Lögberg - 22.12.1928, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGLNN 22. MARZ 1928.
Bls. 5.
1 meir en þriðjung aldar hafa
Dodd’s Kidney Pills verið viður-
kendar rétta meðalið við bak-
verk, gigt, þvagteppu og mörgum
fleiri sjúkdómum. Fást hjá öll-
um lyfsölum, fyrir 50c. askjan,
eða 6 öskjur fyrir $2.50, eða beint
frá The Dodds Medicine Co., Ltd.,
Toronto, ef borgun fylgir.
Canada framtíðarlandið.
Garðrœkt.
Flest af blómum þeim og jarð-
eplum, sem vaxa í görðum fólks í
Evrópu, þar sem loftið er tempr-
að, vaxa líka í Vestur-Canada, svo
sem raspber, jarðber, kúrenur,
bláber og margar fleiri tegundir,
nema í hinum norðlægustu héruð
Kartöflu uppskera, er mikil, og
fá menn oft meira en 148 bushel
af ekru, þó í sama blettinn sé sáð
til tíu ára, og hefir sú uppskera
oft numið 170 bushelum af hverri
ekru á ári. Garðamir gjöra vana-
lega betur en fullnægja þörfum
bændanna með garðávexti. Það
er oft afgangur til sölu og úrgang-
ur, sem er ágætt fuglafóður.
Garðar, þar sem bæði áYextir og
fíeira er ræktað, ættu að vera í
sambandi við hvert einasta bænda
heimili í Vestur-Canada, og einnig
munu bændur komast að raun um
að trjáplöntur í kringum heimilin
margborga sig, og fást. trjáplöntur
til þeirra þarfa ókeypis frá fyr-
irmyndarbúinu í Indian Head í
Saskatchewan. Einnig sér stjórn-
in um, að æfðir skógfræðingar frá
þeim búum veiti mönnum tilsögn
með skógræktina, þeim að kostn-
aðarlausu, og segja þeim hvaða
trjátegundir séu hentugastar fyr-
ir þetta eða hitt plássið.
Engi og bithagi.
Hið ágæta engi og bithagi, sem
fyr á árum fóðraði þúsundir vís-
unda, antelópa, elk- og moosedýra,
er enn hér að finna. Þar sem ekki
er næg beit handa búfé, þar sá
menn alfalfa, smára, timohty,
reyrgrasi, eða einhverjum öðrum
fóðurgrásstegundum; þó er þess-
um tegundum fremur sáð til vetr-
arfóðurs í Vesturfylkjunum, eink-
um í Manitoba, heldur en til bit-
haga. Einnig er mais sáð hér
allmikið til vetrarfóðurs handa
nautgripum. Þegar engjar í Vest-
ur-Canada eru slegnar snemma,
er grasið af þeim mjög kjarn-
gott, og gefur litið eða ekkert eft-
ir ræktuðu fóðri, ef það næst ó-
hrakið. Þær tegundir, sem bezt
hafa reynst af ræktuðu fóðri í
Vesturfylkjunum, er alfalfa, rúg-
gras og broomgras, hvort heldur
að þehn tegundum er blandað
saman eða að þær eru gefnar
hver út af fyrir sig. En ef sáð er
þar til bithaga, þá er alfalfa og
broomgras haldbeztu tegundírn-
ar.
Áburður.
Aðal einkenni jarðvegsins í Sas-
katchewan og í Sléttu fylkjunum
öllum, er það, hve ríkur hann er
af köfnunarefni og jurtaleifum,
og það er einmitt það, sem gefur
berjum frjóefni og varanelgleik.
Þess vegna þurfa bændur ekki á
tilbúnum áburði iatf halda. En
ekki dugir fyrir bændur að rækta
korn á landinu sínu á frá ári, án
þess að hvíla landið, eða að breyta
TORONTO MINING STOCK
Stobie-Purlong-Mathews)
MARCH 20th, 1928.
