Lögberg - 21.06.1917, Síða 6

tí
LÖGBERG, FIMTTJDAGINN
21. JÚNÍ 1917
90 Lagasafn Alþýðu
í þeim víxli sem hér er sýndur skilja það báðir
málsaðilar að sala hefir átt sér stað. petta er
fullkomin sala en ekki skilyrðissala. Ármann Sig-
urðsson hefir talvélina í sinni hendi og fullan rétt
á notkun hennar, en samkvæmt samningum má
hann ekki selja hana eða láta af hendi fyr en hann
hefir borgað fyrir hana að fullu. ólafur Guð-
mundsson aftur á móti heldur eignarréttinum, en
með engu móti getur hann tekið talvélina né farg-
að henni til annars nema því að eins að víxillinn
sé ekki borgaður þegar hann fellur í gjalddaga
Sé söluvíxill ekki greiddur á réttum t ma, get-
ur sá er muninn seldi tekið hann og látið selja fyr-
ir þann hluta verðsins, sem ógreiddur er. Og
meira að segja getur hann tekið aðra muni sem
kaupandinn á og látið selja þá einnig, þangað til
nóg hefir fengist til lúkningar skuldinni og kostn-
aðinum.
pegar víxillinn er rétt orðaður, eins og að ofan
er sýnt, verður sá er hlutinn seldi að gæta þess
að taka hann ekki fyr en síðasta borgun er fallin í
gjalddaga, því annars tapaði hann tilkalli til þess
sem eftir stæði, þegar hann tæki hlutinn, vegna
þess að þá hefði kaupandi ekkert samningsgildi
og væri þá ekki skyldugur að standa við samn-
inginn lengur.
Sé hlutur seldur sem skemst getur eða lækkað
í verði við notkun á stuttum tíma, ætti að orða
söljuvíxilinn, sem hér segir, þá er engum blöðum
um það að fletta að seljandinn getur krafist eftir-
Til athugunar fyrir
bœndur.
Samvinnusala í Saskatchewan.
Það að stjórnin sá að búnaður gat
ekki orðið arðsariíur nema því að-
eins að hægt væri að fá góðan
markað, Varð til þess að hún gerði
það eitt af störfum sínum að vinna
fyrir betri markaði og koma því til
leiðar að bændur gætu fengið sem
allra mest fyrir vörur sínar; enda
hefir ekkert fylki í Canada tekið eins
miklum framförum í þeirri grein á
jafn stuttum tima.
1905 var j)að svo að segja óþekt
að bindast samtökum til þess að fá
betri markað í Vestur Canadaú en nú
er svo skift um að samtök eru með
sölu á öllum vörum svo að segja, bæði
dauðum og lifandi, og er það mest að
þakka samvinnuhvötum og fram-
kvæmdum stjórnarinnar.
Samvinnu kornhlöðurnar í Saskat-
chewan.
Kornmarkaðurinn í Saskatchewan
var alls ekki glæsilegur fyrstu árin, og
1910 ski|>aði stjórnin konunglega
nefnd til þess að rannsaka málið og
gefa ráðleggingar til endurbóta. Þessi
nefnd vann af einlægni og gaf skýrslu
að loknu starfi og lagði það til að
stofnuð yrðu samvinnu kornsölu fé-
lög af bændum í fylkinu, sem stpórnin
veitti aðstoð með lánum, en að öðru
leyti skyldi félögunum vera síjórnaS
af hluthöfunum sjálfum. Nefndin
lagði það til að bændur, sem heyrðu til
héraði þar sem kornhlaða væri skrif-
uðu sig fyrir hlutum, sem til þess
þyrfti að byggja kornhlöðu og borg-
uðu 15% af því sem þeir skrifuðu sig
fyrir, en stjórnin skyldi leggja fram
85%; átti það að borgast í 20 jöfnum
afborgunum með 5% vöxtum á ári.
