Lögberg - 17.07.1924, Síða 2

Bls. 2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 17. JÚLí. 1924,
Ertu bergmál af öðrum?
Eftir Dr. Frank Crane.
Nýlega heyrði eg unga konu
segja, að hún ihataði Lloyd George.
Konan var tvítug að aldri. Aldrei
hafði hún Lloyd George augum
Htið, — vissi ekki annað u'm hann
er það, er hún af tilviljun hafði
einstöku sinnum -rekið sig á í
tolöðunum.
Hatursummæli ihennar voru
ekki bygð á reynslu, heldur berg-
mál af umsögn einihverra annara.
Ástríðuöfl vor, þokki og óbeit,
eru oft útí ihött. Enda er sjaldnast
auðveldara, að taka eitt fram
yfir annað, en að skapa sér sjálf-
stæðar frumlhyggjuskoðanir.
Eg hitti einu sinni mann að
máli, sem kvaðst hafa megna ó-
beit á sauðakjöti. Síðar meir sagði
hann mér, að ihann ihefði aldrei
bragðað á því. Auðvitað var mað-
urinn bergmál af öðrum, en frum-
leikann vildi hann þakka sér sjálf-
um.
Til eru þeir Bandaríkjamenn,
sem trúa því að þeir hati Englend-
inga, og hreint ekki svo fáir Cali-
forniumenn, er þykjast sannfærð
ir um að þeir hljóti að hata alla
Austurlandábúa. En ef þessir
sömu menn færu útfyrir landstein-
ana og hittu fyrir sér Englend-
inga og Japana, er engan veginn
ólíklegt, að þeir mættu þar mann-
legum verum, isem þeim þætti full-
vel íborga sig, að komast í kynni
við.
Þó þér drepið á dyr yðar eigin
hugskots er engan vegin víst að
þér finnið sjálfa yður heima. Er
ekki svo?
Völduð þér nótnaheftin ^em
liggja á píanóinu yðar af því að
yður þótti lögin aðlaðandi eða
sökum þess, að einlhver annar
sagði að þau væru falleg?
VöLduð þér hljómplöturnar lag-
anna sjálfra vegna, eða sökum
þess, að aðrir sögðu yður að þarna
væri nýjastá músíkin, er félli I
kramið? Völduð þér isjálfur bæk-
urnar yðar eða létuð þér skrílinn
velja þær? Lásuð þér síðustu
bókina yðar til uppbyggingar, eða
aðeims til þess að geta sagt frá
því að þér 'hefðuð lesið hana?
Bera húsgögnin, gólfdúkarnir,
stólarnir, lampinn, vott um yðar
eigin dómgreind, eða ihafa aðrir
ráðið mestu um valið? Hvað um
fötin? Völduð þér efnið sjálfur,
eða létuð þér klæðaskerann einan
um hifuna?
Flestir erum vér hræddir við oss
sjálfa, þorum ekkj að koma fram í
vorri eðlilegu mynd, eins og fólik
iblygðast sín fyrir að ganga
nakið. Vér höfum athugas'emda-
laust drukkið inn sköðanir annara
án þess að leggja nokkra minstu
rækt við Vorar eigin.
Hefir það ekki komið í ljós við
niðurjöfnunina á grillum yðar
og ímyndunum að flestar þeirra
voru fengnar að láni? Segjum að
þú værir Smith, mundu þá ekki
hugsjónir þínar verða Smithkend-
ar. Allir Smitihs hugsa og starfa á
þenna og þenna hátt, og þar af
leiðandi gerir þú það líka, peir,
sem heima eiga í Smithville, smitt-
ast hverjir af öðrum iog fjarlægj-
ast meir og meir í skoðumum
Brownsville-'búa. peir sem gengu á
East Side háskólann, fyllast
ihleypidómum gagnvart West Side
háskólanum. Yalestúdentar teiga
að sér áhrif þeirrar stofnunar og
mega svo helst ekki heyra Har-
vard og Princeton nefnda á nafn.
Einangrun þessi leiðir til flokka-
skiftingar, svo sem Maisonic,
Repuiblicana, Demokrata, Canc-
asians, Engil-Saxa eða Presbyter-
ana. En hvar er svo yðar einstak-
lingseðli? Hafið þér frumhugsað
fingur, brjóst og háls gulli og
gimsteinum og elta tízkuna sýknt
og heilagt. — Sjaldnast mun þó
undirstöðu hinnar sönnu ástar,
hafa verið að finna þar. Oftast
nær finna menn þó slíkar konur
að lokum, en mikla fyrirhöfn hefir
það kostað þá.
