Lögberg - 09.08.1928, Blaðsíða 1

/
PHONE: 86 311
Seven Lines
R*ní'
i : ,x -
iorai^e
‘ For
d
1 For
Service
and Satisfaction
PHONE: 86 311
Seven Lines
41. ARGANGUR
WINNIPEG, • MAN., FIMTUDAGINN 9. AGÚST 1928
NÚMER 32
Canada.
Hon. W. L. Mackenzie King,
forsætisráðherra Canada, kom til
Wlnnipeg í sunnudaginn, á leið til
Prince Al'bert, þar sem hann ætlar
aö opna nýjan þjóðar-skemtigarÖ.
Hann veröur að hafa hraða ferð,
þvi hinn 18. þ. m. leggur hann af
stað frá Montreal til París til að
undirskrifa fyrir hönd Canada,
friðarsamningana, sem við Kellogg
eru kendir, og þaðan fer hann til
Geneva. Mr. King fór á mánudag-
inn til Brandon og flutti þar ræðu
seinni part dagsins. Var þar mikill
fjöldi manna samankominn til að
hlusta á forsætisráðherrann og var
honum ágætlega vel fagnað. Einn-
ig flutti Mr. Forke, innflutninga-
ráðherra þar stutta ræðu.
* * *
H. F. Maulson dómara í norðan
verðu Manitoba fylki hefir verið
vikið frá embætti og er mjög sjald-
gæft að það komi íyrir i Canada.
Sakir þær, sem á hann voru born-
ar voru aðaillega í samlbandi við
drykkjuskap. Hafði það komið
fyrir mörgum sinnum, að hann
hefði verið drukkinn þegar hann
átti að gegna embættisstörfum.
Einnig þótti hann hliðhollur þeim,
sem stunduðu ólöglega vínsölu, og
ennfremur var hann sekur um ein-
hverja óreglu í fjármálum, sem þó
virðist hafa verið heldur lítilfjör-
leg. Má óhætt fullyrða að það
hafi verið drykkjuskapurinn, sem
því var valdandi að þessi maður
varð að missa embætti sitt.
Þess er vert að geta, að hinn
mikilhæfi, islenzki lögmaður, Mr.
H. A. Bergmann, sótti málið gegn
Maulson dómara og má óhætt þakka
honurii að sannleikurinn í þessu
máli, var þar allur í ljós leiddur,
greinilega og afdráttarlaust.
■* * *
Matheson, erki-biskup af Ru-
pert’s Land, sem verið hefir yfir-
maður ensku kirkjunar i Canada i
síðastliðin 20 ár, eða nálega það,
hefir ákveðið að hætta að gegna þvi
embæti í næsta mámiði. Heldur
hann áfram að vera erki-biskup af
Rupert's Land eins og áður, en
telur rétt af*sér að hætta að vera
yfirmaður ensku kirkjunnar í Can-
ada og telur hann rétt að það em-
bætti sé fengið í hendur yngra
manni, er hann er nú meir en hálf
átræður að aldri, fæddur 20. sep-
itember 1852. Matheson j^iskup er
fæddur og uppalinn i Manitoba og
hefir verið hér alla æfi og er einn
af æfuverðustu og göfugustu son-
um þessa félkis.
* * * *
“Native Son of Canada,” er
nokkurs konar þjóðræknisfélag hér
í landi og munu flestir kannast við
það, þó það sé fremur ungt ennþá.
Héldu þeir félagar þing i Regina,
Sask. nú um mánaðamótin og er
þess þaðan getið að þeir vilji koma
á nokkrum nýmælum, sem miða í
þjóðræknisáttina, svo sem þvi að
þúinn sé til nýr einkennisbúningur
handa canadískum hermönnum, sem
þeir einir og engir aðrir beri. Áður
hafa þeir haldið þvi fram að Canada
ætti að fá fána út af fyrir sig og
hafa þeir stutt að því að svo mætti
verða sem fyrst. Þing þetta lét
ánægju sína í ljósi yfir því að
Canada hefði nú sína eigin sendi-
herra í Washington, Paris og
Tokio og vildi að meira yrði gert
í þá átt. Bendir þetta eins og
margt fleira á sjálfstæðisþrána,
sem altaf er að glæðast hjá Canacj^-
mönnum og engum stendur nær að
glæða hana, heldur en innfæddum
sonum og dætrum Canada.
