Lögberg - 16.02.1922, Blaðsíða 2

Bls. 2
ía >(í MRRG, PIMTUDAGINN
16. FEBRUAR 1922.
“Fruit-a-tives
björguðu lífi hennar
PETTA AVAXTALYF VEITIR A-
VALT HEILSUBÓT.
917 Dorion Street, Montreal.
“Eg þjáðist alt af af Dyspepsia.
Hafði þjáðst árum saman og ekk-
^ert meðal gerði mér vitund gott.
Las svo um “Fruit-a-tives”, hve
vel þær reyndust við magasjúk-
dómum og meltingarleysi, svo eg
ákvað að reyna þær. — Eftir að j
,hafa lokið úr nokkrum öskjum, og
var heilsa mín komin í ágætt lag.
Eg rita þetta því til þess að kunn-
gera, að eg á líí mitt að launa
“Fruit-a-tives.”
Mlle. Antoniette Boucher,
vel byggilegt og auðsjáanlega að
byggjasit. Eldri bygðirnar eru
blómlegar og fagrar og þorp og
bæir að jafnaði mjög lagleg að
útliti. —-
Santa Clara dalurinn suðaust-
ur af San Francisco, er sérstak-
lega falleg‘bygð. J>ar er bærinn
San Jose, sem eg nefndi áður, með
um 150 þúsund íbúa; var mér
50 cent hyllcið, 6 fyrir $2.50 og
reynsluskerfur 25c Fæst hjá öll-
sagt; þar er svo mikið af allslags
aldinarækt, að maður skilur varla
hvernig alt það selst; allir hljóta
að hafa tekið eftir nafninu “Santa
I Clara” á sveskjukössum, smáum
stórum. pær vaxa þar eins
auðveldlega eins og sow þistill í
Norður Dakota. Land er þar í
mjög háu verði og ekki á allra
færi að éignast, rfnda nóg af ó-
dýrara landi í California fyrir þá,
sem girnast að kaupa þar land.
Um San Frnacisco er þýðingar-
laust fyrir mig að orðlengja;
um lyfsölum, eða beint frá Fruit-: flestir hafa góða hugmynd um
a-tives, LtjJ., Ottawa. þann bæ, svo eg treysti mér varla
til að bæta neinni upplýsingu
við. Mér sjálfum finst ávalt,
' þegar eg er í þvílíkum bæ, að eg
geti sett mig inn í ástand Eski-
móans, sem átti að baða í Boston,
en sem dó í baðkerinu. Eg fæ æf-
Heiðraði ritstjóri Lögbergs. inlega ónota hroll
í mig að vera
Eg er að fá mörg ibréf frá kunn-j - þeirTÍ maðka ega manna veitu>
ingjum mínum austur frá, sem eg hvort sem á að kalla >að( >ví eftir
er þeim mjög þakklátur fyrir. j alt eru menn möðkum 10cir með
margt. Við reyndum þó að gjöra
Frá Caiifornia.
Los Angelos, 5. febr. 1922.
Flestir munu vera svo sinnaðir,1
að þeir verði mjög fegnir að fá að
heyra úr átthögum sínum, þegar
þeir eru isjálfir vegviltir og ráf-
andi á meðal ókunnugra manna í
ókunnugu plássi, þó að ekki gangi
neitt verulegt að þeim; og vissu-
lega er eg einn af þeim.
Mörg þessara bréfa gefa til
kynna, að það sem Lögberg hefir
okkur þá þrjá daga, isem við
dvöldum þar, að sem mestum not-
um til fróðleiks og skemtunar, og
við höfum gilda ástæðu til að á-
líta, að það tækist vel. Við skoð-
uðum margt merkilegt og nutum
velvildar margra sem við þektum
þar. peirra á meðal er Oddrún,
fyrri kona J. A. Sigurðssonar, og
flutt frá mér, sé vel meðtekið, og j Haraldur sonur þeirra, einnig
mælast til framhalds. Eg ætla^ Freeman Kristjánsson; þessi voru
því enn þá að biðja þig að ljá fá-
einum línum rúm, þó eg viti, að
hér er um talsverða eigingirni að
ræða, og þó eg viti, að eg hefi
ekki það mál að skrifa um, sem
almenning varðar.
