Lögberg - 15.12.1921, Síða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 15. DESEMBER 1921.
Bta *
1
* ^MWWBflflPHflMIIIIIIITItlBflWIHnMHfltlWMWDHUQinTrnniPffiHMffiBWllllItlh-
Sérstök deild í blaðinu
LniimmiiiiiiiiiiiniiuiiiuiiiiiiiiiimiiHnniiiiniiiimiiiQimuinuiiiiiiiuitnininm’-
SOLSKIN
■'limiUU!!!
Fyrir börn og unglinga
<4nn
UlllUUi’
IIIHHIl
l!lilHIUlBi!milUH!IH!!!!BI!limiB>l!l
lnilHI!l!BlllM!ll!agiailimillH!l!!a!IIIHI!IIHIll!Hn!ia!IIIBIIimil!l
IIIBÍ9
Fimm smásögur.
Böðvar M'agnússon í Dýravininum.
I. AUMINGI.
Þ’órðiur á Tjömum átti mörg hross, því þar
voru hrossahagar góðir. Stóðið gekk sjálfala í
afrétt hreppsbúa á sumrin, en á veturna hélt það
sig oftast fram á svonefndri Selmýri. Á Selmýr-
inni vom no'kkrar smátjarnir, er bærinn dró nafn
sitt af.
J?að var eitt vor um fardagana, í slagveðurs-
rigningu, að Páil, sonur Þórðr, á 13. ári, kom
(hlaupandi heim frá því að smala lambánum, með
tvö lömb í fanginu, sem voru nær dauða en lífi
af kulda, 'því í Selmýri var slæmt fyrir lambær í
rigningatíð. Þórður stóð á hlaðinu þegar Páll kom
og segir Páli litia að Jarpskjóna, sem var þrevet-
ur, hafi kastað fram á tjarnarbakka og folaldið
hafi oltið ofan í tjörnina, sé það nær dauða en lífi
og þurfi því endilega að fara fljótt og sækja það,
svo það drepist e'kki. En Þórður segir, að á sama
standi, þó folaldið drepist. Páll litli sgir, að það
sé ósköp fa'llegur hestur, jarpskjóttur með hvít
augu. “ Já, glaseygður í tilbót,” segir Þórður. í
þessu kom Þómnn kona Þórðar út á hlaðið og
frétti af folaldinu, og eftir stutt samtal var Páll
litli þotinn á stað með vinnumanni Þórðar til að
sækja folaldið, sem skalf af kulda, þegar þeir
fundu það. Vinnumaður sagði, að folaldið mundi
drepast, en Páll hélt því fram, að ef þeir flýttu
sér heim, þá væri hann viss um að mamma sín gæti
hjálpað folaldinu svo það héldi lífi.
“Blessaður litli auminginn”, sagði Þórunn
húsfreyja þgar folaldið kom heim á hlaðið, og
hún fór að hjú'kra því, *1 eg held folaldið sé bezta
reiðhestsefni ef það lifir.”
“Já, glaseygður á báðum augum og allir hóf-
arnir 'hvítir. Það versta hefir hann af báðum for-
eldrunum. Eg held að það sé bezt að vera ekkert
að stríða við folaldið,” segir Þórður.
En húsfreyja var ekki á sama máli. Hún fór
með folaldið inn í bæ og gaf því volga nýmjólk,
svo það hrestist, svo lét hún sækja hryssuna og
lét ala hana á töðu þangað til komin var svo mikil
mjól'k í hana, að hún gat sjálf fætt afkvæmi sitt.
Nafninu “Aumingi”, sem húsfreyja gaf honum
fyrsta daginn sem hann lifði, hélt hann til dauða-
dags. Undir móðurinni gekk hann, þar til hann
varð tveggja vetra.
í ýmsu var Aumingi ólíkur öðrum tryppum,
sem alast upp í stóði. Hann varð aldrei feitur á
sumrum og fór oftast einförum. Líklega hefir
atlæti mæðginanna, Þórunnar og Páls, valdið því
að hann ekki samdi sig að siðum annara tryppa.
En allir spáðu því, að viljugur myndi hann verða
og töldu hann reiðhestsefni.
Þegar Aumingi var 5 vetra, og Þórður fór að
ala hann og koma honum á bak, þá kom það í ljós,
að hann var ekki einungis viljugur, heldur það
sem kallað var “hringlandi vitlaus af fjöri”, svo
Þórður átti nóg með sitja hann. Þótti nú hús-
freyju rætast það, sem hún hafði spáð, og átti nú
Aumingi um stund góða daga hjá Þórði, því eng-
inn hestur í sýslunni, og þótt víðar væri leitað,
tók hann á spretti. En ekki gat Þórður náð hon-
um niður á gott skeið, og kom það til af því, að
f jörið var of mikið í hestinum, og eigandinn eng-
inn reiðmaður. Pórður var því aldrei vel ánægð-
ur með Aumingja, sagði að hann væri of fjörug-
ur fyrir sig og förið bæri kraftana ofurliði. Lau'k
svo þeirra viðkiftum, að Þórður seldi Aumingja
í Kaupstaðarferð í Eeykjavfk, þegar hann var 7