* * *
Það er von á tiu þúsund verka-
mönnum frá Bretlandi til að vinna
Við uppskeruna i Vestur-Canada
í haust. Flestir munu þeir koma
úr kolanámunum, því þar er at-
vinnuleysi mikið. Fá þessir menn
mjög ódýrt far hingað vestur og
einnig heim aftur, ef þeir kjósa að
fara aftur heim, en stjórnin á Bret-
landi vill helzt að þeir að þeir komi
aldrei aftur heldur ilengist hér, þvi
á Englandi er atvinnu skortur mik-
ill og sérstaklega í kolanámunum.
'Stjórnin í Saskatchewan ætlar að
gera alt, sém hún getur til að út-
vega þessum mönnum vetrarvinnu,
svo líklegt er að flestir þeirra setj-
ist hér að. Brezka stjómin verður
að hjálpa mörgum þessara manna
til að komast hingað, og lætur hún
,mikið yfir þvi, hvað stjórnin í Can-
ada hafi tekið því vel að þessi
mannfjöldi kæmi hér vestur.
ingu minni að almanna fé verði
ekki löglega varið til einstaklings
nota) er það til að svara, að það er
algerfega augljóst, að stjórnin get-
ur veitt fé í hvaða augnamiði, sem
vxera skal, í þágu hins opinbera,
eða einstaklinga, að því tilskyldu,
að þingið hafi samþykt að veita það
fé.”
Þarna er ágreinings atriðið ljós-
lega sett fram. 1 Bandaríkjunum
er enginn efi á því, að mín skoðun
er rétt á málinu. Engin megin
regla á grundvallarlögum sunnan
landamæranna, er ákveðnari en sú,
að þar er veitt vald til þess að leggja ^skurða eftir því sem við á, að það
Islenzk þýðing
A svari Mr. Svb. Johnsonar til
J. T. Thorson.
Það var rétt af tilviljun að eg
tök eftir bréfi Mr. J. T. Thorsons i
Lögbergi, þann 19. júlí.
Eg hafði litið yfir hlaðið í flýti
og lagt það frá mér, þegar svo vildi
til, að eg sá þar minst á nafn mitt.
Okkur Thorson greinir á um
formlegt atriði stjórnarfarslegra
laga. Venjulega myndi eg alls ekki
þreyta lesendur almenns vikublaðs
með umræðum um þess konar mál,
en þögnin yrði ef til vill skoðuð
sem fyrirlitning fyrir lögfræðilegu
áliti þess manns, er eg hefi haft
hið mesta álit á sem gáfumanni,
jafnvel þótt eg hafi aldrei mætt
honum persónulega. Eg lofa þvi
samt, að eg skal ekki sækjast eftir
frekari þátttöku i þessum deilum.
Efni bréfs mins til Dr. Brand-
sons var það, aý) almanna fé væri
ekki hægt að verja löglega til ein-
staklings nota.
Til þess að setja málið fram á
annan hátt og nákvæmari, var og
er aðalatriðið í því, sem eg sagði,
1 að valdi til þess að leggja á skatta
— ríkið hefir venjulega ekki aðrar
tekjur en þær, sem fást með því að
leggja fólkinu skatta á herðar—verði
ekki beitt í þágu einstaklinga, eins
og það er skilið i mótsetningu við
opirtberar þarfir, eða fylkis þarfir,
eins og méi- skilst að það myndi
verða kallað hjá ykkur í Canada.
Við þessa staðhæfingu stend eg,
og fullyrði þaö hér, að ekki sé til
neitt stjórnarfarslegt vald hjá
nokkru þingi, þar sem engil-saxnesk
lög ráða—sem neytt geti bóndann
A til þess að greiða ríkinu fé undir
því yfirskini, að það sé skattur, en
afhenda þa^5 fé bóndanum B, með
fulliji heimild til að verja því í éigin
þarfir.