pað isíðasita sem eg gat um áð-
ur, var vera okkar hjá Sveini bróð-
ur mínum um jólin. Á nýársdag
var auto Sveins tilbúið að fara á
stað til San Francisco eftir “con-
crete” vegi, sem er um 260 mílur
vegar, en rigninga og kalsatíð
hafði verið á síðan um miðjan
desember, svo við sjálft lá, að
hætt yrði við þá ráðagjörð. En
með því að n/ýárið rann upp þurt
og hlýtt var í veðri, þá var fyrst
sezt að “turkey” miðdegismat og
síðan lagt af stað kl. 2 e. h., og í
ferðinni voru: Sveinn og Krist-
öll um eitt skeið nábúar mínir að
Akra, N.D., og tóku mér nú eins
og bróður. Oddrún er að eldast,
eins og eg; Haraldur er ljómandi
piltur, stiltur, siðprúður og geð-
feldur; Freeman er í blóma lífs
síns, starfrækir stóra húsgagna-
búð upp á eigin reikning, og tók
á móti okkur eins og sannur vin-
ur, og sendum við þeim öllum
þakkir fyrir alúðina við okkur.
Líka nutum við velvildar þeirra
bræðra, Gunnars og Sigurðar
Goodmundssona; þeir voru með
okkur part af tímanum og skemtu
okkur og skröfuðu okkur til mik-
illar ánægju; en um fram alt vil
eg biðja Sigurð að gjöra það fyrir
mig, að hætta að mæla með Debs
fyrir forseta Bandaríkjanna; það
særir mig að vita, að eins geð-
feldur1 og góður drengur skuli
svo
sem er um 50 mílur vegar, var
komin hellirigning og kalsi. Við
björg kona hans, Egill tengdason-
ur minn og eg. j ha^a svo ramskakka hugmynd
Áður en við komum til Fresno,! um jafn mSkilvæírt málefoi-
Við fórum sömu leið til baka;
vorum rétt um eina viku í þessari
vorum ýmist að tala um snúa til ^er^> hreptum talsvert af regn-
baka, en héldum þó áfram í gegn j skúrum og kalsa veðri, svo að oft
var hrollur í okkur, en ekki þó
svo að við li^um mikið; en sáum,
margt, heyrðum margt, en vorum
fegin að komast til baka. pökk af
hjarta til Sveins fyrir keyrsluna.
Ekki var það fyr en 22. janúar,
að við hjónin fórum frá Sveini og
konu hans hingað til Los Angel-
es, þar sem Jennie dóttir okkar
er og stundar hjúkrunarkonu
störf. pað drógst, að hún gæti
fengið ákjósanlegt húsnæði fyrir
sig sjálfa og okkur, en hér erum
við nú og höfum verið nærri tvær
vikur. Við höfum hér neðra gólf
í familíuhúsi, sem dönsk ekkja á,
og höfum við not af öllu í þeim
parti hússins; þetta er afbragðs
húsnæði, en kostar líka helst til
mikið, ekki ríkara fólk en við er-
um, nefnil. $55 á mánuði. — Eg
vildi að Hermann frændi væri nú
hér líka, til að tala við “dönsku
mömmu”, sem býr uppi á loftinu
uppi yfir okkur; hann sem'“kann
svo vel dönskuna,’” eins og reynd-
ist í landaskoðunarferðinni um
árið. Eg er viss um, að hann
man það enn.
Los- Angeles er mér enn ráð
gáta. Eg hefi aldrei séð bæ, sem
um Fresno, Madera og til Merce-
dals, rúmar 100 mílur; þar gistum
við á gestgjafahúsi og héldum
svo áfram næsta dag í gegn um
Turlock, Modesto, Mauteca, Tracy,
Livermore og til San Jose, um 50
mílur suðaustur af San’ Francis-
co., og næsta dag komum við
þángað laust fyrir hádegi...
Leið sú, er við fórum, liggur í
norðvestur eftir St. Joquims daln-
um fyrstu 160 mílurnar, eftir það
í suðvestur, gegn um norðurend-
ann á Strandarfjöllunum um 60'
mílur, og síðast í norðvestur með
fram San Francisco firðinum að
sunnan um 50 mílur.
