Lögberg - 20.09.1917, Blaðsíða 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN
20. SEPTEMBER 1917
7
Heilbrigði.
Drepsóttir.
(AlþýíSufyrirlestur haldinn á Akur-
eyri veturlnn 1917).
Eftir Steingrím Mattliíasso'n.
Heill drotni vorum, herra lofts og látSs,
sem leiftri fljðtar stiklar höf og ský;
öll skepnan fyr'ir makt hans mikla
ráös,
sera mold í stormi, hverfist duftiÖ í;
hann talar — þruman dunar reið i
skýjum;
hann horfir hvast — og heilög sólin
flýr;
hann nreyfist — jöröin gýs upp loga-
stum;
viö fóttök hans skjálfa skorðuð fjöll;
hans skuggl er drepsótt, halastjörnur
renna
á undan honum ragnareginvöll;
hann relðist — og til ösku stjörnur
brenna.
Og honum fra blótfórn blóíSug stríö
og bleikur dauðinn skatt má' honum
gjalda,
alt líf er hans, þess eilíf orrahríö
og allrar skepnu sál á hveli alda.
Sjá Byron; Manfreð. ísl. þý«ing
eftir Matth. Joch., bls. 50. Rvík. 1916.
ÍÞegar eg var barn, átti eg, eins
og fleiri, bágt me8 að ski'.ja, a5 guS
hefSi auk annara hluta einnig skaoaö
skrattann (\)ó góbur v'æri í fyrstuj;
þvi hann hlaut þó a8 vita, ai5 hann
•mundi si'ðar koma stöSugt fram til
bölvunar. Og eg man eftir, aS bróSir
minn Gunnar, sem var yngri, hugsaði
íikt og eg; bví einu sinni spuröi hann
fö8ur okkar • “Því drepti guð ekki
tröllin. þegar hann skapti?” Eg man
nu ekki hverju faSir minn svaraði þá,
og má vera, að hann hafi orðið i
vandræðum með svarið, þó hann væri
prestur; en eg tel sennilegt, að bann
hafi þó hugsað líkt og skáldið Göthe,
sem í hinum fræga sjónleik sínum
“Fást” heldur fram þeirri skoðun,
að guð noti djöfulinn (\>. e. persónu-
gervi hins illa í heiminumj eins og
duglegan húskarl sér til aðstoðar á
heimsbúinu, nærri því eins og Sæ-
mundur fróði kölska. Djöfsi reynir
að koma stöðugt illu til leiðar, og
það tekst í svip, en verður ætíð óbein-
línis til góðs.
fSjá Göthe: Fást. Fást spyr; “Nun
gut, wer bist Du denn?” Mefistó-
feles svarar: “Ein Theil von jener
Kraft, di« stets das Böse will, und sets
das Gute schafft”J.
II. Hirtmgarvöndur syndugra manna.
Gyðingar skoðuðu drepsóttir, vatns-
flóð og aðrar plágur sem refsidóma
guðs yfir syndugt mannkyn, og sú
trú hefir haldist fram á vora daga
víðsvegar um heim. Hér á landi var
þessi trú mjög algeng á 17. og 18.
öld.
Þegar Skaftáreldar geisuðu 1783,
eyddust ekki að eins margar blómleg-
ar jarðir, heldur varð mannfellir svo
raikill af ýmstim afleiðingum eldsins,
að 33% allra Síðuhéraðsbúa týndu
lifi. Séra Jón Steingrímsson, sem
hefir skrifað um þetta mjög ýtarlega
og sannsögulega. er sannfærður um,
að allar hörmungarnar hafi verið
verðskuldaðar af sveitungum sínum,
fyrir syndugt líferni þeirra.
fSjá “Fullkomið skrif um Siðueld”
i “Safn til sögu ísl.” IV, 6: “Hvilíkt
stjórnleysi, andvara- og iðrunarleysi
var hér í V.-Skaftafellssýslu.........
Hér lifðu menn í sælgæti matar og
drykkjar, sumir orðnir svo matvand-
ir, einkanlega, þjónustufólk, húsgangs-
lýður og letingjar, að eigi vildu nema
þá allrabeztu og krydduðu fæðu.
Drykkjuskapur og tóbakssvall fór að
sama lagi, að á einu ári upp gekk hér
i gildi, heimboð og þess kyns brenni-
vín upp á 4000 fiska, eftir sem eg
með öðrum v'itanlega samanreiknuð-
um, er svo hátt steig, að prestar fund-
ust þeir hér, sem ei þóttust geta \fram-
flutt með reglu og andakt guðsþjón-
ustu gjörð, nema fyrir brennivins til-
styrk, hverjum og svo urðu sin hús
í eyði látin og margra annarra, sem
féllu á sömu sveif’J.
