.
Stríð það sem nú stendur yfir
er oss þess fullkomin sönnun
hvernig það fyrirkomulag sem
nú er hefir gersamlega mishepn-
ast í stjórnmálum og stofnun
heimsins. Eitraðir af Evrópu-
brjálæðinu og í nokkurs konar
fáti eru nú leiðtogar vorir hver
um annan þveran að mæla með
því sem er orsök í því að Evrópu
hefir verið steypt í glötun. peir
mæla með þeim stofnunum og
þeirri aðferð sem alt þetta er að
kenna. “Viðbúnaður” er ekkert
annað en það sem brjálæðisrödd i
yfirvofandi óskapa hvíslar í hið
innra eyra þeirra manna sem
glatað hafa hugsun og jafnvægi.
Aðeins með trausti og vináttu-
merkjum getur veraldlegur frið-
ur fengist. Vér verðum að snúa
oss að framtíðinni. Vér sem
heima eigum í hinum nýja heimi
verðum að eiga meira af anda
Columbusar og trausti hans. Vér
verðum að segja skilið við hinar
gömlu vegavörður og treysta
straumnum sem ber oss áfram.
“Siglum áfram! siglum áfram!
siglum áfram!”
Vér verðum að horfa fram
þangað sem vér sjáum nýtt fyr-
irkomulag í iðnaði og félagsskip-
un. Vor mikla náttúruauðlegð
má ekki lenda í klóm einstakra
ránsvarga, heldur verða þau að
vera sameiginleg eign allra.
Iðnaður og verzlun verður að
komast i hendur þjóðarinnar.
Auðs sem fólkið framleiðir sam-
eiginlega verður fólkið einnig að
njóta sameiginlega. Hið voða-
lega skrímsli einokunarinnar
verður að vera gert útlægt áður
en því hepnast að sjúga síðasta
blóðdropann úr æðum fólksins.
Eignaréttur verður að vera lægri
en persónuréttur. Eigingimi og
sérdrægni verður að lúta í lægra
haldi fyrir þjóðfrelsunar hug-
myndum og framkvæmdum.
pá hverfa hörmungar þær
sem nú eiga sér stað í stórbæj-
unum. pá hætta bændabýlin að
vera kvalastaðir og útlegðar
eyðimerkur. pá kemur gullöld-
in þegar enginn hugsar um
flokkinn”, en allir hugsa um
ríkið”. pá skilja menn fyrst
sumt af hugmyndum þeim sem
siðbotamenn hafa unnið fyrir og
ættjarðarvinir dáið fyrir. pá
rennur upp sá bjarti dagur sem
skáldin hefir svo lengi dreymt
um, og sem spámenn á vissum
opinberunar augnablikum hafa
lýst og spáð.
Vér þörfnumst nýrrar teg-
undar af ættjarðarást. Stríðs-
hugmyndir verða að hverfa og
friðarhugmyndir að koma í
þeirra stað. Yfirráð hinna fáu
verða að hverfa fyrir velferð
hinna mörgu. Æðstu þjóðar-
hugsjón vorri er ekki og verður
ekki fullnægt með því að syngja:
“Guð varðveiti kónginn”, heldur
með því að tala hátt og heitt orð-
in; “Hvenær ætlarðu að frelsa
fólkið ?”
En Canada getur aðeins skil-
ið hugsjónir sínar eins og aðrar
þjóðir skilja þær. Engin þjóð,
ekkert ríki, ekkert land er sjálfu
sér nóg eða óháð. Vér lifum á
tímum loftskipa og loftskeyta
og alheims samgangna og sam-
banda. Síðastliðin öld gerði all-
ar þjóðir að nágrannaþjóðum;
hlutverk þessarar aldar er að
gera þær allar að bræðrafélagi.
f þessu alheim§starfi aldar-
innar verður Canada að taka
mikinn þátt. í gegn um Atlanz-
dymar lítur hún út og sér for-
tíðarmenningu Norðurálfunnar.
Um vesturhliðið horfir hún á
þau lönd er enn austar liggja,
þar sem vagga menningarinnar
var þegar veröldin var í frum-
fæðingu. Hringurinn er full-
komnaður og hjólið heldur áfram
að snúast.
Vér höfum byrjað nýtt tíma-
bil. Canada, barn framtíðarinn-
ar! Hver er sá sona þinna, eða
jafnvel fóstursona þinna, er
semja vilji og samið geti þjóð-
söng þann er vorri ungu kynslóð
sé samboðið að syngja? Hver
sem köllun finnur hjá sér til þess
að ráðast í svo heilagt starf
verður að vera vermdur af himn-
eskum eldi djúpra tilfinninga
undir stjórn heilbrigðrar skyn-
semi. Hver er sá sem slegið geti
á fyrstu nótuna í vakninga söng
hinna nýju borgara? Honum
i viljum vér fylgja, hver sem
i hann er—hvaða þjóðar sem hann
er. pér, Canada, viljum vér
syngja; þig, Canada, viljum vér
elska. pér, Canada, viljum vér
lifa, og þér, Canada, viljum vér
deyja.
J. S. Woodworth.
Nokkrir þingmenn í Ottawa
krefjast þess aö styrkur sá sem
skipafélögum á Atlanzhafinu er
veittur falli nitSur, fyrir þá sök aö
flutningsgjald sé nú sem stendur
ósanngjarnlega hátt. Til dæmis
var það tekið aö í stað þess aö
flutningsverð á hveiti hefir verið
5—6 cent á mælirinn, er það nú
35—42 cents. Þetta er talin svo
mikil óhæfa að engu tali taki. Fost-
er ráðherra tók þessu máli vel og
er liklegt að það verði framkvæmt
NORTHERN CROWN BANK
Höfuðstóll löggiltur $6,000,000 Höfuðgtóll graiddur $1 431,200
Varasjóðu..... $ 715,600
Formaður...........- - - Slr D. H. McMILLAN. K.O.M.G.
Vara-formaSur................. - Capt. WM. ROBINSON
Sir D. C. CAMERON, K.C.M.G., J. H. ASHDOWN, H. T. CHAMPION
E. E. HUTCHINGS, A. McTAVISH CAMPBELL, JOHN STOVEL
Aliskonar bankastörf afgreidd. Vér byrjum reikninga við einstakiinga eða
félög og sanngjarnir skilmálar veittir. Avisanir seldar til Kvaða -taðar scm er
á Islandi. Sértakur gaumur gefinn sparisjóðsinniögum, sem byrja má með
einum dollar. Rentur lagðar viðá bverjum sex mánuðum.
. ' T. E. TH3R3rSIN3SON, Ráðsmaður
Cor. William Ave. og Sherbrooke St., . Winnipeg, Man.