Open Hifth. Oloce
Abana . 280 290 275
Aconda 30 30 26%
Amulet . 382 385 355
Bidgood 93 93 88
Central Man. ... . 138 139 138
Columbus K. .. 4% 4% 4
Dome . .. . 1050 1070 1070
Gold Hill • 23% 24 22%
Gran. Rouyn . 24% 24% 24%
Hollinger . 1700 1700 1700
Howey . 130 130 130
H. B. M. & S. . . . 1760 1775 1760
Int. Nickel .... .. 90% 91% 91%
Jack Man .. 79% 80 78%
Kootenay Fl. .. .. 35 36 32
Macassa ■ 41% 41% 41
Noranda . 1840 1860 1825
Premier . 265 265 265
Pend Orellle .... • 1675 1700 1700
San Antonio ...'. 39 39 39
Sud Basin ...... . 1070 1070 1055
Sudbury Mines 26 26 23%
Sher. Gordon .. . 725 725 720
Teck Hughes .. . 860 862 860
Tough Oakes .. 65 66 55%
Wakenda . 12 12 11%
LESMÁL.
Eins og ég hefi þegar auglýst, er nú ii.
árgangur IÖunnar allur kominn til kaupenda
hennar hér vestra. Mig langar til að gjöra
skarpa tilraun á þessu ári til að útbreiða
hana enn meir hér í Ameríku, því þótt hún
hafi all-sœmilegan kaupendafjölda, þá gœtu
þeir verið og œttu að vera miklu fleiri. Stð-
asti árgangurinn var 348 bls. og er það 24
bls. meira en kaupendur áttu tilkall til. Ég
set hér skrá yfir innihald þessa síðasta ár-
gangs til upplýsingar fyrir þá, sem ekki
hafa kynst Iðunni.
EFNISTPIRLIT 11. ÁRGANGS.
J. A. Hjaltalín (raeð 2 myndum), H. Hallgrtmss.
Sonarbætur Kveldúlfs (kvæði), J6n Magnússon.
Andinn frá Worms og örlög hans, G. Benediktss.
Konungssonurinn hamingjusami, Oscar Wilde.
Dalamær (kvæði) Axel Guðmundsson.
Ljósið í klettunum (saga) eftir Huldu.
Jölaminning, eftir Arnör Slgurjónsson.
Georg Brandes (með mynd), Árni Hallgrímsson.
Ritsjá: Á. Magnússon, J. Sveinsson, P. Sigurðss.
‘Tsland fullvalda ríki” eftir Sigurð pórðarson.
Hvalveiðar í Suðurhöfum (með 4 myndum)
eftir Magnús Jónsson.
Nöttin dregur (kvæði) eftir Böðvar frá Hntfsdal.
Húsið hennar Evlalíu (saga), Henry Harland.
Bjargabrúður (kvæði) eftir Jóhann Sveinsson.
Pjóðmálastefnur eftir Jönas Porbergsson.
Guðmundur gamli (endurminning) eftir Sig-
rtði Björnsdóttur.
Uppreisnarmaður (kvæði) eftir Carl Snoiisky.
Tvær konur, eftir Tryggva H. Kvaran.
Vængbrotna lóan (saga) eftir Einar porkelsson.
Askja t Dyngjufjöllum (með 5 myndum) eftir
pórólf Sigurðsson.
Foksandur S. Nordals, prófessors, E. H. Kvaran.
Ingólfur fagri (kvæði) eftir Huldu.
Mannsbarn (saga) eftir Henrik Ailari.
Rún og tlmi eftir Ásgeir Magnússon.
Stökur eftir Jóhann Sveinsson.
pér skáld (kvæði) eftir Stefán frá Hvttadal.
Lífsviðhorf guðspekinnar, C. Jinarajadasa.
Lótófagar (kvæði) eftir A. Tennyson.
Annie Besant (2 myndir), Sigurjón Jónsson.
