Lögberg - 18.12.1919, Side 2

Bls. 10
LÖGBERG FIMTUADGINN 18. DESEMBER, 1919
X Gleðileg Jól!
T
X til allra vorra viðskifta
Gleðileg Jól!
ilra vorra viðskifta
vma
vma
Hefir eitt ár enn reynst viðskiftamönnum ’
áreiðanlegt og óyggjandi.
Vörur vorar segja til sín sjálfar
! Þið getið ekki átt á hættu að gera Hví ekki að höndla vörur, sem reynsla er fengin
tilraunir með vörutegundir. fyrir og al'þekt er?
Þér þurfið ekki að tapa viðskiftamönnum, ef þér seljið vörur með
vorum
Skrifið eftir Verðskrá.
Kaupum fyrir hcesta verð Egg, Smjör, Furs, Húðir og
alla aðra framleiðslu bóndans.
Sendið . oss pantanir yðar í dag; vér höfum allar mat-vörutegundir, sem vér getum tafarlaust sent yður.
höfum átta vöruhús, sendið pantanir yðar í það, sem næst yður er.
LIMITED — WINNIPEG
Campbell, Wilson & Strathdee, limited
Campbell, Wilson & Miller, Limited
Campbell, Wilson & Horne, Limited
Campbell, Wilson & Strathdee, Limited
Campbell, Wilson & Horne, Limited
- - - - - - Regina
- - - - - Saskatoon
Calgary, Lethbridge, Edmonton
- - - Swift Current
Red Deer
Sönn sparsemi í fæðu er undir því
komin að kaupa þá fæðutegund sem
mesta næringu hefir og það er
Skrifið oss um upplýsingu
Western Canada Flour Mills Co., Limited
Winnipeg, Brandon, Calgary, Édmonton.
Geral License No. 2-009. j
Ræktun og sjálfstæði.
(Framh.)
— Egr hefi ekki enn gert ráð fyr-
ir býlafjölgun, sem beinlínis atafi
sem þarf að vera þaulmentaður í
sinni grein, og fær hjá honum lýs-
ing á öllum staðháttum, kostnaðar
áætlun um fyrirtækið og álit um
nytsemi þess. öll þessi gögn sendir
hann bankanum og biður um lán
af stórum vatnsveitu-fyrirtækum. I til margra ára. Bankinn hefir bú-
En auðvitað mun skifting, jarða
eins og að framan er lýst, oft geta
bygst á engjarækt í smærri stíl.
En ætti að taka stór landflæmi til
vatnsræktar, mundi býlafjölgunin
verða með nokkuð öðru sniði.
Sýnist það sjálfgefið, ef land
sjóður leggur fram stórfé til eing-
jaræktunar og vatnsvirkja, breytir
stórum flákum af arðlitlu óræktar-
fróða ráðanauta í þjónustu sinni
og útibús-stjóra i hverri sýslu, sem
þekka efnahag og áreiðanleik
manna í nágrenni sínu. Bankinn
athugar fyrst málskjölin og leitar
álits hinna búfróðu manna um
fyrirtækið, og álits næsta útibús-
stjóra um lánbeiðanda. Ef fýrir-
tækið er, að fróðra manna dómi,
arðvænlegt, og maðurinn álitlegur
til búþrifa, veitir bankinn honum
landi í grösugar engjar, að þing j lán, jafnvel þótt ekki sé jarðarveð
landstjórn eigi íhlutunarrétt öllu láninu helduri megi
nokkur hluti tryggingarmnar,
og
um notku landsins. Hagar víða
þannig til í áveituhéruðum, að
hepilegast mundi að stofna sveita-
þorp, þar sem best eru túnstæði, og
haglendi óræktað í námunda,
neytsluvatn, byggingarefni o. fl.
— pannig löguð þorp eru nú til,
t. d. við Safamýri.
Mig brestur kunnugleik til þess
að vita, hvar helst væri von slíkra
þorpa; hygg þó að þau muni geta
myndast sumstaðar í Flóanum, ef
að áveitan kemst þar í framkvæmd
einnig ef land væri unnið undan
Markarfljóti , eða öðrum land-
flæmum þar syðra. Stór svæði og
hentug til áveitu, eru einnig til í
pingeyjarsýslu og víða Norðan-
lands, þar sem slík þorp væruhug-
sanleg. — porpin gætu jafnvel
vaxið upp á skömmum tíma, um
leið og áveitan væri fullgerð.
