Lögberg - 12.10.1916, Síða 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 12. OKTÓBER 1916.
DAVID BOWMAN C0AL1SLY c0'
Við seljum eftirfylgjandi
kclategundir
SCRANTON harð kol, Y0UGH10GHENY fyrir gufuvélar,
POCOHONTAS reyklaus, VIRGINIA og LILY járnsmiðju kol
Kol frá Canada fyrir gufuhitun:
GREEN HILL, reykjarlaus kol tekin úr námum nálægt
Crow’s Nest Pass.
I
Til brúkunar í heimahúsum:
Lethbridge Imperial Lump Kol
Pembina Peerless Kol og)
Maple Leaf Souris Kol
Aðalskrifstofa: Yards:
Confederation Life Bldg. 667 Henry Ave.
461 Main St. Tals. Main 3326 Tals. Garry 2486
Heilbrigði.
HeilbrigöisráðitS í bænum hefir
tekiö sér þaö fyrir hendur aö gera
meira framvegis tjl þess aö fræða
fólk um heilbrigöi, sjúkdóma og
ráð við þeim eða varnir, en gert
hefir veriö að undanförnu. Er í
þessu skyni verið að safna alls
konar upplýsingum og draga sam-
an í einföldu máli og skiljanlegu
og stuttum skýringum það helzta,
er mönnum megi verða til liðs í því
efni. Vonasl heilbrigðisráðið eftir
að geta komið i veg fyrir mikið af
veikindum á þennan hátt og fækk-
að dauðsföllum til stórra muna.
Sóttvarnar, sóttlýsinga og sótt-
lækninga bæklingum verður innan
skamms útbýtt meðal bæjarbúa
ókeypis, og ættu menn að fara með
það á annan hátt en venjulegar aug-
lýsingar, sem flestir kasta í eldinn.
Þessar reglur og upplýsingar verða
mikils verðar og áríðandi hverju
heimili og ættu því að geymast og
lesast og lærast.
Sumt af því sem þegar er í und-
irbúningi er það sem hér segir:
“Óhreinir ísskápar orSaka oft
veikindi og dauða.
Borgari landsins sem í “dag” er
ófullkominn er í mörgum tilfellum
bamið sem i “gær” var veikt.
HVer maður er að miklu leyti
sinnar eigin heilsu smiður.
Það eru bömin sem ríður á að
vernda.
Berklaveiki er sóttnæmur, verj-
anlegur og læknandi sjúkdómur.
Nóg fæða og góð, opinn gluggi
og hreint vatn vemda heilsuna.
Óhreinar hendur valda veikind-
um.
Heilsan er innieign í banka nátt-
úrunnar.
Óhreinindi og óiþrifnaður vekur
upp flugur og flugur valda' veik-
indum.
Það er heimska að menta unga
fólkið og láta það svo hrynja nið-
ur af taugaveiki.
Hreyfingar úti undir beru lofti
eru miklu heilnæmari en hreyfingar
inni fyrir i leikfimis húsum.
Rottur eru dýrustu skepnur sem
fólkið fæðir.
Samkvæmt áætlun kvikna 900,-
000 flugur í hverju tonni af haug
að meðaltali.
Það em áhyggjur en ekki vinna
sem styttir lífið.
Kalt bað á hverjum morgni er
bezta meðal fyrir litarháttinn.
Dauðsföll af taugaveiki hafa
í Bandaríkjunum fækkað um helm-
ing síðan árið 1900.
Ef hreinu lofti er andað inn í
lungun, eins miklu og mögulegt er
og oft á dag, getur það lengt æfi
manns um mörg ár.
Þar sem engar flugur eru, em
fáar jarðarfarir.
Hærra kaup veldur betri heilsu;
betri heilsa gerir betri borgara,
betri borgarar skapa betri þjóð.
Kák í hteilbrigðismálum er þjófur
heilsunnar.
Það er ekki öllum gefið að verða
frægir menn, en allir geta verið
hreinir.
Ef þú sáir hreinlæti uppsker þú
heilsu; ef þú uppfeker heilsu öðlast
þú langlífi.
