Lögberg - 04.09.1924, Qupperneq 1

ÞacS er tii myndasrmður
í borginni
W. W. ROBSON
Athugið nýja staðinn.
KE>ílNEDY BLOa. í.«/ P*ríage Xv tfót Eaton

35. ARGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 4. SEPTEMBER 1924
MJMER 36
Oaborne C. Wiood sonur Maj. Kvað hann stofnuninni (þegar hafa ’ gjöf með ræðuíhöldum og allslags
G'en. Leonard Wood, landstjóra á' umnist allmikið á og vegur henn- stjórnmálalegum brögðum- Peir
Carsada.
Fyrstu fjóra mánuðina af yfir-;
standandi ári( fluttust hingað til!
lands 64, 023 nýbygjar, mestmegn-;
is frá Norðurálfunni. Á sama j
tímabili komu heim sunnan úrj
Bandaríkjunum 18,870 manns, erj
'þangað íhðfðu flutt síðustu árin íj
atvinnuleit
Maður nokkur George Salmon
að nafni, hefir verið tekinn fastur
í Montreal og er sakaður um að
hafa verið að verki með þremur
mönnum, Isem rændu póstflutn-
ingavagn hinn 5. þ. m. og námu
á Ibrott tuttugu og fim(m þúsundir
dala í peningum.
Jeremoh Crowel'l, lögreglustjóri
að Clark’s 'Harbor í iNova Scotia
fylkinu hengdi 'isig )í skóiahúsi
(bæjarins Iþann 23. f. m. Orsakirn-
ar er til örþrifaráðs iþessa leiddu
eru sagðar að vera með öllu ó-
kunnar.
J. A. Clark, að iBelleville, Ont.
hefir fengið fimtíu og tvo mæla
hVeitis af ekrunni, til jafnaðar af
landspildu þeirri, er hann hefir
undir Ihveitirækt
Senator Belcout, pá er fyrir
hönd Canada stjórnar átti sæti á
Lundúnastefnunni, hinni síðustu
er í þann veginn að leggja af stað
heimleiðis, eftir síðustu fregnum
að dæma. Ljúka ensk hlöð miklu
lofsorði á framkomu hans á um-
ræddum fundi.
J. D. McNiven, aðstoðar verka-
málairáðgjafi Olivenstjórnarinnar
í British Columbia hefir verið
kjörinn til þess að mæta fyrír
fylkisins hönd á fundi þeim, sem
hefst í Ottawa fyrri part næstu
viku^ er fjalla skal um atvinnumál
in og reyna að finna veg út úr
atvinnuskortinum, sem svo mjög
gerir vart við sig í borgum og
'bæjum víðsvegar um landið.
hvemig í öllu lá. Var Serafini þá
sloppinn út_ Fann lögreglan hann
litlu síðar í úthýsi einu þar sem
hann hafði fálið sig í heyi. Tveír
fangaverðir hafa verið teknir fast-
ir og eru sakaðir um að hafa
komið til glæpamannsins verkfær-
um þeim, er hann notaði til þesis
a,ð isaga í sunduir rimilana.
* * *
Senator N. A. Belcout, eá er
fyrir hlönd Canada stjórnar tðk
þátt í Lundúnastefnunni hefir nú
undirskrifað alla þá samninga og
sáttmála, er þar voru gerðir og
lagði af stað íheimleiðis síðastllö-
inn laugardag, með fanþegjaskip-
inu Empre'ss of Frence.
* * *
Eignir iþær? er Hon Frank B.
Cairvell, fonseti járnbrautaráðs-
ins í Canada lét eftir sig, eru
metnar á þrjátíu þúsundir dala.
Eru þær allar með erfðaskjali, á-
nafnaðar ekkju hans.
* * *
Félag það, er nefnist Panama
Pacific Grain Terminals, Limited,
hefir ákveðið að reisa kornhlöður
miklar í Vancouver, sem kosta
eiga yfir sjö hundruð þúsundir
dala. Þá er og Robin Hood mylnu-
i félagið að koma upp vöruhúsi þar
í borginni ’sem ráðgert er að kosta
muni um tvö hundruð og fimtiu
þúsundir dala.