Æ>ttu þau að fá styrk af opinberu
fé. með lánum og, ef til vill, bygg-
ingarstyrk. Ættu þau að byggast
samkvæmt fyrirmyndum frá þeim máli.
liggja í hinu nýja fyrirtæki. Og
lánsskilyrðin ættu að vera svo
ströng, og eftirlit hans svo gott,
að fyrirtækin þyrftu varla að vel-
ta um.
pannig hygg eg að ræktunar-
bankinn ætti sjálfur að annast
hin stærri lán, sem eru til jarð
ræktarfyrirtækja, sem velta á
mörgum þúsundum króna. En
útibúin ættu að vera hvorutvegga
í senn, Sparisjóðir bænda og lán-
veitendur í smærri stíl, t. d. til
smá endurbóta á jörðunum. verk-
færakaupa, húsabygginga og
margs annars. Lán útibúanna
æmttu vera sjálfskuldarábyrgð-
arlán til skemri tíma; en lán
bankans sjálfs, stærri fasteignar-
veðlán, til langs tíma. Mundi, að
minni hyggu, þetta verða trygg-
asta leiðin til þess að afla jarð-
ræktinni veltufjár, sem kæmi að
notum, og yrði sæmilega vel trygt
En eg skal játa, að mjög brestur
mig þekkingu í bankamálum, og
kunna aðrir að sjá agnúa á þessu
5 í hyrjun, þó þaú
þegar stundir líða
rum
sem vit hafa á, hvað hagfeldast er
og smekklegast. Verður það unun
að sjá rísa upp steinhúsaþorp,
bygð í fögrum stíl, með blómgörð-
um við húsin, stórum túum og
engjaflæmum alt í kring, þar sem
áður var auðin ein. Mundu þorps-
búar geta í sameiningu notað hin
vöduðu og stórvirkustu verkfæri,
miklu fremur en bændurnir í
strjál-býlinu.
Eg hefi nú bent á þær leiðir, sem
færastar virðast til þess að f jölga
býlum í sveitum, og gera fólkinu,
áem upp vex, kost á sjálfstæðri
atvinnu við jarðrækt. En eg hefi
eigi minst á fjárhagshliðina al-
ment.
Skortur fjármagrs hefir löngum
verið þyngsta ,>raut landbúnaðar-
ins. pað gefur að skilja, að fvrir-
tæki, sem eru allkostnaðarsöm,
erfið og arðlaus
veitj ágætan
muni eigí verða rekin
ár lánsfjár. Enda nefir það sýnt
sig um iarðræktina !s!enzku. —
Jarðabæturnar” eru svo sáralitl-
ar, varla nema hjáverk og kák, eins
mikið til gamans sem gagns, nema
hjá einstökum efnamönnum og
atorkumönnum.
prátt fyrir þær gengur alt of
hægt með að auka afurðir lands-
ins, og stafar þetta að miklu leyti
af vöntun veltufjár.
Við höfum tvo banka, sem áttu
að bjarga. En sú hefir orðið raunin
að landbúnaðurinn hefir haft
þeirra lítil not. Veldur þar fyrir-
komulag þeirra miklu. pað er að-
eins veðdeild Landsbankans; sem
miðuð er við að lána fé út á jarðir,
og lánskjörin þó afarslæm. En
rokkru mun þó valdið hafa vond
stjórn og hlutddræg. Er það auð-
séð, að frekar hafa kaupmenn,
sjáfarútvegsmenn og húseigna-
braskarar komist upp á háborðið
hjá bönkunum heldur en bændur.