í marzmánuði 1911 voru samin og
samþygt lög um þetta efni og starfið
hafið. Svo vel var að þessu unnið að
um haustið 1911 höfðu verið bygðar
46 kornhlöður og voru þær allar til
staðar oð byrja starf sitt. Eftirfar-
andi skýrsla sýnir hversu vel þetta
fvrirtæki hefir hepnast uf)p til 30.
nóvember árið 1916.
Ár Hluthafar Hlöður omælar
1911- 12 .... 2,597 46 3.261.000
1912- 13 .... 8,962 137 12,899,030
1913- 14 .... 13,156 192 -19,465,290
1914- 15 .... 14,742 210 13,764,653
1915- 16 .... 18,077 230 39,088,000
1916- 17 .. .. 19,000 258 17,000,000
Það sem hér fer á eftir sýnir glögt
hv^rsu mikill hagnaður hefir orðið að
þessu fyrirtæki, ekki einungis fyrir
hluthafa heldur fyrir alla fylkisbúa.
Alstaðar þar sem þessar samv'innu
kornhlöður störfuðu i fvrra var kornið
2 centum hærra mælirinn en verðskrá
gömlu félaganna sýhdi að þau gæfu
fvrir það, og um nokkurn tíma var það
3 centum hærra. Þegar þetta atriði
er skoðað er það út af fvrir sig nægi-
leg sönnun þess hversu mikinn hagnað
bændur hafa haft af því., Og þetta
náði ekki einungis til þess korns er
Famvinnufélögin seldu, heldur hækkaði
Lagasafn Alþýðu 91
stöðva verðsins, þó hann láti selja hlutinn, vegna
þess að hann hafi ekkl verið borgaður, þó hann
seljist ekki fyrir öllu sem eftir var.
“Eignarréttur á Stewart eldavél nr. 50, sem
þessi víxill er fyrir, fer ekki tír höndum selj-
anda, heldur heyrir hann til seljanda þangaíS til
eldavélin er aS fullu borguð. Og bregðtst það
aS borgaS sé á réttum tíma, hefir seljandi heim-
ild til þess lögséknarlaust aS taka vélina og
halda henni þangaS til skuldin er aS fullu
greidd; eSa hann getur selt hana á opinberu
uppboSi eSa privatlega og látið þaS, sem fyrir
hana fæst koma upp I skuldina, en hrökkvi það
ekki til hefir hann rétt á aS lögsækja fyrir það,
sem eftir er”.
Sé víxill af þessu tagi eða einhvers konar sölu
vixill látinn af hendi aðeins með því að rita nafn
sitt á hann, þá getur sá er víxilinn fékk stefnt
bæði þeim er hlutinn hefir og hinum sem víxilinn
seldi, sé hann ekki greiddur á réttum tíma; en til
þess að hann geti tekið hlutinn eða látið leita
hans, hafi kaupandinn selt hann aftur, verður
víxlinum að fylgja afsal, en ekki áritan aðeins.
yegar slikir víxlar eru seldir bönkum eða ein-
hverjum öðrum, þá fær sá réttinn að hlutnum,
sem víxilým kaupir, hvort sem afsalið er gert með
sölunni eða ekki. Afsal víxilsins er sama sem
afsal hlutarins.
Hver sem selur hlut er hann hefir keypt og
fyrir það alt korn í fylkinu. Hagur
hluthafanna er mikill, en hann er
hverfandi i samanburöi viö alt þaö,
sem fylki® hefir þannig grætt í hækk-
u5u kornveröi.
Samvinnusala kvikfjár.
Stjórnin hefir ávalt haft þá skoðiin
að nauðsynlegt væri aö vinna aö kvik-
fjár rækt, en sérstaklega hefir hún
snúið sér aö því efni á síöari árum.
Aöeins var um tvær aðferöir aö ræöa
fyrir bóndann til þess aö selja kvikfé
sitt. Hann gat biðið þangaö til slátr-
ari kom til hans og bauðst til að
kaupa af honum gripina eða hann gat
farið meö J)á til næsta bæjar og tekið
þar viö þvl sem honum var fengið.