Ef eg hefi á röngu að standa í
þessu efni, þá á sér stað einræðis-
vald hjá fylkisþingi, sem mjög er í
ósamræmi við vora tíma, og til
mikillar undrunar öllum umheimi.
Eg trúi því'ekki að þetta eigi sér
stað, og ykkar eigin dómstólar neita
því áð það sé.
Hér fara á eftir eigin orð Mr.
Thorsons:
‘ Fylkisþingið í Saskatchewan,
hefir fult löggjafarvald til þess að
verja fé sínu hvernig sem því sýn-
ist.”
í þessum orðum felst krafa um
einræðisvald, er lengra fer en ein-
ræðisvald það, er Carl I. tók sér;
og þó var hann hálshöggvinn i bar-
áttunnf við þá þegna sina, er ekki
trúðu á einræðisvaldið.
Og ennfremur segir Mr. Thor-
son: “Eg trúi því ekki að nokkur
lögfræðingur, er álits nýtur, efist
uin stjórnarfarslegan rétt þingsins
til þess að veita það fé, sem hér er
um aö ræða.” Það má vel vera að
eg sé ekki “lögfræðingur, sem álits
nýjur,” að dómi Mr. Thorsons, og
hvort eg er það, eða ekki, skiftir
litlu rnáli; en hafi féð að engu leyti
verið veitt til opinberra nota—og
Mr. Thorson hefir ekki sýnt fram á
að svo væri—ef gjöfin hefir aðeins
verið veitt nefndinni til notkunar,
þá eru til aðrir menn, er óneitan-
lega njóta áþts, sem lögfræðingar,
og þeir gera meir en efast um þenna
rétt, þeir blátt áfram neita honum.
Hann heldur áfram á þessa leið:
“Þeirri staðhæfingu ('staðhæf-
209'at p 216: “Þessvegna er það
réttur hvers einstaklings, hvenær
sem reynt er að beita gegn honum
lögum eða reglum, sem samþykt
eru í fylki hans, að bera fram mót-
mæli fyrir þeim dómstóli þess
fylkis, sem dómsvald hefir um það
mál, sem um er deilt; um lögmæti
fylkislaganna og samræmi þeirra
við stjórnarskrá landsins og dóm-
stóllinn verður að taka tillit til
stjórnarskrár ákvæðanna og fylkis-
laganna, og lýsa því hvort hið síðar-
nefnda sé í samræmi viö það fyr-
nefnda, eða gagnstætt því, og úr-
skatta á fólkið einungis til opin-
berra þarfa, og að ekkert löggjafar-
þing hefir nokkurt vald til þess að
verja almennings fé til einstaklings-
nota.
Hafið þið, Canadamenn lög, sem
verulega séu mismunandi í þessu
efni?
Eg held ekki, og eg byggi skoð-
un mína á candískum, eða enskum
heimildum, þrátt fyrir það að
hæzti réttur Bandaríkjanna hefir
látiö í Ijósi alveg ákveðna skoðun í
þessu efni og betri hluti candískra
lögfræðinga tekur talsvert tillit til
þeirrar niðurstöðu, sem hann hefir
komist að, og meira að segja dóm-
stólar ykkar gera það líka.
Eg vitna í úrskurð Millers dóm-
ara í málinu “Savings Loan Assn.,
v. Topeka 20. Wall 655.” Hann
segir þar: “Til eru takmarkanir
fyrir því valdi. Þau takmörk eru
.afleiðing af insta eðli allra frjálsra
stjórna; innifalin vernd einstakl-
ingsréttarins, en án þess væri öll
félagsfesta ómöguleg, og þessi tak-
mörkun er tekin til greina af öllum
stjórnumí sem stjórnarnafn verð-
skulda.
Á meðal þessara takmarkana, er
takmörkun á valdi til þess að skatta
fólk.
Það er að segja fé, sem inn kem-
ur með skattgreiðslu, verður aðeins
notað lagalega í einhverjum opin-
berum tilgangi.”