Jámbrautar vagnar væru ekki ó-
heilnæmir ef það væri ekki fyrir þá
sök hvernig fólkið í þeim hegðar
sér. 1
Það er heimskulegt að hafa fall-
egan vasaklút, en gleyma því eða
vanrækja það að hafa hann fyrir
munninum þegar þú hóstar eða
hnerrar.
Engar verur nema mennirnir fá
taugaveiki.
Mislingar deyða yfir 11,000 börn
í Ameríku árlega.
Vírnet fyrir gluggum og dyrum
ver mörgum sjúkdómum.
Fingur, flugur og fæða breiða út
taugaveiki og tæringu.
Böm frá hreinlátum heimilum
taka betri framförum í skólunum,
en þau sem em frá óhreinlegum
heimilum.
Bezta og verðmesta uppskera í
Vesturheimi eru börn.
Vindlaskerinn á opinberum
stöðum er heilsuspillir.
Taugaveiki í hverju héraði er í
beinu hlutfalli við skynsemi íbú-
anna.
Kighósti verður árlega 15,000
börnum að bana.
Hleypið inn sólskininu; opnið
dymar oft og opnið þær vel.
Ljósið hreinsar og gerir húsin
heilnæm.
Hreinn munnur er ómissandi til
þess að geta haft góða heilsu.
Líkamsæfingar fyrir börnin eru
áríðandi fyrir heilsuna þegar árin
fjölga.
Höfuðverkur er aðvöran náttúr-
unnar um það að heilsuvélin sé í
ólagi.
Byssukúlur drepa hundruð þús-
unda, flugur drepa miljónir.
Lífið er stöðugt stríð við dauð-
ann.
Þétta og ótal margt fleira ætlar
heilbrigðisráðið að skrifa um og
láta auglýsa í blöðunum, sýna ýmis-
legt um það í hreyfimyndum; láta
tala um það og skýra það í opinber-
um ræðum og fyrirlestrum; prenta
það í bæklingum sem um alt verða
sendir o. s. frv.
Ur bygðum Islendinga
13. sept. Þegar eg kom út í morg-
un var hann bálhvass á norðan,
kollheiðinn, blikaður í austri, bjart-
ur á fjöllin; snjóhvítir drangarnir
spegluðust í morgunsólinni frost-
laust. Heiðríkt siðan um hádegi,
vindur á vestan og lítur þurklega
út.
Klukkan níu fyrir hádegi fékk
eg símafrétt um að John A. Simp-
son væri látinn og jarðarförin færi
fram kl. 2 e. h.. Sendi eg orð á
næstu bœi og beið til kl. 12 á hádegi,
keyrði svo til Innisfail og var við
jarðarför hans, var hún fjölmenn
en fátt af íslendingum. Hann var
þingmaður okkar í 18 ár. 1894 var
hann fyrst kosinn á Territorial þing
i Regina og skt þau öll árin til 1905,
en á fylkisþingi frá 1905 til 1912,
ér hann varð í minnihluta með 5
atkvæði. Hann var vel látinn af
öllum sem kyntust honum. Hann
var lengi verkfæra og viðarsali og
ýmist í skólaráði eða bæjarstjórn
og nú bæjarstjóri í Innisfail, þar
sem hann hefir alið aldur sinn í 23
eða 24 ár, og allan þann tíma verið
.persónulegur vinur minn, og öllum
íslendingum sérlega vel viljaður.
Nú síðustu árin var hann aðstoðar
þingforseti fylkisins. Hann mun
hafa verið 62 ára, lætur eftir sig
ekkju og 4 'böm uppkomin, 2 gift.
Hann var vel mentaður maður
oð víðlesinn og átti stórt bókasafn,
vel kunnugur fomsögum norður-
landa og bygging Englands, Skota
og Ira, Frakka og Skandinava. —
Þótt hann byggi í bænum, hafði
hann búgarð þrjár mílur frá hon-
um beggja megin árinnar og annan
fvær mílur norðaustur frá minu
landi, er hann leigði. — Hann dó
af slagi.
/. Björnson.
Innisfail 12. sept. 1916.
Hér hafa verið stórfeldar rign-
ingar í þrjá undanfarna mánuði
svo ekki hefir komið hér annað eins
óþurka sumar i síðastliðin 17 ár, en
enn þá hefir ekki fest snjó hér, þó
verið hafi hér hráslaga kuldi upp á
síðkastið, og svona er það í kveld.