Jave, guð ísraelsmanna, var strang-
ur faðir barna sinna. Þegar ísraels-
menn voru honum óhlýðnir, sem oít
vildi til, neytti hann ýmsra ráða, eins
og kunnugt er, til að staðfesta þá i
trúnni á sig og almætti sitt.
Þegar honum fanst mannkynið vera
orðið sér til blygðunar vegna synd
umspilts lífernis, tók hann jafnvel til
þeirra örþrifaráða, að láta undirdjúp-
in opnast og láta hellirigningu koma
af himni í 40 daga og 40 nætur, þar
til alt var drukknað, nema Nói og
fjólskylda hans — einar 8 sálir. Og
þegar þeir í Sódómu og Gómorrhu
voru farnir að lifa úr hófi fram ósið
Iega, lét Jahve einnig rigna yfir þá
en í það skifti eldi og brennisteini
Annars hafði Jahve mörg ráð und
ir rifjum, til þess að refsa með svnd
ugum mönnum. Auk Felistea, Am
móníta og annara skæðra óvina, sem
hann sendi móti Ísraelsmönnum, til
að tyftg þá, sendi hann stundum drcp
sáttir, og þær þóttu jafnan skæður
refsivöndur. En stundum komu þær
sendingar ísraelsmönnum í hag, eins
og tíu plágurnar, sem komu yfir
Egyfta. Tv'ær af þeim voru drep
sóttir. önnur þeirra halda menn, að
hafi verið bólusótt, en hin, þegar
frumburðirnir dóu, hefir verið ein-
hver skæður barnasjúkdómur.
Og ekki má gleyma drepsóttinni
miklu, sem kom upp í herbúðum
Sanheríbs Assýríu-konungs ('II. Kon-
ungab. 18), og kom honum til að
hætta umsátinni ,um Jerúsalem.
I I. Sam. 4.—6. kap. er getið um
drepsótt, sem Jahve sendi Filisteum.
Filistearnir höfðu tekið sáttmálsörk-
ina herfangi og héldu henni í 7 mán-
uði. En þá sló Jahve þá með voða-
legri kýlasótt, og létti henni ekki, fyr
en Filistear létu örkina lausa og
sendu hana heim aftur.
Og víðar í bibliunni er getið um
sóttir og plágur, sem Jahve sendi
syndugum mönnum, en hirtingin gafst
misjafnlega.
III. Náttúran er hvorki góð né vond.
Enn þá halda margir biblíutrúar-
menn fast við þá skoðun, að guð
sencli drepsóttir og plágur, til að refsa
fyrir syndir manna. En sú skoðun
er þó farin að ryðja sér meira og
meira til rúms meðal mentaðra manna
að drepsóttir fylgi fóstum náttúru-
lögum, eins og önnur fyrirbrigði i
náttúrunni, en að nátturan sé hvorki
góð né vond. fÞ.ví vér verðum stöð-
ugt varir við, að náttúran fer sinu
fram, án þess að taka tillit til, hver
í hlut á eða hvort mönnum líkar betur
cða ver, þar til maðurinn fyrir hug-
vit sitt er orðinn fær um að beita
sjálfur öflum náttúrunnar, til þess að
breyta rás viðburðanna. Þegar vér
heyrum um að vatnsflóð hafi drekt
nokkrum tugum þúsunda Kínverja,
dettur fæstum í hug að halda, að það
hafi verið að kenna því, að þeir hafi
verið syndugri en aðrir menn í Galí-
leu.” Vér trúum þeim orðum meist-
arans frá Nazaret, að “guð láti sól
sína upprenna yfir vonda og góða
og rignaOafntý yfir rettláta og rang-
láta.” ifn hins vegar höfum vér lært
af menningarsögunni. að vatnsflóð,
drepsóttir, hallæri og aðrar plágur
koma harðast niður á þeim þjóðum,
sem styzt eru komnar í þekkingu
náttúrulögunum.. Eins. og Jahv'e
sendi Gyðinguin hvaö eftir annað
spekimenn og spámenr;. afreksmenn
og ágæta leiðtoga, til að hjálpa þeim
og leiða þá út úr allskonar ógöngum,
eins hafa síðan, fram á vora daga,
komið fram ágætis n enn, hver af
öðrum, sem hafa beitt gáfum sínum,
til að berjast gegn hverskonar böli
mannkynsins. Með þvi að ráða rún-
ii náttúrunnar, hefir þeim tekist
smátt og smátt að afstýra ýmsum
þeim plágum, sem áður voru mönn-
um óviðráðanlegar, og þá var álitið
á einskis manns færi, að etja kappi við
('Stærsta vatnsflóð, sem sögur fara
af í Kina, var flóðið mikla, sem
hljóp i fljótið gula CHoanghoJ og
drekti 7 — sjö-----miliónum manna
Skyldi Nóaflóð hafa verið öllu mann-
kæðara ?).