Oft hefir “ekkert fé verið til í bank
anum” þegar bændur hafa beðið
um smá-lán; þó að hundruðum
þúsunda hafi, á sama tíma, verið
ausið í botnvörpu-útgerð, húsa
byggingar og stórverslanir. Eigi
hefir verið lánað nema út á lítin
hluta af virðingarverði jarða og
alls eigi, eða mjög litið, út á bygg-
ingar í sveitum.
petta er þó eigi hið lakasta,
Flest bankalán eru víxlar og lán
til skams tíma. En landbúnaðurinn
er eigi eins og botnvörpuútgerð og
verslun, að hann gefi mikin gróða
á fáum árum eða mánuðum —og
veltist I gjaldþrotum. Ef lagt er fé
í ræktunarfyrirtæki, gefur það oft
lítin arð fyrstu árin, en jafnan og
vaxanddi arð síðar, áratugum og
öldum saman. Sjávarútvegur og
verslun, geta komist af með lán
til skams tíma. En ræktunin þarf
lán, sem eru afborgunarlítil
framan af, en afborgast siðan, með
jöfnum afborgunum á löngum tíma
meðan fyrirtækið er sjálft að
borga sig. Helst ætturæktunar-
lánin að afborgast á 20—30 árum.
Við þurfum að fá sérstakan rækt-
unar-banka með mörgum útibúum.
Eg skal lofa mér fróðari mönnum
að dæma um, hvort heppilegra sé
að hafa hann í samb. við Lands-
bankann, eða út af yrir sig. —
En ræktunar-bankinn á að Iána fé
á líkan háttt og ræktunarsjóðurinn
gerir nú; en í miklu stærri stíl.
Bóndi vill veita vatni á engi sitt,
slétta túnið alt á fáum árum; koma
upp girðingum, eða skifta jörðinni.
Hann fer fyrst til sýslufræðings,
Á undanförnum árum hefir
allmiklu fé verið varið úr land-
sjóði til búnaðarmála; en þvi hef-
ir eigi öllu verið hyggilega úthlut
að. alt of lítil rækt lögð við að
auka innlenda búnaðarþekkingu.
Landið á, gegnum búnaðarskól-
ana og Búnaðarfél. fslands, að
afla reynslu um, hvað sé heppi-
legast að gera landbúnaðinum
til þrifa; og stofna þannig til inn-
lendrar búfræði. Reyna allar
ræktunaraðferðir, sem eiga við
staðhætti landsins, og helstu land
búnaðarvinnuvélar. Slíkar til-
raunir til breytinga á búnaðar-
háttum, geta valdið einstakling-
um ofmikillar áhættu, þó þær séu
almenningi nauðsynlegar.
pegar landið hefir, með fjár-
veitingum og tilraunastarfsemi,
skapað innlenaa búfræði, á það,
með búnaðar-námskeiðum, flug-
ritum og umferðabúfræðíngum aðjjafnvel í sjá
kenna bændunum að búa, veita j En hún
ráðleggir.gar um reiLtunaríyrir-[ mikla menn
tækin. og gera nýjungar í búnaði I ibúð. Leigut
rétti hlut sinn, auki ræktunina og
fjölgi býlunum, nema að hann fái
næilegt og hentugt fjármagn, og I
þjónustu sína allar þær nýtísku
vinnuaðferðir, vélar og áhöld,
sem honum mega að gagni koma.
í upphafi máls gat eg þess, að
heppilegast mundi íslendsku þjóð
erni og þjóðarsjálfstæði, að við
héldum áfram að vera bændaþjóð.
Tel eg þetta svo nauðsynlegt, að
mér nægir það ekki, þótt bændur-
nir séu bændur, heldur vil eg að
þeir, sem búa í borgum og þorpum
verði nokkurs konar bændur líka
eða öðlist nokkuð af þeirri aðstöðu
til menningarþroska, sem sveita-
lífið getur veitt fram yfir borga-
líf hins fátæka verkamanna
fjölda.
Erlendis hefir hin síðari ár
fyrir stríðið verið ritað allmikið
um nýja tegund bæja, sem reynd
hefir verið á stöku stað og gefist
vel. Heita þeir á ensku; Garden
Cities, en á dönsku “Havebyer”
Á íslendsku mættu þeir heita;
“Gróðrarborgir” eða “Gróður-
þorp” eftir stærðinni.
Guðmundur prófessor Hannes-
son hefir ritað um, hvernig þeim
yrði helst fyrir komið hér á landi.
En ritsmíð hans mun í fárra hönd
um, vil eg því drepa á helstu
meginatriðin.