Bæirnir, sem eg hefi nefnt, eru
þeir stærstu á þessari leið, eins
stórir eða stærri en Grand Forks
í North Dakota. Margir smærri
bæir eru á þeirri leið, sem eg
hirði ekki að geta um.
Margt var að sjá á þessari leið,
en ekkert þó, sem vert er að eyða
mörgum orðum um. Bygðin er
nokkuð sundur slitin, með ó-
bygðum spildum á milli, þar sem
nóg pláss er auðsjáanlega fyrir
margar þúsundir fólks. Landið
er talsvert misjafht að útliti.en alt
Beztw Tvíbökur
Gengið frá Joeim í
Tunnum - - - - 50-60 pund
Pappkössum - - - - 18-20 pund
Smápökkum - 12 únzur
Biðjið Kaupmanninn yðar um þær
SKRIFIÐ EÐA SÍMRITIÐ
Quality Cake Limited
666 Arlington St. - Winnipeg
er neitt i líkingu við hanif, en eg
er varla fær um að útskýra hvers
vegna mér finst hann svo frá-
brugðinn öðrum stórborgum, sem
eg hefi séð; en mér finst hann
þó vera það.
Bankamaður í Exeter, sem vissi
að eg ætlaði til Los Angeles, sagði
mér sögu, sem mér fanst þá ekki
mikið til um, en sem eg er nú far-
inn að halda, að eitthvað sé hæft
í. Tveir menn höfðu þekst lengi
hér í California; svo dó annar, og
nokkru síðar hinn. pegar sá, er
síðar dó, kom til himnaríkis, sá
hann þennan fornvin sinn þar með
járn á höndum og fótum. Hann
spyr sankti Pétur því- svona sé
farið með manninn, sem hann
þekti að allri dánumensku í lif-
ajidíT lífi. Pétur svarar honum,
að enginn efi sé á því, og þess
vegna sé hann nú staddur í
himnaríki, en að hann hafi komið
þangað frá Los Angeles og að
ekki sé hægt að halda honum frá
að fara til baka, nema hafa hann
í járnum.
Eg ber enga ábyrgð á sannleiks-
gildi sögunnar; méi; var sögð hún
og eg læt aðra ráða hvað þeif
halda; en án spaugs er Los Ang-
eles mjög viðfeldinn bær, en sem
sagt, eg ætla ekki að þessu sinni
að reyna til að útskýra, því mér
finst hann viðfeldnari en aðrir
stórbæir, sem eg hefi séð. Eg er
vís'að gjöra tilraun til þess síðar.
Eftir að rigningarnar í desem-
ber og fyrri part janúar mink-
uðu, fóru að koma mjög kaldar
nætur, svo kaldar, að frost varð
sumar þeirra eins mikið og 12
gráður; einkum voru næturnar á
milli 18. og 22. jan allar mjög
kaldar. Skemdust þá af frosti
ógrynni af oranges og lemmons,
sem enn voru á trjánum, og er
talið, að sá skaði sé upp á hundr-
uð miljóna dala. Yfirleitt er
þietta talinn sá kaldasti vetur,
sem komið hefir hér í 25—30 ár
síðastliðin; og eg hefði varla trú-
að, að það yrði nokkurn tíma eins
ónotalega kalt hér eins og orðið
hefir sumar nætpr í vetur; oft-
ast hefir auðvitað verið mjög
notalegt veður að deginum og nú
næstliðnar meir en tvær viku^
hefir ekki orðið frosts vart hér í
Los Angeles, hvað sem kann að
vera fyrir austan fjöll.
Eg læt svo hér staðar nema um
þetta efni í bráð; eg hefi hvort
sem er fátt meira að segja. Eg
veit að menn taka eftir hvað lít-
ið eg læt í ljós um álit mitt á Cali-
nfornia, en mér er það vorkunn, eg
er hér ókunnugur. Eg veit að
sumum mundi geðjast lof um
Californía, en öðrum ef til vill
félli eins vel að hnútum væri
kastað með; en eg veit ekki til, að
eg sé neinum skuldugur í því efni
og ætla því síðar að segja álit mitt
í eitt skifti fyrir öll, án tillits til
þess, hvað nokkrum öðrum geðj-
ast. pað sem eg þá segi, verður
mitt álit, eins og eg lít á Cali-
fornia, en ekki að sjálfsögðu
neinn fullnaðardómur, sem öðrum
beri skylda til að trúa og haga
sér eftir..
