Lögberg - 21.06.1917, Side 2

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 21. JúNí 1917
2
t ....- - ---- ' ■ ■' —
”Ljúgðu einhverju helduren aðþegja“
petta er haft eftir manni, sem var að stappa stáli í strák
að gefa ekki eftir í deilu við mann, sem hafði betri málstað en
strákurinn. pess mætti geta að svo einkennilega vildi til að strák-
urinn hét ólafur.
Og hann fylgdi þessu heilræði; ruddi hann síðan úr ser
hverri klausunni á fætur annari, en datt ekki í hug að færa sann-
anir fyrir neinu.
Ritstjóra Heimsk. er eins farið. Lögberg hafði sagt sanna
og óhlutdræga sögu um framkvæmdir þeirrar stjómar, sem
fólkið hefir trúað fyrir málum sínum altaf síðan Saskatchewan
fylkið var stofnað. En afturhaldið þolir aldrei sannleikann sagð-
an. Auðvitað er það vorkunn, því sannleikurinn í stjórnmálum
Canada nú á timum getur ekki verið annað en eitthvað ljótt um
afturhaldið eða eitthvað gott um framsóknarflokkinn.
Heimsk., sem er gömul griðkona afturhaldsins varð að
koma í'ram því til vamar og flagga því, sem til var, en það var
aðeins tvent: þekkingarleys1 og ósannindi.
Blaðið byrjar á því að fræða menn um það að kjörtímabilið
í Saskatchewan sé ekki nema tvö ár og áréttar það með því að
stjórnin, sem kosin var 1912, sé búin að sitja við völd í þrjú ár í
heimildarleysi.
Petta eina atriði lýsir svo mikilli óráðvendni í opinberum
málum að það eitt út af fyrir sig er nóg til þess að brennimerkja
mann er slíkt fremur, sem þann, er ekki megi trúa, né reiða sig á.
En Heimsk fer lengra en þetta; hún hefir gömlu rógburð-
araðferðina og reynir að telja fólki trú um að W. H. Paulson
landi vor sé þjófur.
Ef þetta hefði verið satt, ef einhver flugufótur hefði verið
fyrir því, þá hefði blaðtuskunni verið fyrirgefandi. En sannleik-
urinn er sá að í Saskatchewan kom upp stórkostlegt fjárdráttar-
mál þannig vaxið að afturhaldsmenn höfðu gengið í félag við
brennivínsmenn árið 1913 til þess að múta þeim framsóknarmönn-
um, sem þeir kynnu að geta fengið í því skyni að þeir yrðu á móti
vínbannslögum Saskatchewanstjómarinnar. Nokkrir af þing-
mönnum framsóknarflokksins íéllu fyrir þessari freystingu (eins
og síðar skal skýrt), en það var eftirtektavert að nafn W. H.
Paulsonar var hvergi tengt við eitt einasta atriði í sambandi við
það mál, eiijs víðtækt og það þó var. íslendingar ættu sannarlega
að muna honum það að hann var þar þjóð sinni til sóma.með öðru
en því að ljúga á hann æruleysi og glæpum.
íslenzk blöð hafa stundum gengið langt á brautum ósóm-
ans, en líklega aldrei eins og hér.
pannig er mál með vexti að maður í kjördæmi Paulsons
hafði lesið stjómarskýrslu fylkisins og rekist þar á peninga upp-
hæð, sem fram hafði verið lögð til vegabóta í vissum stað, en hann
vissi að þar höfðu engar vegabætur verið gerðar sökum þess að
sá staður var ekk1 til. Maðurinn skrifaði um þetta í Heimsk. og
krafðist skýringar. Maður þessi var Elías Vatnsdal.
Paulson var ekki seinn til svara og sýnir hvemig á þessu
stendur. Misprentast hafði í skýrslunum ein tala á landspildu
og hafði því þessari umræddu peninga upphæð verið varið í veg á
öðmm stað, sem ekki var í skýrslunni. Upphæðin stóð heima,
prentvillan var sýnd og viðurkend af öllum og engum datt í hug
að hér gæti verið um nokkuð grunsamt að ræða. Elías Vatnsdal,
sem skýringuna heimtaði, lýsti því yfir að hann væri þakklátur
fyrir upplýsinguna og öllum, sem með málinu fylgdust þóttu Paul-
son hafa vaxið við það. petta er alt í Heimsk. og hefði því ólafur
Tryggvason átt ao vita um það.