Skal eg nú stuttlega gefa ykkur
yfirlit yfir sögu hinni skaðvænustu
drepsótta, sem sögur fara af, og um
leið sýna ykkur, hvernig tekist hefir
fyrir tilstilli ágætra vísindamanna —
sem kallaðir hefðu verið spámenn 'og
spekingar fyr á öldum — að rekja
orsakir sóttanna og draga úr eða
koma í veg fyrir tjónið, sem af þeim
hlýzt.
borist til Asíu né til Ástralíu, og oft-
ast hefir hún haldið kyrru fyrir i
heimkynnum sinum í Ameríku. Þar
hefir hún til skamms tíma árlega gert
vart við sig.
Veikin lýsir sér með megnum sótt-
hita og eru jafnvel dæmi til, að hitinn
hefir vaxið upp i 49 gr. C. á undan
andláti, en það er langmestur sótt-
hiti, sem dæmi eru til í nokkrum
sjúkdómi. Hitanum fylgja margs-
konar þjáningar, og venjulega fær
ijúklingurinn gulu, þegar veikin
magnast, en af því dregur sóttin nafn
sitt.
Við fyrstu tilraunirnar til að grafa
Panamaskurðinn gerði gula hitasótt-
in mikinn uzla meðal verkamanna,
og átti bæði sú veiki og malaria feða
mýrasóttin) mesta sök í þvi, hve
tafðist fyrir skurðgreftrinum. Hvítir
menn urðu líka miklu fremur veik-
inni að bráð en blökkumenn. Dánar-
tala hvítra manna hefir ætíð verið
’angtum hærri i öllum farsóttum gulu
sýkinnar.
Menn voru lengi i v'afa um, hvernig
veikin breiddist mann frá manni. En
nú vitum vér, að gula sýkin útbreiðist
með líkum hætti og mýraveikin. Það
eru mýflugur ('moskitoes), sem bera
sóttnæmið á milli manna. Þær stinga
sjúklinga og sjúga úr þeim blóð, en
stinga siðan heilbrigða og flytja sótt-
kveikjuna í blóð þeirra.
HVAÐ »em þér kynnuÖ a<5 kaupa
af húsbúnaði, þá er hægt að
semja v>ð okkur, hvort heldur
fyrir PENINGA OT I HÖND eða að
LÁNI. Vér höfum ALT sem til
húsbúnaðar þarf. Komið og skoðið
0VER-LAND
HOUSE FURNISHING Co. Ltd.
580 Main St., hoini Alexander Ave.
lOc TOUCH-O 25c
Áburður til þess að tægja málm, er
I könnum; ágætt á málmblendlng,
kopar, nikkel; bæði drýgra og áreið-
anlegra en annað.
Winnipeg Silver Plate Co., I.td.
136 Rupert St„ Winnipeg.
NORWOOD’S
Tá-nagia Me ð al
læknar fljótt og vel
NAGLIR SEM VAXA í HOLDIÐ
Þegar meðalið, er brúkað
þá ver það bólgu og sárs-
aukinn hverfur algerlega
ÞAÐ MEÐAL BREGST ALDREI
Tll sölu hjá lyfsölum eða
sent með pósti fyrir $1.00
A. CAflOTHERS, 184 Roseberr> St.,8t.James
Búið til i Winnipeg
Tals. M. 1738 Skrifstofutimi:
Heimasími Sh. 3037 9 f.h. til 6 e.h
CHARLE8 KREGER
FÖTA-SÉRFR/EÐlNGUR(Eftirm.Lennox)
Tafarlaus lækning á hornum, keppum og
innvaxandi nöglum. Hraðnudd og fleira.
Suite 2 Stobart Bl. 390 Portage l\ve., Winqipeg
Sendið Lögberg til íslenzkra hermanna
Altaf að tapa.
Framhald frá b!s 2.
sama bili. Eg hcfði þá hugsað sem
svo, að nú hefði hann étið sitt. En
hann hafði það af mér eins og alt i
annað.
— Nema Þorb;örgu, sagði eg.
Nokkra stund héldum við nú hægt
og þegjandi áfram í næturblíðunni.
Ólafur var víst að hvíla sig eftir sög-
una. Og eg var hugsi.
Eg var að virða fyrir mér og hugsa
um þennan gæfumann, sem upp úr
örbirgð og allsleysi liefði orðið mynd-
armaður og vænn maður, gat, þó að
hann værl engpim auðæfum hlaðinn,
veitt sér það, sem hann langaði til —
ineðal annars þá dýrðaránægju að
Eg horfði á hann ofurlitla stund,
svona mér til skemtunar. Eg vissi að
honum var það ljóst, að eg hafði í
öllum höndum við hann. Og eg ætlaði
mér að hafa ánægjuna af því að at-
huga ósköpin, sem á hann kæmu.