Næst er ferinni heitið til San
Diego; þar er gamall nábúi og vin-
ur, Einar Scheving, og fleiri
kunningjar. paðan verður snúið
við í norður aftur.
Að endingu vil eg leyfa mér að
minnast með fáum orðum á ann-
að efni, sem er hin fáorða og yf-
irlætislausa grein í Lögbergi, sem
kom út 19. janúar, um starfrækslu
Union bankans í Canada árið sem
leið. Eg tel víst, að fjöldi af les-
endum Lögberg.s hafi veitt þess-
ari grein litla eða enga eftirtekt;
því eg hefi tekið eftir því, að
fjöldi af fólki álítur að stjórnmál
og fjármálarekstur komi sér alls
ekkert við, sem er þó mesta villa
og vart afsakanlegt. Engum get-
ur dulist, hvaða áhrif önnur eins
stofnun eins og Union bankinn
hefir á gjörvalt líf þjóðar þeirr-
ar, sem stofnunin vinnur fyrir,
og þegar um margar átofnanir af
sömu tegund er að ræða, verða á-
hrifin þeim mun stórfeldari, beint
í áttina til að tryggja fólkinu yf-
ir höfuð starfsþrek til heilla,
framfara og iblessunar á öllum
sviðum. pað eru ekki eigend-
urnir einir, sem njóta hagnað-
arins af þvílíkri stofnun, heldur
líka allir aðrir, bæði ríkir og fá-
tækir, bara að stofnanirnar séu
nógu margar og nógu öflugar til
að fullnægja allri þörf fólksinsi;
þá er hagsmunum og heill þjóð-
heildarinnar borgið; en séu þær
ekki nógu margar, þá er sízt gjör-
legt að æsa fólkið upp til að eyði-
það af þeim, sem til er, og er þó
mikið gjört að því á þessum tím-
um og er alment kallað “to aim
at destroying the nations institu-!
tions” og mjög oft varað við þeirri
villu. pannig var fólkið í North i
Dakota afvegaleitt um næstliðin
fimm ár, því var talin trú um, að
einmitt teamslagrs stofnanir í i
Bandaríkjunum, eins og. Union
bankinn í Canada, væru að ræna
og stela af almenningi. Menn,
sem enginn þékti áður, risu upp,
og gengu undir nafninu “frjáls-
lyndir” og lugu í fólkið óspart um
“auðvald” og “Wall Street klikku“
sem nauðsynlegt væri að eyði-
leggja, en sem var í raun og veru
ekkert annað en fjármálastofn-
anir þjóðarinnar í heild sinni.
peim hepnaðist að fá völdin í
Norður Dakota, og þeir réðu lög-
um og lofum um síðastl. fimm ár.
Á því tímabili voru skattar hækk-
aðir á almenningi meira en um
helming og þar að auki voru
margir aukaskattar lagðir á, >sem
aldrei hafði heyrst getið um áð-
ur, ríkið fór í skuldir fleiri mil-
jónir dala, sem íbúar /ríkisins
verða að borga með súrum sveita
í framtíðinni; fjöldi af ríkis-
bönkunum urðu gjaldþrota, því
lánstraust ríkisins og allra ein-
staklinga í því var að merra eðá
minna leyti eyðilagt; fjárhags-
.stofnanir þjóðarinnar horfðu með
undrun á hvað var að gjörast, og
kusu auðsjáanlega að bíða og sjá
endirinn á þessu North Dakota-
hneyksli. Og endirinn ér, að
enginn skapaður hlutur hefir á-
unnist fyrir hagnað almennings.
peir sem hæst voru isettir til valda
voru kallaðir heim frá völdum og
margir eru nú í felum til að um-
flýja fangelsi fyrir ill og óleyfi-
leg orð og gjörðir, og fólkið ætti
að hafa fengið dálitla lexíu í
sjálfstjórn, sem það vissi ekki um
áður.