En það er með þe<-ta eins og kjörtímabilið. Eitthvað varð
að hafa til þess að vinna á móti þeim, sem berjast fyrir verzlun-
arfrelsi, eitthvað verður að finna í vegagerð fyrir afturhaldið.
“Ljúgðu einhverju heldur en að þegja” var sagt við strákinn —
og það er enn sagt við strákinn.
Langur reikningur birtist í Heimsk. nýlega um “Weed
Lake” brúna. En í þessu máli hefði fræðari ritstjórans þurft að
læra betur. Svo vill til að ritstjóri Lögbergs hefir í höndum öll
gögn um það mál frá byrjun til enda á báðar hliðar og er sagan
þannig: Ákveðið hefði verið fyrir þrábeiðni bænda við Wéed Lake
að byggja þessa brú. Skoðað var brúarstæið og áætlun gerð um
kostna®; en þegar til kom var svo mikið kviksyndi þar sem brúin
varð að leggjast að miklu meira kostaði að gera undirstöðurnar
en haldið var í fyrstu.
petta reyndu afturhaldsmenn að gera sér að pólitískri fæðu
og heimtuðu í það rannsóknamefnd. peir fengu hana; þingnefnd
af báðum flokkum rannsakaði málið og fann þar að öllu ráðvand-
lega með fé farið. Samt var haldið áfram að skapa rógsmál út úr
þessu atriði og var þá skipuð önnur nefnd ytan þings. Willoby
leiðtogi afturhaldsins fékk fullkomið og takmarkalaust vald til
rannsókna í málinu, en þegar hann hafði yfirheyrt nokkur vitni,
lét hann það falla niður, komst þá að þeirri niðurstöðu að þar væri
um engan fjárdrátt að ræða.
Aðallega var veðrið gert út úr því að sagt var að borgað
hefði verið fé fyrir gröft, þar sem aðeins hefði verið vatn. petta
var satt, en vel að merkja, vatnig var frosið; peningarnir voru
borgaðir fyrir það að saga ís, þar sem ekki var hægt að vinna að
brúargerðinni nema á klaka, og eiðsvarin vottorð liggja fyrir hendi
hvenær sem ólafur Tryggvason hefir tíma til þess að skoða þau,
þar sem það er sannað að sanngjarnt verð var borgað fyrir þetta
verk; vottorð, sem leiðtogi afturhaldsmanna gerði sig svo ánægð-
an með, að hann vildi ekki halda málinu áfram. Og vitnisburður
verkfræðinga, sem voru óviðkomandi, liggja fyrir hendi, sem sýpa
það að hvergi var þeim, sem verkið unnu, ofborgað fyrir nokkum
part þess.
Félagið setti fyrst aukaborgun fyrir að saga ísinn og flytja
hann í burtu, sem var heljar mikið verk, vildi það fá fyrir það
$500, en stjómin áleit það of mikið og fékk því félagið aðeins $200.
Ef ólafur Tryggvason vill afla sér upplýsinga í þessu máli,
þá getur hann lesið stjórnartíðindin í Saskatchewan frá 13. marz
1916. En svo er það nú fyrirhafnarminna að fara eftir lognum
sögnum annara, en að leita aér upplýsinga frá fyrstu hendi.
Álíka sannar og þessar ákæmr ólafs eru staðhæfingar aftur-
haldsliðsins um Kindersley stífluna.
Áður en ritstjóri Lögbergs svarar þeirri spumingu Heimsk.,
hvemig á því standi að bændumir megi ekki leggja sína eigin síma,
heldur verði að láta til þess nefnda menn af stjóminni gera það
og séu svo skattaðir rétt tíu sinnum meira fyrir þá, en þeir kosta,
þarf hann að biðja ólaf að segja sér hvenær þetta hafi átt sér stað;
hvenær bændunum hafi verið bannað að leggja sína eigin síma
þegar þeir hafi farið þess á leit og hvenær og hvar þeir hafi borgað
10 sinnum hærra-fyrir þá, en þeir koste?