Nú þagnaði Ólafur. Eg var enn|s‘tja á Grána, þegar hann for eitt-
dálitið forvitinn eftir framhaldinu. hva® út af heimihnu — og hafði eign-
_ Nú ? .... varð hann þá hrædd- ast konu, sem hafði veriö traust eins
llr? spurði eg. °& bÍarS 'h ölIum hans örðugleikum,
— Hræddur? sagði Ólafur. Það og fylt llf hans ^eð góðléik og sam-
a er einmitt, sem eg veit ekki. Ilitt vizkusemi.
veit eg, hvað hann var slunginn. I — °g þer fmst þu hafir alt af ver-
Hallaði ekki karlfiandinn sér upp að I ’ö a® tapa? sagði eg.
húsveggnum, eins' rólegur og hann — Þú sér nú til dæmis, hverju sma-
ætlaði að fara að lesa húslestur kross- ræhi eg tapaði á honum Arnljóti,
lagði hendurnar á brjóstinu og sagði: sagöi hann. , ,
Jæja, Ólafur minn. Gerðu það, — Eg held, að við seum ekki nogu
sem þér þykir fallegast. En eg hefi þakklátir, sagði eg.
aldrei verið i áflogum við menn, og — &etur vel venð, sagði Ólafur
byrja á þvi hleypti Grana á sprett
The Seymour House
John Baird, Eigandi
Heitt og kalt vaín í öllum herbergjum
Fæði $2 og $2.50 á dag. Americ-
an Plan.
Tals. G. 2242.
Winnipeg
FLUTTIR til
151 Bannatyne Ave
Horni Rörie Str.
i stærri og betri verkstofur
Tals. Main 3480
KanalyEleotricCo
Motor Rcpair Specialist
Business and Proíessional Cards
Dr. R. L. HUR5T,
Member of Royal Coll. of Surgeons,
Eng., útskrlfaCur af Royal College of
Physlclans, London. SérfræC'lngur I
brjóst- tauga- og kven-sjúkdómum.
—Skrifst. 305 Kennedy Bldg, Portage
Ave. (á móti Eaton’s). Tals. M. 814.
Helmlli M. 2696. Tími tll vtCtals:
kl. 2—5 og 7—8 e.h.
Dr. B. J. BRANDSON
Office: Cor. Sherbrooke A WiHiam
IBLSPBONK OARftV 3*0
OPFICS-TfMAR: 2—3
Heimili: 776 Victor 3t.
Tki.kphonk oarrv 381
Winnipeg, Man.
Dagtals. St.J. 474. Næturt. St.J.: 866.
Kalli sint á nótt og degi.
D R. B. GER2ABEK.
M.R.C.S. frá Englandi, L.R.C.P. frá
London, M.R.C.P. og M.R.C.S. frá
Manitoba. Fyrverandi aCstoCarlæknlr
vi8 hospttal I Vlnarborg, Prag, og
Berlin og fleiri hospitöl.
Skrifstofa 1 eigin hospítali, 415—417
Pritchard Ave., Winnlpeg, Man.
Skrifstofutími frá 9—12 f. h.; 3—6
og 7—9 e. h.
Dr. B. Gerzabeks eigið liospítal
415—417 Pritchard Ave.
Stundun og lækning valdra sjúk-
linga, sem þjást af brjóstveiki, hjart-
veiki, magasjúkdómum, innýflaveiki,
kvensjúkdómum, karlmannasjúkdóm-
um, taugaveiklun.
Vér leggjum sérstaka áherzlu á a8
selja me8öl eftir forskriftum lækna.
Hln beztu lyf, sem hægt er aB fá,
eru notuB eingöngu. pegar þér komi8
me8 forskrlftlna tll vor, megl8 þér
vera viss um a8 fá rétt þaB sem
læknirinn tekur til.
COLCLEUGH & CO.
Notre Dame Ave. og Sherbrooke St.
Phones Garry 2690 og 2691
Giftingaleyfisbréf seld.
THOS. H. JOHNSON og
HJÁLMAR A. BERGMAN,
fslentkir lógfrægiagar,
Skrjpstofa:— Room 8n McArtbnr
Building, Portage Avenue
ÁRitun: P. O. Box 1658.
Telefónar: 4503 og 4304. Winnip^
ætla ekkl að fara að
núna. Ef(þú ert ráðinn í því að níð-
ast á mér, þá skaltu að minsta kosti
hafa ánægjuna og sæmdina af því að
níðast á varnarlausum manni.
Hvað átti eg að gera, lagsmaður,
Eg bafði búist við því, að karlárinn
—Iðunn.
Ummœli um kosningalögin.