Karlmennirnir eru að líkindum
ekki mikið betri. Þeir vilja sýnast
líka. í ástamálum eru konur að
jafnaði glögsgkygnari en menn,
sjá auðveldar í gegnum mann-
falsið, en menn sjá í gegnum
hyggjuslæður kvenna. —
Allir eliska smábörn —það er
að segja sérhver eðlilega þroskuð
manneskja. Ástæðan er sú, að
börnin hylja ekki neitt. Þau birta
sálir sínar eins og þær eru, — og
Iheilbrigð mannleg sál er lýsigull
heimsins.
Andleg orka og yndisþokki geta
orðið yðar eigi-n eign, ef viljann
vantar ekki. Vér getum ekki nema
þá að litlu leyti, sótt þá fjársjóðu
til annara.
Vér vitum að það er (hlutverk
leikara, að draga fram myndir
af öðrum. En bestu leikararnir,
svo sem Henry Irving, Richard
eða Monsfield, eru þó ávalt þeir,
er mestan hafa persónuleikann og
mest sjálfstæðið.
Það er ekki stöðunnar vegna
hve ógley'manlegir Abráham Lin-
coln og George Washington, verða
oss. Held-ur stafar það af per-
sónumagni þeirra og mikilleik.
Margir menn gætu auðveldlega
orðið forsetar, en Bandaríkja-
þjóðin mundi samt aldrei eiga
nema einn Abraham Lincoln.
Fjöldi manna átti einis gott að-
stöðu og þeir P. D. Armour, Grant
Thomas Edison og Elbert Gary.
pessir menn máttu þakka það
sjálfum sér, hvað úr Iþeim varð.
Hvorki ræðupallur né einkennis-
búningar ruddu þeim veg. peim
vegnar venjulegast best 1 hinni
hörðu samkepni viðskiftalífsins
er mest reiða sig á sína eigin dóm-
greind. Hvorki meðlæti né mót-
læti kemur slíkum mönnum á kné
Þeir standa föstum fótum, eins og
klettur úr hafinu.
iSá er maðurinn rnestur er hæst
ber höfuðið þegar hættan um
kringir hann á sem flesta vegu.
Unidir slíkum kringurmstæðum,
reynir mest á staðfestu yðar og
lífsskilning. Hvert öruðleika
augnablikið, er nokkurs konar
dómsdagur, þar sem hreinleiki sál-
arinnar er prófaður. Smámennin
reyna að svala sér á því, að fá að
láni vitund af hróðri annara.
Hinir 'miklu menn neita að
skreyta sig með lánsfjöðrum. Upp-
gerð af hvaða tegund sem er,
særir hyggið fólk. pegar vér sjá-
um einfaldann dómara, setja upp
yfirskins spekingssvip, skyrahelg-
an kennimann varpa yfir sig sak-
leysisblæju, eða lítilsiglt upp-
skafnings kvendi, stæla mentaða
aðalskonu, þá þökkum vér Ihamingj
unni fyrir að komaist á brott og
raibba við þvottakonurnar á veg-
inum. þær eru þó að mlnsta kosti
einlægar og hafa um annað að
hugsa, en að sýnast.
Fúskarinn reiðir sig á aðra, —
meistarinn á sjálfan sig.
Margar tilraunir hafa verið til
þess gerðar, að skifta heimnum i
tvo flokka. Hverjir þessir flokkar
verða, er alt undir yðar eigin
skoðun komið. Guðfræðingar
skifta mannkyninu í réttláta menn
og rangláta, það er að isegja góða
menn og syndara og að slíkum til-
heyri mismunandi bústaðir hinum
megin. Þeir, sem um lítið annað
hugsa, en gildi eigna, skifta mann-
kyninu í ríka og fátæka. Þeir,
sem mest ihugsa um lærdóm, skifta
lýðnum einnig í tvær deildir, —
á skipstjóranu'm. Reki skipið á ríf
er hann síðasti maðurinn, sem fer
í björgunabbátinn.
Skipstjórinn hefir orðið að
leggja hart að sér árum saman,
áður en honum var trúað fyrir
skipi, og launin ihans eru ekki
mikið ihærri launum meðal skrif-
stofuþjóns. Nei! Eftir skipstjóra-
stöðunni sækjumst vér ekki, en
kafteinar að nafrabót vildum vér
víst gjarna vera, ef að það yrði
til þess, að einlhver lyfti fyrir oss
hattinum og liti upp til vor, sem
yfihboðara.
pað er ekki æfinlega víst, að
maðurinn sem leggur fyrir sig
pianospil þrái að verða sannur
snillingur. Nei, það gæti kostað
hann of mikla fyrirhöfn. Það sem
hann í mörgum tilfellum í raun
og veru sækist eftir, er auglýs-
ingaskrum. Sama er að segja um
marga söngkonuna, söm hugði á
frægð í óperunni. pegar til efnis-
ins kom, óx henni erfiðið í augum.