Hvorttveggja aðferðin var neyðarur
ræði.
Stjórnin stakk þá upp á því að
bæpdur gengju í félag .og flyttu gripi
sína í vagnhlössum þangað sem mark-
aðurinn væri góður og þeir gætu selt
hæsta verði. Við þessa félagsstofnun
aðstoðaði stjórnin bændurna á ýmsan
hátt. Bók var skrifuð af stjórninni
snemma á árinu 1914 iog útþýtt meðal
bænda þar sem lýst var hvernig þessi
félagsskapur gæti komist á og starfað.
Árangurinn varð sá að 9 félög voru
þegar stofnuð sama árið 1914, þrjátíu
vagnhlöss af gripum voru seld fyrir
$42,034.22. Arið 1915 vo'ru stofnuð
tvö félög í viðbót og seld 140 vagn-
hlögg fyrir $150,512.76. Með þessu
móti sýndu skýrslurnar að um 1 cent
hafði græðst á hverju pundi þegai
allur kostnaður var frá dreginn, sem
algerlega var samvinnusölunni að
þakka.
Árið sem leið var mikið gert til þess
að auka þessa samvinnusölu og hefir
hún hepnast einstaklega vel; fulltrúi
var veittur frá stjórninni til þess að
Ieiðbeina mörgum samvinnufélögum
bæði með gripa meðferð, sölu, fiutning
o. s. frv. i
Samvinnu ullar sala.
Enn þá eina deild til aðstoðar við
sölu stofnaði stjórnin. Það kom í
Ijós eftir bréfaskifti við marga sauð-
fjáreigendur að þeir sem áttu fjölda
fjár, sumir frá 200 upp í 5,000, urðu
að selja ull sína fyrir 13 cent pundið,
en hinir, sem færra fé áttu, fengu ekki
nema 10 til 12 cent. Frekari rann-
sóknir leiddu það í ljós, að þetta var
aðallega að kenna því að ullin var ekki
rétt höndluð og hún seld í of smáum
stil; var því flutningsgjald tiltölulega
of hátt; sömuleiðis var það vegna
þess að millimenn græddu meira en
góðu hófi gegndi.
Stjórnin gerðist því sjálf milliliður,
til þess að koma á betri markaði og
fá hærra v'erð fyrir bændur og kenna
þeim að fara rétt mcð ullina.
Alla vega snæri hafði verið vafið
utan um reifin og þáu látin í óhentuga
poka; jætta hafði lækkað ullina í verði
Stjórnin útvegaði því pappirsbönd og
pappírsfóðraða poka.
Árið 1914 sameinuðust 80 sauðfjár-
eigendur, sem áttu til samans yfii
10,000 sauðfjár. Þeir létu stjórnina
hjálpa sér við ullarsöluna. Alls var
ull þeirra 69,404 pund og seld fyrir
17J4 cent. Þegar flutningsgjöld og
allur kostnaður hafði verið greiddur
fengu bændur Ibyí-r-YI cent fyrir
pundið.
Árið 1915 voru þannig seld 148,339
pund frá 310 bændum og var meðal-
verð 23^j cent fyrir pundið að frá-
dregnum kostnaði.
Árið 1916 var samið við kvikfjár-
’deild stjórnarinnar um það að leggja
til menn er flokki ullina. 478 fjár-
bændur sendu ull sína þangað og var
hún alls 176,701 pund og seldist fyrir
30Ys cent pundið.
Það er ekki algerlega samvinnu-
Stofnun Saskatchewanstjórnarinnar að
þakka, hversu mjög verðið á ullirini
þaðan hækkaði síðastliðin þrjú ár, en
til stórra muna hefir þessi aðferð átt
þátt i verðbækkuninni.
Samvinnuaðferð framvegis.
