Lögberg - 16.01.1919, Blaðsíða 1

SPIERS-PARNELLBAKING CO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir Icegsta verð sem verið
getur. REYNIÐ ÞAÐ!
TALSÍMI: Garry 2346 - WINNIPEG
i
Það er til myndasmiður
í borginni
W. W. ROBSON
490 Main St. - Garry 1320
32. ARGANGUR
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 16. JANÚAR 1919
NUMER 3
Dlinil!lllI!llf!ll!!!!!li!lll!IIIIIIIII!!ll!l!llllllllll!!l!ll!!!!llll!!lll!!!Dl!l!llllllll!!!l!!!lll||||||!l!!!!!ll|||||||||||l!l!!!l!!llllltlll!!!!lllllllllllllll!!l!l!lllllll!lll!!IDII!!!lllll!l!llM^
t* 1 *-- 'i Asgeir F. .lolnisoii t—n
Ásgeir Finnsson Jónsson var
fæddur í Winnipeg 13. okt. 1895,
sonur Finns Jónssonar frá Melum í
Hrútafiröi á íslandi og konu hans
Guíirúnar Ásgeirsdóttur frá Lund-
um í Borgarfirói. Hann ólzt upp
hjá foreldrum sínum í Winnipeg og
var hjá þeim, þar til hann innrit-
aóist í herinn snemma á árinu 1916,
þá ekki lögaldra. Hann var fyrst
viö heræfingar hér í Canada, en fór
með herdeild sinni (184) frá Winni-
peg 12. okt 1916. Fyrst til Bretlands,
þar sem herdeild þeirri, sem hann
fór með að heiman, var skift upp
og var hann þá settur í 78. herdeild-
ina. Til Frakklands fór hann um
jólaleytiö og var þar síöan og þoldi
erfiðleika og raunir hermannsins
með herdeild sinni á meðan aldur
entist. — Hann féll í orustu 30. okt.
1917.
Ásgeir F. Johnson.
Ásgeir heit. var mesti efnispiltur
og hugljúfi allra er til hans þektu.
Námsgáfur hafði hann góðar og
hlaut góða undirbúningsmentun,
fyrst við alþýðuskóla þessarar borg-
ar og síðast við Jóns Bjarnasonar
skóla og Wesley skólann. Ekki er
þó víst hann hefði haldið áfram að
ganga mentaveginn, því hugur
hans virtist hneigjast að öðru, helzt
að drátt- og málaralist og var hann
kappsamlega tekinn að afla sér
sem mestrar þekkingar í slíku. En
við herkall lands síns lagði hann
alt slíkt fúslega til hliðar til þess
að ganga í lið með þeim hraustu
drengjum, sem viljugir voru að offra
lífi sínu í þágu hins góða og göfuga
málstaðar. TJm hann má því með
sanni segja, “að minningin lifi, þótt
líkaminn deyi."

t Ott Ut ílf

é*’á
JIIÍÍÍ
' >
elovedSon of Mr. g> Mrs. Finníirjohnson
íjo gabt íjíS tíft forljiSCountrjJ on tfjrJTirtb o
at Passchendaele-Ridge, Flanders
Ortotícr 30« t0l J
orn £>rtofm' t3íí tS95
m'.:* élí
Ctolí;
AND JUSTfCí
MINNISSPJALD
Þau hjónin, Frnnur og Guðrún Johnson í Winnipeg, hafa látið gera af hagleik mikl-
um eirspjald og sett í fagra umgjörð úr mhónívið, í minmngu um Ásgeir son sinn. Var
Minnisspjaldið fest á jvegg í Fyrstu lútersku kirkju og afhent kirkjunni fyrra sunnudag,
5. janúar. Þýðing orðanna, sem grafin eru á spjaldið á ensku máli, er á þessa leið:
Munið Ásgeir F. Johnson, elskaðan son Mr. og Mrs. Finns Jónssonar, sem lagði líf sitt í
sölurnar fyrir ættjörð sína á orustuvellinum á Passchendaele-hæðum í Flandern 30. októ-
ber 1917. — Hann dó fyrir málstað frelsis og réttlætis.”