Eyðileggja ætla sér, akra og heyja
forðann,
skýja klakkar kolsvartir og kalsa
regn á norðan.
Svona er það nú hátíðlegt hjá mér,
og þessu likt er alstaðar hér kring-
um mig, nema á sandhæðunum og
bökkum Medicine árinnar. Þar er
búsæld í svona árferði, þá eru feitu
kýrnar að bæta upp þær mögru
fþurka-árin). Eg á eftir að slá 60
ekrur, bara búinn með fimm. En
til hvers er að deila við dómarann
eða láta sér bregða, heldur segja:
Komi hingað sól og sumar
'svo að akrar þomi,
heiðskírt loft og heitir vindar
hásunnan að morgni.
Svo fer eg að sofa og sjá hvort eg
verð eins heppinn og gamli Hall-
grímur Pétursson. Eitt sinn í ó-
þurkatíð átti hann að hafa kveðið
þessa visu og getað ráðið vindi og
veðrum, eftir þjóðtrúnni:
Blási sunnan kylja kná
komandi dags að morgni,
skini sól í heiði há
heyið mitt svo þomi.
Nú er komið miðvikudagskveld
Vatnabygðir.
Kennaraþing var haldið í Wyn-
yard 28.—29 September og var .mjög
fjölsótt.
S. S. Bergmann bæjarstjóri byrj-
aði þingið og bauð alla velkomna.
Embættismenn voru kosnir fyrir
kennarafélagið og eru meðal þeirra
þessir Islendingar: Ungfrú Sigríð-
ur Christjánsson frá Wynyard,
skrifari, ungfrú S. J. Björnsson frá
Sleipnir og ungfrú Anna Grandy frá
Mjozart. Árni Kristinsson sveitar-
skrifari frá Elfros flutti erindi á
þinginu um kenslu í borgaralegum
skyldum og stjórnmálum.
Á eftir þinginu var gestunum
haldin vegleg skemtun í Draum-
landi. Húsfrú S. J. Thorsteinsson
söng þar einsöng sem dázt var að.
Séra H. Sigmar stýrði samkomunni.
Paul G. Thorláksson frá Wynyard
og kona hans eru nýflutt til Leslie,
hefir Paul fengið þar stöðu við
kornkaup.
Wynyard Advance segir frá því
5. Okt. eftir blaði í Iowa, að pró-
fessor G. G. Guðmundsson forstjóri
verzlunardeildarinnar í Iowa bæjar-
skólunum hafi fengið heiðurspening
úr gulli (hxztu verðlaun, sem þar
eru veittj fyrir bezta frammistöðu
í hvaða verzlunarskóla sem er í rík-
inu. Landinn spjarar sig víða.
Sama blað segir frá því, að 29.
September hafi séra H. Sigmar gef-
ið saman í hjónaband þau Önnu
Sofíu Jóhannsson frá Hólum og
Kristinn Ólaf Paulson frá Quill
Plains að heimili brúðarinnar.
Snjór mikill féll í Vatnabygðun-
um í vikunni sem leið. Byrjaði að
snjóa á þriðjudaginn 3. þ.m. og hélt
stöðugt áfram þangað til um hádegi
á miðvikudaginn. Sleðafæri var
komið á fimtudaginn, og tefur þetta
þreskingu talsv’ert lengi.
Kona myrt.
Sumarhús auðmanns frá Boston
brann 28. september. Þegar farið
var að leita í rústunum fanst kona
eigandans þar. hafði hún fallið
niður um gólfið ofan í kjallara, var
vatn í kjallaranum og hafði höfuð
konunnar lent í pollinum og þvi
ekki brunnið. Kom það þá í ljós
að hún hafði verið barin til dauðs
og hengd sömuleiðis, snæri tvívaf-
ið utan um hálsinn á henni. Er
álitið að húsið hafi verið brent til
þess að leyna glæpnurífT en svona
tekist til hver sem að glæpnum er
valdur. Maðurinn hefir verið ték-
inn fastur.
.John Costigan látinn.