vetra búðarmanni einum, sem séð hafði til Aum-
ingja undir Þórði, þegar hann kom niður í bæinn
dálítið liýr. Fyrst var Þórður dálítið tregur að
selja klárinn, ekki sarnt af því að honum þætti
sérlega vænt um Aumingja því ætíð var hann
hræddur þegar hann sat á 'honum, heldur vegna
j>ess, að hann var hræddur við að konan eða son-
ur sinn mundi segja eitthvað óþægilegt út af söl-
unni, þegar hann kæmi heim.
Nú var Aumingi orðinn eign annars manns.
Hann var fullur af æs'kuföri og lífið blasti á-
nægjulega við honum
Eigandinn nýi var samvizkusamur maður, en
hann kunni ekki að fara með hesta, og því síður
að hafa vit fyrir fjörhesti, svo þegar Aumingi var
búinn að vera í Reykjavík yfir sumarið, var hann
skinhoraður um haustið.
Honum var riðið á hverjum sunnudegi, og þó
diagleiðir væru ekki langar, þá var það nóg, því
aldrei linaði hann á sprettinum, þangað sem ferð-
inni var heitið, og auk þess var nú harðara undir
fæti en hann hafði vanist á Selmýrum. Næsta
vetur var hann alinn og látinn standa á hörðu
fjalagólfi. Sumarið eftir fékk hann viðlíka
spretti og árið áður, en nú kom það fram, að
framfætumir fóru að bila, jjótt samur væri vilj-
inn. Lauk þessu svo, að eigamdinn seldi Aum-
ingja á Porra 9 vetra gamlan, þá lítið haltan, en ó-
viðráðanlegan af fjöi. Maðurinn sem keypti hann,
hét Jón,og var lansamaður. Hann var góður
drengur, sem kostaði töluverðu upp á fóður Atrni-
ingja og þótti vænt um hann, þó hann réði ekki
við hanm, og ætíð vora Jón og Aumingi á harða
spretti, hvar sem þeir sáust á ferð, en Jón var
léttur, svo Aumingi virtist þola þetta, en það sem
verra var, var það, að honum hætti við >ví eins
og fleirum, sem eiga góða hesta, að lána hann öðr-
um, og þar af sumum svo þungum mönnum að
þreidítill hestur var ekki fær um að hlaupa með
þá á löngum spretti, svo þetta reið Aumingia að
fullu.
^ Jón átti Aumingja hálft annað ár. Bróðir
Jóms kom þá frá Amerí'ku. Hann var 200 pd. að
þyngd, og lánaði hestinn um vorið í aur og ófærð.
Annan hest hafði hann með, en hann varð fljótt
latur í ófærðinni, svo 'þess vegna lenti mest strit-
ið á Aumingja þar sem verst var, því hann fór
yfir það alt með fjörinu, og eins og 'hann væri á
fjalagólfi, en þessi ferð eyðilagði hann. Ekki var
þetta samt síðasti spretturinn, sem hann fór þetta
vor, því nií afréð Jón að fara með bróður sínum
til Ameríku og þurfti hann víða að fara til að
kveðja kunnmgja og ættingja sína og ætíð var
Aumingi í þeim fehðum, því öðrum hesti hafði
Jón ekki ánægju af að ríða. Margir urðu nú til
að fala liestinn af Jóni um vorið, en enginn gat
fengið harm fyr en bann væri alfarinn af landi
burt, sem átti að verða um Jónsmessu frá Reykja-
vík. En þegar til átti að taka, gengu allir frá
sínum fyrri boðum þegar þeir sáu Aumingja, sem
í engan fótinn gat stigið, grindhoraður og með
mæðusvip. vSá eini af þeim sem suður fór, til þess
að taka á móti honum og áður hafði boðið 180
krónur, vildi nú ekki kaupa hann dýrara en 100
krónur, í þeirri von, að hann fitnaði og heilsan
batnaði. Þegar vinur Jóns, sem þar var stadd-
ur, frétti þetta, biður hann Jón að selja sér hest-
inn fvrir sama verð og aðrir bjóði, og gerði Jón
það. Hinn nýi eigandi fór nú með Aumingja heim
til sín og bjóst við, að geta látið raunasögu hans
enda 'hjá sér, því hann hélt mikið upp á góða reið-
hesta. Bn þetta fór á annan veg. Bóndi sá, sem
eignaðist Aumingja, var dýravinur og fór vel með
hestinn. Eftir tvö ár lagðist hann hættulega
sjúkur og bjóst við dauða sínum. Bað hann þá
konu sína að sjá svo oim, að Atumingi væri drep-
inn næsta haust, því þegar hann hefði keypt hann
liefði hann gert það af því, að hanrn hefði ekki get-
að séð hestinn flækjast lengur manna á milli og