* * *
Þess hefir nýlega verið getið að
Hon James A. Robb innflutnings-
málaráðgjafi sambandstjórnarinn-
ar 'hefði gert samning við bresk
stjórnarvöld um að flytja hingað
til lands á öndverðu komandi vori
3000 breskar fjölskyldur. Er nú
fullyrt að hver fjölskyldufaðir fái
$1500 lán til þess að festa kaup á
jarðnæði og búnaðaráhöldum. Er
mælt að Canadastjórn hafi í
hyggju að koma flestu þessu fólki
fyrir í Strandfylkjunum
* * *
Framkvæmdarnefnd hveitisölu-
samtakanna, áætlar hveitiupp-
skeru Sléttufylkjanna þriggja.
?65,0OC',000 mæla.
Filipp,seyjunum er isagður að hafa
grætt fulla miljón dala í júlí mán-
uði síðastliðnum, fyrir hækkun á
ihlutum í U. S. Cast Iron Pipe og
Foundry_
* * *
Fulllyrt er að auðmenn í New
York toorg ætli að leggja fram
$100,000,000 af því tvö hundruð
miljón dala láni, sem Þjóðverjar
eiga að fá, samkvæmt tillögum
Dawesnefndarinnar.
* * *
Charles W. Bryan, varafor.seta-
efni Demkrataflokksims, kveðst
eindregið þeirrar skoðunar að vaf-
anlegum umlbótum á hag bænda
frá Iþví sem nú er verði eigi hrund-
ið í framkvæmd með öðru en
lækkun verndartolla.
* * *
John L. Whitside, leiðtogi Ku
Klux Kaln félagsskaparins I
Williamstown héraðinu Ihefir ver-
ið tekinn fastur og .hneptur í varð-
hald. Er hann sakaður um að hafa
verið frumkvöðull upp.þots þess,
er varð í Williamstown síðastlið-
inn laugardag og orsakaði dauða
átta 'manna.
* * *
Flugmenni.rnir am'erísku, iþelr
Lowell Smith og Eric Nelson,
komu til Laibrador hinn 31. f. m.
úr för sinni kringum hnöttinn
Hreptu þöir Ihíð ákjcjsanlegasta
veður á ieiðinni frá Grænlandl.
* * •
Allison B. Houghton, sendi-
herra Bandaríkjastjórnar á Þýska-
landi er nýkomlinn til Washington.
Lætur ihann vel af hag Þjóðverja
og telur þjóðina munu ná sér inn-
an skamms að því er fjármálin á-
hrærir, eftir að hún fái tvö hundr-
uð miljón dala lánið, sem gert er
ráð fyrir í tillögum Dawesnefndar-
innar_ Telur hann lán það vera
betur trygt, en ef til vill nokkuð
annað ríkislán Kveðist hann sann-
færður um að Lundúnastefnan
síðasta hafi iskapað nýtt tímabil í
sögu Norðurálfunnar, varanlegt
viðreisnar tímabil.
ar .hefði vexið mikið út á við. Enda! hafa neitað að ,T''ðurkenna melrl
væri (Starfið orðið sVo víðtækt að | hluta vald Repuolicana senator-
það í raun og veru gripi inn í líf | anna í senatinu og ekkert fé ihefir
allra þjóða á sviði friðar við-' verið veitt af þinginu til almennra
leitninnar, heilbrigðismálanna,! þarfa, þessu segja'st Demokratar
iðnaðar og vísinda. Er líklegt talið ætla^að ihalda áfram unz Reputolic-
að ibæði Rússland og Þýskaland, j anar láti undan og að alsherjar
sæki um inngöngu í sambandið á | þing verði kailað til þess að laga
yfirstandandi þingi. • / j þessa og aðra vankanta, sem á
* * * i stjórnarskránni séu.
Ráðuneytið á Egyptalandi hef- 19 júU s j hafði efri mállStofu
ir krafi.st |þes(s, að Bretar leggi funúur staðið samfleytt yfir í 42
fram ákveðnar iskýrslur í sam- kiukkustundir bg (hafði ‘ Toupm
.bandi við óeirðirnar í Sudan. Hef- i a]árei
ir breska stjómin sent
allmikinn her.
oangað
vikið úr sæti sínu á þeim
tíma til þess að varna því að
bráðabyrgðarforseti úr hópi Re-
„ , ... . , , pubhcana kæmist í það. Á meðan
iSpanska stjornm Ihefir tilkynt,, t \
* , , , ,, , . ! a þesum fundi stoð skiftust Demo-
að astandið í Morocco se stoðugt;, ' , . _ . .