“Hin sv'o kölluðu nýju kosningalög
... . eru órækur vottur um blygðunarleysi
mundi að minsta kosti reiða upp svip- j^gg f]0kks er einskis Svífist til þéss
una sína, eða gera eitthvað þess kon- ag konia fram rangindum sínum og
ar. Eg gat ekki ráðist á mann, sem eygj]eggja vilja kjósendanna í
krosslagði hendurnar, þegar eg var Canada.—Laponile þingmaður.
buinn að tilkynna honum, að eg ætlaði “Erumvarpið fer fram á það að
að hýða hann. Eg bafði ekki lund til sérstahur, flokkur geti komið fram
þess. Og eg sagð. honum að fara til qsví fni sinni með því að brjóta samn-
fjandans frá augunum á mér. inga sem gerðir hafa vcrið við borg-
En þegar eg var að láta inn feð ara ]an(jsins i nafni konungsins. Það
um kv'eldið, og þar á meðal 30 ær, Lem ]iggur til grundva]lar fyrjr þess-
sem eg hafði sjálfur átt fyrir orfaum nm logUrn er þag sama 0g hvötin sem
dögum, þá fór eg að sjá eftir þvi, að j.enlur ræningjanum til þess að slá
Sín á milli söl og þari
______ ____ ..lim sögiSu um ferju róðrarvana:
eg skyldi hafa látið Arnljót ganga I llendj sjnnj yfjr það sem aðrir eiga.” 1 hvér mun nú á fjögra fari
---- -----:-------4. VI ---1 v. V . .. o fara
einn um brotsjóana?
Framhjá gervi-rósa ranni
rásaði karl með þungum brúnum.
Þeim gast ekki að þessum manni,
þögulum og lítið búnum.
Þránni góðu þó ei týndi;
þeirri: að dreypa á Urðarbrunni;
augnahýru Sögu sýndi,
sveigði hug að valkyrjunni.
Frásögn vorra frumsnillinga
fús var Hrólfur um að tala;
átti sögu íslendinga —
eina hillu gyltra kjala.
Þeim, sem ótal hild: háði
heiðum á og fram á sogni,
blindsker varð að 1 anaráði —
bátnum hvolfdi í dúnalogni.
IV. .Hvaða sóttir kallast drepsóttir
Vér köllum drepsóttir þá sjúkdóma
sem eru óvanalega trannskæðir og
ná sv'o mikilli útbreiðslu, að flestallir
veikjast í sama bygðarlagi. Sumar
farsóttir eru mjög mismunandi hættu
legar. á ýmsum tímum. Stundum
koma fyrir mjög vægar farsóttir af
augaveiki, barnaveiki, skarlatsótt o,
tl. sóttum, en í önnur skiíti eða á öðr
um stöðum getur faraldur af þessum
sömu sóttum orðið miklum fjölda
manna að bana, en þó aldrei svo, að
um drepsótt geti verið að ræða. Þó
. d. taugaveiki sé illur gestur og ill
ræmd orðin fyrir þetta misjafna
háttalag, sem nú var .íefnt, hefir þó
jaldan komið fyrir, að manndauði
úr taugaveiki hafi orðið meiri en
15—.20% þeirra, er sýktust. Það er
cr þá fyrst að vér tölum um drepsótt
er manndauðinn verður svo mikill, að
svo sem helmingur eða mikill meiri
hluti deyr af þeim, sem sýkjast, og
sóttin verður almenn eða því sem
næst. sem betur fer eru þær sóttir
ekki margar, sem svo eru skæðar, en
iær eru þessar: gul Iv.tasótt, kólera,
bólusótt, pcstin eða tr artidauði og
cnski svitinn. Þessar drepsóttir hata
hver af annari geisað yfir lönd og
lýði og felt menn unnvörpum. Skal
nú minnast hverrar sóttar fyrir sig
með nokkrum orðum.
V. .Gul hitasótt.
svona úr greipum mer. Ef það var 1—Knowles þingmaður.
á annað borð rétt að hýða hann og “Hér er verið að fjalla um eitt þýð
sannarlega átti hann það skilið — þó jngarmesta málefni sem þjóðin hefir
var það ekki síður rétt fyrir því, þó nfi meg hönjJum. Stjórnin hugsar sér
að hann væri svo slægur að taka eina ag jaka þá óheihastefnu, sem allra
hugsanlega ráðið til þess að koma sér hættulegust hlýtur að verða. Þess
undan hýðingunni. Og eg var hrædd- var vaenst að baráttan og þátttakan i
ur um, að Þorbjörg niundi líta svo á stríðinu mundi verða til þess að þeg-
það mál. Eg skal segja J>ér — eg ar þaS væri afstasjð yrði Canada-
hafði svona eins og hálfgerðan beyg þjóðin sameinuð og gæti einhuga unn-
af henni. Ekki svo að skilja, að eg ;g ag velferð fólksins í bróðerni. En
væri hræddur um, að hún mundi segja nú hefir hjg skelfilegasta atriði'kom-
mér upp. Ég hafði fengið nokkuð jg fyrjrj sem nokkrum gat til hugar
dýra revnslu af því, að hún stóð við komið; jafnvel skelfilegra en alt
loforð sín. En mér þótti þá nokkuð mannfallið sem Canada verður að
óaðgengilegt, að hún væri mjög óá- þola. nefnj]ega þag að stjórnin
nægð með mig. Og svo er það fram | sjálf stjórnin — skvldi grípa þessa
Ætli nokkur árar spenni
við hann í stormi og brunum,
sveigi þær og sveittu enni
svali móti hafrænunum?