Jól (bernskuminningar) eftir Stefán frá Hvíta-
dal.
St. G. Stephansson (með mynd), G. G. Hagalín.
Vefarinn mikli frá Kasmtr, Tómas Guðmundss.
Biblta stjórnmálamanna, S. Hoel.*(Á. H. þýddi).
Ritsjá, Sigurjón Jónsson og Árni Hallgrímsson.
IÖunni var hrint af stokkum árið 1915 af
þremur bestu ritsnillingum tslenzku þjóð-
arinnar, er voru þeir Jón (jlafsson, Einar
H. Kvaran og Dr. Agúst H. Bjarnason■
Aðrir ritstjórar hennar hafa verið: séra
Magnús Jónsson og nú síðast Arni Hall-
grímsson. Og það geta ekki verið skiftar
skoðanir um það, að í þessi ellefu ár, undir
stjórn ofangreindra manna, hefir Iðunn
frcett íslendinga og skemt þeim betur en
nokkurt annað samtíðarrit. Auðvitað má
œfinlega fetta fingur út í eða gretta sig
yfir einhverri sérstakri grein eða sögu, en
yfirleitt hefir Iðunn flutt menningarboðskap
snjöllum rómi.
Iðunn kostar hér í Ameríku $1.80 árgang-
urinn, og er það eins lágt verð og auðið er,
þegar allur kostnaður er tekinn til greina■
Ég hefi dálitlar leifar af þrernur síðustu ár-
góngum og bíð eg nýjum kaupendum ókeyp-
is hvern einn þeirra er þeir kjósa, en þá
verður andvirði 12. árgangs að fylgja pönt-
un. Sanngjarnar prósentur býð eg hverjum
þeim, sem útvegar einn eða fleiri nýja
kaupendur.
Og svo vil eg biðja alla þá, sem ekki hafa
gjört mér full skil fyrir siðasta árgang, að
láta það ekki dragast lengur, en senda mér
nú þcgar póstávísun eða “Exprcss Money
Ordcr” fyrir þcirri upphceð, cr þeir skulda,
því cg vil <gjöra útgefenda full skil án und-
andráttar.
MAGNÚS PETERSON
3i3Horace St., Norwood, Man. Canada.
Phone: 81 643
um sáðtegundir, því við það líð-
ur hann margfaldan skaða.
Til þess að varðveita frjómagn
landSins, þarf korn og nautgripa-
rækt að háldast í hendur, og verð-
ur það þýðingarmikla atriði aldrei
of vel brýnt fyrir mönnum, ef
þeir vilja að vel fari.
Hin hörðu vetrarfrost og hið
þurra loftslag, eru öfl til vernd-
unar frjósemi jarðvegsins. Þau
losa allan jurtagróður í klaka-
böndum sínum frá vetrarnóttum
til sumarmála. Enn fremur varn—
ar hið reglubundna regnfall sum-
arsins því, að jarðvegurinn missi
gróðrarkraftsins af of miklum
þurki. Það hefir ávalt sannast,
að þar sem framleiðsla hefir far-
ið þverrandi, þá er það því að
kenna, að landinu hefir verið mis-
iboðið, — að bændurnir hafa ann-
að hvort ekki hirt um að breyta til
um útsæði, eða á neinn hátt að
vernda gróðrarkraftinn.
Eldiviður og Vatn.
Linkol eru aðal eldiviðarforði
manna í iSaskatchewan, og eru
stórkostlegar linkolanámur í suð-
austur parti fylkisins. Einnig
hefir Dominionstjórnin í félagi
við fylkisstjórnirnar í Saskatche-
wan 0g Manitoba, ráðist í að búa
fylkið, stórum og smáum, með
tæru vatni í.
Það eru tvær aðal ár í Saskat-
chewan, sem sameinast fyrir aust-
an Prince Albert, og svo Church-
hill áin, sem rennur út í Hud-
sons flóann.
Flutningsfæri.