Hún var ekki altaf að leita að há-
marki listarinnar, Iheldur í stað
þess að skygnast u'm, eftir væmnu
blaðalofi.
Það er tvent óiíkt að vera mik-
ill, eða sýnast mikill.
Þegar eg var ungur tilheyrði
eg fjölda félaga. Á einum af slík-
um stöðum ihitti eg hinn ihágöf-
uga Cocklalorum. Þegar hann
hafði sett upp pípuattinn og
gullspangargleraugun, ihreif hann
fölkið að undanskildu'm mér sjálf-
um, meir en nokkur annar maður.
Eg þekti manninn,- -r- vissi að
hann var enginn annar en múrar-
inn nágranni minn. Hann var
ekki mikill, en honum var það síst
af öllu á móti skapi, að sýnast
mikill. Nolkkru fyrir veraldar-
striðið mikla, var eg staddur i
Berlín, þá er ihinar árlegu her-
æfingar stóðu yfir. Eg hafði ko'm-
ið mér fyrir á veggsvölum, ásamt
samferðafólki mínu. Mest bar á
keisaranum, skrúðklæddum, um-
kringdum sínum glæsilega líf-
verði. Keisarinn var ekki stór-
menni, en hann sýndist mikill
maður.
nokkurt einasta atriði. Hefir sál vitra menn og flón/ Dómarar og
yðar nærst á niðursuðugutli, eða
hefir hún nokkru sinn ofið sín
eigin guðvefjartjöld?
“Fáir fyrirhitta sjálfan sig, áð-
ur en iþeir deyja,” sagði Emerson.
Og þó eruð þér þó einmitt aðdáan-
legasta sköpunarverkið. Ef ein-
hver fær ást á yður, eða fellir til
yðar vinarhug, þá eruð þér sjálfur
þunga'miðjan, bvorki fötin, gim-
steinarnir né heldur hugsanir að
láni, komi þar til greina. Ef til vill
er það ein höfuðástæðan fyrir því
ihve fátt þér eigið vina, að þér
Ihafið falið yður svo varadlega, að
enginn getur fundið yður.
Allar konur þrá ást, þó yfirsést
mörgum svo hraparlega, að þær
gera alt, sem í þeirra valdi stend-
ur, til þess að útiloka það, að þær
geti orðið ástar aðnjótandi. Þær
setja á sig annarlegar hárkollur
Aldrei var þó sá maður uppi, er
unni fölsku hári. pær smyrja og
gagnsmyrja andlit sín, skreyta
Ll./r M U gerir ensa til-
B Tif fiii Ti ITI fl raun út t bláinn
S með þvt aB nota
Dr. Chase’s Ointment vitS Eczema
og öíxum húðsJúkclSmum. pa8
græBir undlr eins alt þesskonar. Ein
askja til reynslu af Dr. Chase's Olnt-
ment send frl gegn 2c írimerki, ef
nafn þessa blaBs er nefnt. 60c. askj-
an 1 öllum lyfjabúðum, eBa frá Ed-
ovmeon. M-otes & Co., Dtd., Toronto.
lögreglumenn, skoða einstakling
ana annaðhvort löghlýðna eða ó-
löghlýðna borgara, ráðvanda
menn eða svikara.
Línurnar, sem oss einkum finst
að fara ætti eftir, þá er iskilja
skal sauðina frá höfrunum eru
þær að skipa í einn flokk þeim,
sem ánægðir gera sig með sníkju-
dýrð, en í hinn þeim mönnum, er
aldrei leita að lofi og líður jafn-
vel ver, jþegar sem mest skjall-
veður er gert út af afretosverkum
þeirra.
Til hvers flokksins teljist þér?
Látið þér yður annara um, hvað
um yður er sagt, en um hreinleik
sjálfsmeðvitunadrinnar? Snýst
starf yðar og íhugsun fyrst og
fremst um peningana, iþað er að
segja hafið þér ávalt augun á
klukkunni? Metið þér kauphæðina
meira, en meðvitundina um vel
unnið starf?
Fær það yður ánægju að vera
viðurkendur ráðvandur? Er það
samt ekki margfalt ánægjulegra,
að hafa slíkt gróðursett í meðvit-
undinni?