Annars er talsímasaga fylkisins í Saskatchewan birt í Lög-
bergi og skorum vér á Heimsk að sýna fram á að þar sé hallað
máli. “En ljúgðu einhverju heldur en að þegja” sagði maðurinn
við strákinn; kannske það verði Uka sagt við ólaf Tryggvason í
þessu máli.
pá kemur nú rothöggið, sem á víst að verða. Heimsk. spyr
hvort ritstjóri Lögbergs vilji gera svo vel að svara þeirri spurn-
ingu hvemig á því standi að nokkrir þingmenn, tryggustu fylgilið-
ar stjómarinnar í Saskatchewan sitji nú í tukthúsinu.
pað var vel farið að ólafur var látinn spyrja þessarar spurn-
ingar, því henni er oss ljúft að svara.
Á þessu stendur þannig að þegar Scottstjómin var að semja
bannlögin 1913, gerðu aftrhaldsmenn og brennivínsmenn samsæri
til þess að reyna að hnekkja þeim og hindra þau. .
Bezta meðalið til þess héldu þeir að væri það að múta þing-
mönnunum til þess að greiða atkvæði og vinna á móti þeim. peir
fengu því lejmi umboðsmenn og létu þá finna þingmenn — einn og
einn; voru þeim boðnar vissar upphæðir hverjum fyrir sig.
petta hepnaðist þannig að nokkrir menn féllu fyrir freist-
ingunum og sviku kjósendur sína og það traust, sem til þeirra var
borið. En þótt þannig yrðu keyptir nokkrir menn, þá var Scott-
stjómin samt svo ákveðin í vínbannslaga málinu að þau gengu
fram.
pessu reiddust afturhaldsmenn og brennivínsmenn; þeir
höfðu eytt stórfé í mútur, en þeir fengu ekkert fyrir sneið sína.
Farið var að bera það út, að einhverjir mundu hafa makað krók-
inn í sambandi við vínbannið. Loksins kröfðust afturhaldsmenn
þess að rannsókn færi fram. Við þá rannsókn lét stjómin alla þá
aðstoð í té, sem í hennar valdi stóð; hvert einasta vitni var sótt,
hvort sem það var utan ríkis eða innan. Meira að segja vitni, sem
afturhaldið hafði komið undan, voru sótt.
Rannsóknin leiddi það í ljós, að nokkrir menn höfðu látið
múta sér og fengið fé fyrir. En hvað gerði stjómin? lét hún þá
sleppa við'hegningu af því þeir höfðu verið hennar áhangendur?
Nei, hún lét dæma þá hlífðarlaust í fangelsi fyrir það að hafa
brugðist í stöðu sinni og drýgt yfirsjón.
Svona stendur á því að þessir menn eru í tukthúsinu og
þykjumst vér þar með hafa svarað þessari aðalspumingu ólafs
Tryggvasonar. /
En það furðar oss ekki, þótt afturhaldsmönnum þyki þetta
einkennileg aðferð; það er ekki samkvæmt þeirra trúarjátningu
að hegna þeim mönnum með tukíhúsveru, sem stela, ef þeir heyra
til þeirra flokki. pegar Saskatchewanstjómin komst að því að
menn úr henanr flokki höfðu þegið mútur lét hún dæma þá í
tukthúsið; þegar afturhaldsstjórnin í Ottawa komst að því að
Rogers hafði syarist í félag við glæpamenn til þess að taka fé
úr fylkissjóði í Manitoba, þá launar hún honum það með skemijferð
til Englands. pegar framsóknarmenn urðu varir við óráðvendni
innan fiokks síns, létu þeir hegna þeim óráðvöndu með tukthúsvist;
þegar afturhaldsflokkurinn varð þess var að Kelly hafði stolið
hundruðum þúsunda af fólksins fé, var hann vérðlaunaður af
flokknum með öllum mögulegum virðingum.
pegar framsóknarmenn komast að því að einhver í þeirra
flokki sé óráðvandur, láta þeir rannsaka mál hans og hegna honum.
Pegar tinhver í afturhaldsflokknum stelur, þykr það vottur um
góðan og dugandi liðsmann, sem trúlega framfylgi stefnu flokks-
ins og hann er launaður með háum virðingum og vel launaðri stöðu
af ríkisfé.
Vilji ólafur Tryggvason biðja um nöfn manna, sem þetta
eigi heima Um, þá er það velkomið — og þau mörg og stór.
En það er svo sem ekki að furða þótt honum þyki það ein-
kennilegt að framsóknarmenn skuli hegna fyrir það með tukthús-
vist, sem flokkurinn hans gefur hæstu verðlaun fyrir. — Er þess-
ari spurningu fullsvararð, ólafur?