_ krata senatorarnir a um að tala
að verða ískyggilegra, og að upp-; , , , , , « . .
., „ . ,,,,!og þegar þa ibrast ræðuefm lasu
reistarmenn undir forystu Abdul . ... .
Nýlátinn er í St. John í New
Brunswick fylkinu Michaell Farr-
«11, írskur að ætterni. Kom hann
hingað til landls sextán ára að
aldri allslaus með öllu. Eignir
þær er hann lét eftir sig ,eru metn-
ar á tvö hundruð tuttugu og fimm
þúsundir dala.
Hon. Horace Harvey ihefir verið
iskipaður forseti háyfirdómsins í
Allberta.
• • * -
Hon. J. R. Boyle, K. C. frá Ed-
monton hefir hlotið dómarastöðu
og lætur þarafleiðandi af forystu
frjálslynda flokksins í Alberta
fylki.
* # •
Hon. John Oliver, forsætisráð-
gjafi Britislh Columlbia fylkis, hef-
ir endurskipað ráðuneyti sitt
þannig, að J_ D. MacLean isá er
gegnt hefir jáirnibrautarmálaem-
ibættinu verður fjármálaráðgjafi
og jafnframt fýlkisritari. Hon.
John Hart hefir sagt af sér em-
hætti fjármálaráðgjafans. Hon.
W. H. Sutherland, ráðgjafi opin-
herra verka tekur að sér umsjón
járnbrautarmálanna samihliða að-
alemtoætti sínu.
Atvinnumálaskrifstofa Sask-
atchewan stjórnarinnar hefir gert
samning um að fá fimim hundruð
menn frá Vaneouver til Iþess að
starfa að kornslætti og þreskingu
þar vestur frá.
Samkvæmt nýútkomnurn skýrsl-
um firá hagstofu sambandsstjórn-
arinnar, nam ekrufjöldi hér í landi
undir -hveiti í ár 21,676,200, til
móts við 22,671,864 í fyrra_
* * *
Föstudaginn hinn 19. f. m. flutti
Rt. ’Hon W. L. MacKenzie King,
stjórnarformaður Canada, ræðu
að Wiarton, Ont. fyrir allmiklu
fjölmenni. Kvað hann það vera
eitt af megin áhugamálum stjórn-
arinnar að lækka kostnaðinn við
firamleiðsluna því með því eina
móti lækkuðu nauðsynjavörur þær
er almenningur yrði að kaupa í
verði, Taldi Ihann vera bjartara
miklu yfir iðnlífi þjóðarinnar, en
um þær mundir er Ibræðingsstjórn-
in nafnkunna lét af völdum.
Frjálslyndu stjórninni hefði, unn-
ist mikið á, þótt enn væiri vitan-
iléga hvergi nærri löllu því kipt í
lað, er öfugt Ihefði gengið á tímum
Borden-Meighen istjórnarinnar.
Ciuseppe Serafini, einn þeirra
sex illræðismanna, er dæmdiir
hafa verið til hengingar fyrir
morð á sendimanni Hochelaga
bankans í Möntreal í síðastliðnum
apríl mánuði, slapp úr fangelsi
í vikunni sem leið, með því að
saga í sundur stálrimla í fangels-
isklefa sínum. Fangi einn er hafð-
ist við í nærliggjandi klefa komst
á snoðir um að eitthvað undarlegt
væri á seiði og gerði ihark mikið,
þar til fangaVörðir komu og fundu
Bandaríkín.
Réttarrannsóknin í máli þelrra
miljóner|Sonanna í Chicago, Nath-
ans Leopold og Ricard Loeto, er
sakaðir voru um að ihafa myrt
Bo'btoy Frankjs^ fjórtán ára gaml-
an skólasvein, er nú lokið. Dömur
verður upp kveðinn hinn 10 þ. m.