Að lokinni guðsþjónustu á sunnudagskvöldið, mintist presturinn á minnismerki þetta
um hinn unga mann, sem alinn var upp þar í söfnuðinum og öllum kær. Þakkaði hann
gefendum minnisspjaldsins fyrir gjöfina og tjáði þeim endurnýjaða samhygð safnaðar-
ins yfir missi hins elskaða sonar. Bað hann alla að geyma sem helgan dóm minning hins
unga manns, sem lífið hafði ótilkvaddur lagt í sölurnar fyrir ættjörð sína og frelsi mann-
kynsins. Hvatti hann unga menn til þess að hafa dæmi hans sér til fyrirmyndar, að því
leyti, að þeir fúslega fórnuðu ávalt öllu fyrir það, sem þeim væri heilagUr málstaður.
Minnispjaldið sagði hann að geymt skyldi og í helgidómi hjartnanna, eins og það geymt
væri hér og sýnilegt á helgum stað. Hann lauk málí sínu með þessum orðum: “að muna
þig, Ásgeir! Hvernig gætum vér gleymt þér, hetjan unga? Já, vér skulum muna þig
þegar sólin skín óg þegar sólin gengur undir skulum vér ekki gleyma þér.”
-----------------------V—-----------------------------------
Bœndalánsfélag Manitoba.
Bændalánfélagslögin, sem að
Norris stjómin ibjó til öðluðuist
gildi 9. fimarz 1917 og vár ekki
iauistvið að fjandmenn stjómar-
inniar gerðu gis að því fyrirtæki,
héldu þvi fram þá, og hafa hald-
ið því fram síðan að þetta fyrir-
tæki ihlyti að l'eiða til hinnar
mestu ógæfu, og is’tórkostlega
mikils kostnaðarauka fyrir fylk-
ið.
Ekki væri másfce rétt að seigja
uð þesisir menn og þe.ssi blöð hafi
■gjört þetta af einskærum illvilja
í garð stjómarinniar, heldur af
Því að þeisisi nýja lánisaðferð, sem
Norrissitjómin fyrst allra stjóma
i þessu landi hafði ihug til þess
að inmleiða, varmeð ölu óreynt
og svo að segja ðþekt vor á með-
ah og má því vel vera að mót-
staða sú, sem það fékik hafi
frekarstafað affjármálalegri van
Þekkingu heidur en að illvilja.
Em nú er húið að reyna þetta
f.vrirkomulag, sem feallað er á
enisku máli amortization, orð
þetta, isem er latnesfct að upp-
J’una meinar dauða, en þýðir í
pesisu sambandi að borga með því
í varasjóð, þar til að hann er
þogu stór til þess að mæta sikuld-
®“i* og þar isem mótstöðumenn
sfiómarinnar gátu aldrei séð,
oða vildu aldrei sjá ihvemig að
hægt væri að lána bændum pen-
inga með 6% vöxtum til 30 ára
og að þeir borguðu að einis 1%
eða um það niður í höfuðstóln-
um árlega til þesis að hægt væri
fyrir fylkið að koma skaðlaust
pt úr ölilu saman. J?að hlyti því
að verða stórkostlegt tap.
Nú ier búið a reyhia þetta í eitt
ár og tíumánuði og farast for-
stöðu manni félagsinis, Mr. Mc-
Neil, svo orð um fyrirtæki iþetta:
*
“Lögin taka það fram að fé-
lagið má ekki bera hærri vexti
af skuldabréfum sínum en 5%,
og þau tafea líka fram að félagið
má efeki sie'tja Ihærri vöxtu heldur
en sem nauðsynllegir eru til þess
að mæta vöxtum á skuidabréfum
þeim isem þaðhefir sðlt, að við-
lögðu 1% um árið til þesis að
mæta 'starfskostnaði.
Borgar að eins 5%*
Af þessu sést að félagið borg-
ar ekki miedra en 5% fyrir pen-
inga þá, sem það lánar bændum.
Aftur setur það foændum 6% og
þetta 1% notar það til þess að
mæta reksturskiostnaði.
Ágóði.