Saskatchewan fylki er stjórnáð
samkvæmt ritaðri stjórnarskrá ; það
er “Thfe British North America
Act.” Samkvæmt þeirri stjórnar-
skrá, er vald fylkisins greinilega
takmarkað, og dómstólar ykkar
alla leið ofan frá dómnefnd leynd-
arráðsins, niður til lægstu dómstóla,
hafa lýst því yfir hvað eftir annað.
í 92. kafla eru talin þau atriði,
sem lögjafarvald nær yfir einvörð-
ungu og önnur deild þess kafla
snertir vald til beinna skatta, “í því
skyni að fá tekjur til fylkis nota,”
og níunda deild sama kafla heimilar
innheimtu leyfisgjalda til þess að
afla fjár til fylkis-, liéraðs- eða
svcitarmálaþarfa.” Leturbreytingin
er mín. Fimtánda deild þessaf
kafla, kemur þessu máli ekkert við.
“Alt vald, sem þau þfylkin í Can-
ada hafa i sambandi við skatta,
verður að finnast í “The British
North American Act” segir Lefroy,
í Canada’s Federal System og í Reed
v. Mousseau, 8 S. C. R. p. 431 seg-
ir hæsti réttur Canada, að löggjaf-
arvald fylkjantta til þess að fá tekj-
ur með nokkrum's sköttum, sé að
finna í 2. 9. og 15. deilt^ þessa kafla
þessara skattalaga.
Orðatiltækin: “Fylkis-, Héraðs-t
Sveitamála og “Tekjur”, gefa
greinilega í skyn tilgang, þm snert-
ir almenning eða stjómina, en ekki
cinstaklinga.
Mig furðar á því að no'kkur mað-
ur skuli vera til, sem heldur fram
gagnstæðu máli, og sérstaklega aö
þ^ð skuli vera maður, sem enginn
efast um að mikið álit hefir.
Án þess að hafa nokkuð vísvit-
andi ilt í huga, tek eg mér í munn
orðtælki, og get þess til að enginn
“lögfræðingur, sem álits nýtur,
myndi balda því fram að skattar,
sem í því skyni eru lagðir á fólk,
að afla fjáp og fá það í hendur ein-
staklingum til nota, séu skattar inn-
heimtir til fylkis þarfa.”
Það er ekki i stjórnarfarslegum
tilgangi fyrir fylki, eöa ríki að beita
skattavaldi sínu þannig, að taka fé
frá A og fá það í hendur B. Það
væri iblátt áfram kjarninn í gjör-
ræðisvaldi. Wood há-yfirdómari í
Court of Queen’s Beach í Manitoba,
segir í málinu, Hudsons Bay C. v.
Attorney General, Temp. Wood, p.
sé eða sé ekki samkvæmt lögttm. Séu
fylkis ákvarðanirnar í samræmi við
stjórnarskrána, þá eru þær réttmæt
lög, séu þær gagnstæðar henni, þá
erú lögin einskis virði.
Og ennfremur segir hann:
“Skatta álögur eru þær athafnir,
sem niest vald þarf til. Skattar eru
ibvrðar eða skyldur, ákveðnar af
’löggjafarvaldinu í því skyni að afla
fjár til opinbcrra þarfa.
Auðvitað getur það vel verið, aö
engin ráð séu til þess að hindra
þingið í Saskatchewan frá því að
gefa hverjum sem vera vill, og því
sýnist af tekjum þeim, sem þegar
hafa verið innheimtar alveg eins og
því miður hafa rangindi átt sér
stað hjá oss, án þess að undir þann
leka yrði sett.
Getur vel verið aö þar þurfi til
þess einungis jiólitískar umbætur.
Það kemur mér ekkert við. Það
1
snertir ekki kjarna þessa máls. Að-
alatriðið er það, að valdi til þess
að skatta, verður ekki löglega beitt,
einstaklingnum til hagsmuna.
"Og þótt ekki sé hægt að koma í
veg fyrir að almennings fé, sem
innheimt hefir verið undir því
yfirskyni, að það væri til almenn-
ings nota — þó ekki sé hægt, segi
eg, að koma í veg fyrir að það lendi
í einstaklings höndum, þá bætir
það ekki málstaðinn í þessu efni.