Auðmennirnir í Wall street eru
sagðir að fylgja Coolidge iþví nær
áskiftir að málum. Nái hann kosn-
ingu, itjást þeir sannfærðir um að
alt starjdi við það isama, en óttast
á hinn bóginn alvarlegar breyting-
ar í tolla og flutningsgjaldamál-
unum, ef Demokrataflokkurinn
kæmist til valda, undir forystu
John W. Davis_ Fara þeir um hann
afarhörðum orðum, fyrir valið á
varafo.rsetaefninu, IBryan ríkls-
istjóra frá Netoraska er þeir kalla
breytingagjarnan toændasinna.
* * *
General John Perhing, lætur af
yfirstjórn Bandaríkja iherslns,
hinn 12. þ. m. Eru honum ákveðin
tíu þúsund dala eftirlaun á ári
Krim, hafi hrakið Spánverja a
torott úr ýmsum ibæjum og borgum.
* * •
Frakkar hafa þegar kvatt heim
setulið sitt í Offenbourg og Appen-
weier í isamræmj við tillögur
Dawsnefndarinnar.
* * *
Vopnaviðþúnaður ieir njikill 'í
Kína um þessar mundiir og lítt
annað fyripsjáanlegt, en að borg-
arastríð hefjist þá og Iþegar. For-
ingjar hinna vígbúnu flokka eru
þeir Ohi Shieh-Yuan og Lu Yung-
Hsang. Hafa þeir hvor upi sig
dregið a ðsér lið mikið, skamt frá
Changhai og hyggja sýnilega á að
' láta iskríða til skarar. Fésýslu-
menn og iðnforingjar þar í toorg-
inni. hafa reynt að toera sáttarorð
á milli, en fram að þesu hefir það
engvm árangur tooirið. Sagt er að
Japönum sé ærið órótt innan
brjósts út af ástandinu í Kína, því
þeir hafa stórkostleg viðskifti við
helstu toorgirnar og ekki hvað síst
Shanghai. David Murray Anderson
aðmíráli hefir verið falið á hend-
uir yfirumsjón allra erlencjra her-
skipa er á höfpinni í Shanghai
l'ggje. Hafa stjórnir Breta og
Bandaríkjanna sent þangað her-
skip til verndar erlendum borgur-
um.
Bretland.
Lávrður Grey, sá er gegndi ut-
anríkijSráðgjafaemibætti í jstjórn-
artíð Hertoerts H Asquith, fyrstu
stríðsárin, ’hefiir látið af leiðsögu
frjálslynda flokksins í efri mál-
islofu breska þingsims. Hefir hann
setið á iþingi isíðan 1885 og jafnan
verið talinn á meðal merkustu
manna sinnar eamtíðar. Sagt er
að sjóndepra lávarðarins muni
hafa leitt til þessarar niðurstöðu.
* * *
Siir. Eyre Crowe, aðstoðarutan-
ríkisráðgjafi Breta, Ihefir undir-
skrifað fyrir ihðnd MacDonald
stjórnarinnar, samninga alla og
sáttmála, er Lundúnastefnan síð-
asta afgreiddi.
* * *
Innanríkisráðuneytið toreska
ihefir veitt Emmu Goldman bú-
setuleyfi á Englandi.
• * *
General Sir. Charles Ferguson,
hefir verið skipaður landstjóri á
Nýja-Sjálandi i stað Jellicoe sjó-
liðsforingja.
* * *
Megin þorri toreskra blaða^ fer
einkar lofsamlegum orðum um
framkomu Ramsay MacDonalds,
yfirráðgjafa á Lundúnastefnunni
og láta óhikað þá skoðun í ljósi,
að honum megi' að miklu leyti
þakka Ihinn mikla árangur, er af
samkomulagstilraununum leiddl.
þer upp stjórnarskrána á víxl-
Forseti deildarinnar hreifði slg
ekki úr sætinu eins og sagt hefir
verið. Honum var fæirður matur í
sætið í því tolundaði hann við og
við og þangað kom rakarinn til
þess að raka hann. Fundi þessum
lauk á þann hátt að kúla sem gas
var í var sprengd rétt við sæti
forsetans, sem gerði öllum ólif-
andi í salnum um tíma. Svo hefir
þessi isókn i Rhode Island orðið
ákveðin að tuttugu og einn af Re-
pulbliöana senatorum hafa flúið
frá Rhode Island og yfir til Mass-
achusetts telja lifi sínu hætta bú-
in heima fyrir og hafa neitað að
koma aftur heim unz Demokrata
senatorarnir væru reiðubúnir að
halda áfram hinum vanalegu þing-
störfum. Einn úr hópi Republic-
aria senatoranna kemur í fundar-
sal efri málstofunnar á hverjum
degi til ’þess að lýsa yfir að ekki
sé fundarfært-
Nauðsynlegar leiðbein-
ingar.