Fyrst var byrjað á samvinnu í korn-
sölu í Saskatchewan; aðrar vörur
komu á eftir. En frá því kornsölu-
samvinna var byrjuð 1913 hefir sam-
vinnudeildin aukist ár frá ári og
breiðst út i allar áttir. Framtíðin
mun svna það aö þessi spor stjórnar.
innar eiga eftir að leiða ómetanlega
blessun yfir landið.
ÞORSTEINN ÞORKELSSQN
Eins og frá vár skýrt í síðasta
blaði andaðist Þorsteinn Þorkelsson
að heimili sínu við Oak Point föstu-
daginn 8. þ. m. og var jarðsunginr.
af séra Rögnvaldi Péturssyni sunnu-
daginn 10. s. m. að fjölda fólks yið-
stöðdum. Séra Rögnvaldur flutti
húskveðju heima og ræðu við gröf-
ina, én Þ. Þ. Þorsteinsson skáld las
frumort kvæði við' gröfina; það birt-
ist á öðrum stað í blaðinu.
Þorsteinn Þorkelsson var einn
þeirra manna er mikinn þátt tók í
störfum meðal íslendinga hv'ar sem
hann var og er það sjálfsagt mörgum
Winnipegmönnum í minni frá fyrri
dögum, þegar hann var þar.
Þorsteinn var fæddur 24. maí 1866
a Ýtri-MársStöðum í Svarfaðardal í
Eyjafirði. Voru foreldrar hans þau
hjónin Þorkell Þorsteinsson og Guð-
rún Jónsdóttir fyrri kona hans.
Sextán ára fór hann úr foreldra-
húsum og fluttist að Ytra-Hvarfi í
sönm sveit; var hann vinnumaður
þar í eitt ár en' flutti síðar til Akur-
eyrar. Þar nam hann járnsmiðaiðn
um þriggja ára skeið og tók sveins-
bréf- sem útlærður járnsmiður frá
hinum nafnkunna járnsmiðameistara
Sigurði Sigurðssyni. Skömmu siðar
fluttist hann til Skagafjarðar og var
lausamaður um tíma á Hofsstöðum
í Viðvíkursveit; síðar bjó hann á
báðum jörðunum i senn: Þúfu og
Stóragerði í Ósalandshlíð og stundaði
iðn sína jafnhliða búskapnum. Kcndi
hann alllengi járnsmiði nemendum
við Háskóla i tíð Hermanns Jónas'
sonar.
Þorsteinn var tvíkvæntur; fyrri
kona hans hét Helga Grimsdóttir og
fluttu þau nýgift til Vesturheims og
settust að í Winnipeg; en hann misti
hana eftir fárra ára sambúð. Síðari
kona hans, sem lifir mann sinn, heitii
Guðbjörg. Þorsteinn átti tvo syni
með fyrri konu sinni; hétu þeir:
Grímur (tr dó ungurj og Þorsteinn,
er druknaði stálpaður i Manitoba-
vatni. Með síðari konu sinni átti'
\1/* .. 1 • v timbur, fjalviður af öllum
Nýjar VOrubirgOir tegundum, geirettur og alt-
konar aðrir strikaðir tiglar, hurðir og gluggar til vetrarins.
Komið og sjáið vörur vorar. Ver erumætíð glaðir
að sýna þó ekkert sé keypt.
The Empire Sash & Door Co.
------------------- Limited -----------------
HENRY AVE. EAST - WINNIPEG
Larsen’s Rheumatism Sanitorium
449 Main St. Phone: M. 4574.
Arkansan hvera aðferð er höfð við liðagigt, bakgigt og
húðsjúkdómum.
Gigt orsakast af þvagsjúkdómum í blóðinu; þig losnið
við það á þennan hátt.
Fimm ára reynsla við Arkansas hverina.
Hér eru taldir fáeinir af hinum mörgu sjúklingum, sem
geta sagt ykkur um lækninguna, sem þeir fengu í Larsen’s
gigtarhælinu.
Mrs. J. L. Knight, Ph. G. 399.
Mrs. A. H. Hoskings, 712 Portage Ave.
