Lögberg - 31.01.1929, Blaðsíða 3

LÖGBERG FtMTUDAGINN 31. JANÚAR 1929.
Bls. 3.

SOLSKIN
Fyrir börn og unglinga
• tiningur.
I. Kattapabbi.
Jón beykir Jónsson hefir um nokkurt skeið
átt iðjustöð í Reylkjavík, við Klapparstíg.
Nú er hann látinn, tveim eða þrem vetrum bet-
ur sjötíu. Og nú er eins oig fyrir mér rakni sú
kynning, sem eg hafði af honum.
Fyrir rúmum tuttugu vetrum fluttist hann til
Reykjavíkur. pangað barst hann frá Noregi einn
síns liðs, og átti þó þar í landi konu og börn, er
komu heim til hans, er efni leyfðu.
Hann íleytti sér á iðn sinni og varð brátt að
góðu kunnur um verksháttinn.
pegar eg varð hans fyrst var, hafði hann tek-
ið sér bólfestu í kjallara annars hússina við Stýri-
mannastíg. 'par smíðaði hann og hafði náttbóll í
sama herbergi, þó að hvorki væri vitt til veggja
né hátt til lofts.
Mig minnir, að það væri fyrir nítján árum.
ofarlega á vetri, er svo bar til, að eg færi á fund
hans.
En atvikin, sem að því lágu, voru afar óbrotin.
Slíðla að laugard'agskvöldi varð þess vart á
heimili mínu, að bali, sem nota átti í laugaferð
næsta mánudagsmorgun, væri fallinn í stafi.
pessu þótti í óvænt efni komið, yrði eigi þeg-
ar úr bætt. En mér hugkvæmdist að leita beyk-
isins í kjallaranum neðst við Stýrimannastíg.
Eg gerði pinkil úr stöfunum og balabotnin-
um og tylti gjörðunum við pinkilinn'.
Svo lagði eg af stað með þetta. En við hönd
mér leiddi eg lítinn svein, tæpra fjögra vetra. —
Hann varð þess viísari, hvert för minni væri heit-
ið, og sótti fast, að mega sjá alla þá dýrð, sem þar-
hlyti að vera, er smíðaðar væri tunnUr og feldir
saman balar.
petta var um náttmálaskeið.
Við sáum ljós í glugga hjá beykinum og fór-
um inn í ganginn', sem vissi að dyrunum á híbýli
hans.
pegar að dyrunum kom, virtist mér í fyrstu,
sem þar myndi fara fram kappræða milli tveggja
mann'a. Og mér fanst annar maðurinn mæla á ís-
lenzku og þó ekki óblandna, en hinn á norsku.
Áherzlur orðanna léku á ýmsu, og raddbrigðin
voru eigi öll á eina leið. En varla varð um vilzt,
að mælt væri af alhug og að eigi fá orðanha væri
beina léið út ritningunni.
Nokkurt hik kom á tnig. Mér fanst, að eg
myndi heldur óvelkominn inn í þesst kappræðu.
En erindi mitt varð eg að reka. Eg hlustaði stund-
arkorn. Og mér fór að skiljast, að hér ætti í
rauninni engin kappræða sér stað. Maðurinn, sem
talaði, væri aðeins einn. Og fleira skýrðist fyrir
mér. Maðuririn var að lesa í biblíunni. Og ekki
orkaði tvímælis, að andlaktin væri uppgerðarlaus.
Jafnvíst virtist og, að helzt mætti ætla, að maður-
inn mælti nokkuð svo á tvær ungur, íslenzku og
norsku, sitt á hvað.
Hikið jókst nú hjá mér. Eg var nærri því snúinn
frá dyrunum. En litli drengurinn togaði í mig og
vildi ekki frá hverfa við svo búið.
— Pabbi, af hverju viltu ekki llofa mér að ®já,
hvernig tunnurnar eru smiíðaðar? Eg fer eirin inn
til mannsins, ef þú vilt ekki koma líka.
pá kvaddi eg dýra.