Ruskin segir að tiltölulega fáir
menn, þrái að vera miklir. peir séu
hæstánægðir með að vera kallað-
ir mikilmenni. Fáir sækjast eftir
skipstjórastöðu á hafskipi sökum
ábyrgðarinnar, sem Ihenni er sam-
fara. Áibyrgð eigna og lífs, hvílir
Hugsum olss- Theodore Roose-
velt, ríðandi í sairaskonar búningi
og keisarinn niður eftir Pennsyl-
vania Avenue í Wahington, með
hjálm á ihöfði og sverð við hlið.—
Drengirnir muradu hafa æpt að
honum. Roosevelt þurfti ekki eln-
kennisbúnings við. Hann var
stórmenni, þótt hann sýndist ekki
miíkill.
pess mundi ekki þurfa lengi að
bíða, að veröldin skifti trm svip,
ef piltar og stúlkur hugsuðu fyrst
og fremst u'm það, að þroska per-
isónuleika sinn, í stað þess að apa
alt eftir öðrum.
Sálin opinberast í sinni feg-
urstu mynd, þegar piltur og
stúlka leggjast á hugi. pessi
undraverði eldur, er ást nefnist,
hrindir tafarlarast öllum torfærum
úr vegi. Ástin er sterkasti raun-
verusannleikur lífsiras. í henni
fnnur fólkið fyrst sig sjálft. Sorg-
in er einnig guðleg opinerun.
Hlátur og hrygð eru þau ástríðu-
öfl, er ávalt verða samferða
mannkynirau. Hver er grundvall-
arlífsskoðun yðar? Þér segið
ýmist vera Republicanar eða
Demökratar, frjálslyndir menn í
trúmálum eða íhaldssamir og þar
fram eftir götunum. En er yður í
raun og veru ljóst, hvar þér
standið, hvort þér hafið myndað
yður sjálfstæðar skoðanir, eða
þér látið yður nægja með skoðan-
ir og lífsskilning feðra yðar?
Fólk þarf ekki að leita langt
yfir skamt eftir sannleikanum
Sannleikurinn steradur í nánu
sambandi við hvern og einn. Hann
er eða að minsta kosti ætti að vera
hluti af yðar eigin lífi.. pér lifið
ekki langa æfi til enda, á sann-
leika annara manna, þér verðið
að leita og finna yðar eigin sann-
leika. Að elska sannleikann, er
sama og að finna hann.
Fru'matriði uppeldiisfræðinnar
ætti að vera það, að vekja börnin
til sjálfistrausts í stað þess að
venja þau við að reiða sig einatt
á aðra.
Miljónamæringurinn er ekki á-
valt hamingjiusamur, þótt stund-
um finni hann ef til vill ihug-
6völun í því, að aðrir öfunda hann
af auðlegðinni.
Frúin, sem gefið hefir sig sam-
kvæmislífinu á vald er heldur ekki
altaf ihamingjusöm.. En iáns-
fjaðrirnar veita ihenni þó nokkra
hugfró, með því að hún veit, að
einlhverjir öfunda ihana af þel'm.
Síngirni á ekkert skylt við
sjálfsvirðing. Fjöldi manna þekk-
ir enga aðra tegund spegla, en
spéspegilinn og lifir þannig æfina
út, án þess nokkurn tíma að sjá
sjálfan sig í hinu rétta ljósi.
Menn halda isig vera mikla, af þvl
þeir þekkja ekki sjálfa sig.
Falski hamurinn er aldrei end-
ingargóður.
Byrjið æfina með því að búa
yður undir dáðríkt manndómslíf.
Lifið sem menn, — deyjið eiras og
menn!
Strí ðsblindni.
Eftir E. Hjálmar Björnson.
“Um sálir sigurdrembnar
eg syng—um sterkan her;
en vilt þú syngja um svipamergð
—um sveit. sem glötuð er ?”
Harry Kemp.
Vér, sem heyrum til þeirri kyn-
slóð, sem enn þá er ekki röknuö úr
rotinu eftir skelfingar þess ægileg-
asta stríðs, sem veröldin hefir þekt
—vér hljótum að líta vantrausts-
augum á allar þær hreyfingar, sem
miSa að undirbúningi og viðhaldi
stríða.
Langt er síðan hugsandi menn
vöknuðu til meðvitundar um. gagns-
leysi stríðanna—höfðu opin augu
fyrir hinum hræðilegu afleiSingum
þeirra löghelguSu manndrápa, sem
stríð kallast. Allur fjöldi fólksins,
sem bera verður hyerja byrði, er
stríSin skapa; iþjóSirnar sjálfar,
sem verSa aS ala upp börn sin sem
bráð fyrir hvern einasta fallbyssu-
kjaft, — já, þjóðarsálin i hverju
landi hrópar til himins i hörmung-
um sinum og biSur um eilífan frið.