Mr. A. Corbett, Shipman Court, Suite 15.
Mr. W. H. Steadman, C.N.R. Weightmaster, Fort Rouge
Mr. A. W. Amott, Transcona.
hann 4 börn, þrjá syni og tvær dætur;
piltarnir heita Grímur, Njáll og Frið-
rik; hinn síðastnefndi er í hernum á
Englandi, en dóttir þeirra hjóna
heitir Hekla.
Þorsteinn naut lítillar bóklegrar
mentunar í æsku, en honum var gef-
inn óbilandi kjarkur og starfsþrek,
er hann oft þurfti á að halda um
æfina. Hann v'ahn fyrst hjá C. P. R.
félaginu, þegar hingað kom, og kom
honum það þá að góðu haldi að hann
hafði lært iðn, sem hann kunin vel.
Siðar verzlaði hann hér nokkur ár
í Winnipeg og eftir það á Oak Point,
en síðari árin stundaði hann aðallega
búskap. Verzlunin gekk honum ekki
sem bezt framan af að minsta kosti;
enda mun hafa verið fyrir honum,
sem fleirum hjálplegum mönnum, að
meira ha.fi stundum verið lánað en
lítil verzlun þyldi; kannast fleiri ís-
lenzkir kaupmenn við það fyr og
siðar.
Þorsteinn átti því stundum”erfið-
leikum að mæta fjárhagslega; en
dugna'ðurinn og kjarkurinn ruddu
honum æfinlega nýjar brautir og al-
drei hittist Þorsteinn öðruvisi en
glaður, hvernig sem gekk.
Upp á siðkastið mun efnahagur
hans hafa verið i góðu lagi, skuldir
að mestu greiddar og eignir allmikl-
ar; sýndist því eins og vænta mætti
að framtíðin mundi bæta það upp með
sólskinsblettum, sem forftíðin hafði
skvgt á. “En hann dauði á óðruni
stað, endapunktinn setur”, segir Þor-
steinn Erlingsson og svo fór hér.
Þess var getið að Þorsteinn hefði
tekið þátt í félagsmálum. og var það
ekki ofsagt. Hann var einn þeirra
manna, sem mikið starfaði að því hér
um eilt skeið að Goodtemplarar kæmu
sér upp varanlegu heimili og minn-
umst vér þess enn í dag hversu ósér-
hlífinn hann Var í þeirri nefnd, sem
að því starfaði.
í Oak Point bygðinni var hartn
formaður og svo að segja lííið óg
sálin í búnaðarfélaginu; sparaði
hvorki tíma né fvrirhöín til að vinna
þvi hag og kom þar ótrúlega miklu
til leiðar.
Áður en vér endum þessar línur
verðum vér að geta eins í sambandi
við fráhvarf Þorst-eins. Á meðan
“Dagskrá” var gefin út hér hafði
hún það fyrir sið að halda jólatrés-
samkomu ókeypis fyrir fátæk börn,
sem lítillar skemtunar nutu. Var
gengist fyrir því að börnum væru
þar gefnar gjafir og þeirn skemt
eftir föngum. Þorsteinn Þorkelsson
yar einn þeirra fáu manna, sem mik-
ið lögðu á sig bæði starfslega og fjár-
munalega til þess að sú barnasam-
koma gæti náð tilgangi sínum.
Vér munum eftir því eitt kveldið
þegar samkoman var úti og húsið
hafði verið troðfult af börunm, sem
öll leiftruðu af sólskini gleðinnar.
Þorsteinn varð oss þá samferða heinj
og sagði um leið og hann kvaddi:
“Ef fólk vissi hversu kælt það er
að gleðja blessuð börnin, þá ynnu
fleiri að því enn gera”.
Þeir sem kynnast möpnum og koma
við þess konar störf þekkja þeirra
sanna mann betur en hinir, sem að-
eins mæta þeim á verzlunartorgum
og vegamótum.
Stórkostlegt lán.