Það hefir þegar verið tekið
fram, að í Saskatchewan væru
6,000 mílur af járnbrautum, og
eins og nágrannafylkinu, Manito-
ba, þá liggja tvær aðalbrautirnar
í Canada, Canadian Pacific og
Canadian National brautin þvert
yfir fylkið. Canada Kyrrahafs-
brautin í sameiningu við Soo-
brautina, gefur ibeint samband
við Minneapolis og St. Paul borg-
irnar í Bandaríkjunum. Vagn-
stöðvar eru vanalega bygðar með
fram brautunum með átta mílna
millibili, og byggjast smábæir í
kringum þær vagnstöðvar, þar
sem bændur geta selt vörur sínar
og keypt nauðsynjar.
Akbrautir eru bygðar um alt
fylkið, til þess að gjöra mönnum
hægara fyrir með að koma vörum
sínum til markaðar, og leggur
fylkisstjórnin fram fé árlega bæði
til að fullgjöra þá vegi og byggja
aðra nýja.
til hnullunga úr kolamylsnu, sem
er pressuð með vélum ásamt lím-
efni til að halda mylsnunni saman,
og hefir það reynst ágætt elds-
neyti, ekki að eins heima fyrir,
heldur er líklega til þess að verða
ágæt markaðsvara. Kolum þess-
um má líka brenna eins og þau
koma úr námunum, og er gott elds-
neyti. Þessi kol finnast víða í
Saskatchewan, og eru þau enn
ekki grafin upp að neinu veru-
legu ráði, nema á tiltölulega ör-
fáum stöðum, heldur grafa menn
nokkur fet ofan í jörðina og taka
þar það sem þeir þurfa með í það
og það skiftið.
í norður parti fylkisins eru
víðáttumiklar timburlendur, þar
sem bændur geta fengið sér elds-
neyti pg efni til bygginga. — Það
er ekki þýðingarlítið fyrir þá,
sem uhgsa sér að setjast að á ein-
hverjum stað, að vita að vatns-
forði er nægur. Á mörgum stöð-
um í Saskatchewan er hægt að fá
brunnvatn, sem er bæði nothæft
fyrir menn og skepnur, og eru þeir
brunnar vanalegast frá 10—30
fet á dýpt. Sumstaðar þurfa menn
að grafa dýpra, til þess að ná í
nægilegan vatnsforða. Einnig er
mikið af vötnum til og frá um alt
CANADIAN MININGISSUES
Fáið upplýsingar hjá—
Stobie Forlong Matthews
LIMITED
Sérfrœðingar i Mining Shares
Notre Dame vió Portage :: Talsími: 89 326
EINKA SfMASAMBAND
Beint samband vió alla helztu markaói.
TENGDAMAMMA.
Leikið að Gimli 9. marz s. 1.
Ekki er þetta ritdómur um
hvernig leikendur leystu verk sitt
af hendi, til þess þyrfti langt mál.
En þar sem eg var svo heppinn, að
sjá þenna leik leikinn að Gimli
síðastl. föstudag, 9. marz, langar
mig til að geta þess, Gimli-búum
til verðugs lofs, að þessi leik-
flokkur þeirra fór betur með
hlutverk sín, en tveir aðrir leik-
flokkar hafa gert, sem eg hefi áð-
ur séði leika það. *
Aðal hlutverkin tvö, tengda-
mamma og presturinn, sem eru
talsmenn gamla og nýja timans,'
voru aðdáanlega vel leikin. Kon-
an, sem tengdamömmu lék, gerði
það af.sérstakri list, og listin lá
í því aðallega, hve útlit, tilburðir
málrómur og hreyfingar voru
eðlilegar. Efast eg um, að nokk-
ur vestur- íslenzk kona hefði get-
að svo vel sýnt íslenzka hefðar-
konu á heiðarbýli. Baráttuna í
þriðja og síðasta þætti, sýndi hún
aðdáanlega vel. Og mér var sagt,
að þessi kona hefði aldrei géfið^
sig við því að leika. Svona eigum
við íslendingar víða hæfileika
grafna í jörðu.