En með fólkið er leikið eins og
viljalausa ræfla, sem dansa eftir
nótum stríðslávarðanna, þegar þeir
leika á hörpu hleypidómanna og
nota sér blindni mannlegs veik-
leika.
Þeir. sem græSa fé á þvi starfi
að svifta miljónir manna lífi—leiSa
ósjálfstæðan og blindan mannfjöld-
ann til þess að trúa því, að þaS sé
heilög og dýrSIeg athöfn, aS “deyja
fyrir ættjörS sina” — ja, svei! •—
“Deyja fyrir ættjörð sína!” Slikt
er ekkert annað en þjóðræknisleg
svikagildra.
HvaSa þýðingu hefir það fyrir
fólkið yfirleitt, hvort Þjóðverjar
eða Frakkar hafa yfirráS yfir
Ruhrdalnum ? Hví skyldu menn
ekki láta sér þaS í léttu rúmi liggja,
þótt “Hkns hátign" í einhverju
landi hafi móðgað “Hans náS” í
einhverju öðru landi? Er þaS
nauSsynlegt, að miljónum manna
sé slátraS til þess að fáeinum mönn-
um sé sungið Iof og dýrð og þeir
auðgaðir ? Nei—'skilyrSislaust o<7
óafturkallanlegt nci.
Hvers vegna er það þá. þrátt
fyrir alt þetta, að striS skuli verða
aS halda áfram sem virSuleg at-
höfn? Það er gátan, sem mann-
kynið hefir verið að reyna aS ráSa
frá alda öðli. Og eftir því, sem út
lítur, heSldur þaS áfram að vera
sama .viðfangsefniS um langan
aldur.
Stríð er mylnusteinn, sem hengd-
ur er við háls mannkynsins. Mann-
kynið staulast áfram og upp á við
þrátt fyrir þennan þunga stein.
stundarkorn í senn, en uppgefst alt
af öSru hvoru undir ofurþungan-
um og sekkur aftur niður í sama
djúpiS—niSur í náttmyrkur skræl-
ingjaskaparins, sem það hefir ver-
iS aS reyna að umflýja.
Það eru bönd hleypidómanna og
hinna hégómlegu smámuna, sem
notuð eru til þess að binda þennan
óheillastein við háls þjóSanna.
Væru þessi bönd slitin eSa skorin,
þá yrði maðurinn frjáls vera. ÁS-
ur en það takist, verður að slökkva
þá elda, sem halda viS hita hleypi-
dómanna og menn verða aS Iæra aS
horfa með víðsýni út yfir takmörk
sinna þýSingarlitlu smáríkja—læra
aS verða heimsborgarar. en ekki
þrælar hinna auðþyrstu stríðslá-
varSa.
En áður en mannkyniS geti kom-
ist á það stig, verður að hætta að
kenna æskulýðnum það alt frá
vöggunni, aS stríS og þátttaka í
þeim, sé hiS dýrðlegasta tákn hinn-
ar æðstu borgaraskyldu. Það verS-
ur að hætta þeim villukenningum,
aS ein þjóð sé óvinur allra annara
þjóða og aS fólkiS í einu landi sitji
á sífeldum svikráðum við stjórnir
allra annara landa.
í skólum vorum ætti að kenna ó-
hlutdræga veraldarsögu (ef hún
annars er til), en ekki sögu sér-
stakra þjóða. sem afskræma sögu
annara þjóða og misþyrma sann-
leikanum til þess aS þóknast og
þjóna vissri stétt manna.
“Undirbúningur undir stríð”, eft-
ir Capt. A. T. Mahan, heyrir til
þeim flokki missagna, sem hér var
lýst. Þar er talaS um stríS, sem
nauðyn, og her sem varanlega og
virðulega stofnun. Þvi er þar
haldiS fram, að stríð verði aS halda
áfram og að hver þjóð fyrir
sig verði að vera viSbúin árásum
óþektra óvina.
Þótt þaS þyki ef til vill smá-
munir, þá er þessi ritgerS Mr. Ma-
hans sýnishorn þess stríðsdýrkun-
arstarfs, sem rekið er af miklum
krafti, og mætir oss svo að segja
við hvert fótmál. Hún er einungis
einn steinn í þeim stalli, sem hlað-
inn hefir verið—og hlaðinn er—
undir hinn ægilega guð striSs og
styrjalda—hinn grimma guS. sem
fólkið er alt af öSru hvoru neytt til
að svínibeygja sig fyrir og fórna
sínum beztu sonum, svo þeim megi
verða slátraS í þvi skyni aS friða
þann miskunnarlausa djöful.