Spámaður er eg ekki, um fram-
tíðina gjöri eg ekkert tilkall til að
vita, en ef umsóknir um upptöku í
Jóns Bjarnasonar skóla skyldu
halda áfram að berast mér eins ört
eins og tilfellið hefir verið siðustu
5—ó daga, verður áskipað í skól-
anum þegar hann byrjar.
Skólinn hefst, eins og þegar er
auglýst, kl. 9 f.h. miðvikudaginn
24. þ.m., en allir þeir, sem stunda
nám í fyrsta eSa öðrum bekk
Collegc-dcildar, verða ’einnig að
skrásetjast í háskólanum, og ef
þeir gefa sig þar fram seinna en
22. þ.m., verða þeir að borga $2
aukagjald, og þeir fá ekki inn-
göngu eftir 1. okt. Þetta verða
allir háskóla (UnivérsityJ nemend-
ur að athuga. í kring um þetta
verður ekki komist.
Þq aðrir nemendur Jóns Bjarna-
sonar skóla séu ekki bundnir ná-
kvæmlega sömu skilyrðum, er samt
æskilegt, að þeir séu komnir í bæ-
inn við fyrstu hentugleika.
í fyrsta bekk Collcge-deildar í
skóla vorum, er rúm fyrir 15—17
nemendur. Nemendum veitt upp-
taka í röð eftir því sem þeir sækja.
Gjörið svo vel að senda umsókn-
ir til 493 Lipton St. (tals. B-3923J
eða 652 Home St.
Rúnólfur Martcinsson.
skólastjóri.
GISLI G00DMAN
Dáinn.
Frá Islandi.
Indriði Einarsson, pitlhöfundur,
tók sér far á e. s. Marcur í gær tli
Noregs. Sækir hann' Iþing toindind-
isni'anna á Norðurlöndum, er háð
verður í Osló snemma í næsta
rnánuði. Frá Noregi fer hr. I E.
til Kaupmannahafnar.
Fregnir frá Moskva láta þess1
getið að Sovietstjórnin hafi náðað j
General Boriis Saivinkoff, er fyrir
nokkru var dæmdur til dauða fyrir
svikráð gegn stjórninni. Skal hann
vera siviftur pólitísku frelsi um tíu
ára skeið. Heita varð hann því, að :
Siglufirði. 30 júlí_
Fremur lítil síld og mi'sjöfn
veiði á skipunum.
Siglufirði 122. júlí.
Afar mikil síld Ihefir verið hér
og trúrækni meiri en þar. Jarðar-
farir þar í borginni eru víða róm-
aðar fyrir það, hversu hátíðlegar
þær séu og einkennilegar. Þó fer
það vitanlega mj’ög eftir efnum
manna og ástæðum en stundum
er útfararsnekkjan sVo fagurlega
búin, að undrun sætir_ — Lík-
snekkjur þær, er ríkismenn leigja
sér og nota við útfarir ástvlna
sinna 'eru toæði stórar, einkenni-
legar og undur-fagrar.
Við útför velmetins toorgara,
svo sem emibættismanns, er lík-
snekkjan oft alt að 50 fetum á
lengd og róa henni fjórir menn,
ibúnir svörtum einkennisklæðum
úr flosi. Alla leið stafna á milli, er
skipið prýtt gullnu skrauti. í
stafni er gylt mynid af hverfulum
tímanum með sigð og stundaglas í
hendi, en í skut isiitur gullinn eng-
ill með þanda vængi og drýpur
ihöfði yfir ibrotna súlu. Miðskipa
stendur líkkistan, og yfir hennl 1
jþaninn tjaldhiminn, toorinn af
Gísli Goodman, tinsmiður, varð
bráðkvaddur að heimili sínu, 761
Bannatyne Ave., Winnipeg, á laug-
ardaginn var (30. ág. j Mun hjarta-
bilun hafa verið dauðamein hans.