Niðurlagsorðin í stjómmálagrein mannsins í tunglinu,
mannsins sem einu sinni sá langabréf af Saskatchewan og heldur
svo að hann hljóti að vita miklu meirk um stjómmál þar en þeir,
sem þar hafa átt heima árum saman, eru öll hótanir um það að
sambandsstjórinn ætli sér að beita vesturlandið þeim hnefarétti
að því verði enginn gaumur gefinn hvað stjómir fylkjanna heimta
fyrir fóklsins hönd.
Árið 1911 var hrópað hátt um landráð, ef minst var á toll-
frítt hveiti. Heimskringla sagði þá að það væri sama að vera
með því máli og að vilja slíta Canada frá Bretlandi eða segja upp
sambandi við það. En þótt merkilegt sé hafa afturhaldsforkólf-
amir í Ottawa skift um skoðun þar og Heimskringla litla náttur-
lega líka, því vindhaninn verður altaf nauðugur viljugur að snú-
ast eins og vindurinn blæs.
Nú er það orðið ágætt, sem voru landráð 1911; nú á að þakka
fyrir að fá það, sem þýddi landráð og ríkisslit 1911.
En nú er komið nýtt flagg á stöngina. Nú heldur sú
kringlótta því fram, að ef eitthvert fylkið vill krefjast umráða á
landsnytjum eða frjálsri verzlun á hveiti, þá sé það sama sem að
það fylki segi sig úr ríkissambandinu.
Hvað þetta er liðlegt í snúningum, eins og alt, sem kringlótt er.
En svo er þessi kenning alveg í samræmi við hnefaréttar-
stefnuna hans ólafs Tryggvasonar. pað eru æsingar að heimta
umráð íyrir fylkin yfir skólalöndum og landsnytjum, og það hefir
enga þýðingu fyrir Saskatchewanstjórnina að fara fram á það
við þá háu í Ottawa. pað eru æsingar að fólkið í nokkru fylki
heimti frjálsari verzlun fyrir munn stjórnar sinnar, og hnefinn í
Ottawa sinnir því ekki.
Af því lögin eru þannig nú að sambandsstjómin hefir öll
umráð yfir skólalöndum, landsnytjum og verzlun og af því aftur-
haldið vill láta þau lög vera þannig um aldur og æfi, þá er það
heimska á máli Heimsk. að vilja breyta þeim lögum.
En svo ætlum vér að segja ólafi Tryggvasyni það í eitt
skifti fyrir öll að hversu trútt verkfæri sem hann verður í höndum
afturhalds- og auðvalds og hnefaréttar; hversu mikið far sem
hann gerir sér um það að lítilsvirða bændur oð iðnaðarmenn eða
alþýðu yfir höfuð; hversu miklum vömum sem hann heldur uppi
fyrir öllu þrællyndi og hversu hátt sem honum verður sagt að
gala um æsingar, þegar alþýðan krefst réttar síns, þá mun rit-
stjóri Lögbergs hvorki hræðast hnefa né fangelsi.
ólafur Tryggvason er ekki orðinn einvaldur konungur yf-
ir Canada enn, sem betur fer.
Flokkamunur.
Afturhaldsliðið í Saskatchewan stjórnast af Rogers og hans
líkum, manninum sem er valdur að þeim óheyrilegasta fjárdrætti
sem sögur fara af í sambandi við stríðið. .pegar einhver bregst
kjósendum sínum í Saskatchewan iætur framsóknarflokkurinn,
sesm þar er við völdin rannsaka málið og hegna fvrir glæpina með
fangelsisvist. .pegar miljón dollara er stolið í sambandi við stríðið
undir afturhaldsstjóminni í Ottawa , þá er þjófunum hossað í
heiðurssætum og þeir sæmdir allskonar virðingarmerkjum.
I þessu er falinn einn aðal-munur flokkanna.
Munið það 26. þessa mánaðar
AÐ liberal stjórnin í Saskatchewan stofnaði einhvern vanaðasta
háskóla, sem til er í þessu landi.
AÐ líberalstjómin í Saskatchewan lét stofna einn allra fullkomn
asta búnaðarskóla sem til er í Canada.
AÐ líberalstjórnin í Saskatchewan hefir komið á fullkomnari al-
þýðufræðslu en nokkurt annað fylki hefir í ríkinu.