verða ónýtur löngu fyrir tímann. Hann sagðist
halda, að það væri eitt af því fáá, sem hann hefði
igert vel, og því vildi hann að það góðverk yrði
e'kki gert ónýtt. Reyndar hefði hann fengið fulla
’borgun fyrir það, því aiisstaðar hefði Aumingi
verið sér til ununar, í haganum, við stallinn og á
sprettunum sínum.
Bóndi dó, en Aumingi var seldur bónda á næsta
bæ, með því skilyrði að hesturinn yrði drepinn
næsta haust. En að áliðnu sumri léði bóndi kaupa-
konu sinni hestinn til Reykjavíkur. Á leiðinni
lenti hún í kvenfólkshópi, sem reið mjög hart, og
var lítið stanzað. Þegar ferðin var á enda í
Reykjavík um kvöldið, riðaði Aumingi og skalf,
og að morgni lá hann dauður.
Betra hefði Aumingja verið að deyja í tjörn-
inni strax, þegar hann fæddist. Svona fór þessi
góði hestur löngu fyrir tímann af illri meðferð og
svona fara margir gæðingarnir. Margir eru
]>eir, sem vilja eiga þá, en fáir kunna með þá að
fara.
-------o-----
MAURAR
heyja grimman bardaga um “mjólkurkýr”
Oss hættir við að gefa lítinn gaurn að því,
sem virðist “smátt”, og lítilfjörlegt í ríki nátt-
úrunnar. Það er þó í raun og veru eins merki-
legt og það sem “stórt” er. Pað fer ekki mik-
ið fyrir maurnum, en engu að síður er það þó
mjög merkilegt skorkvikindi. Af maurum eru
til margar tegundir einkum í heitari löndunum,
þar sem mest er af þeim, og flestir hafa heyrt
ýmsar sögur af þeim, sem lýsa hyggindum og
starfsemi þessa litla dýrs. Salómon konungur
segir: “Þú letingi! farðu til maursins og nem
hyggindi af honum,” og hafa menn þannig frá
hinum olztu tímum tekið eftir þessum eiginleik
hjá maurnum.
Gul maurategund nokkur hafði talsverðan
hóp af blaðlús, sem maurarnir notuðu sem
“mjólkurkýr. Þeir kreistu lýsnar, sem við það
gáfu af sér vökva, isem maurarnir hirtu og þótti
mikið í varið. Þeir vöktuðu lýsnar, svo þær
komust eigi burt, og voru þær þannig einskonar
“húsdýr” hjá maurunum.
Þetta vissi önnur maurategund, 'sem þar var
nálægt. Þeir maurar voru svartir að lit og
miklu smærri vexti en þeir gulu. þeir öfunduðu
gulu maurana af því, að hafa alla þessa “mjólk”,
sem þeir gátu ekki náð í, því að “kýraar” voru í
svo góðri gæslu hjá þeim gulu. iSvörtu maur-
arair réðu því af að fara með hemað á hendur
þeim gulu. Þeir röðuðu sér í stórar fylkingar
og sendu njósnara á undan sér. Hinir gulu
höfðu einnig haft njósnara úti og fengu brátt
vitneskju um, að ófriður væri fyrir höndum.
Þeir brugðu því við og kölluðu saman lið sitt, og
fylktu því í mesta snatri og isendu léttasta liðið
af stað, til þess að reyna að tefja fyrir þeim
svörtu, meðan þeir væru að safna meira liði.
Svörtu raaurarnir ifærðust alt af nær, og loks sigu
fylkingarnar saman og laust þá í harða orustu.
Áhlaupið var hið grimmasta, og var ekki að tala
um nein grið. Gulu mauramir, sem voru stærri,
tóku svörtu maurana og bitu þá í sundur í miðju,
en 'þeir svörtu vora þréfalt fleiri, og það var það,
sem hjálpaði þeim. Þeir réðust tveir á einn
gulan maur, hélt annar honum- föstum, með því
að bíta í fæturaar á honum, meðan hinn skreið
upp á bakið á honum og beit hann til bana. pegar
bardaginn hafði staðið um hríð, voru allir gulu
maurarnir drepnir, en af þeim svörtu var tæpur
þriðjungur á lífi. Þeir tóku svo “kýrnar” og
ráku þær heim til sín og höfðu þær síðan fyrir
“mjólkurkýr”, á alveg sama hátt og hinir gulu
frændur þeirra höfðu haft, meðan þeir voru á
lífi. Jakob Gunnlögsson
•—Dýravinurinn.
T rumbuslagarinn.
Einu sinni sem oftar var Napoleon í stríði
og hafði honum veitt miður og vildi láta menn
sína draga sig til baka, svo hann ávarpar ung-
lingsmann eða dreng, sem var trumbuslagari í
liði hans oig mælti:
“Gefðu þeim til kynna, að þeir eigi að hopa
undan. ’ ’