Hinn eðlilegi miðpunktur bæjar
ins er venjulegast t. d. við höfn-
ina. par eru há hús og stór;
verslanir, verksmiðjur, bankar,
skrifstofur, opinberar byggingar
og samkomuhús. par fer allur
stærri atvinnurekstur fram, alt
það, sem almeningur þarf daglega
að sækja. En í þessum bæjarhluta
eru engin íbúðarhús. Út frá hon-
um liggja götur með íbúðarhús-
um. Húsin eru lág en samföst með
götunni, hvert ætlað sinni fjöl-
skyldu. Gatan sjálf hefir venju-
lega breidd, en forgarður er fyrir
hverju húsi með blómum og trjám
öll götubreiddin verður svo, að
vel nýtur sólar. Að húsabaki eru
rýmindi fyrir matjurtagarða og
smáleikvelli handa börnum. Bæir-
nir eiga að hafa yfir miklu land-
rými að ráða. Heppilegast mundi
hverju kauptúni að kaupa næstu
jarðir. Landi bæjarins er skift
með girðingum í beitiland, tún og
matjurtagarða. par eru einnig
leikvellir, skiðabautir og skauta,
ef til vi 11 ræktaður skógur og
skemtigarður.
pessi eru aðalatriðin við hina
nýju bæjaskipun, sem auðvitað
verður ærið misjöfn eftir stað-
háttum. Bendir flest á að hún hafi
marga heilsufræðislega kosti, og
geti orðir f-’lt sso ódýr og su
ruslakistu
almenningi kunnar.
Landið þarf einnig að stofna
til stærrl ræktunarfvrirtækia,
styrkja þau í byrjun og útvega
lán til þeirra. pað ætti að styrkja
nýbýlismenn, sem byrja með tvær
hendur tómar á ræktarlausri jörð
eftir tillögum búnaðar-ráðanauta.
Styrkja þarf alla þá starfsemi,
sem miðar að auknu landnámi, en
á í vök að verjast íbyrjun. Aftur
á móti virðist, að almenni jarða-
bótastyrkurinn og ræktunarsjóðs-
verðlaunin, megi hverfa úr sög-
unni. Hvorutvegga lendi að mestu
í vösum efnaðra bænda, án þess
að þá muni um það.
j allskonar fólki é:
I leigjendur koma
•: sem nu rikir,
fuðstaðnum.
einnig hafa
yfirburði.
u, þar sem
' saman og
og iatc oft á ári
nundu hverfa. En mikið er í þar
varið, að bæjamenn eigi íbúð sína,
fyrir sjálfstæði þeirra og þroska;
einkum ef húsinu fylgir svolítill
skrúðgarður og hlutdeild í ræktuðu
nytjaladi. pað getur veitt nokkuð
af þeirri rótfestu, fastlyndi og átt-
hagatrygð, er oft vantar í þorpum.
pað er nokkurs virði að þykja vænt
um húsið sitt. Átthagaást er móðir
ættjarðarástar. Hvorutvegga bygg-
ist meir en margan grunar á trygð-
inni og innileikanum, sem bundin
er við æskuheimkynnin og híbýl-
in.
Annað meginböl búnaðarins er
vinnueklan. Munu margir ætla.
að nýbýlin steli vinnukrafti frá
bændum alment, þar sem þau
fjölga sjálfstæðum atvinurekend-
um, og að færri gefi þá kost á sér
til vinnu hjá öðrum. En eigi
mundi svo reynast. Nýbýlin mun-
du gera þá að bændum, sem ella
leituðu á aðrar brautir. Unga
fólkið yrði frekar kyrt í sveitun-
um, og safnaði að sér þar fé til
búskapar, ef það hefði líkur fyrir
því, að geta um síðir fengið þar
jarðæði og orðið a ð bændum. Eg
geri ráð fyrir því, að fæstir reisi
bú innan við 25 ára aldur, en
flestir aftur á móti um þrítugt.
Vinnukraftur bænda yrði þá öll
sumarvinna unga fólksins, sem
upp vex í sveitunum og vetrar-
vinna, þegar ekki væri á skólum
setið, auk þess sem nokkrir
mudnu “pipra” í vinnumensku.
— Eins og nú hagar til, streymir
fjöldi fólks úr sveitúnum, þegar
eftir fermingaraldur; að nokkru
leyti vegna þess, að það vantar
þar framtiðarskylirði.