Ekki bar á áður en að heilsa’hans
væri góð, og víst er um það, að at-
vinnu sína stundaði hann til hins
síðasta og var jafnan glaður og
kátur. Er því óhætt að segja, að
hann hélt starfsþreki sinu og lífs-
gleði æfina á end^.
Danarfregnin þessi kemur því
mjög á óvart. Manni fanst, að enn
mundi maður njóta samfylgdarinn-
ar við Gisla Goodman í mö.rg ár.
En nú finst manni vort litla is-
lenzka mannfélag miklu fátækara
en áður.
Því það ? Er nokkuð svo sem
sérstakt urn það að segja, þó sex-
tugur maður hnigi í valinn? "Hann
var búinn að lifa sitt fegursta’’ og
"Maður kemur manns í stað’’. Þetta
er kannske nokkurn veginn rétt frá
sjónarmiði hagfræðinnar. Æfinni
var farið að halla og aðrir geta
tekið við störfum hans.
En þessi ísköldu hugtök duga
illa. Ekki að eins nánustu vinum
og vandamönnum, heldur lika öll-
um öðrum, er þektu hann. Hér er
nrikils að sakna, því hér á maður
góðum dreng á bak að sjá. Hann
var æfinlega viljugur að styrkja, i
orði og verki, hvert það málefni,
er hann áleit gott og þarflegt. Hann
var maður staðfastur og lét aldrei
sveigjast frá því, er hann taldi rétt
og gott. En hann hélt sinum hlut
með góðu og deildi ekki við aðra
menn.
Gísli Goodman var sérlega mik-
i ill smekkmaður i söng og hljóð-
færaslætti, og hafði aflað sér mjög
mikillar þekkingar í þeirri grein.
reynaat :Bo,,evik„m trúr „pp «þ»5f“^lrS Z I A 'iörurn 8kaut„m, Um ,a„gt skei6 var hann organist,
þessu.
Hvaðanœfa.
Þýska þingið Ihefir fallist á
isáttmála alla og saonninga, er
Lundúnasitefnan afgreiddi í sam-
bandi við tillögur Dawesriefndar-
innar í skaðabótamálinu, með 314
atkvæðum gegn 127. Flestir þeirra
er atkvæði greiddu á móti voru úr
Nationalista og Communista flokk-
um. Allmargir úr flokki Ihinna
fyrnefndu þar á meðal von Tirpitz
aðmíráll, veittu istjórninni að mál-
um
* *
Fimta á'r,;jþing þjóð(bandlalags-
ins —League of Nátioqs, hófst í
Geneva, hinn 1. þ. m, Til forseta
var kjörinn, Motta, fyrrum forseti
hinis s'vissnaska lýðveldiis í inn-
gangsræðu sinni lýsti forseti því
yfir, að megintilganguir þjóð-
bandalagsins 'væri vitanlega sá,
að afistýra ófriði með ölium hugs-
anlegur ráðum, að knýja óvin-
veittar tþjóðir til isamkomulags.
Stjórnarástandið á
Rhode eyjunni.
, , tjaldihiminsins standa logandi
jvið að salta. Sumir, t. d. Asgerr kertaljúg_ Gagnstætt venju víðast
| Petursson, hafa latið nokkur af w annarsstaðar fara syrgjend-
| skipum sœum salta sildma 1 leet-jur og ástvinir hins látna manns
ma, og sent þau siðan ut aftur til fy)rir líksnekkjunni út á eyna ^ar
að fylla sig en að: þvr ibúnu hafa, sem kirkjugarðurinn er ,og síðasti
Eins og menn muna, þá torutusv ?au verið send ti! verksmiðjunnar: búata8ur Feneyjamanna.
Bandaríkjamenn undan stjórn-í1 Krossanesi. Verksmiðja Sðren;
málalegum áhrifum Breta fyrlr T>°os er enn í smíðum og getur
meira en hundrað árum síðan sök- eiciíi til starfa fyrr en í
um þess að þeir fengu ekki að1 ágúst- Henriksen hefir hér stórt
njóta sjálfstæðis þess og réttar, ■ weyms^skip sem tekur bræðslu-
sem þeim fanst þeir eiga og áttu *fiid Hytur hana til stöðvar-^
fullan rétt á og ómótmælanlega innar a Hesteyri.