“Herra,” mælti drengurinn, það lag 'hefi eg
aldrei lært að slá á trumbuna mína, “en eg ekal
slá annað, sem er svo máttugt að jafnvel þeir
dauðu rísi upp og berjist.”
Drengurinn fékk leyfi til að slá það lag á
trumbuna og nýtt líf færðist í hermennina særðu
og dauðþreyttu, svo að ekkert stóðst við þeim og
þeir rá'ku óvinina af höndum sér og unnu frægan
sigur. Láf allra drenigja og allra manna er stríð.
og sá sem lærir að líta hugdjörtfum og vonbjörtum
augum á lífið, 'hann er sá sem sigur vinnur á öll-
um mótköstum og kemst áfram.
Þegar eitthvert verk liggur fyrir hendi, ein-
hver skylda býður; þá eiga unglingar að hugsa um
trumbusveininn hans Napo'leons, sem ekki kunni
að hörfa til baka.
pegar sáttasemjarann mikla ber að garði, þá
er það aldrei góðvildin sem vér höfum sýnt, er
vér sjáum eftir, heldur napuryrðin og harð-
neskjan. — George Elliot.
Franfkvæmdiraar færa ekki alt af með sér
ánægju, en án þeirra er hún engin tiL — Disraeli.
Kærleíkur.
1 þjónustu annara getum vér ekkert tekið með
oss, sem er dýrmætara en kærleiknrinn, því hann
er undursamlegur förunautur og tkennari. Fjöl-
hæfni og lífsreynsla eru lítilsvirði án hans og
iðjusemi og fórafærsla, geta aldrei fylt skarð
hans. Það gefur hugrekki og sárábót, þrótt og
sókndirfsku, að vita, að einhver elskar mann, og
lætur sér ant um framgang mála þeirra, eða verka
sem maður hefir á hendi.
Vísdóms molar.
Eins og vér leggjum grundvöllinn í dag, svo
verður bygt á morgun.
Iðjuleysi er seinfara, og fátæktin er fljót að
ná því.
Ráðstu aldrei til uppgöngu á fjallið fvr en
þú kemur að því, þá verður það kanske ekki eins
hræðilegt.
Ekkert land verður voldugt fyrir fermílutal
það, sem það geymir, heldur af atgjörfi fólksins
sem í því býr. *
Enginn maður skyldi blygðast sín fvrir að
kannast við, að hann hafi á röngu að standa, því
það meinar að sjóndeildarhringur hans er stærri
í dag, en hann var í gær.
Eftir því sem maður hugsar meira um sjálf-
an sig, ef menn hugsa slíkt, því ljúfmannlegri
verða menn. Sjálfsþótti ber vott um skilnings-
skort.
Til gamans.
iStúlka ein efnileg, réðst hjá hefðarfrú einni,
sem einkaritari hennar. Hún var ekki búin að
vera lengi í stöðu sinni þegar hún komst að raun
um að samkomulagið á milli frúarinnar og manns
hennar var ékki uppá það bezta, og svo var langt
frá því, að þau rifust á hverjum einasta degi.
Svo hún 'sagði upp >stöðu sinni. Frúin spurði
því hún væri að fara, hvort hún vildi ekki hafa
ritarastöðu á hendi.
Stúlkan svaraði: “Þið þurfið ekki á ritaÆ
að halda á þessu heimili, það sem þið þurfið er
sáttasemjari.”
Skólakennari einn, sem hafði lokið við að
segja nemendum sínum frá þegar Columbus fann
Ameríku, bætti við: “Og alt þetta skeði fyrir
meira en fjögur hundruð árum.”
Eftir ofurlitla stund leit lítill gáfulegur dreng'-
ur upp með undrunar svip á andlitinu, rétti upp
liendina og mælti: “En það minni, sem þér hljót
ið að hafa.”
“Hvað gengur að þér Haraldur, þú ert svo
áhyggjufullur?”
“Þrældómur — ekkert annað en þrældómur
frá morgni til kvölds!”
“Hvað ertu búinn að þræla lengi?”
“Eg byrja á morgun.”
Ekkill nakkur kysti fallega unga stúlku,
einmitt við jarðarför konu einnar. Vinir hans
álösuðu honum fyrir þessa breytni, við þvílíkt
tækifæri, en hann sagði: “Æ, eg er svo örvinglað-
ur, að eg veit ekki hvað eg geri.”
Tignarleg skepna
Hin velþekta myndastofa
Martel s Photo Studio
264 PORTAGE AVE.
Winnipeg, : : Manitoka
PHONE A 7986 Næst við Chocolate Shop
DR.B J.BRANDSON 701 tilndaay Bulldln* Phone A 7067 Office tímar: 2—3 Thos. H. Johnson og Hjalmar A. Bcrgman Islcnzldr lögfræðtngar
Helmlli: 776 Viotor St. Phone: A 7122 Wlnnipeg, Man. Skrifstofa Room 811 McArthur Bulldisg. Portage Ave. P. O. Box 1656 Phones: A 6849 og 6840