Um að tey ti sem lögin gengu
í gildi komu fram aðfinslur aH-
miklar út af því að mönnum
fanst óhugsandi að hægt væri
að starfrækja félag þetta með að
,eins 1%. En skýrsia yfirskoð-
unanmannanna frá 30. nóvember
1918, við lok fyrsta fjárhags-
ársins, sýnir að félagið gat ekki
einasta llátið þetta 1% duga í
reiksturskostnað, heldur og að
,það gat isýnt tekjuafgang eftir
að vera búið að stairfrækja fé-
lagið í 21 mánuð. Að vísu er það
satt, að stjómin isfeaffaði félag-
inu $10,000 til þeiss að koma því
á laggimar og hefir þeim pen-
ingum verið eytt ölluih nema
-2,700. En það er ásetningur
vor að borga þessa peninga upp-
hæó ($10,000) aftur til stjórn-
arinnar út úr tekj uafgangi, sem
þetta 1% gefur undir eins og
umisetninig félagsinis eykst að dá-
litlum mun.
762 lán veitt.
Eg tók við þessu embætti 1.
apríl 1917 og 1. júlí hafði félag-
ið að eins veitt fjögur lán, því
Iþað tók nokkum tíma að, koma
sér á laggimar, fá viðunanlegar
sfcrifstofur og láta prenta ýms
form, svo að starftími félagsins
þegar bækumiar vom yfirsfeoð-
aðar, 30. október 1918, var í raun
inni 18 mániuðir- Á þeim tíma
hefir félagið veitt 762 lán, sem til
siamans gjöra -2,000,950.00, sem
að mér virðist vera vel viðunan-
legt ogauk þesis ihöfum við veitt
lán, eða siamlþykt lánsbeiðnir fyr
ir 30. nóvemfoer, isem námu
$360,000, en isem þá vora ekki
afgreidd af lögmönnum félags-
ins.
Lántakendur allir félagar.
Lögtti1 eru nokkurskonar fé-
lagslög að Iþessu leyti, að hver
sá, sem lán tefeur gerist félagi á
jþann hátt ■ að skrifa sig fyrir
hlutum í fðliaginu, sem svarar
5% af láni því sem hann tekur.
Enginn nema sá er lán tekur
á bújörð, erfingjar hans eða
skiftaráðendur að dánarbúi hans
og svo ríkið, geta orðið meðlim-
ir í þessu lánfédagi.
pegar að lánin eru borguð út
þá Iheldur félagið þessum 5%
eftir, en gefur honum hlutabréf
fyrir þeirri hlutaupphæð sem
honum ber, svo geym r félagið
þessi hlutabréf sem íryggingu
þar til að lántakandi heiir endur
goldið lánið, þá er honum aftur
borguð út sú peninga-upphæð að
•fullu.
Arður.
Stjómamefnd félagsins von^
ast eftir að geta borgað arð af
þesisum hlutabréfum þegar við-
skifti félagsinis aukast, en í milli
tíðinni borga lántafeendur ekki
mikið yfir 6^4% af tenum sín-
um, sem að verður að teljast
mjög svo viðunanleg kjör eftir
því sem peninga,verð er nú, og i
eg trúi því fastlega að félagið
geti greitt sanngjaman arð af
þessum hlutabyéfum innan mjög
skams tíma.
Fólagið sielur skuldabréf til
eins, tveggja, þriggja fjögra,
fimm eða tíu ára, sem það borg-
ar 5% vexti af foálfs árslega-
Skuldabréf þessi ábyrgist fylk-
.isstjómin, bæði vexti og höfuð-
stól og foafa bréf þess selst mikið
vel hér í bænum, og út um fylk-
ið og eftirspum um þau hafa
komið frá Ontario, Aiberta og
Saskatdhewan fylkjum.
Sala á skuldabréfum.
f liðinni tíð hefir félágið ekki
gjört ítartegar tilraunir til þess í
aðselja skuldaJbréf þessi söikum.
þess að það viMi ekki «pilla fyr-1
ir Donúnion stjónriax n/eð sölu !