Ari var sérlega vel leikinn.
Fallegur og karlmannlegur á leik-
sviði, alstaðar sérlega eðlilegur,
og leysti hlutverkið að öllu leyti
ve af hendi.
Ásta lék vel með köflum, en
stundum virtist sem hún misskildi
hlutverk sitt, sérstaklega í síðasta
þætti; hún var þar ekki niður-
brotin af sorg 0g kvíða og ásökun,
heldur að eins reið við tengda-
móður sína, en vel tókst henni að
sýna gleði sína, þegar Ari kom inn
úr hriðinni.
Hin hlutverkin voru öll fremur
vel leikin, þó eitthvað mætti setja
út á smáatriði hjá flestum.. Þura
var' ágætlega leikin viðast.
Þegar eg gekk ,‘burtu frá sam-
komuhúsinu, til gististaðar míns,
undraðist eg, að fólk með þessum
leikhæfileikum skyldi ekki taka
þátt í leiksamkepninni, sem stóð
yfir í Winnipeg þá sömu viku.
Svo þakka eg Gimli leikfólki
fyrir ágæta skemtun þetta kvöld.
Áhorfandi.
Til Mr. og Mrs.
TH. J. GÍSLASON.
Að eignast það Ijós, sem að lýsir
oss mest,
er lífinu sannarleg þörf;
ýmsir fá hrós, sem að eiga það
bezt,
en annara« mislukkast störf.
Þið lýstuð oss braut og þið vor-
uð oss vörn,
0g vinir í þessari1 bygð;
aldrei er manndygðin ámælis-
g'jörn,
og einlæg er góðvina trygð.
Leiðandi’ í þjóðmálum, lifandi’ í
- trú
þið leiddust á gæfunnar braut;
því er vor söknuður sárastur nú,
að samvistin enda hlaut.
Því hefir bygðin hér mist ykkar
mest,
og mun hún það aldrei fá bætt.
Hverfult í lífinu finst okkur flest,
svo fjölmargir um hafa rætt.
Fylgi’ ykkur Drottinn á farsæld-
ar braut,
og farsæli öll ykkar spor.
Ætíð eg hjá ykkur ástúðar naut,
þið eflduð mitt hugrekki’ og þor.
G. Th„ O.
f e Bindindismál.
Skrifað að tilhlutun ísl. I.O.G.T.
Öruggasta vörnin.
Síðan að ölsalan hófst á ný í
Manitoba, áttu varla svo tal við
hugsandi menn og konur, að þú
verðir þess ekki var, að þau sé á-
hyggjufull og kvíðandi út af á-
standinu. Er sízt að furða, þó
foreldrum hrjósi hugur við því.
Útlitið er alt annað en glæsilegt.
IJörn þeirra, eða æskulýðurinn
yfirleitt, dV alinn upp við bind-
indi. Þau hafa ekki með eigin
augum séð bölið, er af ofdrykkju
leiðir. Þau vita lítið eða ekkert
um það. En þeir eldri þekkja það.
Þeir þekkja einnig töframátt eit-
urlyfsins við fyrstu notkun þess,
sem hinir yngri skilja ekkert í.
Hvað eiga foreldrarnir að gera,
til þess að forða börnunum frá
þeirri tálsnöru, sem á leið þeirra
hefir verið lögð með opnun vín-
sölunnar á ný?
Þegar þannig er spurt, eru góð
ráð dýr. Vínsalan er lögleidd.
Um breytingar á henni er ekki að
ræða fyrst um sinn að minsta
kosti.
En er þá um nokkra vörn að
ræða?