Ekki skiftir það heldur neinu
hvernig bækur eru haldnar. Mér er
alveg sama hvernig og hvar féð var
fært til reiknings í ibækurnar eða
skýrslurnar. Grundvallaratriði
breytast ekki með klókindum skrif-
ara eða bókhaldara. Það hlaut öll-
um að vera fullkomlega ljóst hvað
eg haföi í huga. Það var þetta:
Ef gjöfin til nefndarinnar yrði rétt-
lætt á annað borð, )>á yrði hún að
réttlætast á þeim grundvelli, að hún
væri veitt til almennings þarfa; og
væri hún til almenings þarfa, og svo
væri efast um vald stjórnarinnar i
þessu efni, þá mundi hún svara þvi
að gjöfin væri réttmæt sökum þess
að hún auglýsti fylkið og miðaði
því að auknum innflutningi. Hafi
féð verið veitt í einhverju öðru
skyni, þá hefir Mr. Thorson ekki
getið þess;’ þvert á móti byggir
hánn málstaö sinn á þeim óákveðna,
og eg segi með allri virðingu þeim
óverjanlega grundvelli að Saskatc-
hewan stjórnin geti í raun réttri
beitt skattvaldi sínu einstaklingnum
til hagsmuna, og í einstaklings
þarfir.
Ekkert slikt vald er fylkinu veitt
í stjórnarskrá landsins, og ekkert
slíkt vald hefir það, vegna þeirrar
einföldu ástæðu, að krafa um slíkt
einræði kemur beinlinis í bága við
grundvallarrétt einstaklingsins sam-
kvæmt engil-saxnesku stjórnar fyr-
irkomulagi.
Leitið hinna stóru ljósa í þing
sögu Englendinga, svo sem Pitts,
Wyndham, Grattan, Gladstone og
Disraelis,'— að eg ekki nefni nöfn
stjórnmálamanna vorra tíma. Und-
antekningarlaust höfðu allir þessir
menn þær sterkustu þrumur og eld-
ingar á tungu sinni, þegar þeir
ibörðust fyrir því að ensk stjómar-
skrá og ensk lög, skyldu vernda
hinn lftilmótlegasta borgara gegn
einræðisvaldi.
Eg þori aö fullyrða það, að ef
þingmennirnir í Saskatchewan væru
kallaðir til þess að standa fyrir máli
sínu í sambandi við fjárveitinguna
til nefndarinnar, þá myndu þeir
ekki réttlæta hana með því að segja
við kjósendurna: “Við getum eytt
peningum ykkar og við getum lagt
á ykkur skatta fyrir hvað sem okk-
ur sýnist. opinbert eða einstakt, al
veg eftir geöþótta.” Nei, þeir myndu
fremur svara á þessa leið: '“Þessi
fjárveiting er góð auglýsing og
miðar að því að auka innflutning.”
Staðhæfing mín var, og er, að á
slíkum grundvelli væri ekki auðvelt
að veita viðtöku gjöf af almanna fé.
Einmitt sú löggjöf (The Ap-
propriation Act), sem Mr. Thorson
vitnar í máli sínu til sönnunar, styð-
ur skoðun mína, því hún flokkar
greinilega allar fjárveitingar ('að
meðtaldri þeirri fj árveitingu, sem
hér er til umræðuj, og nefnir þær
ýmiskonar kostnað og gjöld við
opinber stöf------ákveðin í fyrir-
mælum--------þessara laga. Er það
þannig greinilega tekið fram, að
Saskatchewan þingið gaf það ekki
í skyn, að styrkurinn væri veittur
sérstakri nefnd manna, né til ein-
staklings nota, heldur sem einn
hluti af kostnaðinum við opinbcra
þjónustu, og rrieð þeirri hugmynd,
að þessi styrkur vrði notaður til
hagnaðar fyrir fylkið.