John Costigan, liberal þingmaðurj
í efrideildinni í Ottawa lézt fyrra
mánudag að heimili dóttur sinn-
ar Mrs. Armstrong. Costigan vár
86 ára að aldri. Hann var í ráða-
neyti Sir John Macdonalds, frá
1882—1892, einnig í Tompsons
stjóminni og síðar í stjórn Sir
McKenzies Bowell og Sir Charles
Tuppers. Costigan yfirgaf aftur-
haldsflokkinn 1896 vegna skóla-
málsins, og var þingmaður þangað
til 1904; þá var hann skipaður í
öldungaráðið. Hafði hann þá vér-
ið þingmaður í 37 ár. Alls var hann
þingmaður i hálfa öld, og eru þeir
fáir sem því ná.
Kristján Konráð Davíðsson.
Hcnnaflur yí 223. hcrdeildinni.
Dáinn 16. Maí 1916.
Með æsku þrá á frjálsri fold
og fjör til starfs að hvetja,
hann vildi reynast móður mold
sem mögur kær og hetja.
Því kvaddi hann sinn heima garð
þar höfðu liðið árin,
sú stundin heilög vinum varð
er viðkværrt feldu tárin.
Hann ungur var en þekti iþó
hið þunga kall að stríða,
með göfugt hjarta, hug og ró
við hverful föllin tiða.
en frægð og líf er lögum háð
á leiðum veikra manna,
og oft er stuttu stigi náð
í straumi framsóknanna.
Á meðan brann í brjósti þrá
að bjarga þjóð og landi
var fcallað ströndu fjarri frá
með forlög órjúfand'i.
Kom, hrausti sveinn með hetjulund
/ .............
ÞAÐ BORGAR SIG EKKI
að kaupa lélegar vörur til heimanotkunar, hversu lítil-
fjörlegur sem hluturinn er.
Það er með eldspýtur eins og með alt annað að
það borgar sig að kaupa það bezta.
EDDY’S
“SILENT PARLOR”
spara þér tíma og óþaeaindi, því auðveldlega kviknar
á þeim, þær eru hættulausar, áreiðanlegar og hljóð-
lausar. Biðjið altaf um “EDDY’S"
^ M
og hvíl þig nú í friði,
á jörð er lokið stuttri stund
og stefnt að hærra miði.
Við beygjum hné því drengur dó
sem duga bræðrum vildi,
það veitir særðum vinum fró
með von i ‘helgu gildi.
Nú grætur móðir svinnan svein,
en sæl er endurminning,
því gengin leiðin ljómar hrein
með lífsins sigurvinning.
M. Markússon.
Fyrir hönd hjónanna Sigríðar og
Andrésar Gíslason, að Dog Creek.
Mánitoba.
HAUSTVEIKI.
Taugagigt, liðagigt og vöðva-
gigt er fólki hætt við að fá um
þennan tíma árs. pess vegna
er nú tími til þess að nota Trin-
er’s Liniment til þess að eyða
þjáningum hættulaust. pað er
að eins áburður, en má ekki
takast inn. Verð 70 cent. Um
þennan tíma árs er fólki líka
hætt við kvefi í höfði og brjósti
ásamt hósta, slímhimnubólgu,
hálssæri o.s,frv. Dragið það
ekki að nota Triner’s hósta-
meðal, sem er fljótvinnandi og
örugt meðal, Verð hið sama.
Joseph Triner Manufacturing
Chembist, 1333—1339 S. Ash-
land Ave., Chicago, 111.
Æfiminning.
Merkiskonan Hólmfríður Björns-
son andaðist 30. ágúst í sumar að
heimili sínu nálægt Helsel, N.-Dak.
Hólmfríður sáluga var fædd á
Þúfnavöllum í Eyjafjarðarsýslu
árið 1853. Hún var dóttir Sigurð-
ar bónda Kristjánssonar og Þóra
Þorláksdóttur konu hans. Ólst
Hólmfríður sáluga þar upp með
foreldrum sínum til tvítugs aldurs,
en þá fluttu foreldrar hennar vest-
ur til Skagafjarðar. Fáum árvun
eftir að þau fluttu frá Þúfnavöll-
um andaðist faðir hennar, en ekkj-
an bjó enn um skeið með börnum
sínum, .en brá síðan búi og fluttist
vestur um haf, til Nýja íslands í
Canada.