Bandaríkin hafa fengið stríðslán
sem nemur $2,500,000,000 — tuttugu
og fimm hundruð miljónum. — í
þetta lán lögðu um 3,000,000 inanns.
/
(
»
8ÖL8K1N
8 ö Jj 8 K I N
3
sjáið í Sólskini og takið eftir mismuninum.
Fyrsta myndin sýnir ykkur ósköp einfaldan og
ófullkominn plóg; það er allra elzti plógur sem
menn vita til að hafi verið notaður í heiminum.
Hann er úr tré og var notaður í Asíu eða Austur
álfu í fomöld.
önnur myndin er af plógi sem líka var notaður
í fomöld í Austur Indlandi. Hann er líka úr tré
og var ýmist dreginn af mönnum eða uxum.
pá kemur þriðja myndin af plógum sem Gýð-
ingar notuðu í fomöld, um það leyti sem biblían
var skrifuð. peir eru miklu betri og þægilegri, þó
þeir mundu ekki þykja góðir núna. Gyðingar eru
fjarska forsjálir menn og gáfáðir og þeir fundu
það út með hug/iti sínu að breyta plógunum
íuargvíslega og bæta þá.
Fjórða myndin sýnir ykkur plóg, sem Egypta-
kndsmenn notuðu í fornöld, þeir beyttu fyrir hann
hestum eða uxum, stýrðu honum og gengu á eftir
eins og þið sjáið á myndinni.
Fimta myndin er af plógi sem notaður var í
Fersíu. — pið vitið víst öll hvar Persía er.— pessi
plógur er óskup ófullkominn og fyrir honum voru
látnir ganga uxar; stundum var hann dreginn af
mönnum.
Sjötta myndin er af plógi sem Rómverjar not-
uðu í fomöld; eins og þið sjáið er hann mjög ein-
kennilegur. pið sjáið það líka að uxamir hafa
vorið latir í þá daga eins og þeir eru núna, því
maðurinn er að beygja sig til þess að berja greyin
áfraip- Pið vitið náttúrlega öll hvar Rómverjar
áttu heima? peir em kendir við bæinn Rómaborg
som er á ítalíu. J?ar á páfinn heima.
Sjötta myndin er af plógi sem Saxar notuðu í
fcmöld. Saxland er partur af J?ýzkalandi.
Áttunda myndin er af plógi sem notaður var á
ncrður Rússlandi og er býsna góður, þó hann
mundi ekki þykja þægilegur eða fljótur að vinna
á sléttunum í Vesturlandinu í Canada.
Níunda myndin er af plógi sem lengi var not-
aður á Lombardínsléttunum á ítalíu. Pað var á
miðöldunum sem þessir plógar voru hafðir þar.
Tíunda myndin sýmr plóg sem líka er frá mið-
ö’dum og var notaður í Galiciu, sem nú er kölluð.
Óhlýðni drengurinn.
Æfintýri eftir
Guðbrand Erlendsson.
Eakkagerði heitir bændabýli í Stöðvarfirði
á íslandi í Suður-Múlasýslu; bær þessi stend-
yr á sléttum velli austanfjarðar. Einarstaða áin
fellur um grýttan farveg fram hjá bænum og út
í fjörðinn. Lítill hvammur eða undirlendi, er með
ánni utan við bæinn; liggur götustígur frá hlíð-
inni og yfir hvamminn að, hér um bil átján feta
löngum planka, er liggur yfir ána, hvíla endar
hans á nákvæmlega jafnháum klettum, og mun
aldrei hærra en tólf fet ofan að vatninu, sem er
á sífeldri hringferð, sem orsakast af þunga vatns-
ins, er það steypist fram af lágum fossi, ofan í
hyldýpi, er því hefir tekist að mynda, þrátt fyrir
stórgrýtið.