“Eg þrái fylgsnin úti á eyðimörk,
á endalausu sviSi skjóls og hlés;
COPENHAGEN
Munntóbak
Búið til úr hin-
um beztu, elstu,
safa - mestu tó-
baks blöðum, er
ábyrgst að vera
algjörlega hreint
Hjá öllum tóbakssölum
c?p|nhagen#
^NUFF *
Þetta er tóbaks-askjan sem
Kefir að innihalda Keimsin
bezta munntóbak.
já. þar sem hvorki þekkjast svik
né sverS,
né sigurdramb, né kúgun eða tap.
Mín sál er þreytt að heyra her-
guðs mál,
og hjarta mitt er sjúkt af fréttum
þeim,
sem fylla smán og fjandskap alla
jörð.”
—William Cowper.
Sig. Júl. Jóhannesson þýddi
út Minneota Mascot.
------o------
Meðal TÍð lungnabólgu.
Læknir einn, að nafni Lloyd B.
Felton, viS læknaskóla deildina í
Harvard, hefir fundið upp meðal
sem læknar lungnabólgu, eftir því
sem ábyggileg blöð skýra frá. Efni
þaS, er hann notar, er hvítt duft,
er hann hefir tekið úr blóðvökva,
sem tekinn er úr hrossum, er lungna
bólgu bakteríunni hefir veriS spýtt
inn í, og sem hefir áður verið not-
að i þeim sjúkdómstilfellum án
þess aS menn væru vissir um áhrif
þess.
Duft þetta var fyrst reynt fyrir
alvöru á heilan hóp af músum,
sem lungnabólgu bakteriunni hafði
verið spýtt inn i. Inn í helminginn
af þeim var þéssu dufti sprautaS,
og náðu þær sér allar; allar hinar
dóu. Inn í eina mús var svo miklu
af þessum lungnabólgu bakteríum
sprautaS, aS nægði til þess aS drepa
heila miljón þeirra. Eftir hæfileg-
an tima var duftinu svo sprautað
inn í músina og náði hún sér alveg
aftur.
Eftir slíkar og fleiri tilraunir fór
Dr. Felton að nota þetta duft viS
fólk, sem veiktist af lungnabólgu,
og í 120 tilfellum hefir það gefist á-
gætlega, eftir því sem doktorarnir
Milton J. Roseman við Harvard-
skólann og William H. Park, for-
maSur rannsóknarstofu heilbrigð-
ismáladeildar New York borgar,
segja.
í fimm ár hefir Dr. Felton verið
að rannsaka þessa hluti fyrir til-
stilli Metropolitan lífsábyrgSar fé-
lagsins, sem eftir inflúenzu pest-
ina árið 1918 gekst fyrir því, að fá
hann til þess aS rannsaka þá veiki
sérstaklega. En í sambandi við þá
sérstöku rannsókn er tekiS fram,
að árangurinn sé óákveSinn og lít-
ill, þá hafa ýmsar hugmyndir, sem
menn gerSu sér um inflúenzuna,
verið leiSréttar, til dæmis aS þar
væri um Pfeiffer Bacilus að ræða,
sem væri upptök þeirrar veiki.
Dr. Felton heldur fram, að slíkt
muni ekki vera. En það, sem hann
telur alvarlegast í sambandi viS
fólk það, sem inflúenzuna fær og
hún ekki drepur, er, að hún er
fyrirrennari lungnabólgunnar, sem
drepur að meðaltali 90,000 manns
á ári í Bandaríkjunum.
í skýrslu, sem lífsábyrgSar fé-
lagiS hefir gefið út, stendur:
“Hjálp þá, sem fólki stafar frá
þessari uppfyndingu Dr. Feltons, er
ekki hægt aS meta. Engir af vís-
indamönnum, sem uppfyndinguna
hafa atihugaS, hafa næg gögn í
höndum til þess að geta bygt ná-
kvæma áætlun á um gagn þaS, sem
hún er líklég til aS gjöra, en þeir,
sem vantrúaðastir eru af þeim, sem
hafa kynt sér hana, að nokkru,
kannast við, að frá 25—5° Prct. af
þeim, sem lungnabólgan leggur í
gröf sína, undir vanalegum kring-
umstæðum, geti orðiS albata aftur
fyrir hana.”