AÐ líberalstjómin í Saskatchewan hefio stofnað sérstakan rétt til
þess að yfirheyra unglinga sem afvegaleiðast og beina þeim
á réttar brautir.
AÐ líberalstjórnin í Saskatchewan hefir veitt konum fullkomið
jafnrétti við karlmenn.
AÐ líberalstjómin í Saskatchewan hefir lögleitt vínsölubann og
framfylgt því.
AÐ líberalstjómin í Saskatchewan hefir komið á svo fuilkomnum
heilbrigðislögum að flest hin fylkin í ríkinu hafa farið eftir
þeim.
AÐ líberalstjómin í Saskatchewan hefir lögleitt stórkostlegar
réttarbætur viðvíkjandi vemd kvenna og eignarrétti
þeirra.
AÐ líberalstjómin í Saskatchewan hefir stofnað samvmnu-kom-
hlöður sem orðið hafa fylkinu til ómetanlegrar blessunar.
AÐ líberalstjómin í Saskatohewan hefir komið á svo fullkomnu
talsímakerfi um alt fylkið að hvergi hefir eins ungt fylki
komist þar nándar nærri.
AÐ líberalstjómin í Saskatchewan hefir komið í framkvæmd svo
fullkomnum járnbrautarlagningum um alt fylkið að ekkert
fylki í ríkinu jafnast við það.
AÐ líberalstjómin í Saskatchewan hefir látið byggja ágæta vegi
milli helztu ver^lunarbæja fylkisins.
AÐ líberalstjómin í Saskatchewan hefir komið á fót svo fullkomn-
um rjómabúum að önnur fylki leita þangað upplýsinga.
AÐ líberalstjómin í Saskatchewan hefir samið lög sem vemda
bændur fyrir svikum og okri verkfærafélaga.
AÐ líberalstjómin í Saskatchewan hefir tekið upp þá stefnu að
lána bændum peninga til 30 ára með ágætum vöxtum.
AÐ líberalstjómin í Saskatchewan hefir tekið upp þá aðferð að
veita bændum bráðabirgðarlán með miklu betri kjörym en
bankamir gera.
KAUPMANNAHAFNAR
Vér ábyrgj-
umst það að
vera algjörlega
hreint, og það
bezta tóbak í
heimi.
Ljúffengt og
endingar gott,
af því það er
búið til úr safa
miklu en mildu
tóbakslaufi.
MUNNTÓBAK
AÐ líberalstjórnin í Saskatchewan hefir komið því á að sjúkrahús
séu bygð víðsvegar um fylkið og þannig séð um heilsu
manna.
AÐ líbei;alstjómin í Saskatchewan hefir altaf barist og berst fyrir
frjálsri verzlun.
AÐ líberalstjórnin hegnir tafarlaust þeim sem uppvísir verða að
glæpum, ekki síður þeim sem henni hafa fylgt en andstæð-
ingum hennar.
AÐ líberalstjórnin í Saskatchewan hefir sýnt og sýnir útlending-
um sanngirni og varnir gegn ofsóknum afturhaldsmanna.
AÐ líberalstjórnin í Saskatchewan hefir verið stjórn fólksins og
alþýðunnar og barist á móti auðvaldi, einokun og hnefarétti
AÐ líberalstjórnin í Saskatchewan hefir krafist þess frá því fyrsta
að afnuminn sé tollur af hveiti og annari framleiðslu og
búnaðaráhöldum.
AÐ líberalstjórnin í Saskatchewan hefir haldið því fram og heldur
því fram að bændum eigi að vera leyft að verzla óhindrað
við Bandaríkin.
AÐ líberalstjómm í Saskatchewan berst fyrir því að konum verði
veit jafnrétti við menn í öllu ríkinu.
AÐ líberalstjórnin í Saskatchewan berst fyrir því að algert vín-
bann komist á í öllu ríkinu.
AÐ líberalstjórnin í Saskatchewan krefst þess fyrir hönd fylkis-
búa að þeir fái full yfirráð sinna eigin skólalanda.
AÐ líberalstjómin í Saskatchewan berst fyrir því að fylkið fái
sjálf full yfirráð yfir öllum landsnytjum innan fylkis-
takmarka.
AÐ líberalstjórnin í Saskatchewan er þannig skipuð að 50% af
henni eru reyndir og æfðir bændur og 60% af öllum þing-
mönnum fylkisins eru bændur.