á isiigurlánsskuldabréfum, en nú
þegar sú brýna þörf er hjá lið-
in, en engin sýniteg ástæða á
móti því að félágiðfari að selja l
sín skuíldaforéf og á þann hátt að
auka peningaforða sinn til þess
að hjálpa áfram landbúnaðar
framförum í fylkinu.
Sparisjóður.
Auk þess að seilja skukiabréf
Ihefir félagið teyfi til þess að taka
á móti sparisjóðs peningum
manna, af öllumsllíkum pening-;
I um borgar það 4% í vöxtu hálfs
érslega, og á móti öllum slíkum
isparisjóðspeningum, sem félagið
(tiekur á móti gefur það út spari-1
sjóðsskýrteini, sem eru innleys-1
anleg með vöxtum hvenær sem |
Kkýrteinshafar ósifea.
-------
Auður Canada.
Um ’ .þessar mundir eru allir
að hugsa um ag byggja uppp —
að endurreisa — og í sambandi
við þá fougsln, og þá Mka í sam-
bandi við þjóðskuldina og út-
giftimar hugsa menn uim nátt-
áru auðlegð þessa lands.
Mr. R. H. Coats fjármálafiæð-
ingur Domion stjómarinnar hef-
imýlega gefið út skýrslu, sem
sýnir auðtegð Canada, og þó
skýrsiá þessi geti náttúrlega
ekki verið hárrétt, þá má óhætt
byggja á því að hún er nógu ná-
kvæm til þess að gefa mönnum
ábyggitega hugmynd um fovem-
ig þær sakir sitanda- Hann gjör-
ir og samanburð á auðtegð Banda
ríkjanna og Canada í sarnan-
burði við fólksfjölida og stenst
Canada vel þann samanburð.
Skýrsla Mr. Coats er á þessa
teið:
Unnið land ..... $2792,229,000
Byggingar á
löndum ......... 927,584,000
Verkfæri .......... 387,079,000
Peningar í iðnaðarfyrirtækjum
Í fiskiútgerðum $ 47,143,000
í námulm .... ,.... 140,000,000
f verksmiðjum og
þeim tilifoeyrandi
f jámbrautum ....
J sporbrautum ....
í skipaskurðum
f iskepnum ......
í ritáímum ......
f Taisímum .... ....
2000,000,000
2000,000,000
160,000,000
123,000,000
35,000,000
10,000,000
95,000,000
í bæjum
Fastedgnir ..... ....$3,500,000,000
Húsmunir ........ 800,000,000
Stjómarpen....... 119,000,000
Gul og silfur í
bönkum ........ 82,000,000
Annað gull og
silfur............. 7,500,000
Innfluttar vörur 250,000,000
Framleiðsla
Kom afurðir .... $1,621,028,000
Fiskur .............. 39,000,000
Trjáviður .......... 175,000,000
Náma afurðir .... 190,000,000
y erksmið j u vam-
ingur ......... 2,400,000,000
Samtals $19,002,788,000
Lækkun á tolli.
Sú frétt kemur frá Ottawa, og
virðist vera á góðum rökum
bygð, að á næsta þingi verði í
tollöggjöfinni foreytt allmikið.
Dráttarvólar (Tractors), sem
tolfrýjar hafa verið þetta ár,
verði gjörðar tollfrýjar í fram-
tíðinni. Að tollurinn, sem á var
lagður til inntekta í sambandi
við stríðið, og sem var 71/2%, að
meðtöldum forgöngutollinum, er
var 5%, verði afnuminn, og að
tóllurinn á öllum akuryrkjuverk
færum verði færður niður úr
121/2%.
Hveitiuppskéran í Canada 1919.
Johns W. Dafoe ritstjóri Free
Press, sem nú er á Eng'landi,
sendir þá frétt blaði sínu, að
fundur hafi verið haldinn í Lon-
don, þar sem um hafi verið rætt
sölu á hveiti því, sem til er nú í
Canada, og eins hveitiuppsker-
unni fyrir 1919, og niðurstaðan
hafi verið sú, að alheimsnefnd
mundi kaupa alt hveitið, sem nú
er til og eins hveiti það sem
framteitt verður 1919, og tpkur
fram að fastákveðið verð muni
verða sett á það og að það muni
ekki verða fært niður að nein-
um mun úr því verði, sem það
er nú í.