Jafnvel þótt meðaj þetta færði
ekki tölu þeirra, sem árlega deyja
úr lungnabólgu, niður um meira en
tiu af hundraði, segir Dr. Felton,
þá væri mikiö unnið. Enn fremur
segir hann: “ÞaS eru taldar fjór-
ar mismunandi tegundir af lungna-
bólgu, og til þess aS vera viss um
aS hafa skamt af þessu meðali, sem
ætti viS hverja af þeim, þá þyrfti
aS gefa fjóra skamta af þessu
dufti. En slíkt mundi krefjast svo
mikils af óskyldu efni, sem blanda
yrði blóð manna með, að afleiS-
ingarnar af því gætu verið hættu-
legar—jafnvel bráðdrepandi, svo
að ekki er gjörlegt að hætta á slíkt,
og því var óumflýjanlegt að gefa
að eins einn skamt, án þess þó að
geta verið1 viss um, aS hann væri
sá rétti, er viS ætti i það eSa þaS
skiftiS.’J
Með þessari aðferð Dr. Feltons,
segir lifsábyrgðarfélagið, tekst það
máske með tið og tíma, að blanda
svo þessa skamta, að þeir geti átt
við allar hinar fjórar tegundir
lungnabólgunnar, án þess aS nokk-
ur hætta sé á, að af inntökunni stafi
minsta tjón. Með hæfilegri gætni
er ekki minsta hætta á, aS of mik-
ið sé gefiS eSa sprautað inn af
þessu meðali Dr. Feltons, því þau
efni, sem hættuleg eru í efni því,
sem hér er um að ræða, hafa verið
numin í burtu. Notkun meðalsins
er því hættulaus í höndum hvers
hæfs læknis og áhrif þess meiri en
ella, og verður það væntanlega víða
notað, þegar stundir líða, og
mörgum aS liSi..
Enn sem komiS er, hefir meSal
þetta verið búiS til til þess aS lækna
að eins eina tegund lungnabólgu, en
það ær sú tegund, sem veldur um
tveimur þriðju allra dauðsfalla úr
þeirri veiki. Það er mjög senni-
legt, að hægt verði að búa til skamta
af þessu meðali, sem eiga við hin-
ar aðrar tegundir lungnabólgunn-
ar.”
Þetta læknislyf er framleitt aS-
eins í smáum skömtum, enn sem
komiS er, en aSferSin til þess aS
framleiða það er auðveld í saman-
burði við önnur innsprautunarefni,
T. d. það er hægt að búa til eins
mikið af því og menn vilja, ef
þörfin eða eftirspurnin er nóg.
------o------
Lax ferðast 2000 mílur*
I fyrra veiddust nokkrir ungir
laxar við suðurströnd Alaska, sem
að fiskimáladeild Bandaríkjanna
lét merkja á þann hátt, aS viÖ þá
var bundið spjald með vissum núm-
erum á, og var þeim svo slept.
Af flestum þessum fiskum, sem
þannig var slept, fara engar sögur.
Þeir sáust að vísu viS1 og við í lækj-
um og ám þar með Alaskaströnd-
inni. En einn þeirra kunni ekki
viS’ sig þarna norður í Alaska.
Hann var númer 10,358. Leggur
hann til ferðar og léttir henni ekki
fyr en hann var kominn 2,000 mil-
ur vegar—alla leið til Karagin í Sí-
beríu.
Dag einn var Rússi við veiöar á
austur Kamchatka ánni í Síberíu;
veiddi hann þá lax, sem spjald var
bundiS viS. Ekkert vissi hann,
hvernig á því stóð, né heldur gerði
hann sér neina rellu út af því.
Hann slægir laxinn, fletur, saltar og
býr til markaðar eins og aðra laxa,
en lét spjaldið fylgja.
Þégar umiboSsmenn laxkaup-
manna í Vladivostock fóru að
kaupa lax í haust sem leiS, ráku
þeir sig á þenna lax og röktu sögu
hans. Þetta hafði verið hænglax
og farið alla þessa leiS til þess að
hrygna á stöðvum þeim, sem hann
ólst upp á. Laxi þessum var slept
4. júlí 1923 viS ströndina á Unga
Island í Alaska, og veiddist um
haustið í Síberíu.
SKÝRSLA
um söfnuði Hins ev. lút. kirkjufélags fslendinga í VesturKeimi
árið 1923.
Fúlkstal
Prestsverk
Ungm.
íjel.