Með ósk til allra um hagsælt ár.
S. Thorwaldson.
Utanáskrift mín er sem áður:
Exeter, Cal.
---------o--------
Sex ráðgjafar.
McKenzie King stjórnarinnar.
I.
Sir Lomer Gouin, hinn nýji
dómsmálaráðgjafi, varð þjóð-
kunnur maður þau fimtán árin,
er hann hafði á hendi stjórnar-
forystuna í Quebec. Meðan hann
sat að völdum, náði fylkið hærra
stigi fjárhagslegrar velgengni, en
nokkru sinni fyr. Sir Lomer Gou-
in, er talinn skarpvitur maður,
bráðfær í lögum, en þó umfram alt
atkvæðamikill á sviði fjármálianna.
Hann er fremur smár verti, með
stórt gáfulegt enni' og rannsak-
andi augnaráð. Mælskur þykir
hann frekar en alment gerist, en
mun þó hvorki eiga yfir að ráða
framsetningarsnild Lauriers, ne
eldingum þeim og þrumum, sem
einkenna ræður Lucien Cannon’s.
Sir Lomer Gouin er viðbrugðið
fyrir rólega yfirvegun og gætni í
sambandi við mál þau ölli, er hann
hefir haft m(eð höndum, og með-
fram að sjálfsögðu vegna þess,
mun hafa verið vandfundinn
maður, er betur væri fallinn til
að gegna hinu ábyrgðarfulla
dómsmálaráðgjafaembætti í sam-
Ibandsstjórninni. Ala sína æfi
hefir Sir Lomer Gouin fylgt
frjálslynda flllokknum að málum,
en fremur mun hann þó íhalds-
samur, einkum í sambandi við
fjármálin.
II.
Hon. W. R. Motherwell, hinn
nýji landbúnaðarráðgjafi sam-
bandsstjórnarinnar, hefir stundað
búskap frá þvtí að hann var á unga
aldri og v(egnað vel.
pegar Saskatchewan fylki var
stofnað og Hon Walter Scott tókst
á hendur myndun hins fyrsta
ráðuneytis þar, var Mr. Mother-
well gerður að landbúnaðarráð-
gjafa. Fyrir þann tíma hafði
hann unnið mjög að því, að kðma
á fót föstum samvinnufélagsskap
meðal kornræktarbænda og var í
rauninni frumkvöðull að stofnun
Saskatchewan Grain Growers fé-
laganna.
Árið 1910 hlutaðist Mr. Moth-
erwtell til um, að 1,000 bændur
úr Vesturlandinu vitjuðu á fund
Sir Wilfrid Laurier, þáverandi
forsætisráðgjafa í Ottawa, í þeim
tilgangi að skýra fyrir honum
og .stjórn hans þarfir og kröfur
vestanbændanna í sambandi við
Uandbúnaðinn.
Mr. Motherwell er fæddur í
bænum Perth, Ontario, og hlaut
þar venjulega barnaskala mentun,
en stundaði síðar nám við land-
búnaðarskóla Ontario fylkis og
útskrifaðist þaðan með ágætis
vitniííburði.
III.
Hon. Ernest Lapointe, flota og
fiskiveiða ráðgjafi Mckenzie King
stjórnarinnar, var kosinn eftir-
maður Sir Wilfred Laurier í East
Quebec kjördæminu og er talinn
nokkurs konar Demosþenes frjáls-
lynda flokksins á þingi. Ræður
hans eru þrungnar af þekkingu
og állskonar upplýsingum og geta
jafnvel verið níðfyndnar ef því
er að skifta. Annars grípur
Mr. Lapointe sjaldan til þeirra
vopna, heldur fylgir efninu með
bláköldum rökum.
Á þjóðþingi frjálslynda flokks-
ins, er haldið var í Ottawa 1919,
sagði Mr. Lapointe eftirfyjgjandi
setningu, sem orðin er landfræg:
“A Liberal is a Liberal blecause
he loves somebody or something;
a Tory is a Tory because he hates
something or somebody.”
pegar Mr. Lapointe fyrst kom á
sambandsþing, kunni hann tæpast
orð í ensku, en nú er honum sú
tunga jafntöm og feðratungan
sjálf, franskan. — Mr. Lapointe
er lögfræðingur, og hefir lagt sér*
staka stund á ríkisrétt og stjórn-
arfarssögu.