Heyrði eg þá að heiði og drangi
hváðu við og mæltu þetta:
hver mun eins, með fönn í fangi,
fára um uröir, gjár og kletta?
Sængurkonu að sækja bætur
svaðilveg í næðingsbrunum,
flæðaleið um niðanætur —
nákunnugur forvöðunum!
á þennan dag.
— Hvað sagði þá
spurði eg.
—. Eg bitti hana eina um kveldið,
sagði Ólafur. Hún spurði mig, hvort
Arnljótur hefði komið við á beitar-
húsunum.
Já, sagði eg.
hættulegu stund til þess að deila j.jóð-
Þbrbjörg? I jnnj Qg Setja þjóðbrotin sem fjand-
samlegar fyikingar hv'ert gegn öðru.”
FranK Oliver þingmaður.
“Stjórnin hefir svikið framsókn-
armenn frá Vestur Canada, sem
veittu samþykki sitt herskyldulögun-
um. Vér höfum samþykt að gera alt
Gula sóttin er sú af drepsóttunum,
sem mestan óskunda hefir gert i
heminum, en hefir þó oft komið hart
niður á þeim löndum, þar sem hún
á einkum heima. Hún hefir verið
landlæg í Ameríku, einkum suður-
hluta Norðurameríku, Miðameríku og
Antillaeyjum, síðan Kólúmbus fann
álluna. En með skipum hefir sóttin
breiðst við og við til Evrópu, en ekki
orðið verulega skæð þar, nema í
Portúgal og á Spáni.
Faraldur þessarar veiki hefir verið
mjög misjafnt, stundum vægt, en
stundum ákaflega mannskætt. 1853
gekk gula hitasóttin í New Orleans,
og er sagt, að þá hafi þar sýkst flest
fólk og dáið 85% af sjúklingunum.
1855 kom veikin til Portúgals og
Spánar, og reyndist afar hættuleg.
í Sevilla er sagt að veikst bafi 76,000
manns (af 80,000 ibúum), en í Gíbralt-
ar hafi að eins einir 28 af 9,000 íbú-
um sloppið við veikina. Og svo skæð
var hún í þessum borgum, að 76%
dóu af sjúklingunum. Þetta nægir
til að sýna, hvilíkan voðasjúkdóm hér
er um að ræða.
Sem betur fer, hefir gula sóttin
ekki verið eins víðförul og aðrar
drepsóttir. Hún hefir t. d. aldrei
—- Hvað fór ykkar á milli ? sagð'. mögulegt til þess að vinna tsriðið og
hún. sýnt það í verki að hugur fylgi máli,
— Og ekkert sérstaklega sögulegt, 0g sv0 erum vér sviftir þeim borg-
sagði eg. ara-rétti, sem öllum réttindum er
— Nei .... þú hefir ekki þorað meira virði — atkvæðisréttinum
það ? sagði hún. þetta eru svik af svörtustu tegund
Eg var í ári miklum vandræðum. Lögin eru ranglát, óbrezk og einveld-
Eli eg held nú samt, að eg hafi þá jsleg; þau eru djófullegri en nokkur
sagt það sniðugasta, sem eg hefi nokk- önnur þekt harðstjórnarlög.”—Dr. D
urn tíma sagt á æfi minni. Og mig Neely.
furðar á því, að eg skyldi vera svo (Þessa síðttstu setningu sagði ]>ing-
gáfaður að láta mér detta þetta i hug. stjórin nað kurteisara væri að orða
ÞVí eg hugsaði heldur lítið um trúar- j^nnig að lögin væru fordæmingar
brögðin á þeim árum. En mér datt verð).
jiað í hug samstundis, að eg vissi, að
Þorbjörg las bænirnar sinar á hverjul Unitara þing
kveldi. Og eg vissi líka, að trúin var _ —— ... . .