’anada framtíðarlandið
Tiltöluiega auðvelt er, enn sem
komið er, að eignast lönd í Al-
berta við sanngjörnu verði. Ný-
ræktað land gefur þar skjótt af
sér arðvænelga uppskeru, og auk
þess má því nær alstaðar hafa
mikla búpeningsrækt.
Land í Alberta steig ekki í
verði meðan - á stríðinu stóð, í
hlutfalli við það, sem það gaf af
sér. Vinnukraftur var takmark-
aður iþegar fyrir stríðið, og eftir
að fjöldi hinna ungu manna gekk
herþjónustu, var eins og leiðir
af sjálfu sér, enn örðugra, að afla
sér vinnumanna. Meðan á stríð-
inu stóð, var enginn innflutn.ing-
uV inn í fylkið, né heldur nokkurt
utan að komandi fjármagn. Á
>eim tímum hækkaði land allmik-
ið í verði í Bandaríkjunum; fór
það í hlutfalli við verðhækkun
hinna ýmsu landbúnaðar afurða.
í Alberta eru enn feykistór land-
flæmi ónumin með öllu, og sðkum
þess hve tiltölulega fátt fólk hef-
ir fluzt þangað inn in síðari árin,
og eftirspurnin verið lítil eftir
jarðnæði, hafa ónumin lönd hækk-
að tiltölulega lítið í verði. öðru
máli er að gegna um Bandaríkin,
þar sem megnið af öllu byggilegu
landi er undir rækt. Enda hækka
landeignir þar jafnt og þétt í
verði, með hverju árinu sem líð-
ur. Meðalverð ræktaðs lands í
Alberta, nemur svo sem einum
þriðja a|f /landverðiriu sunuan
línunnar.
Jafnvel bebtu lönd 1 Alberta
mega enn kallast í lágu verði.
Land í Iowa selst fyrir $169 ekr
an, en meðalvprð í Illinois ríkinu
er $144, iþótt á sumum stöðum
seljist það fyrir $400 til $450.
Svipaður mismunur á sér stað
milli verðs á bújörðum á Eng-
landi og 4 Alberta. Gott land
Albert fæst keypt fyrir ’það, sem
svarar ársleigu á sama landrými
í Bandaríkjunum og á Bretlandi.
Óyrkt land fæst fyrir þetta $20 til
$40 ekran, en ræktað land frá $25
til $75 hver ekra, eftir því hve
miklar umbætur er um að ræða.
Áveituiönd seljast fyrir $50 til
$75 og þar sem þau eru fullrækt-
uð, fyrir $75 til $125 ekran.
í Alberta fyjki eru markaðs-
skilyrði fyrir korn, hin ágætustu.
Ströngum lögum er fylgt í sam-
bandi við sölu kornsins; hafa um-
sjónarmenn stjórnarinnar eftirlit
með flokkuninni. Alls eru í fylk-
inu fimm hundruð kornhlöður og
eiga nú bændur sjálfir í samein-
ingu flestar þeirra.
Allir kornkaupmenn verða að
hafa stjórnarleyfi og leggja fram
veð, er tryggi bændur gegn tapi,
ef kornkaupmaður kynni að verða
gjaldþrota, eða sýna af sér óráð-
vendni.
Bóndinn getur sent korn sitt til
kornhlöðunnarl pg fengið fyrir
það alt peninga út í hönd, eða
hann getur fengið það geymt þar
og beðið eftir betra verði, ef ráð-
legt þykir. Fær hann skýrteini,
er sýnir flokkun og’ magn korns-
ins. Selt getur hann kornið, nær
sem vera vill. Vilji hann senda
kornið beina boðleið, getur hann
flutt það sjálfur til stöðvarinnar
0g látið það í járnbrautarvagninn,
því hleðslupallar eru þar hvar-
vetna og má aka upp að þeim alla
leið.