IV.
Hon. Charles Stewart, fyrrum
yfirráðgjafi í Alberta, og núver-
andi innanríkisráðgjafi Mckenzie
King stjórnarinnar, hefir stundað
landbúnað megin hluta æfinnar,
jafnframt margvíslegri og oft um-
svifamikHli hluttöku í stjórnmál-
um. Hann er fæddur á bóndabýli
skamt frá þorpinu Straba-ne í
Wentworth héraðinu í Ontario,
og dvaldi þar fram um sextán ára
aldur. paðan fluttist hann svo
með foreldrum sínum til Drury’s
3veitarinnar og starfaði þar að
búnaði í tuttugu ár, unz sléttan
vestræna seiddi til s,n huga hans
og hann flutti sig búUerlum tiil
Alberta árj,ð 1905. Nam hann
land skamt frá Killam og hefir
í rauniniíí ávalt haft þar heimili
síðan, þótt hann stöðu' sinnar
vegna, yrði að dvelja langvistum
í Edmonton, eftir að hann var
kosinn á þing og tókst. á hendur
forystu fylkisstjórnarinnar. Hið
nýja embætti Mr. Stewarts,
krefst búsetu í Ottawa, en enga
höll í heimi, telur hann jafnast á
við frumbýlings kofann í grend
við Killam. Mr. Stewart á átta
börn á lífi og kveðst hann vera
þúsund sinnum hreyknari af þeim,
en öllum hinum pólitisku mann-
virðingum, er hefðu fallið og enn
kynnu að falla í sinn hlut. Svo
persónulega vinsæll er Mr. Ste-
wart, að líks mun fádæmi um
mann, ,sem verið hefir jafnmikið
við opinber mál riðinn. Kom
það eigi kvað síst í lljós við síð-
ustu fylkiskosningar í Alberta, að
þótt stjórn hans biði ósigur fyrir
bændasamtökunum nýju, þá var
hann þrátt fyrír alt, kjörinn gagn-
sóknarlaust í kjördæmi isínu.
Hon. Dr. Beland, heilibrigðis-
málaráðgjafi og yfirumsjónar-
maður með hag hleimkominna her-
manna, varð um hríð á hvers
manns vörum fyrir atburði þá, er
fram við hann komu, meðan á
heimsófriðnum mikla stóð.
Snemma sumars 1914, var Dr.
Beland að eyða hveitbrauðsdögun-
um í Flanders, því maðurinn var
þá sem sé nýkvongaður. pegar
striðið skal/l á og pjóðverjar óðu
inn í Belgíu, bauð Dr. Beland sig
fram sem herlækni í liði sam-
herja. Rétt undir ilok orust-
unnar við Antwferp, hlaut hann
sár nokkur, var tekinn til fanga
af pjóðverjum og fluttur í her-
manna fangelsi í Berlín. par
var honum svo hallfdið í þrjú ár,
eða þar til lausn fékst í skiftum
fyrir Prince vori Buelow, er Bret-
ar höfðu haft í varðhaldi um hríð.
Jafnskjótt og Dr. Beland var tek-
inn til fanga, gekk kona hans í
þjónustu Rauða krossins, en
skömmu síðar sýktist hún og dó’
HvorkiA fékk maður hennar að
heimsækja hana, mleðan hún lá
banaleguna, né heldur að fylgja
henni til grafar.
Heim til Canada kom Dr. Beland
um vorið 1918 og flutti hann þá
fyrirlestra víðsvegar um land um
ofbeldísverk og yfirgang pjóð-
verja.
Dr. Beland gengdi póstmála-
ráðgjafa embætti í Laurier stjórn-
inni um nokkra mánuði á undan
ósigri hennar árið 1911. Hann
hefir setið á sambandsþingi í
20 ár og þótt nýtur maður í hví-
vetna.
VI.