Verkfall í New York.
Að undanfömu hefir venkfall
mikið staðið yfir í New York.
Alir út- og uppskipunarmenn í
bænum, og þeir menn, sem að
vöruflutningi vinna á sjó og
landi; eins þeir menn, sem á
ferjum og vöruflutningabátum
vinna. Mennimif kröfðust feaup-
hækkunar og $ stunda vinnu.
Nú hafa báðir málsaðilar lagt
mál sitt undir úrsfeurð hermála-
nefndar verfeamanna í Bandaríkj
unum og lofast til þess að hlíta
úrskurðinum.
Upphlaup í Argentínu.
t vikunni sem leið gjörðu verka
menn í .borginni Buenos Ajnres í
Argentínu verkfall, án þess þó að
gjöra grein fyrir kröfum s’ifoum.
Fleiri hundruð manns tóku þátt
í verkfallinu; og er þessu verk-
falli eði upphl^upi hrint af stað
af æsingamönnum, sem fóru um
göturnar á ihestbaki eða í bifreið
um, og veifuðu hinu rauða
flaggi uppreistarmanna. Her-
inn var kallaður út og enti hon-
um og uppreisnarmönnum sam-
an, og er sagt að í þeirri viður-
eign hafi 250 manns beðið baha
og 700 særst. Skemdir gjörðu
upphlaupsmenn á eignum; sér-
staklega á verzlunarihúsum, þar
sem feiknin öll af ul var geymt.
um 200 af þessum æsingamönn-
um hafa verið tefenir fastir og
settir í gæzlúvarðhald.
Uruguav.
Frá Montevideo í Uruguay
kernur sú fregn, að lögreglan
þar hafi komist að samtökum,
er Rússar hafi komið á, til þess
að útbreiða Bolshevism í Uru-
guay og Argentínu, og steypa
stjórnum þeirra ríkja, en setja
upp Soviet-stjóm eða Bolshe-
viki-istjórn, og gat lögreglan
komið í veg fyrir upphlaup í
Uruguay, sem ákveðið var að
hefja þar á saima tíma og það
var ihafið í Buenos Aires.
Luxemburg gjörist lýðveldi.
10. þ. m. var týðveldi í LuX-
emburg stofnsett. Stóthertog-
inna María Aðalheiður fór burt
úr foorginni og tók sér aðsetur á
búgarði þar skamt frá.
Sigurjón Jóhannesson
á Laxamýri, hinn merki bænda-
öldungur, faðir Jóhanns skálds
og þeirra systkina, andaðist að
heimiH sínu Laxamýri, 27. þ. m.
(nóv.), 87 ára að aldri.
Fullveldishátíðin.
Eftir langvint sudda- og súld-
viðri rann fullveldisdagur vor,
hinn 1. desember, upp með heið-
viðri og sól, svo sem hún getur
bj örtust verið á þessum tíma árs
Pað var eins og náttúran vildi
ekki láta sinn skerf á vanta til að
fagna fullveldi íslendinga á sem
fegurstan og hátíðlegastan hátt.
Undir hádegi safnaðist múg-
ur og margmenni upp við stjóm-
árráðsfoúsið. Skifti mannfjöld-
inn þúsundum. í einkennisbún-
ingi voru þar ræðismenn er-
lendra ríkja, foringjar af varð-
skipinu Valurinn og viðhafnar-
búnir aðrir, sem sérstaklega
höfðu verið boðnir til að vera við
staddir hátíðarathöfnina.
Hófst hún með því að hljóm-
ieikasveit Reynis Gíslasonar lék
á lúðra: “Eldgamla fsafold” og
stóðu allir berhöfðaðir á meðan,
og einis, er hín síðari þjóðlög,
dönsk ,og íslenzk, voru leikin.
pví næst gekk fram hinn setti
forsætisráðherra, Sigurður Egg-
erz, og flutti svo felda ræðu.
I
íslendingar!
Haps hátign konunugurinn
hefir staðfest sambandsiögin í
gær og í dag ganga þau í gildi.