Markaður fyrir búpening er-
hinn hentugasti. Gripasölutorg-
um er stjórnað samkvæmt fyrir-
mælum laga, er nefnast The Live
Stock and Live Stock Products
Act. — í Edmonton og Calgary eru
stærstu markaðirnir fyrir afurðir
bænda. Kornyrkjumanna félögin
og eins félög hinna sameinuðu
bænda, hafa starfað að því all-
mikið á hinum síðari árum, að
koma á samtökum, að því er snert-
ir sölu hinna ýmsu búnaðar af-
urða. Gripakviar (Stock
Yards) eru undir ströngu stjórn-
ar eftirliti. Skal þar föstum regl-
um fylgt, að því er snertir vigt og
meðferð markaðsfénaðar.
Smjörgerð fylkisbúa, sendur und-
ir beinu stjórnar eftirliti. Land-
búnaðardeild fylkisins á. íshús í
Calgary og þangað geta bændur
sent smjör sitt, selt það 'þegar í
stað, eða fengið það igeymt þang-
að til markaðsskilyrði batna
Smjör alt er flokkað, samkvæmt
lögum, er nefnast The Dairymens
Act. Fer flokkun fram bæði í
Calgary og! Edmonton, jafnskjótt
og sýnishorn berast þangað í
hendur umboðsmanni stjórnar-
innar.
Lögin um samvinnulán — The
Alberta Co-operatóve Act, heim
heimila 30 bændum, að afla sér
láns í sameiningu gegn sameigin-
legri ábyrgð og lána það síðar út
aftur til meðlima sinna. Sérhver
meðlimur leggur fram $100, síð-
ar kýs félagsskapur þessi embætt-
ismenn, er semja við löggiltan
banka um að kaupa eiginhandar
víxla félagsmanna, gegn ábyrgð
félagsins í ehild sinni. ’Slík lán
eru veitt til eins árs í einu og eru
vextirnir venjulega se xaf hundr-
aði.
The Live Stock Encouragement
lögin, sem oft eru nefnd The Cow
Bill, voru samin í þeim tilgangi,
að gera nýbyggjum kleift að út-
vega sér kýr og koma sér upp
nautgripastofni. Fimm eða fleiri
bændur geta samkvæmt þeim lög-
um stofnað með sér félagsskap í
þeim tilgangi að afla láns. Eigl
má lána einstökum félagsmönn-
um meira en $500. Umboðsmaður
stjórnarinnar hefir eftirlit með
lánveitingum, en fylkissjóður á-
byrgist lánin. Slík lán eru veitt
til fimm ára, gegn sex af hundr-
aði í vöxtu.
Til þess að standast kostnað
við skrifstofuhald, greiðir sérhver
meðlimur þess félagsskapar $1 í
sameiginlegan sjóð. Ábyrgð stjórn-
arinar á lánum samkvæmt lögum
þesaum, nemur nú orðið meira en
hálfri annari mjljón dala.
Björglhildur Gíslason útskrifast
frá Grace Hospital í Winnipeg
með sæmd. Hún er fædd á Gils-
bakka í Geysirbygð, 14. nóvember
1907. Er dóttir ungra myndar-
hjóna, sem þar búa nú. Faðir
Björgíhildar er Guðmundur O.
Gíslason, sonur Gísla Gíslasonar
og Björghildar konu hans, Þau
merku hjón bjuggu lengi. á Gils-
bakka með rausn og sæmd. Móð-
ir hennar er ISigrún IPálína, dóttir
Jóseplhs Sigurðssonar og konu
hans, sem lengi bjuggu á Melstað
í grend við Gimli.—-Ungfrú Björg-
hildur byrjaði á barnaskóla í Geys-
isbygð, en lauk prófi við háskóla-
deildina í Riverton. Þar næst
stundaði hún hjúkrunarfræði við
Grace Hospital. Alla tíð hefir
þessi stúlka sýnt mikinn áhuga
og dugnað við nám sitt og starf.
Nú stundarlhún sjúka í sínu bygð-
arlagi með sama dugnaði og elju
og nýtur velvildar 0g þakklætis
sinna sjúklinga. Guð blessi hana
0g Ihennar starf, ætíð og æfin-
lega. x.
Heimsókn.
Átjánda júlí síðastl. var yndis-
legt veður. Þann dag kom stór
hópur af kverifélagskonum frá
kvenfélagi Fyrsta lút. safnaðar í
Winnipeg að Betel, með kaffiveit-
ingar, “icecream” og aldini.