Lestrinum var haldið áfram, röskunarlaust,
og dyrakvaðning mín að engu höfð.
Eg hikaði erin við. Síðan kvaddi eg dyra
öðru sinni.
En alt fór á sömu leið. ipvií var enginn gaum-
ur gefinn. En mér duldist ekki, að áherzlur og
framburður þess, er las, tók eigi lítilli breytingu.
Líkast var því, að rödd hans yrði háværari og
jafnvel æstari. Og á því lék lítiíU vafi, í mínum
eyrum, að nú fór að bera nokkru meira á norsku-
hreimnum.
priðja sinn kvaddi eg dyra.
Lestrinum var hætt þegar í stað.
Hurðinni var hrundið upp og fram í dyrnar
kom roskinn maður, snöggklædíduT, æsilega reið-
ur.
Skemst er af að segja, að hann helti yfir mig
sjóðbullaridí skömmum og nefndi mig ýmsum ó-
völdum nöfnum, — og málfærið var ekki síður
norskuborið en áður. Hann ámælti mér fyrir
flest það, er honum hugkvæmdist þá í svipinn. En
þyngstar voru vítur hans í minn garð fyrir Það, að
eg skyldi gerast sá diári, að raska friðhelgi haris,
Þegar hann, eftir saimfleytta átján stundá vinnu,
hefði verið að lesa guðs heilaga orð, sér til hvíldar
og friðar, huggunar og ‘blessunar. Og svo vildi
eg, þetta svín og þessi guðnáðingur, láta hann
fara að svívirða og brjóta lögmál drottins með því,
að gera við balanri á helgum degi. Eg ætti að
skammast mín, sagði hann, og snáfa frá augum
harns. Slíkir fantar, sem eg, ætti að vera í svart-
holinu æfilangt, Og bvo var hann örorður og á-
kafur, að eg nam varla nema lítinri hluta af þess-
ari ræðu hans.
Eg var í þann veginre að hörfa út. En dreng-
urinn togaði í mig og vildi með engu móti fara.
Bíddri, pabbi! Nú er eg búirin að sjá allar
tunnurnar og það, sem smiíðað er með. En af
hverju lætur maðurinn svona? Eg er hræddur við
hann. Passaðu hann, svo að eg geti skoðað kött-
inn og litlu kettlirigana. Svo skal eg ko/ma með
Þér.
Varla mun fjarri sanni, að Jón1 beykir hafi
lítið tekið eftir drengnum fram að þessu. En nú
heyrði hanri orð drengsins, og honum brá nokkuð
við.
— pú þarft ekki, elsku barn, að vera hræddur
við mig, mælti hann. Eg skal vera góður við
hig, svo sem eg get, og nú skaltu fá að sjá köttinn
og kettlingana.
Jón hafði skift skapi með svo undarverðum
hœtti, að harin tók drenginn í fang sér og bar
hann inn úr dyrunum.
Við miðjan vegg, gegnt dyrunum, var pallur,
par var sæng Jóns. Við höfðalagið var karfa og
í henni búið um blágráan kött og tvo ofurlitla
kettiinga. \Stóll var við rekkjuria, máður og forn-
félagar. Arinað sá eg þar ekki. venjulegra hús-
gagna. Hitt af húsrúminu var fullskipað tunnu-
stöfum og botnum, gjörðum og sirííðabólum.
Skapskifti Jóns drildist mér að sjálfslögðu
ekki. En fullljós urðu þau mér þó eigi, fyr en eg
sá, hve ástúðlegur hann var dren'gnum.
— Köttinn fann eg fyrir mánuði síðan, sagði
Jón, horaðan og blautan, hungraðan og blóðugan,
kominri að gotum og svo auman að hann gat varla
skriðið. Hann þagnaði og starði fram fyrir sig.