ísland er orðið viðurkent full-
yalda ríki. pessi dagur er mik-
il dagur í sögu þjóðar vorrar.
pessi dagur er runninn inn af
þeirri baráttu, sem háð hefir.ver
ið í þessu landi alt að því í heila
óld. Hún hefir þroskað oss,
baráttan, um teið og hún hefir
fært oss að markinu. Saga henn-
ar verður ekki sögð í dag. Hún
lifir í hjörtum þjóðarinnar. par
lifir einnig minning þeirra, sem
með mestri trúmensku hafa vafe-
að yfir málum vorum. Hér eng-
in nöfiT. pó aðeins eitt, sem sag
an hefir lyft ihátt ýfir öll önnur
á sínum breiðu vængjum. Nafn
Jóns Sigurðssonar. Hann var
foringinn meðan hann lifði. Og
minning hans hefir síðan hann
dó verið teiðanstjama þessarar
þjóðar. f dag em tímamót. f
dag byrjar^ ný saga, saga hins
viðurkenda íslenzka ríikis. Fyrstu
drættina í þeirri sögu skapar sú
kynslóð, sem nú lifir, frá þeim,
æðsta, konunginum, til þess sem
minstan á máttinn. pað eru efeki
aðeins istjómmálamennimir, er
miklu ráða um mál þjóðarinnar,
sem skapa hina nýýu sögu; nei,
það eru allir. Bóndinn. sem
stendur við orfið og ræktar jörð
sína, hann á hlutdeild í þeirri
sögu; daglaunamaðurinn, sem
veltir steininum úr götunni,
hann á hlutdeild í þeirri sögu;
sjómaðurinn, sem situr við árar-
keipinn, hann á þar hlutdeild.
Alir, isern inna lífsstarf sitt af
hendi með alúð og samvizkusemi
auka veg hins íslenzka ríkis.
Og sú er skylda vor allra.
Hans hátign konungurinn j
hefir með því að aundirskrifa
sambandslögin, teitt þá hugsun
inn í veruieifcann, sem vakti fyr-
ir föður foans, Friðiriki konungi
VIII, sem öðrum fremur hafði
djúpan skilning á málum voram.
Og í gær foefir komungurinn gef-
ið út úrskurð um þjóðfána ls-
landis, isem blákþir frá því í dag
yfir hinu íslenzka ríki.
Hlýr hugur hinnar íslenzku
þjóðar andar á móti konungi
vorum.
Fáninn er tákn fullveldis vors.
Fáninn er ímynd þeirra hug-
sióna, sem þjóð vor á fegurstar.
Hvert stórverk, sem unnið er af
oss, eyfeur veg fánans. Hvort
sem það er unnið á höfunum, í
baráttunni við brim og úfnar
öldur, eða á svæði framkvæmd-
anna, eða í vísindum og fögmm
listum. pví göfugri sem þjóð
vor er, þess göfugri verður fáni
vor. . Vegur hans og frami er
frægð þjóðar vorrar og konungs
vors. Vér biðjum alföður að
vaka yfir ísilenzka ríkinu og kon-
unigi vorum.
Vér biðjum alföður að styrkja
oss til að lyfta fánanum til frægð
ar og f rama. ,
Gifta lands vors og konungs
vors fylgi fána vorum.
Svo drögum vér foann að hún.
pá dró stjómarráðs-dyravörð-
urinn, Magnús Vigfússon, hægt
og ihátíðlega að hún hið fyrsta
íslenzka ríkis-tjúgu-flagg, og í
sömu andránni þutu fánarinir
upp um allan bœ, svo að á einni
mínútu var höfuðstaðurinn feom-
inn í fullveldis-hátíðarbúning.
Jafnframt dundu við fallbyssu-
skot, 21 að tölu, frá varðskipinu,
er var alt fánum skreytt og ís-
lenzki fáninn við hún á aftur-
siglu. En undir lék hljómsveit-
in “Rís. þú unga fslands merki”
(lag Sigf. Einarssonar).
Á fullveldisdaginn barst sím-
fregn um að konungur hefði gert
alla ráðherrana að Dannebrog-
kommandörum, en formann
samninganefndarinnar, Jóh. Jó-
hannesson, að dannebrogsmanni
(var áður riddari), og hina þrjá
nefndarmennina, Bjama frá
Vogi, Einar Amórsson og por-
stein Metúsalem, að riddurum.