Hon. James Murdack, verka-
mála ráðgjafi Mackenzie - King
stjórnarinnar, hefir verið fram-
úrskarandi eljumaður alla sína
tíð. Maður, sem því meiri á-
nægju hefir haft af starfi
sínu, þess örðugra sem það
var. Fæðing Mr. Murdocks kost-
aði móður hans lífið, en föður
sinn misti hann fáum árum síðar.
Kunningjar foreldranna tóku
drenginn að sér og ólst hann upp
við alilhörð bændalífs kjör, skamt
frá Chatham, Ontario. Um tví-
tugs aldur, gekk Mr. Murdock í
þjónustu C. P. R. félagsins og
vann all-lengi á vörufllutninga-
lest, sem “brakeman.” Tók hann
snemma allmikinn þátt í félags-
skap járnbrautarþjóna qg hækkaði
þar stöðugt í tigninni, unz hann
að lokum var kjörinn varaforseti
hinna canadisku járnbrautar-
þjóna sambanda, /er töldu í alt
184,000 meðHima Kunnastur
varð Mr. Murdock þó manna á
meðal eftir að hann var skipaður
í viðskiftaráðið sæla — Board of
Commerce, en sú nefnd átti að
Copenhagen
Vér ábyrgj-
umst það að
vera algjörlega
hreint, og það
bezta tóbak í
heimi.
[©■

?PENHÁÖEN
• SNUFF ’•
Ljúffengt og
endingar gott,
af því það er
búið tii úr safa
iniklu en inildu
tóbakslaufi.
MUNNTOBAK
rannsaka onsakir dýrtíðarinnar |
meðan á stríðinu stóð og reyna j
að koma upp um okurgróða hinna
ýmsu verzlunarfélaga, er frlemur j
ilt orð fór af um þær mund- i
ir. — Mr. Murdock sagði sig
brátt úr nefnd þessari, sem kunn-
ugt er og bar það opinbenlega
fram, að ýms undirróðraröfl frá
hinum “hærri stöðurn,” hefðu náð
svo sterkum tökum á .sumum
nefndarmanna, að óklleyft hefði
reynst að hrófla, nokkurstaðar
fyrir alvöru við hinum ýmsu ó-
heilindakaunum stórgróðfélag-
anna. —
pví er almení spáð, að Mr.
Murdock muni verða stórnýtur
maður í þeirri vandastöðu, sem
hann nú hefir tekist á hendur og
að val hans í stjórnina reynist
verulegt giftuspor landi og lýð.
Gleðiboðskapur
blindum.
Stórmerkileg uppgötvun til ýmsra
hluta nytsamleg.
“Hvað skal blindum bók?” —
eða “hvað á blindur við bók að
gera?” segir máltækið Reynsl-
an hefir verið þessi, að þegar mað-
ur er orðinn blindur, verður hann
að leggja bækur sínar á hilluna.
Að vísu hafa fyrir löngu verið
gerð leturspjöld með upphleyptu
letri, sem blindum hefir verið
kent að lesa, með því að þreyfa sig
fram úr ^töfunum. Á blincka-
stofnunum hafa blindir átt kost
á, með þessu móti að kynnast ýms-
um heimsfrægum ritverkum, auk
þess sem þeir þannig öðlast undir-
stöðumentun í almennum fræðum,
en þar fyrir utan hefir þessi fyrir-
hafnarmikla bókagerð komið að
litlu liði.
Nú nýlega kemur sú fregn frá
Lundúnum, að tekist hafi að gera
blindum fært að lesa venjulegar
bækur. Stafina geti þeir að
vísu ekki séð, en með hugvitsömu
ábaldi (optofon), hefir tekist að
láta þá læra að þekkja stafina
egnum heyrnina. Með því að
láta 'ljósdepla líða yfir stafina í
hverri línu, speglast ljósáhrifin
frá hverjum staf í áhaldinu, en
um leið framleiðast stutt eða löng
einkennileg hljóð fyrir hvern staf,
sem heyra má gegnum móttöku-
áhald talsíma (mikrofon). pessu
er með öðfum orðum líkt háttað
stafrofi því er loftskeytamenn og
reyndar ritsímamenn líka, læra
að lesa eftir hljóðinu, en hver
stafur táknast með mismunandi
löngum 'hljóðum og bilinu milli
þeirra. Stafrofið lærist mjög
fljótt við æfingu.