Annars mun landbúnaðurinn
varla standast samkepnlna til
lengdar, nema að meiri áhersla
verði lögð á að spara vinnukraft-
inn. Eru vélarnar stærsta sporið
til þess, en ýmsar vinnuaðferðir
má líka bæta, þó að eigi sé með
vélum unnið. Og mikil vinna spar-
ast með bættu fyrirkomulagi á
byggingum; tefur óhaganleg
skipun bæjarhúsa fyrir kvenn-
fólkinu, og strjál úthysi og hlöðu-
leysi fyrir útistörfum.
pá mundi og mjög sparast
vinnukraftur, ef vandað væri til
bygginga, svo að árlegt viðhald
yrði lítið.
Pessi tvö atriði; Fjárskortur-
inn og vöntun á hagkvæmum
vinnukrafti, hafa verið agnúar,
sem hömluðu öllum verulegum
raa|(tunar framförum. Sjáfarút-
vegurinn hefir haft nóg fjármagn
og tekið upp öll nýtízku-áhöld og
aðferðir. Honum hefir fleygt
fram síðustu árin, og er nú slg-
randi í samkepninni. Enginn leið
er til þess að landbúnaðurinn
pá hefir skrúðgarðurinn menn-
ingargildi. Einhvers virði er það,
ef börnin væru látin annast trén og
blómin, svo að þeim þætti vænt um
garðinn. Fegurðin göfgar, og um-
hyggjan fyrir litlu jurtabörnunum.
Ef að börnin hjálpa til við garð-
ræktina að húsabaki , eiga sér þar
leikvelli, og aðra stærri utanbæjar,
úti í frjálsri náttúrinni, um tún og
skógarlundi, þá mundu þau njóta
náttúrugleði, sem er jafnheilnæm
og strætagleðin getur verið óheil-
næm. Sjálft skipalagið á byggingu
bæjarins er mentandi! Óreglan
og fegurðarleysið í skipulagi og
byggingum sjóþorpanna okkar er
sálardrep. Svo má ljótu venjast að
gott þyki. En slíkt er að venja sig á
andlegt eitur.
— Sagt er að íslendingar séu
flestum mönnum fjölhæfari og
fljótir að átta sig á nýjum verk
sviðum. Alþýða manna hér, mun
hafa víðari sjóndeildarhring og
og minna starfbundinn , en víða
gerist erlendis. Munu þessir eigin-
leikar mest að þakka margbreittum
störfum og erfiðum viðfangsefnum
sem búnaðurinn hefir Iagt fyrir
hug og hönd, þar sem flestir mættu
taka undir með St. G. St. “Löngum
var eg læknir minn,” o. s. frv.
pessi fjölhæfni, þetta víðsýni
hinnar margbreytilegu starfsemi,
er íháska statt í bæjum, og þess
meir, sem bæimir stækka og meiri
verður verkaskifting, en starfsvið
einstaklinganna þrengist. Hér get-
ur ræktunin, störfin við ræktunina
utanbæjar, hjálpað. Sjómaðurinn,
verslunarmaðurinn oð iðnaðarmað-
urinn, mundu hafa gottafþví, að
hvarfla að fleiri en einni starfsemi.
Uppskera úr görðum og af túni
mundi verða bæjunum góður bú-
bætir. Víða mundu bæirnir geta
ræktað svo land sitt með tímanum,
að þeir gsétu mjólkurfætt sig að
mestu.
— Ymsa annmarka munu menn
sjá á þessu fyrirkomulagi. Er það
fyrst að telja, að víðátta bæjanna
verði eigi meiri en nú gerist með
skipulagsleysinu, þótt húsin væru
lág, ynnist aftur bilið á milli hús-
anna; og þó að göturnar yrðu breið
ari mundi það vinnast upp á betra
skipulagi. Nú eru víða tún, fisk-
þerrivellir og önnur stór óbygð
svæði innan bæja og sjóþorpa,
sem ættu að byggjast, en slíkar
nytjar ætti að flytja út fyrir
bæina.
Eg held það væri mjög misráðið,
ef hér væri stofnað til stórborga.