Frá plankanum og þangað sem áin fellur í
sjóinn munu hér um bil tuttugu faðmar, stendur
þar í miðri ánni stór steinn, sem hvorki jakaburð-
ur eða straumþungi vatnsins hefir tekist að
hreyfa, og ekki öldur sjávarins, er frá ómunatím-
um hafa brotnað á honum, hafa megnað að róta
honum.
Við þennan stein er tengt lítið æfintýri, sem
hér fer á eftir, og munu Sólskinsbömin, sem þetta
æfintýri er ritað fyrir, hafa gaman af að lesá það.
f ágúst mánuði 1850 sat átta ára gamall drengur
inni í baðstofunni á Bakkagerði, við hliðina á
uppeldissystur sinni,- Elin’borgu, sem oftast var
kölluð Lína, þremur árum var hún eldri en dreng-
urinn. Lína sat með systur drengsins, sem þá
var tæplega tveggja mánaða gömul. Með sinni
þíðu og skæru bamsrödd söng Lína vögguljóð og
reri sér lítið eitt; því mamma hennar ( svo kallaði
hún fóstru sína) hafði tekið henni sterkan vara
fyrir að róa sér mikið með bamið, sem sumra
siður var til. Drengnum litla þótti svo undur vænt
um litlu systur sína, samt var hann að hugsa um
það, að strax og hún væri sofnuð, fengju þau Lína
að fara í berjamó. Ekkert var í huga hans eins
skemtilegt og það að tína ber fyrir mömmu, svo
hægt væri að gefa engjafólkinu ber í skyrið sitt,
þegar það-kæmi heim af engjunum. pað leið nú
heldur ekki á löngu, að Lína gat lagt Helgu litlu
sofandi í vögguna, eins umhyggjusamlega og hún
hafði séð mömmu gera, svo læddist hún á tánum
fram loftið og ofan stigann og eins gerði litli
drengurinn. pegar ofan fyrir stigann kom, tóku
bæði á sprett fram í eldhús, þar stóð mamma við
þvottabalann. “Eg er búin að svæfa Helgu”, segir
Lína. “pú ert væn stúlka”, segir mamma þeirra.
“Megum við nú ekki fara í berjamó?”'spyrja þau.
“Ekki núna, bömin mín, það er æfinlega svo mik-
ið að gera á laugardögum og verður þú nú, Lína
mín, að vera bamfóstra til kvelds”, svaraði
móðir þeirra.
pegar bömin fengu þetta svar, fór af þeim
mesti gáskinn, lötruðu út úr eldhúsjnu, staðnæmd-
/
ust á utanverðu hlaðinu og horfðu upp til melanna,
þar sem berjatækjan var mest, en til þess að
komast þangað, þurftu þau að fara yfir ána. Lína
segir: “Ekkert segir mamma, þó við förum í berja-
mó, ef við verðum ekki lengi”. “Nei, segir dreng-
urinn, hún er æfinlega svo góð”. Naumast var
orðinu slept er Lína hleypur af stað ofan brekk-
una, yfir hvamminn og í sömu fartinni yfir plank-
ann; drengur vildi ekki láta bíða eftir sér, hleypur
alt hvað hann getur, og þó hann væri alvanur því
að fara þama yfir ána, hafði hann æfinlega farið
gætilega, en nú vom bömin svo mikið að flýta
sér, og gáðu þess ekki fyrri en um seinan, að
plankinn eins og lyftist upp við hvert mótmál af
því að hlaupið var eftir honum. pað eina sem
drengurinn mundi var að þegar hann var kominn
vel miðja leið, þá steyptist hann á höfuðið, og er
sennilegt að hann hafi fallið þeim megin niður,
er vissi frá hylnum, annars eru litlar líkur til, að
hringiðan hefði skilað honum svona fljótt út úr
hylnum.