|r~- ■ . .. —■ Dr. O. BJORNSON 701 Ldndsay Building Office Phone: 7067 Offfice itlmar: 2—3 Heimili: 764 Victor St. Telephone: A 7686 Winnipeg, Man. W. J. UNDAIj & oo. W. J. Lindal. J. H. Lindal B. Stefánsson. I.ögfrirðinKar 1207 Union Trust Bldg. Wlnnipeg P4 er einnig að finna 4 eftirfylgj- andi timum og stöðum: Lundar — á hverjum miövikudegl Riverton—Fyrsta og þriðja |>rlðjudag hvers mfinaðar Gii tli—Fyrsta og þriöja mið- vikudag hvers m&naðar
DR. B. H. OLSON 701 Lindsay Bldg. Office: A 7067. Viðtalfltími: 11—12 ojr 4.—6.80 10 Thelma Apts., Home Street. Phone: Sheb. 5839. WXNNIPBO, MAN.
Arni Anderson, isl. lögmaCur f félagi við E. P. Garland Skrifstofa: 801 Electric Rall- way Chambers. Telephone A 2197
Dr. J. 0. FOSS, íslenzkur læknir Cavalier, N.-Dak.

ARNI G. EGGERTSSON, LLA íslenzkur lögfræCingur. Hefir rétt til að flytja mál bæði í Manitaba og Saskatohewan. Skrifstofa: Wynyard, Sask.