Fyrir löngu var Ijóst, hvert
stefndi. Ástandið kemur engum
á óvart, sem nokkuð hefir hugs-
að um það, sem var að gerast
undanfarið í vínsölumálinu. En
hvert sem litið er, er ekki sjáan-
legt, að það sé nema um eina ör-
ugga vörn að ræða, úr því sem
komið er.
Hver er hún?
Hún er bindindi.
Bindindisfélög eru víða til. Á
meðal íslendinga eru margar Góð-
templara stúkur starfandi. Hvergi
er betra tækifæri en þar að gera
börnin að bindindissinnuðu fólki.
Og séu unglingarnir hikandi,
vegna þess að þeir skilja ekki,
hvar þeir eru staddir, að gerast
félagar í Goodtemplara reglunni,
ættu foreldrarnir tafarlaust að
ganga á undan þeim með góðu
eftirdæmi.
Það má gera ráð fyrir því, að
áfengisalan verði gifurlegust og
hættulegust að öllu samanlögðu í
bænum Winnipeg. En þar eru
tvær íslenzkar stúkur vel vakandi
og hafa verið starfandi síðastlið-
in 40 ár. Hverju íslenzku foreldri
í Winnipeg er því í lófa lagt, að
vernda börn sín frá sukki, óreglu
og voða drykkju knæpanna, ef þau
skeyta nokkuð um það. Og á-
byrgðarhluti þeirra foreldra, sem
ekki gera það í tíma, eins og á-
standið er að verða, er mikill og
alvarlegur.
Um starfsemi íslenzkra Good
templara hefir sjaldan verið rætt.
Og þó hafa þeir miklu afkastað
í sínum verkahring. En þeir
hafa unnið í kyrþey. Störf þeirra
eru þwí ekki eins kunn og þau
ættu að vera, nemai þeim, sem að
einhverju leyti hafa lagt hönd á
plóg með þeim.
Eg rakst á enskan bindindis-
vin, nýkominn til þessa bæjar, á
dögunum fyrir framan íslenzka
Góðtemplarahúsið ^ Winnipeg.
Hann spurði undir eins að' því,
hvort Góðtemplarar væru svo öfl-
ugir í Winnipeg, að eiga annað
einsi hús og þetta. Eg kvað svo
vera. Hann virtist furða á þessu.
En undrun hans keyrði þó fyrst
fram úr hófi, er hann heyrði, að
það væri að eins hinn fámenni
hópur íslendinga, sem ætti það.
En það er ekki að eins í þessu
efni, sem starfsemi ísL stúknanna
á viðurkenningu skilið. Þetta
hús hefir verið bindindisskóli
mörgum manni, sem alt eins vel
mátti búast yið að hefði ekki
komist heill á húfi heim til sín úr
hólmgöngunni við ofdrykkjuna.
Enginn þjóðflokkur í þessu
landi, getur bent á eins stóran
hóp bindindismanna og íslending-
ar. Þó fámennir séu, bornir sam-
an við aðra þjóðflokka þessa
lands, standa þeir í fararbroddi
Góðtemplara Jireyfingarinnar. Og
hafa þeir með því áunnið Islend-
ingum þann heiður út á við, að
vera í flokki taldir þeirra manna,
er hófsemi og fagra siðri kunna
að meta.
Orðið Templar þýddi upphaf-
lega hermaður. Góðtemplar þýðir
þá góður hermaður. Og hvað
felst nú í því að vera góður her-
maður á vísu Góðtemplara? Það
að vinna ótrauðlega að því, að
ein mesta siðferðishugsjón mann-
kynsins, eflist og útbreiðist hverj-
um einstökum manni og öllu
þjóðfélaginu til heilla og hags og
hamingju. Það er merkið, seir
íslenzkir Góðtemplarar hafa bæð
lengi og vel haldið hátt á loft;
þó fáliðaðir hafi verið.
Enginn þarf að fyrirverða sig
fyrir það, að fylla flokk þeirra.