henni viðkvæmt alvörumál, eins og I Unitara kirkjufelagið 1 Vesturheimi
henni er enn í dag. Eg hafði einu setti þing sitt i Montreal á þriðju
sinni séð hana skifta svo skapi út af daginn. Fóru þangað um 20 fulltru
því, að hún heyrði talað með léttúð ar he«ati og þar á meðal einn Islend
um þau málefni, að mér var það minn ingur; séra Rögnvaldur Pétursson
isstætt. Og nú datt mér það snjall-1 se£Ía blööin að hann retli að ílytj
ræði í hug a$ lúta aö eyranu á henni Þfr ræ^u °g ^eröi eitt aoalmálio
og segja: Fyrirgef oss vorar skuld- þinginu að ræöa um kennara embætt
ir, sv'o sem vér og fyrirgefum vorum isstofnun í unitariskum fræðum við
skuldunautum. háskólann i Reykjavík. Er sagt að
Hún hrökk við, þegar eg sagði mal hafi verið til umræðu meðal
þetta, og stóð nokkra stund hugsandi. 1 leiðandi manna í félaginu um langan
— Já, eg veit það, sagði hún svo, að tima og verði því að líkindum raðið til
við eigum að læra að fyrirgefa. En I lykta nú., Sennilcgt er að séra Rögn-
það er nokkuð örðugt. Mér er það valdur Pétursson sé akveðinn í þessa
örðugt, því að eg veit, að eg er lang-1 stöðu, ef embættið vetður stofnað.
Ensku blöðin flytja mynd af honum
á laugardaginn í sambandi við þetta.
Hrólfur þögli,
— Andnesbúi. —
rækin. En ed ætla að reyna það.
En þá kom það versta lagsmaður.
hún lagði hendurnar um hálsinn á |
mér og sagði:
— Svo að þú ert svona mikið betri
en eg!
Þá skammaðist eg mín eins og I Ægisdætur seiðmál syngja
hundur, lagsmaður. , sjfelt meðan kvikar flóinn, -
— Þú hefir ekki verið búinn að Hrólf hinn þögla hugðust yngja,
fyrirgefa Arnljóti sjálfur? sagði eg. hremmilegan og vöðvagróinn.
— Búinn að fyrirgefa! sagði Olaf-
ur. Mér hafði ekki einu sinni dottið
það í hug, þó að eg dcmdi þessu á
hana. Ef eg hefði hýtt hann, þá
Hann, sem aldrei ástum náði
yngismeyja — laus við bruna:
augnageislum öllum sáði
Dr. O. BJORNSON
Otfica: Cor, Sherbrooke & Wiiliani
rsLsraoNmoARRT 33«
Office-tímar: 2—3
HKIMILIl
784 Victor
I'KI.KPHONKl QARRT T33
WÍHiiipeg, Man.
Gísli Goodman
TINSMIÐUR
VBRKSTCBBI:
Horni Toromo og Notre Dame
Mkoil* ,_j lUtasllls
Osu-ry Ml
®*rry 20M
Dr- J. Stefánsson
401 Boyd Buildine
C0R. P0R1ACE AYE. & EDMOftTOfl ST.
Stuadar eingöngu augna, eyina. nef
og kverka sjúkdóma. — Er a8 hitta
frikl. 10-12 f. h. eg 2 - 5 e. h.—
Talstmi: Main 3088. Heimili 105
Olivia St. Talslmi: Garry 2315.
Dr. M. B. Halldorson
401 Boyd Building;
Cor. Portage Ave. og Edmonton St.
Stundar eingöngu berklasýki og
aðra lungnasjúkdóma. Er að finna
á skrifstofunni kl. II —12 f.m. og kl.
2—4 e.m. Skrifstofu tals. M. 3088.
Heimili: 46 Alloway Ave.
J. J. Swanson & Co.
Verala með fastetgnir. Sjá um
tarau á húsum. Annaat lán og
•UeábyTgSr o. fL
M4 TtmKa
A. S. Bardal
84S Sherbrooke St.
Selur líkkistur og annast um útfarir.
Allur útbúnaður sá bezti. Ennfrem-
ur selur hann alskonar minnisvarða
og legsteina.
Helmllis Tals.
SkriratoVu Tals.
Qstrry 2151
Qarry 300, 375
jy[ARKET JJOTEL
ViB sölutorgið og City Hall
|$l.00 til $1.50 á dag
Eigandi: P. O’CONNELL.
Giftinga og i i ,
Jarðarfara- blom
með litlum fyrirvara
Birch blómsali
616 Portage Ave. Tals. 720
ST. JOHN 2 RING 3
Kleif hann svo, að hengju hjarnins
hakan tók um fjallvegina,
jegar vegna veika barnsins
vatt liann sér um hrapstigina.
Efstu hjalla urðarveginn
ekki munu sporin talin,
brast hann eigi btekkumegin,
brjóst og kálfar samanvalin.
Forkólfurinn göngugarpa
gerði litla stefnusveigju
dalsins til — af Dofravarpa
dýfði sinni skíðabevgju.
Hlaðstiklendur hugan brutu:
“hver mun þarna á brekku Valdi?”
meðan sjálfan manninn faldi
mjallrokan, er skíðin þutu.
Fáir munu fara meira
flug, þó vel til rásnr dugi.