Eg veit, mælti hann síðan, hver sá er, sem lét
köttinn verða á leið minni. — Málrómur gamla
mannsins varð mildur og klökkur, og það var eins
og hann fengi munnherpu — og' tár komu fram í
augun. Hann þagði enn örlitla stund .— Alt líf á
upphaf sitt hjá guði föður, sagði hann enn fremur
með titrandi ákafa. Og alt líf mun jafn-rétthátt og
jafn-dýrmætt fyrir augliti hans. Og þetta þykj-
umst við, þessar mannkindur, hvorki skilja né
vita. Hann drap hnefa á rekkjustokkinn og tók sér
enn litla málhvíld Langt er síðan mér varð það
ljóst, að alt, sem lifir og bærist í .einhverri mynd,'
er frá hendi drottins, bræður og systur. Alt hef-
ir jafnan tilverurétt á sínu sviði! Enn tók hann
sér málhvíld og leit brosandi á drenginn. Heyrðu,
elsku litla barnið mitt! Við ættum að skilja og
rækja skyldur okkar. Og við verðum að muna,
að einna ríkust er sú skylda okkar, að liðsinna og
líkna öllu’ bágstöddu, gariialmennum og börnum,
sjúkum og svörigum. En eigi sízt þurfum við að
vera líknsanlir og kærleiksríkir við dýrin — þessi
mállausu systkini vor. Og gairi’i maðurinn klökkn-
aði. Guð drottinri lítur á alt — mælti hann enn
fremur .... og launar alt, sem gert er til þeirra af
göfugu hjarta . .. Heyrðu, litla, saklausa barn ....
Nú rann út í fyrir honum.
Eg starði á hann og barinð engu síður.
Mér var allskostar óskiljanlegt, hversu þessi
undursamlegu skapskifti mætti hafa orðið. Og eg
stóð undrandi yfir mælskunni og ákafanum, jafnt
í þessu seta ávítunum.
Nær er mér að halda, að hann hafi iítið fleira
mælt við drenginn. Og hitt man eg, að hann kysti
á enni barnsiris, fal það handleiðslu guðs og
grét sjálfur eins og auðmjúkur og iðrandi smá-
sveinn.
Skammri stund eftirþetta seildist hann til
mín og þreifaði um hægri hönd mína.
Hanri var að leita sátta við mig.
Iprettán eða fjórtán vetrum síðar varð mér
reikað rim Klapparstíg, milli Laugavegar og Hverf-
isgötu.
Jón beykir var þar við iðjuistöð sína að bylta
tómum tunnum og sótti starfið í ákafa.
Sumar tunnurnar voru einbytnur, og var þeim
hvol'ft á opið. 'pær hvíldu á staurum og steinum,
og voru því Víða smugui^ undir þær.
Pegar Jóri bylti einbytnu, sem var utarlega í
röðinni, mælti hann fyrir munni sér og þó svo
'hátt, að eg mátti vel heyra:
— Enn gefst mér færi á að liðsinna vesaling-
um — og ótvíræð gleði var í rödd hans.
Eg varð forvitinri. Vék eg mér því til hans
og spurði, hvað honum bæri nú að h'öndum.
Andlit hans var snortið meðaumkunar- og
gleðibrosi, og hann isýndi mér, að undir tunriunni
væri kattaraumingi, með þrjá kettlinga, nýgotna.
Undrun vakti mér, hve glaður Jón gat orðið
við þessa sýn.
— Mamma er komin heim til mín fyrir fjölda-
mörgum árum, mælti hann, og um andlitið lék
barnslegt gleðilbros. Við höfum nægtir alls. Guð
hefir blessað okkur. Og nú er hann að senda
okkur þennan hálfdrepna kattarvesalireg, til þess
að reyna, hvort við kjósum fremur að vera tóm-
lát og mannúðarlaus en þakklát böm hans. En
kettinum skulum við hjúkra eins vel og við getum.
Eg vil fegirini vera kattapabbi, hvenær sem drotni
þóknast — hvort sem kettimir eru á fjórum fót-
um eða tveimur.
Svo hló gamli maðurinn óblöndnum gleði-
hlátri. Og hann kallaði á mömmu til að gleðjast
taeð sér.
* II. Bindindi.