Eignir
Fjárhagur
Söfnuíir Fermdir Ófermdlr Samtals s c B tn ’E cð +•> < Skírnir Fermingar t- P w bo F Cð G O •n œ J? c p •4-> V4 8 u O 3 •*-> w 3 C O •n -O. 8 so 3 O u 1 So 0) 2 Safnaðar eignir ”• S 'O 3* eð <M (-1 Xx. ” c • I*“
1 St. Páls söfnuBur 220 64 284 147 3 8 3 1 55 35 ! $12,000 $ 1,300 $ 4,740
2 Vesturheims s 67 14 81 47 1 3 1 17 5,100
3| Lincoln s 93 18 111 33 1 1 1 16 4,900 500
4 Pembina s 40 26 66 l 4 1,500
5 Grafton s. *) 8 8 1 I 500
6 Vldalíns s 183 83 266 65 9 7 1 23 2,800 677
7 Hallson s 40 14 64 12 2 3 1 9 2,500
8 Péturs s 98 65 163 55 3 7 2 11 1,600 159
9 Vlkur s 139 44 183 54 3 1 5 28 6,000 1/200 1,000
10 Lúters s 107 47 154 84 5 7 1 24 6,000 750
11 Fjalla s, 54 10 64 40 2 5 1 9 975 100
12 Melanktons s 183 122 305 105 11 2 2 3 11 500
13 Fyrsti lút. s., Wpg. 854 1 301 1155 490 28 33 39 27 108 25 80,000 28,500 8,585
14 Selkirk s 316 153 469 209 26 13 8 16 109 242 10,500 1,647
15 Vlöines s 49 23 72 23 3 4 1 14 2,000 296
11; Gimli s | 159 40 199 70 3 3 1 7 38 51 4,650 300 1,152
17 Arnes s 1 43 15 58 30 7 13 2,000 300
18 BreiSuvIkur s .... 80 34 114 55 6 7 5 11 2,000 240
19 Geysis s 164 72 236 85 10 8 3 5 12 298
20 Árdals s | 227 1121 339 109 9 7 10 26 24 6,000 200 700
21 Brseöra s 154 47 201 86 15 11 1 5 17 5,000 '689
22 Vlöir s 58 18 76 14 5 4 1 ' 7 183
23 Mikleyjar s 95 50 14'5 20 3 4 1 1 11 800 259
24 Furudals s
25 Frlkirkju s 160 72 232 142 4 7 4 1 30 17 5,500 917
2o Frelsis s. 91 26 117 51 1 2 1 3 30 16 3,500 710
27 Imman. s. (Bald) 123 55 178 65 4 6 1 31 34 4,000 62(2
28 Glentooro s 139 48 187 42 6 2 24 2,500 897
29 Brandon s 10 8 18 4 700
30 Lundar s 109 50 159 40 2 10 1 25 3,000 750
31 Grunnavatns s 58 20 78 15 12 5,001 165'
32 J6ns Bjarnas. s. **) 44 64 108
33 Betantu s. *) .. 28 26 54
34 Betel s. *) .. 48 36 84 500 357
35 Hóla s 15 19 34 2 4
36 Skálhoilts s. **) .... 33 17 50
37 HerÖubreiB s 140 50 190 48 2 7 1 3 27 1,730 425 558
38 Strandar s '29 27 56 3 2 1 8 106
39 Winnipegosis s 58 24 8 21 2 2 1,500 112
40 Swan River s
41 Konkordía s 159 79 238 93 4 2‘ 2 1 26 351 9,700 600 1,310
42 pingvallanýl, s 12 2 14 1 2 900 25
43 Lögbergs s 40 22 62 27 3 1 6 2,370 287
44 ísafoldar s. ....
45 Slon s. *) 33 15 48
16 Hallgrtms s. (Lesl.) 34 28 62 4 2' 16 19 700 158
47 Elfros s 57 20 77 20 4 8 2 1 2,2
48 jSléttu s 60 40 100 17 4 ‘2 20 990
49 Immanúels s. Wyd. 85 50 135 65 7 4 1 32 1 3,800 • 886
50 Ágústínus s 120 45 165 27 10 3 22 1 50 3,500 1,100
51 Vancouver s !
52 prenningar s. *).... 32 16 48 í 2,500
531 Blaine s .... | 86 48 134 1 il 12'] i | 1,800 390
541 Hallgr. s. (Seatl.)** | 35 35 70 1- 1 1 I '
Samtals | 5 2 6 9 [ 2 314 7583 2486 215 197 72 113 11 9281 | 738 | $210,025 $33,347 $32,219
*) Ársgömul skýrsla.
/ **) Tveggja ára gömul skýrsla.
/