Árið 1878 giftist Hólmfríður
heitin eftirlifandi manni sínum
Þorláki Björnssyni, bróður Símon-
ar heitins Dalaskálds. Bjuggu þau
hjón fyrst heima í nokkur ár, en
fluttu til Ameríku árið 1883. Þau
settust að í Pembina County í
Norður Dakota og hafa búið þar
jafnan síðan, fyrst í hinni svo
kölluðu Mountain bygð og nú um
mörg ár nálægt Hensel, N.-Dak.
Þriggja barna varð þeim hjón-
um auðið; einnar dóttur sem lézt
fyrir nokkrum árum, þá um tvítugt,
og tveggja drengja sem nú sturida
bú með föður sínum heima.
Hólmfríður sáluga var hæglát 1
dagfari og fálát í viðmóti, en vin-
föst og trygg þeim, sem vináttu
hennar náðu. Manni sinum var
hún ástrík eiginkona og bömum
sínum umhyggjusöm móðir. Hún
var búsýslukona mikil, enda lánað-
ist þeim hjónum búskapurinn vel,
— voru að efnum og búnaðarlegum
framförum í fremstu röð bænda i
sinni sveit, og hafa þó víst fáir
miðlað örlátara af efnum sínum en
þau hjón, enda var Hólmfríður sál-
uga hin mesta gestrisnis og greiða
kona, og heimili hennar jafnan
annálað fyrir rausn, var hún þar
sem í flestu öðru manni sínum
samhent. Auk allra þeirra sem
nutu gestrisni hennar og umhyggju,
mun margt fátækt og hjálparþurfa
fólk nú blessa minningu þessarar
göfuglyndu konu, sem reyndist
þeim jafnan örlátur vinur og njálp-
fús nágranni.
Hlvað verður annars betra sagt
um nokkra manneskju en það, að
hún ihafi rækt allar sínar skyldur
með gaumgæfni, látið alstaðar gott
af sér leiða og vandað framferði
sitt í öllum orðum og gjörðum? og
einmitt þettað mátti með öllum rétti
segja um þessa merkiskonu. Eða
getur nokkur reist sér veglegri
minnisvarða en saknaðartár fátæk-
linganna, sem hann hefir satt, og
blessunaróskir munaðarleysingjanna
sem hann hefir klætt?
Hömiuð af öllum vinum og
vandamönnum, og virt af öllum
sem hana þektu legst hún nú til síð-
ustu hvíldar, “dáin en ekki gleymd”,
því verkin hennar gleymast ekki,
þau geymast í þakklátum endur-
minningum okkar allra sem hennar
nutum.
Vintir hinanr látnu.
2
S6LSKIN
8 6 |j S K I N
Nú fór Jón að tína á metaskálina góðverka
megin, þar til loks hún seig svo niður að hin
lyftist upp (syndaskálin), því að dýrin, sem hann
í lifanda lífi hafði gert svo margt rangt til voru
svo þung. En mörgum aumingja manni líkamlega
þurfandi og andlega niðurbeygðum hafði Jón gert
gott, svo skálamar voru við það að jafna sig, en
þó munaði svolitlu, en nóg til þess að Pétur vildi
ekki sleppa Jóni inn. — “petta fór illa, Jón minn”,
sagði Pétur og stundi, “þú verður að fara héðan,
dýrin hrópa á móti þér.” En rétt í því að Jón
hryggur, og niðurbeygður, ætlaði að fara burt,
skreið ofurlítil mús upp á skálina góðverka megin.
Skálarnar vögguðu sér ofur rólega í jafnvægi, og
mundangið vísaði rétt. Pétur sagði: “Farðu ekki,
Jón, komdu inn; kærleikurinn hefir sigrað. pú
hefir fundið náð fyrir hásætinu.” —
Músinni stóð þannig á: að einu sinni mætti
Gunna litla dóttir Jóns kisu með lifandi mús í
kjaftinum, sem*var óttalega hrædd, og leit svo
angistarlega alt í kring um sig, vonandi eftir ein-
hverri hjálp. Gunna litla flýtti sér, þreif kisu upp,
hljóp með hana til pabba síns og bað hann að taka
þessa litlu mús úr kjaftinum á kisu, því hún var
hrædd að gera það s.jálf. Pabbi hennar komst við
af kærleika til barnsins, og af kærleika litlu stúlk-
unnar til músarinnar, hann tók við kisu, og tók
þannig liðlegu taki um háls kattarins að hann
slepti músinni þegar, og var hún enn ekkert særð.