Kemdi Hrólfi aftur um eyra
andvarinn af skíðaflugi.
Blundar nú á döggri dýnu
drengur sá, er vakti löngum;
geymir hann i silk; sínu
sjávargyðjan út hjá dröngum.
J. G. SNÆDAL,
TANNLŒKNIR
614 Somcraet Block
Cor. Portage Ave. «g Donald Street
Tals. matn 5302.
THE IDEIL Ladies 8 Gentlemens
SH0E DRESSING PARL0R
á móti Winnipeg leikhúsinu
332 Notre Dame. Tals. Garry 35
JOSEPH TAYLOR,
LÖGTAKSMAÐUR
Helmllis-Tal9.: St. John 1844
Skrlístofu-Tals.: Main 7978
| Tekur lögtaki bæ8i húsaleiguskuldir.
veBskuldir, vlxlaskuldir. AfgreiBir alt
sem a8 lögum lýtur.
Koom 1 Corbett Blk. — 615 Main St-
Talsímið Main 5331
HOPPS & Co.
BAILIFFS
Tökum lögtaki, innheimtum skuldir og
tilkynnum stefnur.
Room 10 Thom*on BL, 499 Main
Electric French Cleaners
Föt þur-hreinsuð fyrir $1.25
því þá borga $2.00 ?
Föt pressuð fyrir 35e.
484 Portage Ave. Tals. S. 2975
Canadian Art Gallary
585 MAIN ST. WINNIPEG
Sérstök kjörkaup ú myndastivkkun
Hver eem lætur taka af sér mynd
hjá oss, fær sérstaka mynd gefins.
Sá er lætur stækka mynd fær
gefins myndir af sjálfum sér.
Margra ára fslenzk viðskifti.
Vér ábyrgjumst verki8.
Komi8 fyrst tii okkar.
CANADA ART GALLERY.
N. Donner, per M. Malitoski.
Haustið í nánd.
hefði eg líklegast fyrirgefið honum í ofan í salta ládeyðuna.
Mjög er landsins íálki fallinn;
fjölgar skeglu og hænsna börnum.
Hafa mávar hamrastallinn
hertekið — af skotnum örnum.
Minkar brún og málróms veldi;
minna ber á tign en hinu.
Dregur mjög af augna-eldi,
arnflugi og djúpsæinu.
Sýður hranna sollinn kragi
súlu og máfi ferskar bráðir
undir þar sem örn í bjargi
átti fyrrum völd og náðir.
Þar hjá gögri er þræddi snekkja,
þínar leit eg hinstu skorður,
þögli Hrólfur! Þararekkja
þér er búin — snýr í norður.
Ekki mun þér upp að rísa
orku vant úr brimlöðrinu, *
þegar tekur þér að lýsa
þerna guðs í hánorðrinu.
Guð:n. Friðjónsson.
—Eimreiðin •
Fred Hilson
Upplfoðslialdarl og rirðingamaður
HúsbúnaBur seldur, gripir, Jar8ir, fast-
eignir og margt fleira. Hefir 100,000
feta gólf pláss. UppboBssölur vorar á
miBvikudögum og laugardögum eru
orBnar vinsælar. — Granlto Galleries,
milll Hargrave, Donald og Elllce Str.
Talsímar: G. 455, 2434, 2889
Lightfoot Transfer Co.
HúsbúnaÖur og Piano
flutt af mönnum sem
vanir eru því verki.
Tals. Garry 5071 544 Elgin Ave.
Art Craft Studios
Montgomery Bldg. 21 b\ PortageAv
í gamla Queens Hotel
G. F. PENNY, Artist
Skrifstofu talsfmi .Main 2065
^eimilis taltími .. Garry 2821
Ein únza af varúð kostar
minna en pund af ógætni.
Haustið hefir á hverju ári sínar
verkanir. Það byrjar á þér
með matarólyst, harðlífi, slapp-
leik og þreytu og oft mundir
þú verða veikur ef þú neyttir
ekki Triners American Elixir
of Bitter Wine. Þetta meðal
mun varna öllum sjúkdómum
sem veðrabreyting hefir í för
með sér. Það læknar harðlífi
og hreinsar alla ólyfjan úr
maganum, eykur matarlystina
og hjálpar meltingunni og yfir
höfuð gerir þig að nýjum og
hraustari manni. Verð $1.50
í lyfjabúðum. Ef þú finnur
að gigt ásækir þig, sem er van-
lega [orsök af veðrabreytingu,
þá er gott að hafa við hendina
Triners Liniment sem er alveg
óyggjandi meðal við stirðum
liðamótum, tognun, bólgu og
þreytu. Verð í lyfjabúðum
eða með pósti 70c. Jos. Trin-
er, Mfg, Chemist, .1333-39 S.
Ashland Ave., Chicago, 111.