Munið alt þetta 26. þ. m. og verið viss um að enginn aftur-
haldsmaður getur hrakið eitt einasta atriði af því með rökum.
BITAR
Stórl hnefinn á I.itla Rússlandi
kreppist svo hnúarnir hvítna í sein-
ustu Heimsk.
“Harðstjórinn getur unnið mörg
þörf og góð verk með þrælum sínum,
jafnframt þvi sem hann er að ryðja
sér sjálfum braut til rneiri metorða
og valda, en þrælar hans eru þó ekki
annað en þrœlar, á meðan þeir hlýða
boðuni hans, og þjóð hans er ekki
annað en þrælkuð þjóð á þrældóms
vegi á meðan hann er drotnari henn-
ar. Þess vegna verða þjóðirnar að
steypa einveldinu og harðstjórninni
frá völdum’’. Þannig farast rit-
stjóraf?) Heimsk. orð i síðasta blaði.
— Sé þetta ekki heilagur sannleikur
um Ottawastjórnina og Canada þjóð-
ina, þá hefir aldrei. satt orð v'erið
sagt né skrifað. — En æsingar mundu
það vera kallaðar af einhverjum, sem
meira tillit væri tekið til.
Stjórnarblaðið á Litla Rússlandi
getur þess að á Stóra Rússlandi séu
menn farnir að fallast á kenningar
núverandi ritstjóra Lögbergs og
Bordens stjórnarformanns \ Canada
að því er hjónaband snertir.
Sama blað getur þess að “Dagskrá’’
sál., sem nú er orðin aðalefnið í
greinum ritstjórans, hafi verið þýdd
á Rússiandi.
Á stríðstimum segir Heimsk. að
fangahúsin séu heppilegasti staður-
inn fvrir þá, sem andmæli gerðum
stjórnarinnar. — Ætli hann sé nám-
fús hann Ólafur litli Tryggvason!
Þetta er alveg sama aðferðin og sú
sem hann Roblin sæli hafði, þegar
hann geymdi andmælendur sína í
fangelsi fram yfir kosningar.
Fyrir skömmu voru það “lögin og
hnefinn”, sem keisarinn í Litla Rúss-
landi taldi heppilegustu vopnin við
andstæðinga sína; nú hefir hann bætt
fangahúsunum við.
Ólafur Tryggvason er drjúgur yfir
þvi að hann sé meiri framkvæmda-
maður með allri stillingunni, en rit-
stjóri Lögbergs með æsingum sínum.
Lögberg óskar honum til hamingju
með allar framkvæmdirnar. — En
eftir á að hyggja hv'ar eru þær?
'Hvernig skyldi standa á því að
ritstjóra Heimsk., sem annars þykir
svo undur vænt um “hnefann”, “lög-
in” og “fangahúsin”, skuli vera svona
ant um að ekkert af þessu komi nærri
Robert Rogers, þótt sannað sé fyrir
dómi að hann hafi verið í samsæri
til þess að “ná” stórfé úr ríkissjóði?
Svar!
Heimsk. segir að horfið hafi
$25,000,000 úr fylkissjóði í Saskat-
chewan. Vill ritstjórinn gera svo vel
að prenta í næsta blaði sönnun fyrir
þeirri staðhæfing? Lögberg skal, ef
hann vill, birta sannanir fyrir öllum
■ þjófnaðarkærum, sem ritstj. ber á
húsbændur Ólafs Tryggvasónar —
afturhaldsflokkinn. Óskar hann eftir
því ?
Ólafur Tryggvason spyr ritstjóra
Lögbergs hver hafi ráðið því að
hótelið brann í Wynyard. Þeirri
spurningu getur hann ekki svarað og
líklega enginn; en ef Ólafur vill
spyrja hann hver hafi ráðið því að
þinghúsið í Ottawa brann, svöna rétt
áður en búist var við kosningum, þá
mætti reyna að grenslast eftir því. —
En máske honum sé það mál fult eins
kunnugt.
Annars má geta þess að ekkert
hótel brann í Wynyard meðan nú-
verandi ritstjóri Lögbergs var þar,
enginn Bronfman gyðingur hafði þá
vínsölu í rakarabúð og enginn fylgdi
honum til Regina til þess að ná nein-
um hlunnindum. Má vera að þetta
hafi átt sér stað um það leyti, sem
Ólafur Tryggvason hélt til hjá Sig-
fúsi Benediktssyni við þýðingu fallegu
bókarinnar.