Og aldrei getur meiri heill af því
stafað fyrir eldri og yngri, að
gerast samverkamenn þeirra, en
nú. Engan mun iðrast þess, því
engu er hægt að tapa á því, en
margt að græða. Og gleymið því
ekki, að þar finnið þér öruggasta
vígið, sem til er gegn ofdrykkju-
bölinu, fyrir börnin ykkar, ykkur
sjálf og ykkar nánustu.
Eitt er og það, þó að alvarelgu
máli sé unnið á stúkufundum, þá
eru fundir oft svo skemtilegir,
sem sakoma væri með kaffi.
Og um manninn hefir það verið
verið sagt, að hann sé “félagsgef-
in skepna”. Enn fremur eru fá
félög íslenzkari vestan hafs, en
stúknafélagið.
Góðar fréttir að heiman.
p—iilH
Búið til yðar eigin
Sápu
og sparið peninga
Alt cem þér þurfið
er úrgansfeiti og
GILLETT’S
1 janúar hefti blaðsins “Temp-
lar,” sem gefið ér út af Góðtempl-
urum á íslandi, stendur eftir-
fylgjandi frétt:
“Árið 1927 hafa 19 stúkur ver-
ið stofnaðar og endurvaktar hér
á landi, og auk þess 9 ungmenna-
stúkur. Fjölgun félaga i Góð-
templarareglunni hefir orðið meiri
en nokkurt annað ár síðan Regl-
an hóf fyrst starf sitt í landinu.
Áramót hennnar falla ekki saman
við áramótin í almanakinu, og er
því ekki auðið að segja með á-
byggilegri vissu um félagatöluna
1. janúar. En líkindi eru til, að
hún sé um feða yfir 10,000 og vant-
ar þá lítið til, að tíundi hver ís-
lendingur sé Góðtemplari. Er
sennilegt, að því takmarki verði
að minsta kosti náð fyrir áramót
Reglunnar 1. febrúar. Nýliðavik-
an, sem haldin verður í þessum
mánuði (janúar), ætti 'að orka
því, að þetta takmark næðist.”
S. E.
Aðstaða ísl. fiskimanna
f Heimskringlu, 8. febr., gefst
að líta skrif Capt. B. Andersons,
um fiskiveiðar við “Dauphin Riv-
er”, “sem kemur úr Manitoba-
vatni inn í Winnipeg vatn, og fer
hún í gegn um Lake St. Martin”
(framsetning B. A.). — Eftir lýs-
ingunni að dæma, er þarna upp-
grip af fiski. Það er vel skiljan-
legt, fiskurinn rennur þarna á
strauminn, nefnil. frá Winnipeg-
vatni í Manitobavatn. — Þarna
ætti ekki að leyfa fiskiveiðar og
ekki heldur í Styrjuflóa (Sturgeon
Bay), því ef þarna verður veitt í
stórum stíl, — sem líkindi eru til
— þá hlýtur það að hafa skaðleg-
ar afleiðingar fyrir fiskimenn og
búendur við Manitobavatn, og
ættu þeir því nú þegar að biðja
sambandsstjórnina um veiðibann
á þessum stöðvum.
Svo skrifar B. A.: “Gimli
fiskifélagið fær mestallan þenna
fisk, enda er það e i n a félagið,
sem hefir hjálpað fiskimönnum
með útgerð og flutning’I, og þetta
er að eins 36 mílur frá járnbraut,
og eftir 40 ára veiðiúthald eru
íslenzkir fiskimenn ekki komnir
lengra en það, að verða að fá
hjálp auðfélags. En þau samtök
og sjálfstæði!
Af hverju verða vanalega “lepp-
arnir” að sleikja út um bæði
munnvik, eftir tilvonandi hags-
munadropa, er drjúpa kunni úr
“kúgarans” hönd? Af því að
þessir svokölluðu “millimenn”
taka evo drjúgan skerf af arði
þess er vinnur og framleiðir, að
framleiðandinn er alt af fátækur.