Það kvenfélag á þann heiður,
að hafa lagt hornsteininn undir
þetta farsæla heimili. Fyrir tutt-
ugu og átta árum gaf það sína
fyrstu fimm dali til að byrja Gam-
almennaheimilis sjóð. Það var
ekki stór upphæð, en fyrsta sporið
samt.
Svona hefir guð blessað það með
ótal hjálparhöndum, sem stjórn-
ast hafa af kærleiksríkum vilja-
krafti. Og nú er komið svo langt,
að heimilið þykir ekki nógu stórt
og ráðist er í að bæta við það,
treystandi náttúrlega á sömu á-
framhaldandi vinsældir og gæði;
Iþví án .þeirra gæti Iheimilið elcki
haldist við.
Tilgangur þessarar greinar var
að eins sá, að minnast á þennan
yndislega dag, sem við nutum
stakrar ánægju hér á Betel. Það
var fjölda margt fólk saman kom-
ið, að meðtöldu heimafólkinu.
Kl. 4 var búið að veita öllum það,
sem hver og ein^i gat tekið á móti.
En iþá var nú eftir andlega fæðan.
Ekki var nú samt mikið um ræðu-
höld, en sungið þeim mun meira.
Kvenfólag þetta hefir allstóran
söngflokk, sem Mrs. R. Marteins-
son hefir stjórnað; vor þær kon-
lyr flestar viðstaddar og sungu
með lífi og sál. Mrs. W. Dalman
lék á hljóðfærið af sinni vanalegu
snild. Mrs. Dr. Jón Stefánsson var
svo góð að blanda sér inn með
þeim, sem gerði sönginn enn full-
komnari. Stundum sungu líka all-
ir og var það reglulega skemtilegt.
Ekki má gleyma Halldóri Daní-
elssyni, sem var svo góður að á-
varpa gestina með fáum en vel-
völdum þakklætisorðum. Við Bet-
elbúar erum þakklátir og biðjum
guð að blessa hópinn og launa
þeim fyrir komuna.
Nú er að minnast lítið eitt á
þessar heimsóknir, sem eru orðn-
ar svo tíðar, svo sumum máske fer
að finnast, að þetta sé að ganga
of langt, og hvert að gamla fólk-
ið njóti þess eins vel og hlutaðeig-
endur vildu? Það ,eru nú mis-
munandi hugmyndir um það.
Þegar fjölda margt kemur í einu,
þá nýtur náttúrlega ekki hver einn
einstakur sinnar eigin persónu,
finst hann líyil innan um fjöld-
an. Aftur þegar færri koma,
verður þetta öðruvisi, og það lík-
ar sumum betur. — En það er
fleira að athuga. Það er áreiðan-
legt, að þessar heimsóknir eru og
hafa verið óendanleg blessun fyr-
ir þetta heimili, og eftir því sem
fleiri koma, þvi betra. Við skul-
um sleppa allri fyrirhöfn og öllu
umstangi. Þær sem koma, telja
það ekki eftir. Það er ávöxtur af
kærlieksríkum,, fórnfúsum vilja
, sem ekki ætti að hindra að hafa
framrás, og margar 'þessar konur
kæmu aldrei, ef þær sleptu þessu
tækifæri og hugsuðu hver fyrir
sig: “það verður of margt, ef eg
kem.”
Við skulum því slá því föstu, að
Betel græði að öllu leyti á þessum
heimsóknum. Það gefur fólkl
sem aldrei annars kæmi, hugmynd
um hvað heimilið er. Svo komið
þið sem oftast, og toomið þið sem
flestar með sólskinið og gleðina
inn til okkar á Betel! Það er
á meðvitund allra eirra, sem
þekkja til, að þessar heimsóknir
kvenfélaganna hafi gert meira en
alt annað, til að auglýsa Betel.
Guð blessi öll okkar kvenfélög
og alla, sem með kærleiksríkum
anda hugsa til Betel.
Rödd frá Betel.
/