Dr- J. Stefánsson 401 Boyd Buildine COR. PORTiyCE ATE. & IDMOJiTOfi ST. Stund.r eingongu augna. eyi na. nef og kverka sjúWdóma. — Er að hitta frá kl. 10- 12 f. h. eg 2 5 e. h,— Talalmi: A 3621. Heimill: 627 MicMillan Ave. Tais. P 2691

Phone: Garry 2616 JenkinsShoeCo. 689 Notre Dame Avenue

Dr. M. 6. Halldorson 401 Boyd Bnildlnfl Cor. Portag. Ave. og Bdmonton fltundar eérstaklaga b.rklaaykl og aSra lungnasjúkdðma. Br a8 flnna 4 ekrtfstofunnl kl. 11— 12 tm. og kl. 2—4 c.xxl Skrlf- stofu tals. A 3521. Heimill 46 Alloway Ave. Talalml: Sher- brook 2169

Vér leggjum sérstaka fiherzlu 6 zð selja meðöl eftlr forskrlftum ltekna. Hin beztu lyf, sem hægt er að ffi, eru notuð eingöngu. fegar þér komlð með forskriftlna tll vor, megið þér vera viss um f& rétt það sem læknir- inn tekur tH. OOKCLEUGH & CO Notre Dame Ave. og Sherbrooke 8t. Phones N 7669—7650 Gifting&lyfisbréf seld

DR. K. J. AUSTMANN 810 Sterling Bank Bldg. Cor. Portage og Smith. Phone A 2737 Viðtalstími 4—6 og 7—9 e.h. Heiniili að 469 Simcoe St. Phone Sh. 2758

A. S. Bardal 843 Sherbrookc St. Selur líkkistui og annast um útfarír. Allur útbúnaður #á bezti. Ennfrem- ur selur hann alekonar minnisvarða og legsteina. Skrifst. talsfmi N 6o08 HeimUis talsími N 6607

J. G. SNÆDAL, TANNLŒKNIR 614 Somerset Block Cor. Portage Ave. eg Donald Street Talsími:. A 8889

J. Johnson & Co. Klacðskurðarmaður fyrlr Konur og Karla MargTa fi.ra reynsla 482*4 Ma.in Street Rialto Block Tel. A 8484 WTNNIPEG Vér geymuir. reiðhjúl yfir vet- urinn og gerum þau eins og ný, ef þess er úskað. Allar tegund- ir af skautum búnar til aam- kvæmt pöntun. Áreiðanlegt verfc. Lipur afgreiðsla. EMPIRE CYCLE, CO. 641Notre Dame Ave.

JOSEPH TAYLOR LÖGTAKSMAÐOh HeimUis-Tals.: St. John 184* Sk rifHtof u-Tals.: Main 7978 Tekur lögtakl bæfli húsaleiguskuldts. veðskuldlr, vlxlaskuldlr. Afgreiðlr aM sem að lögum lýtur Skrifstofa. 955 Miun Btrwt
Giftinga og 1 1 s Jarðarfara- °l°m með litlum fyrirvara Birch blómsali 616 Portage Ave. Tals. 720 ST JOHN 2 RiNG 3
ROBINSON’S BLOMA-DEILD Ný blóm koma inn dagiega. Gift- ingar og hátíðablóm sértaklega. Útfararblóm búin meC stuttum fyrirvara. Alls konar blóm og írr á visaum tima. —íslenzka töluC 1 búðinni.

Sunnud. tals. A6286
Sími: A4163 Isl. Myndastofa WALTER’S PHOTO STUDIO Kristin Bjarnason eipandi Næst við Lyceum leikhúsiC 290 Portage Ave. Winnipejr

J. J. Swanson & Co. Verzla meö taateignir. S)á ut— leigu á húaum. Annsst lán n_ elásábyrgðir o. fl. 80« Parts Bulblhig Pbouea A 6349—A 8319