Svo skrifar B. A.: “Og Gimli-
bær á því félagi mikið gott upp
að unna fyrir þá miklu atvinnu,
sem það hefir gefið bæjarbúum”.
Þegar eg las þetta, skaut upp í
huga mínum þeirri spurning:
Hversu mikið þrælablóð rennur
enn í æðum íslendinga frá um-
liðnum öldum?
Svo félagið ‘gefur Gimlibú-
um.” Er þetta ekki Bandaríkja-
auðfélag, sem dregur ógrynni fjár
úr djúpi Winnipegvatns árlega,
og fer sá auður — afgangs starfs-
kostnaði — í vasa fiskimanna?
Ef svo væri, þyrfti “Baldi” ekki
á hjálp^að halda.
Hvernig eru miðar þeir, sem
fiskimenn fá frá Gimlifélaginu,
er þeir leggja inn fisk sinn yfir
haustvertíðina? Að eins punda-
talan,— ekkert verð. Svo safnar
maður þessum miðum saman, um
lengri eða skemmri tíma, og ekki
er annað sjáanlegt, en að fiski-
maðurinn eigi það algerlega und-
ir félaginu, hvort mikið eða lítið
verður borgað handhafa. Á þessu
fyrirkomulagi tapaði eg hér á ár-
unum, og álít eg því að þetta sé
nokkurs konar kúgun.
Sannleikurinn mun vera sá, að
við fiskimenn og borgarar þessa
lands, erum alt af að tapa nátt-
úruauðlegð Canada til auðs- og
okurfélaga, þar með tel eg stjórn-
ar leigu flóalanda til vatnsrottu-
veiða (til einstakra félaga).. Auð-
ur landsins er að safnast í tiltölu-
lega fárra manna hendur. Slíkt
er ekki framfarir. Auður lands-
ins sannar ekki vellíðan almenn-
ings.
Fiskimála löggjöfinni höfum
við tapað svo, að björg sú, er ætti
að vera á borðum bænda og fiski-
manna, undir heimilis veiðileyfi
þeirra, fer að virðist í vasa út-
lendra auðmanna. Við fáum
“náðarsamlegast” að hafa að eins
50 faðma netstúf í vatninu, og á
sumum tímum svo stóran riða, að
um björg er ekki að ræða fyrir
fjölskyldumann. Og þegar eg lít
yfir lagabreytingar síðari tíma,
finst mér meir og meir þrengt að
kosti smælingj^ns. Síðar fæ eg
kannske tilefni og tíma til að rita
um það ítarlegar.
Þá eru fiskimálafundirnir í
Selkirk síðastliðin tvö ár. Virðist
mér þeir hafa borið helzti lítinn
árangur, nema ef hægt væri að
segja, að fiskimenn væru í og með
í ráðum að kúga sjálfa sig. Þar
höfum við ekki haft vald til að
kjósa fundarstjóra og þaðan af
síður skrifara. Satt að segja vit-
um við lítið um hvað þar hefir
(verið “púntað niður”.
Að suðurvatninu var ekki “lok-
að” má þakka bænarskránum, er
stjórninni voru sendar; og sem
fiskimaður álít eg þessa fundi í
Selkirk gagnslitla, og geta verið
skaðlega.
Við höfurti fulltrúa á sambands-
þingi. Því notnm við ekki þessa
menn? Þeir eru óefað reiðubún-
ir til að vinna fyrir okkur; og
víst munu þeir J. T. Thorson og
L. P. Bancroft líklegastir til að
útvega okkur viðunandi fiski-
veiða löggjöf.
í bráð læt eg þetta nægja.
A. E. Isfeld.
SENDA
yðiir
ágœta
Orthopfioríic
VICTROLA
Beztu söluskilmálar í
Canada.
E. NESBITT LIMITED
Orthophonic Victrolat, Records and Radio.
Sargent Ave. við Sherbrooke Strœti
Talsími 22 6S8