Ef Ólafur Tryggvason er ennþá
svangur, getur hann fengið fleiri bita.
“Ríðum, flýjum”, Rogers sagði,
“ráð er ei við Galt að stríða”,
beizli sitt við Borden lagði,
blessuð skepnan varð að hlýða.
• ÞERRIBLAÐSVÍSUR •
(Eftir ýmsa íslenzka ljáSasmiði á 19. öld.
Stælt í gamni.
Ritað á þerripappír).
I.
Blaðið góða, heyr mín hljóð,
hygg á fregnir kvæða mínar
minna Ijóða blessað blóð
blætt hefir gegn um æðar þínar
H.
pví var þerriblað
í þegna heimi
oft í eld hrakið
að entu starfi,
að það aldregi,
sem önnur blöð,
dugði til kamars
né kramar’-húsa.
III.
purkutetur, þægðarblað,
þú sem ástarklessur drekkur,
Ijúft þú unir þér við það,
þurku tetur, gljúpa blað;
Hverfur þér að hjartastað
hver einn lítill pennaflekkur.
purkutetur, þægðarblað
þú sem ástarklessur drekkur.
IV.
Hvar sem hnígur hortittur,
hlussum mígur ritvargur,
brátt uppsýgur blekdrekkur
bull, sem lýgur mannhundur.
V.
Síðasti slagurinn er hann sló —
slettist á blaðið klessa.
En með blaðinu þerri þó
þurkaði hann vætu þessa.
Rennvotar þerraði rúnir.
Á himinskýjum skáldins andi flaug
sem skrítinn bláfugl eða apótek,
og himinljósaleiftur í sig saug
líkt eins og þerripappír drekkur blek.
VII.
perripappír þóknast mér,
því hann drekkur eins og eg,
blekaður hann einatt er.
Alt er þetta’ á sama veg.
VIII.
perripappír, satt eg segi,
sýgur, frá eg, ár og síð,
Meir þó bergði Boðnar Iegi
Bragi gamli á fomri tíð.
IX.
Einn þerripappír, gljúpur grár,
hann gerir þurt, ef bleki er slett,
svo þerrar drottinn tálaus tár
og tekur burtu syndablett.
X.
Pappír pettaði
penninn flughraði,
hljóp of hugstaði
hratt á bakvaði.
En í óðhlaði
ei varð stórskaði,
því eg þurkaði
á þerriblaði.
XI.
“Eg á blaðið.” Sei, sei, sei.”
“Svei mér þá.”
“Víst á eg það.” “Nei, nei, nei.”
“Nei.” “Jú.” “Á.”
pannig rifust þegnar tveir
Um þerriblað
brýnt því þurftu báðir þeir
að brúka það.
XII.
Vér skulum ei æðrast þótt eilítið blek
eða annað sumt gefi á bátinn.
Nei, ég ráð sé við því, eg mitt þerriblað tek
og þurka það upp. pað er mátinn.
XIII.
pað tekur svo ákaft, en öfugt við
því orði’ er á pappírinn festist
og erfi drekkur að íslenzkum sið
þess alls, sem varð blautt og klestist.
XIV.
Eg vildi óska’, að það ylti nú blek
í ærlegum straumi yfir borðið hjá mér,
svo eg gæti sýnt hve mín framkvæmd er frek
og hve fádæma gott mitt þerriblað er.
J?að ber við tíðum hjá lenzkum lýð
að letragerðin vill þorna síð.
perriblöð hafa því hlutverk að vinna,
ef höfð eru rétt, verja klessur og blett.
Og einatt úr huganum hugsjón má detta,
ef hægt er ei blaðinu strax við að fletta
og áfram halda og skrifa í skyndi
þá skáldafjörið er bezt í lyndi.
Vor fátæka þjóð má við minna
en ftiissa hugsjónir skáldanna sinna.
XVI.
Frá Englum og pjóðverjum gæfan oss gaf
hin gagndræpu blöðin sem þerra,
það blek sem þau leirburði uppsugu af
það er ekki smáræði herra.
Sem danskurinn útsýgur íslenzka þjóð
og andann þurkar upp trúinn,
sem ígla sýgur upp súkmannsblóð
svo sjúga þeir. — Nú er eg búinn.