Síðasta sólarhring ihafa komið
inn vélbátarnir Höskuldur og
Bruni með 500 tunnur hvor, en
margir toátar hafa verið með litlu
minna. Hefiir tiltölulega lítið verið
saltað því síldin er svo slæm og
átumikili að hafi iskipin mikla
síld, má toúaist við því að tveir
iþriðju eða meira verði óhæft til
söltunar. Síldin er tekin hér rétt
við fjarðarmynnið.
Diana er væntanleg hingað fcl.
(Þýtt)
Vísir.
Sunnlenzkur öðlingur.
tilkall til.
Nú í dag er ekki ósvipað ástand
í Rhode Island að því eir stjórn-
málalega afstöðu þeirra (snertir
og það var hjá rikjunum þrettán
fyrir 148 árum síðan
iStjórnarskrá Rhode Islands var
samin 1842 og hefir hún haldist
ótoreytt fram á þennan dag, Á með-
al annars sem í þeim lögum eða
stjórnarskrá er tekð fram er að
enginn getur greitt atkvæði við
ríikskosningar, nema að hann eigl j 2 á dag.
fasteign og hefir því fjölda af' -------------
verkafólki sem ekki getur uppfylt Seyðisfirði 22. júlí.
eignarsfcilyrðin, sem istjórnarskrá- Auk Einars Mikkelsen voru á
in krefst, verið varnað þátttöku í 1 skipinu “Grönland” Bjering Peter-1 um.
attóvæðagreiðslu til þings. sen> náttúrufræðinguir, Hagerup j Hann hefir nú j elu sinni dvalið
í öðru lagi tekur stjórnarskráin grasafræðmgur, Petersen dyra- , hér á Akureyri nálega heilt ár, hjá
það fram að einn senator skuli! fvæðingur . og Aage Nielsen j p>orfinnu dóttur sinni, en hún er
tóosinn frá hverjum bæ í ríkinu sem stjörnufræðingur. Annar stýri-[kona ísleifs Oddssonar trésmiðs.
gerir það að verkum að senator niaður á skipinu var Ingwersen, Nú er hann á förum héðan. Hann
frá smáþorpi eða toæ sem, ,hefírsá er var formaður á toátnum j ætlar suður með “Esju” á morgun.
nokkrar þúsundir ítoúa hefir jafn-i “Shanghai’’ á för hans frá Kína Hér hafa fáir af honum vitað. Er
mikið að segja á þingi og sá, sem Kaupmannahafnar það að nokkru leyti eðhlegt. ís-
kosinn er frá stóriborg, sem telur
íslenzk gestrisni hefir lengi
verið við brugðið, og hún eitt af
því, sem taliö hefir verið þjóð vorri
til ágætis, enda getur fátt fegurra j dægurs. Fylgdist vel með málum og
en þau blóm, sem sprottin eru af, bókmentum Islendinga hér og heima
ástúð og hjálpfýsi. En slíkjrióm 0g hafði yndi af aö kynna sér og
og söngstjón i Fyrstu lútersku
kirkju í Winnipeg, og fórst það
prýðis vel og munu nú flestir hinna
eldri íslendinga í Wlnnipeg minn-
ast þess meö þakklæti. Launin voru
sára lítil, sem hann naut fyrir það
mikla og göfuga verk. En minn-
ingin um hans góða og óeigingjarna
starf lifir meö þakklæti og virð-
ingu í hugum og hjörtum samtíöar-
fólksins.
Á ungum aldri kom Gísli Good-
man til þessa lands. Lærði hann
fljótt enska tungu. Hér læröi hann
lika handiðn sina og umgekst mik-
ið innlent fólk. En sami góöi ís-
lendingurinn var hann til dánar-
spretta ekki í hverjum reit. Á öll-
um sviðum eru einstöku menn
höföi hærri en allur lýðurinn.
Hér verður nú lítilsháttar minst
á mann, sem á f jórða tug ára hýsti
gesti og gangandi, hve nær sem að
garði bar, og lét af fremsta megni
alt gott af sér leiða. Endurgjald
mátti aldrei nefna.