Nú víkur sögunni til móður drengsins litla,
lítilli stundu eftir að bömin gengu út, grípur hana
einhver óeirð, hugsar þá með sér, að vissara sé
að hún líti eftir bömunum, gengur hún út fyrir
bæinn, sér í fyrstu ekkert til þeirra, en þá kemur
hún auga á Línu, þar sem hún stendur niður við
sjó gagnvart stóra steininum, en drenginn sá hún
ekki, skilur hún þá fljótt hvernig í öllu liggur,
drengurinn hennar hefir fallið í ána, Lína séð
hann berast með straumnum, hugsað að honum
kastaði að landi, svo hún gæti náð til hans og
bjargað honum. Var það hugsanlegt að hann
hefði borið að stóra steininum? gat það skeð að
sjórinn væri búinn að taka hann frá henni, eins og
föður hans fyrir 2 mánuðum? Eins fljótt og
verða mátti, hleypur hún ofan að sjónum, veður
út í ána, gagnvart steininum, og er hún var komin
nærri honum, sér hún drenginn sinn. Straumur-
inn heldur honum fast að steininum. Að vísu
flaut vatnið yfir hann, en þó var hann ekki alveg
niðri á árbotni, varTiún í efa um, hvort hún mætti
taka það sem bendingu' um að hann væri ekki
druknaður eða það væri hinn stríði straumur, sem
héldi honum uppi. Hún flýtti sér að bera dreng-
inn upp á árbakkann, og henni til mikillar skelf-
ingar sá hún engin merki þess að hann væri með
lífi. Samt lét hún ekki hugfallast, og um leið og
hún sendi brennandi bænarandvörp til Guðs, víð-
hafði hún þær lífgunartilraunir sem hún kunni;
eftir tímakorn, er henni fanst margfalt lengri tími
en hann-var, fór litli drengurinn hennar að draga
andann. Gleði hennar verður ekki lýst. Til þess
tíma hafði hún ekki felt tár yfir þessu slysi, en
nú grét hún gleðitárum, er féllu á andlit einka-
sonarins, er nú lauk upp augunum. pá tók hún
hann í fang sér og bar heim í baðstofu. pað
íyrsta, sem litli drengurinn mundi til sín, frá því
hann féll í ána, var á sunnudagsmorguninn er
hans góða móðir bar honum flóaða mjólk í bolla
með vænum steinsykurmola.
Minnisstætt var móður drengsins þetta æfin-
týri, samt minti hún hann aldrei á það, að slíkt
hefði hann ekki hent, ef hann hefði hlýtt sér, en
hann mundi það samt og lét sér ant ufn að vera
henni hlýðinn og eftirlátur til dánardags hennar.
Hefði drengurinn hlýðnast móður sinni, hefði
hann ekki dottið í ána og mamma hans hefði kom-
ist hjá hinni miklu hjartasorg, er hún varð að líða
hans vegna. Saga litla drengsins á að minna ykk-
ur á, elsku sólskinsböm, að vera pabba og mömmu
hlýðin, þá munuð þið fá sneitt hjá mörgu straum-
kasti, margri hringiðunni. Pabbi og mamma
munu þá segja eins og Lúter: “Góð böm eru
betri en auðæfi Krösusar”.
Litlu fingumir.
pið litlu, mjúku, fínu, fingur,
sem fýsti að grípa sólarvarmann,
þið litlu gletnu, lipru fingur,
sem lékuð kvölds og dags við bjarmann.
pið litlu, blíðu barnsins fingur
sem brutuð, skemduð, flæktuð, týnduð,
sem heitar vöfðu hjartarætur
og heilags anda leik mér sýnduð.
pá litlu, kæru ljúfu fingur,
eg leika fann um enni mjúka
og þaðan allar ellihrukkur
með ástar snerting reyna að strjúka.
Hvort eru horfnir hlýir fingur? *
og huldir jarðarskýli lágu?
peir hvíla stirðir, klaka kaldir
og krosslagðir á brjósti smáu.
þið sístarfandi sælu fingur
er sig um eilífð fá að hvíla.
Já heimsins sjónum hérvist þína
nú hylur efnis þokuskýla.
Eg eygi þína andans fingur,
pú eftirlætið mömmu faraa,