Af litlu hefi eg jafnan haft að láta. Fæst
mun hafa n'áð meðalmensku hjá mér, en margt
farið þar rieðar. Og þetta er mér ljóst fyrir löngu
síðan.
En þó að þessu sé svo farið, þá bý eg yfir
þeirri von, að fæstir nenni að leggja sig í að fyll-
ast vandlætingu eða viðbjóði, segði eg nú frá
tveimur af þeim atvikum, sem orðið hafa á leið
minni og mér finst, að enn séu í fylgd með mér.
Svo bar undir haustið 1888, að eg vann að
sláturstörfum í kauptúni einu. par var margt fé
felt og starfið sótt nokkuð af kappi.
Eg gekk jafnt að flestum þeim verkum, sem
unnin eru við slátrun, og kom þar, að eg skar féð,
öðruhvoru.
Dag einn’, sem eg gegndi þessu starfi, var í
fjárréttinni grá ær, nokkuð roskin. Henni fylgdi
lajmb, eins að lit og hún, sýnilega siíðborið. Ann-
að var eigi frábrugðið um háttu þessara kinda, en
það, að þær fylgdu hvor annari, hversu sem féð
barst um réttina.
pegar leið að nóni, kom sá, er sótti féð í rétt-
ina, með gráa lambið. Ærin ætlaði að brjótast út
| á eftir því, en þess var henni varnað. Og lambið
var leitt á afvikinn stað, þangað sem skorið var.
En þá hófst sú sókn, er flestir, sem viðstadd-
ir voru, veittu athygli.
Ærin gerði hverja tilraun eftir aðra, að hefja
sig til stökks yfir réttarvegginn. Og jafnsnemma
jarmaði hún, hátt og mikið.
Latabið brauzt um í höndum þess, er með það
fór, og jarmaði slíkt er það mátti.
Gamall og reyndur maður, sem Þar var stadd-
ur, sagði, að ærin og lambið væri að biðja sér lífs.
Á það féllust flestir Þeir, sem þetta sáu og
heyrðu. Og að þvií var komið, að lambiriu yrði
slept aftur inn í réttina.
En sá, er slátrunarstörfunum stýrði, virti þetta
að engu, og skipaði, að skera lambið þegar í stað.
pví var fleygt niður og fætur þess gripir.
Eg ætlaði að taka yfir snoppuna á því. En
áður en eg fengi því fram komið, jarmaði það, titr-
an’di og sárt. Og jarmur ærinnar kvað við eigi
síður átakanlega og harmi lostinn.
Pess er ekki að dyljast, að mér féllust hendur.
Eg kastaði skurðarhnífnuta, reisti lambið á
fætur og lét það aftur inn í réttina til móður
sinnar.
Mér farist, að eg væri að byrja að vinna nið-
ingsverk. Og eg veit eigi betur, en að sú tilfinn-
ing lifi enn með mér.
Síðan þetta var, hefi eg eigi getað fengið mig
til að skera nokkura sauðkirid.
En út af þessu hefir tveim sinnum borið. 1
fyrra sinn dró eg um barka á dauðvona pestarkind.
Og í slíðara skifti varð eg að beita sama hætti við
limlesta kind og helsærða, að dauða komna.
Veturinn 1890 tók eg að fást við að skjóta
rjúpur. Oig haustið eftir, þegar foreldrar mínir
og eg vorum flutt að Búðum, lagði eg mig eftir
rjúpnaveiðum.
Nokkru eftir veturnætur, urðu heiðalönd orp-
in áfreða og fönnum. Rjúpur flýðu því af há-
lendi og héldu sig í Búðahrauni, og eg fór að fást
við að skjóta Þær
Eitt sinri varð eg venju fremur veiðisæll. En
eg þóttist þurfa að fara sparlega taeð skotfæri.
Lagði eg mig því eftir, að komast svo í skotfæri
við rjúpurnar, að eg mætti ná mörgum með sama
skoti.
Mig bar að allvtíðri laut. par var fjöldi
rjúpna. Nú reið á að ná mörgum í sama skoti, og
eg leitaði færis, svo sem bezt mætti verða.