Eftir því sem borgin er stærri,
verður það aðýmsu leyti örðugara,
að sjá fyrir öllu heilæmi. pað sann-
ar erlenda reynslan, að því liggja
mörg drög, sem rúmið leifir ekki að
rakin séu. í þessu sambandi má
geta þess, að höfn í porlákshöfn
mun einmitt styðja að sannri
velgengni Reykjavíkur, með því að
draga til sín nokkuð af vaxandi
sjáfarútvegi og verkalyðsfjölda
þeim, sem honum fylgir, kaup-
mönnum og gróðabrallsmönnum.
Myndu æfikjör almennings verða
betri í tveimur þorpum, en orðið
gæti, ef allur straumurinn af nýju
sjóliði sunnanlands stefnir til
Reykjavíkur og marfaldar þar
þrengslin og lóðardýrleikann.
Annar agnúinn á breyttu skipu-
agi bæja, er af sumum tálinn sá,
að eigi sé hægt að breyta gatna-
skipun, nema að rífa húsln og
byggja að nýju. pví má svara: að
“Rómaborg var ekki bygð á einum
degi.” f öllum bæjum og þorpum
þarf að semja byggingarreglur og
gera uppdrátt af bænum etns og
hann á að líta út í framtíðinni.
pessir uppdrættir ættu að vera
gerðir af nemd manna, er ferðast
um alt land, og auðvitað að vera í
samræmi við staðhætti og bornir
undir bæjarvöld. pað sem framveg-
is yrði bygt, yrði alt samkvæmt
hinum nýu uppdráttum.
Nú eru flest hús úr tré. Víða eru
mikil húsþrengsli íkauptúnum.
Steinsteipuhúsin eru að verða al-
gengari. Allar likur eru til, að á
hinum næstu árum, verði mjög
mikið bygt — bæði endurbygt, og
reist ný þorp og nýir bæjarhlutar.
Timburhúsin eiga sér ekki ævar-
andi framtíð. Sennilegast að eftir
50 ár verði búið að endurbyggja
bæina að mestu. pað yrði þá tíminn,
sem þarf til þess að koma fullu
skipulagi ó byggingarnar. En víða
gæti það komið miklu fyr.
Eitt af því sem mest hamlar efna-
legu og andlegu sjálfstæði verka-
lýðs i borgunum, er fyrirkomulag
atvinnunnar. — Einu sinni sá eg
þar til, sem skip var afgreitt. Tvær
verslanir höfðu menn I vinnu og
lágu verslunarhúsin saman. önnur
verslunin lét skipa fram saltfiski,
og var hann fluttur í vögnum sem
menn drógu. Hin lét flytja korn-
vöru að verslunarhúsu;; og voru
mannabökum.
kkii.a báru
imferða, or
tÓn'Ji: t;i
r ííleggra
mskipunar
íknletr not-
a i’l gæti
ly rara. v)g
me’ta en
sekkirnir born; ■ á
Mennirni” >r sel
{vroru hinuin sa
plrógu Fiski vag’i am
| bnka. Varla sjet
|dænn allráf
j en }>etta. —
|.kun mannafÍR, þai
áH «0- hverí anna
orðið mr.’írfaJt •
mannaflið h< Ifu
þurft hefði, nieu dá’ít'lli sam-
vinnu. Rn þetta ei > .(ki sér-
stætt atvik, heldur dæmi þess
sleifaralags, sem algengt er
við vmsa vinnu hérlendis, og
“Var það eina rétta
Bóndi þyngist um þrjátíu og átta
pund með því að nota Tanlac,
og fær fulla heilsu.
“Bezta sönnunin fyrir því, að
Tanlac var >eina meðálið, sem átti
við mig, er sú, að eg hefi fengið
aftur heilsu mína að fullu,” sagði
John Rowe, vel þektur bóndi að
Pilot Mound, Manitoba, núna fyr-
ir skömmu, í Liggett’s Drug Store
í Winnipeg. Mr. Rowe var í 28.