Áhaldið sem brejdiir ljósáhrif-
unum í 'hljóð, er grundvallað á
þeirri athugun (sem lengi hefir
kunn verið), að málmur sá er sel-
eninum nefnist, er með þeirri nátt-
úru, að hann leiðir rafmagn vel
í Ijósbirtu en mjög illa í myrkri.
Fyrir þetta breytist stöðugt raf-
straumur sem leiddur er gegnum
seleniumspöng í áhaldinu, þegar
skiftast á svörtu partar stafanna
og bjartari bilin milli þeirra og
innan þeirra, og má með þessu
láta strauminn gefa ákveðið hljóð
fyrir hvern staf eða hvert orð.
pannig verður það, að hinir blindu
geta hlustað stafina og heyrt hvað
4 bókinni stendur.
Eg hefi þessa frétt eftir merk-
um dönskum augnlækni, K. Linds-
gaard, sem hefir séð áhaldið og
hlustaði á blinda stúlku lesa með
hjálp þess. Segir hann frá
þessu í Hosp. Tidende (No. 33,
1921), að vísu var stúlkan sein að
lesa (10 orð á mínútu) en æfingim
var enn of lítil, svo að sum orð
töfðu mjög fyrir henni. En
Lundsgaard er bjartsýnn á, aö
hægt verði að endurbæta áhaldið
svo, að það komi mönnum fljótt að
liði án langrar æfingar.
1 sambandi við þessa uppgötvun
ér vert að geta annarar, sem einn-
ig er bygð á eiginlegleikum sel-
eniums. Hana hefir gert sænsk-
ur maður, Bergland að nafni, og
er hún í því fólgin að geta látið
lifandi myndir tala og syngja.
Áður hafði þetta verið reynt með
því að setja jafnsnemma í gang
kvikmyndavélina og fónograf. En
þetta vildi ekki hepnast. Söng-
vararnir opnuðu munninn áður
en söngurinn heyrðist og héldu
kjafti einmitt þegar þeir áttu að
láta mest til sín heyrast; alt víxl-
aðist í meðferðinni. En nú hef-
ir Bergland tekist að láta seleni-
um hjálpa til að samtökin verði
sem bezt — og er það eitthvað á
þá leið, að ljósáhrif frá myndun-
um koma fónógraffinum á .stað á
réttum stöðum.
Enn fremur er sagt frá því, að
útlit sé fyrir, að takast megi með
fulltingi seleniums, að láta vita-
ljósin segja til sín þó þau sjáist
ekki, t. d. þegar þoka er dimm.
Optofón og “Megavox” eiga að
vinna saman. “Megavox” kallar
nöfnin út í myrkrið. Væri þetta
ekki lítill hagur fyrir skipin, til að
geta áttað sig. Og gaman verð-
ur að heyra Svalbarðeyrar-týruna
segja til sín ef maður grillir hana
ekki í myrkrinu og er leiður á að
bíða þess að hún sjáist í dagsbirt-
unni, eins og henti mig í fyrra.
petta las eg i “Polebiken” ný-
lega og þótti mér alt þetta svo
merkilegt, að eg gat ekki þagað
yfir því. —Dagur
Stgr. Matthíasson.
Bonomi-stjórnin í ítalíu er far-
in frá völdum. Líklegt talið, að
Giolitti, fyrrum yfirráðgjafa,
verði falin myndun nýs ráðu-
neytis.
LOGBERG
Eina blaðið í landinu, sem
____________... i ■■■■■
ekki hefir hœkkað í verði.
Œtti það ekki að vera næg ástæða
til að afla því vinsælda og fjölga
kaupendum, fyrir utan að vera
lang stærsta ísl. blaðið sem gefið
er út vestan hafs og austan.
KOSTAR AÐEINS $2.00
Gerist kaupandi að því blaði sem
ekki aðeins flytur mestar og bezt-
ar fréttir og fróðlegar greinir held-
ur erogrýmilegt í viðskiftum.
The Columbia Press, Ltd.
útgefendur "Lögbergs”
P. O. Box 3172 WlNNIPEC TaLími: N.6327