— petta var músin sem að skreið upp á skálina
góðverka megin, og var orsök. til þess að Pétur
sagði: “Komdu inn, Jón. kærleikur dóttur þinnar
til músarinnar frelsaði hana; og þig með því að
vekja kærleika hjá þér.” — Eins frelsar kærleikur
Jesú Kriste til mannkynsins, til allra manna, þeg-
ar alt annað brestur, og gerðir mannanna sýnast
ekkert ætla að duga. —
pessa sögu sagði faðir 10 ára gömlum syni
sínum, sem hann kallaði Frank. — Frank litla
þótti ósköp vænt um allar skepnur og var fljótur
til að liðsinna þeim og hjálpa þegar þær áttu eitt-
hvað bágt, hann tók fjarska vel eftir sögunni. Og
svo spurði hann: “Heyrðu pabbi! heldurðu að
hann Jón hefði ekki komist inn í himnaríki, ef að
litla músin hefði ekki skriðið upp á vogina réttu
megin ?” “Eg skal segja þér það á morgun”, sagði
pabbi hans, “en farðu nú og gerðu það, sem manna
þín var að segja þér, því eins og þú veizt hefi eg
beðið hana að segja þér ekki nema einu sinni það,
sem þér er ætlað að gera, en láta mig vita ef að
nokkur undandráttur eða vanræksla verður á því.”
Daginn eftir spurði Frank pabba sinn: “Heyrðu
pabbi! Hvemig var það með hann Jón í himna-
ríki og músinu ? pú Iofaðir mér að segja mér það
í dag.” “pú veizt það”, sagði pabbi hans, “að
eg er strangur að þú svíkir aldrei loforð þín, þess
vegna er rétt af þér að ætlast til þess sama af
mér. Farðu nú á bankann og bið þú bankastjór-
ann um þúsund dollara, og kom þú með þá, og
passa þig að tína þeim ekki.” —
Frank litla þótti þetta í meira lagi heiðarleg
sendiför, að mega nú fara á bankann, og vera trú-
að fyrir 1000 dollurum, og gekk nú heldur greitt
þar til hann stóð inni í bankanum. “Viljið þið
segja bankastjóranum að eg eigi að fá hér þúsund
dollara”, sagði Frank við einn manninn í bankan-
um. — “í hvers nafni biður þú um það?” Eg bið
um það í mínu eigin nafni”, sagði Frank litli dá-
lítið hreykinn. “Mikið flón getur þú verið, þú
færð engan dollar hér,” sagði bankamaðurinn,
sneri sér snúðugt við og fór burtu. Aumingja
Frank varð alveg hissa, leit stórum augum á ejtir
honum og labbaði því næst burtu heim á leið, í
hægðum sínum. “Kemur þú með peningana?”
spurði faðir hans þegar hann kom heim. Nei, eg
fekk enga peninga”, sagði Frank, heldur daufur
á svipinn. “f hvers nafni baðst þú um þá ?” spurði
faðir hans þá. “í mínu eigin nafni”, sagði Frank.
“ó, já,” sagði faðir hans, skrifaði nafnið sitt á
blað undir fáeinar línur, sagði Frank að fara með
þetta og biðja um sömu peningaupphæð (1000
dollara) í þessu nafni. — Að litlum tíma liðnum
kom hann hlaupandi mjög glaður og fékk föður
sínum þúsund dollara, sem hann sagðist hafa
fengið strax umsvifalaust þegar hann nefndi nafn
föður síns, sem stóð á miðanum, sem hann fram-
vísaði. —
Faðir hans brosti góðlátlega og sagði: “Af
þessu getur þú, elsku drengurinn minn, dregið
dæmi með “Jón”. Hefði hann aldrei bjargað mús-
inni, og gert þannig ofurlitla uppbót á vondri
breytni sinni í lífinu gagnvart skepnunum. pó
hann gæti ekki komist inn í sælustað framliðinna
fyrir sína eigin brejrtni, í sínu eigin nafni, þá hefði
hann trúlega komist það í nafni þess, sem okkur
er kent að sé einhlítt þegar alt annað bregst,
sem er nafnið Jesú Krists, einkum hafi Jón treyst
honum í lífinu og viljað vera hans vinur. —
J. Briem.
Gelerts gröf.