deild fótgönguliðsins, kom frá
Frakklandi og fékk lausn úr her-
þjónustu í BÍðast liðnum janúar-
mánuði, eftir að hafa verið í stríð-
inu fjögur ár og fjóra mánuði —
Mr. Rowe bætti við eftirfylgj-
andi orðum:
“Síðustu níu mánuðina hafði eg
þjáðst stöðugt af kveljandi maga-
sjúkdómi og var orðinn holdalaus
og skininn með öllu. pegar eg tók
að nota Tanlac, var eg orðinn að
eins hundrað tuttugu og sjö pund
að þyngd, en nú vigta eg hundrað
sextíu og fimm, eða með öðrum
orðum hefi þyngst um þrjátíu og
átta pund. Eg hafði mist matar-
lystina að mestu og varð óglatt af
jafnvel allra léttasta mat. Ef það
kom fyrir, að eg smakkaði kjöt eða
einhverja þunga fæðu, þá ætlaði
það öldungis að gera út af við
mig. Eg þjáðist einnig af höfuð-
verk, máttleysi og annari ógleði.
Iðulega kom það fyrir, að eg varð
að gefast upp við vinnu mína, á
miðjum degi, og neyddist stundum
til að liggja í rúminu dgrunum
saman. Eg hafði verið >að reyna
hin og þessi meðul, án árangurs.
“Loksins var mér ráðlagt að
reyna Tanlac, og nmskiftanna var
ekki lengi að bíða. Matarlystin
jókst á svipstundu og höfuðverk-
urinn hvarf með öllu. Nú er eg
orðinn eins frískur aftur og þeg-
ar eg var upp á mitt bezta. Og eg I
finn aldrei framar til meltingar-1
leysis. — Eg sef vært á hverri i
nóttu oð þoli hvaða vinnu sm um I
er að ræða, og fær það mér því á- {
nægju ósegjanlegrar og gleði að
geta látið almenning vita af hin-
um dásamlega lækniskrafti sem
Tanlac hefir.”
Tanlac er selt í flöskum og
fæst í Liggett’s Drug Store, Win-
nipeg og hjá lyfsölum út um land.
Hafi þeir það ekki við hendina, þá
geta þeir þó ávalt útvegað það. —
Adv.
verður jtafnskaðlegt verka-
manni sem vinnuveitanda.
Hér þarf aðgerða við. Þetta
er starfsvið sem verkamanna-
félög-in hafa vanrækt.
Vei’kamannafélögin eru
tvent í senn; Stéttasamtök
um atvinnu og pólitísk félög.
Þetta er erlenda fyrirmynd-
in.En ey held að hæði mark-
(Niðurl. á 15. bls.)
Copenhagen
Vér ábyrgj
umst það af
vera algjörleg;
hreint, og það
bezta tóbak í
heimi.
Ljúffengt og
endingar gott.
af því það e?
búið til úr safa
miklu en mildu
tóbakslaufi
MUNNTOBAK
FULLFERMI AF ÁNŒGJU
iiiniiiiimiimniLt
ROSEDALE KOL
óviðjafnanleg að endingu og gæðum. Spyrjið nágraxma
yðar, sem hafa notað þau. Ávalt fyrir liggjandi
birðir af Harðkolum og Við
Thos. Jacksnn & Sons
Skrifstofa, 370 Colony St. Símar: Sher. 62-63-64
ForÖabúr, Yard, í vesturbænum:
WALL STREET og ELLICE AVENUE
Talsími: Sher. 71-
ÞJÓÐRÆKNISFÉLAG ÍSLENDINGA 1 VESTURHEIMI
P.O. Box 923, Winnipeg, Manitoba.
í stjórnamefnd íélagsins eru: séra Rögnvaldur Pétnrsson, for*eU,
660 Maryland str., Winnipeg; Jón J. BfldfeU, vara-formti, 2106 Pouige
ave., Wpg.; Sig. Jfil. Jóliannesson, skrifari, 957 Ingersoll str., Wp*.;
Ásg. I. Blöndahl, vara-skirlfari, Wynyard, Sask.; S. D. B. Stephanson,
fjármála-ritari. 729 Sherbrooke str., Wpg.; Stefán Einarsson. vara-
fjármálaritari. Arborg. Man.; Asm. P. Jóhannsson, gjaldkeri, 796
Victor str., Wpg. ; Séra Albert Kristjfinsson, vara-gjaldkeri., Ivundar,
Man.; o>g Sigurbjöm Sigurjónsson, skjalavörSur, 724 Beverley str.,
Winnlpeg. ,
Fastafundi heftr nefndin fjórða föstudag hvers mánaSar.