Þessi maður er Bárður Bergsson
frá< Ytri-Skógum undir Eyjafjöll-
fleiri hundruð þúsund ítoúa-
Um þessi lög stendur slagurinn
vér segjum slagurinn, þó enn hafi
ekki verið toarist með vopnum.
Demokratar Ihafa í mörg ár
krafíst leiðrél,tingar á þessarr
Jarðarför í Feneyjum.
Feneyjaborg við norðanvert
Adriahaf er reist á fjöldamörgum
eyjum og hólmum. Ganga skurðlr
og sævarsund um borgina þvera
og endilanga. Er vatnaleiðin mjðg
ólhæfu. Reputolicanar ihafa verið j notuð af toorgarbúum til umferðar,
jafn ákveðnir í að neita um nokkra j svo sem götur í öðrum toorgum. I
bót á ástandinu En Demokrötum j Feneyjum eru margar merkilegar
hefir aukist afl á þessu ári því ] brýr og stór og fögur torg. Kirkju-
þeir hafa ríkistjóra úir sínumi garð eiga þeir Feneyjamenn að
fiokki og annan mjðg öflugan
mótstöðumann Repulblicana, Felix
A. Toupin, sem skipar forsæti í
senatinu sökum stððu sinnar, sem
vararíkissitjóri.
'Síðan um áramót ihafa Demo-
fcratar staðið í vegi fyrir allri lðg-
eins einn og er ihann í mesta lagi
og hinn prýðilegasti. Hefir hon- k
um verið kjörinn staður í sérstök
um hólma eða eyju.
Feneyjalbúar eru mjög trúrækn-
ir menn og er haft fyrir satt, að
í engri ítalskri toorg sé toænrækni
lenzka þjóðin hefir ekki enn til
fulls kunnað að meta sina beztu
menn. Það lærist eins og annað
smátt og smátt.
Báröur er Skaftfellingur að ætt
og uppruna og af góöu bergi brot-
inn í báðar ættir. En ekki verður
ætt hans rakin hér. Að svo stöddu
skortir mig til þess næga þekkingu
og tíma til aö afla hennar. Þess
skal þó getið, aö hann er fööur-
bróðir Lárusar Helgasonar i Kirkju
toæjarklaustri á Síðu, fyrverandi
alþinismanns.
Bárður reisti bú 1875 að Múla-
koti á Síðu, þrítugur að aldri.
Efnin voru litil í fyrstu, en juk-
ust torátt, bæði fyrir eigin ráö-
deild og atorku og fyrir aðstoð
ágætrar konu hans, Katrínar Þor-
tala um frónsk fræöi.
Þetta átti ekki að skrifa sem æfi-
minning eða mannlýsing. Að eins
dánarfregn. Einhver verður von-
andi til j)ess síðar, þvt hér er til
grafar genginn einri af hinunt eldri
Islendingum í þessu landi, sem ber
aö minnast, og öllum er ljúft að
minnast, með virðing og þakklæti.
láksdóttur. Þar bjuggu þau hjón
í 12 ár, en 1887 keypti hann Ytri-
Skóga undir Eyjafjöllum og flutt-
ist þangað sama ár. Ytri-Skógar
eru annar næsti bær aö vestanverðu
við Jökulsá á Sólheimasandi og i
þjóðbraut. Er því ekki áð unclra,
þótt ntargir kærnu þar til þess
manns, er tók tveim höndum móti
æðri sent lægri. Sunrir þurftu að
fá sér fylgd yfir Jökulsá, aðrir
sóttu þangað hey og mat í harð-
indum. Einu sinni rak hval mikinn
á Skógafjöru. Það af lionum, sem
bóndi þurfti ekki til heimilis síns
þá um beturinn, var ýmist gefið,
lánað eða selt við sem allra væg-
ustu verði. “Hvalurinn er sendur
okkur öllum”, er þá haft eftir
Bárði.
Læt eg hér staðar numiö. Eg
veit, að Bárður er þannig skapi
farinn, að honum líkar miður, ef
hlaðið er á hann lofi, þó að satt
sé. En eg fann hvöt hjá mér til
að’skrifa línur þessar, um leið og
hann hverfur héðan til átthaganna
fögru fyrir sunnan fjöllin.
Helgar vættir greiði för Bárðar.
Akureyri 23. júní 1924.
Lárus Bjarnason.
—-M orgbl.