Jón Englandskonungur var grimmur maður.
Það var tvent sem honum þótti þó mjög vænt
um, það var Jóhanna dóttir hans og hundur sem
hét Gelert.
Þegar Jóhanna giftist Lewelyn prinsi af
Wales, gaf hann þeim hundinn í brúðargjöf.
Llewelyn var veiðimaður mikill og þótti
honum fjarska vænt um hundinn.
í fyrsta skifti sem hann fór með Gelert með
sér á veiðar el’ti hann upp villidýr og náði því
hjá kletti, sem nú heitir Gelert klettur.
Gelert var vanur að gegna tafarlaust þegar
Llewelyn blés í lúður sinn. En svo var það einn
morgun að hann gegndi ekki. Llewelyn blés
þriðja skifti; blés lengi og kallaði: “Gelert!
Gelert!”.
En hundurinn kom ekki. Llewelyn fór því
hundlaus á veiðar.
Þann dag gekk honum samt illa, því Gelert
vaT vanur að vera honum hjálplegur við dýra-
veiðarnar.
Þegar Llewelyn kom heim var hann þreyttur
og í illu skapi; en hundurinn kom hlaupandi á
móti honum með munninn allan löðrandi í blóði.
aftur, en það fór á sömu leið. Hann reyndi í
Það var eitthvað einkennil’egt sem lýsti sér
í augum hundsins, sem sagði Llewelyn að eitt-
hvað hræðilegt hefði komið fyrir.
“Hefir hundurinn virkilega orðið vitlaus og
drepið einhvern?” sagði Llewelyn.
Einhver grunur kom honum í hug svo skelfi-
legur að hann vissi ekki hvað hann átti að gera.
Ilann átti son sem var ársgamall, og þegar
Gelert var ekki á veiðum, var hann altaf hjá
barninu.
Llewelyn flýtti sér inn í herbergið þar sem
barnið hafði sofið þegar hann fór, og hundur-
inn fylgdi honum.
Llewelyn brá sverði þegar hann kom inn og
lirökk aftur á bak með skelfingu. Stór blóð-
pollur var á gólfinu, vaggan á hvolfi og barnið
sást hvergi.
Gelert lagðist niður hjá vöggunni, snuðraði
alt í kring um hana og ýlfraði biðjandi og
aumkunarl'ega.
Llewelyn var hamslaus af reiði, hvesti aug-
un á Gelert og rak sverðið í gegn um hjartað
á honum og hrópaði í bræði: ‘ ‘ Kvikindið þitt!
Þú hefir drepið barnið mitt.”
Hundurinn rak upp ógurlegt hljóð, starði á
húsbónda sinn og dó.
í því bili hevrðist barnshljóð undir vögg-
unni. Jjlewelýn fann þar drenginn sinn alveg
ómeiddan þar sem liann hafði sofið, og var
dauður úlfur undir höfðinu á honum; en hann
hafði vaknað við hljóðið í hundinum.
Nú sá Llewelyn hvers vegna það var að
Gelert liafði ekki gegnt honum um morguninn.
en nú var það of seint. Vesalings hundurinn
hafði vitað það eða fundið á sér að úlfur var í
nánd og því ekki viljað fara; svo hafði hann
lagt líf sitt í hættu til að bjarga barninu.
Llewelyn var frá sér numinn af sorg: “Eg
get ekki lífgað þig aftur, vesalings Gelert”,
sagði hann, “en eg skal aldrei glevma þér og
trygð þinni.”
Og svo gróf hann Gelert hjá Klettinum sem
ber nafn hans, og í margar aldir hefir ferðafólk
haft það fyrir sið, þegar það fer þar fram hjá,
að kasta steini á gröf hans. Þar hefir nú mynd-
ast heljar mikill hóll, og er kallaður Gelerts
hóll eða Gelerts gröf.
Þetta er sönn saga.
v