I/ ! ísafold.
.. pjóðræknisnefndin.
Eins og getið var um í síðasta
blaði, þá var fimm manna nefnd
kosin á fundinum sem haldinn
var til þess að ræða um þjóðem-
ismíálið 7. þ. m. Sú nefnd hefir
aftur ihrint* Iþessu máli í áttina
með því að útnefna 30 manna
nefnd til þess að íhuga málið, og
setja sig í samiband við það við
allar bygðir Vestur-fslendinga.
Nefnd sú hin> stóra hefir aftur
skiift með sér verkum og heyrist
væntanlega eitthvað frá henni
áður en langt um líður. í þrjá-
tíu mana nefndmni, sem að eins
er kosinn til þess að reyna korna
þessu máli í hreyfing á mteðal
Vestur-fslendinga og fá þá til
þess að gefa sig við málinu fyrir
alvöru eru:
Séra Runólfur Marteinsson.
Jón J. Bildfell.
O. T. Johnson.
Sig. Júl Jóhanneslson.
O. S. Thorgeirsson.
Séra Bjöm B. JónSson.
Magnús Paulson.
Sigurbjörn Sigurjónsson.
Hjálmar Bergmann.
Líndal Hallgrímsson.
Séra Rögnv. Pétursson.
Thorsteinn Borgfjörð.
Kristján J. Austman.
Gunnlaugur JÓhannsson.
Hjálmar Gíslason.
Séra Guðm. Ámason.
Dr. Jón Ámason.
Einar Páil Jónsson.
Mrs. F. Johnson.
Mrs. J. Gottskálksson.
Mrs. Gunn. Goodmundsson.
Mrs. Th. Oddson.
Mrs. J. Skaptason.
Mrs. T. H. Johnson.
Thórðu,r Johnson.
Friðrik Sveinsson.
S. D. B. Stephanson.
Ásm. P. Jófoannsson.
Thomas H. Johnson.
Dr. B. J. Br^ndson.
Meira um þetta mál síðar.
I-ágmark á kaupi kvenna.
Nefnd sú, sem fylkisstjómin
setti að athuga kaup kvenna, er
vinna við saum á verksmiðjum,
eða við prentun og við póstpant-
anir í búðum, hefir nú ákveðið
lógmark á kaupi, sem fevenfólki
skal goldið við þá vinnu.
Lengstur vinnutími á dag í
póstpöntunarfoúðum (Mail order
houses) skal vera 9 stundir á
dag, og þó aldrei lengri en 48
stundir á vifcu.
Verfeafólfeinu er skift niður í
tvær deildir. í A-deild em þeir
aBir, sem opna pöntunaxbréf,
þeir sem tafea til pantanimar,
þeir sem sjá um að þær séu rétt
til teknar og yfirsfcoðunarfeonur
(Auditors), fá aHar lægst $12.00
um vikuna, eftir að þær era bún-
ar að vinna þessi verk í tvö ár
og læra þau, en á meðan þær eru*
að læra er lógmarkið 10.00 um
vikuna fyrra árið og 11.00 hið
síðara. — AHar feonur, sem að
þessari iðn vinna og ekki em í
deild A, sfculu fá $11.00 minst
um vikuna, og lærdómstími
þeirra skal vera eitt ár, og skal
þeim borgað rninst 10.00 um vik
una meðan ihann stendur yfir.
Engin stúffika, sem er yngri en 15
ára, má vinna í vörupöntunar-
búð, og er hámark kaupgjalds
15 ára gamallar stúlku ?7.00 á
vifeu, 16 ára $8.00 og 17 ára
$9.00. Ekkert lágmark hefir
verið sett á kaupgjald hraðrit-
ara, eða þeirra, sem við ritvélar
vinna í vömpöntunarbúðunum.
En tekið er frarn að aldrei megi
lærtingar vera fteiri heldur en
fjórði foluti eði 25 prósent af því
kvenfólki, sem við þessa vinnu
! eru i búðinni.