Og skotið reið af.
Allur hópurinn flaug, — nema fjórar rjúpur,
sem eftir urðu. En engar voru þær dauðskotnar,
heldur brutust um og byltust á ýmsar hliðar,
blóðugar, limlestar og holsærðar.
Hjá irnér hófst nú elting. Loks gat eg náð
þeim öllum, með eigi Itilli fyrirhöfn — og svift
þær lífinu.
í rlökkurbyrjun kom eg heim með býsna væna
byrði af rjúpum.
Skömmu síðar sagði eg frá veiðiför minni í
eldhúsinu, og greindi nákvæmléga, hversu eg hefði
| orðið að eltast við þessar fjórar rjúpur í lautinrii.
i Á sögu mína hlýddu heimamenn okkar. En
þar var hvorugt foreldra minna.
Sá var háttur föður míns á þeim árum, að
ganga löngum um gólf í rökkrinu og sturidum
nokkura hríð eftir að ljós var kveikt. puldi hann
Þá oftast fyrir munni sér, eða raulaði, ljóð eftir
sum af skáldum Rómverja fornu.
Pegar eg í þetta sinn' kom í stofuna til for-
eldra minna, gekk faðir minn þar uml gólf. En
nú bar hann sér ekki í munn' latínu. Hann söng
Óhræsið og Grátitlingurinn, nokkuð við raust,
endurtók kvæðin og að auki ein'stakar vísur úr
báðum þeim. En um annað varð eg engra hátt-
brigða var hjá honurn.
Eftir kvöldverð bað hann mig að tala við sig
í svefnhúsi foreldra minna.
pegar hann hafði skamma stund mælt, var
eg orðinri þess vísari, að hann myndi hafa heyrt
sögu mína í eldhúsinu af rjúpnadrápinu þá um
d/aginn.
Saman fer, að eg man ekki með vissu nú orð-
ið, rilt, sem hann talaði við mig, og hitt, að eg tel
litlu máli skifta, að leitasit við að greina öll orð
háns þá.
En viðræðu okkar lauk á þá leið, að eg hét
honum því, að ráðast ekki á rjúpur framar á þeim
vetri. Og eg held að eg megi fara með, að lyktar-
orð hans væri þessi.
— Drottinn mun Ieggja okkur ærin ráð til, þó
að þú gerist eigi sá níðingur, alilskostar þarflaust,
að myrða þessa munaðarleysirigja, sem bjargþrota
leita sér nú griða og öryggis í námunda við híbýli
manna.
—Dýravemdarinm Einar porkelsson.
NÚ LIFNA BLÓM 1 LUNDI.
(Blix)
Nú lifna blóm í lundi N
og lauf í fjalláhlíð.
Mér finst sem fljótast skundi
hin fagra gróðurtíð.
Þá vaknar foldin fríða
af feigðarblund og dá.
Og ljúfir ómar líða
um loftið til og frá.
Eg veit það, vorið þíða,
þú vekur lífsins þrá,
og guðdóms bjarmann blíða
þú birtir skýrast þá.
Alt það líf og yndi,
sem augað lítur hér,
er sólroð þeirrar sælu,
er síðar öðlumst vér.
Mgbl. St. K. Steindórsson.
294 CARLTON ST.
NEXT TO FREE PRESS
DRS. H. R. & H. W. TWEED
Tannlæknar.
406 Standard Bank Bldg.
Cor. Portage Ave. og Smith St.
Phone 26 545. Winnipeg
THOMAS H. JOHNSON
H. A. BERGMAN
iaL lögtræðlnK&r.
Skiifatofa: Room 811 McArthor
Buildlng, Portage Av«.
P.O. Box 185«
Phonea: 28 849 og 26 840
LINDAL, BUHR & STEFÁNSON
lalenzkir lögfræSingar.
356 Moin St. Tala.: 24 »62
peir tafa etnnig Bkrifstofur aB
Lundar. Riverton, Qimli og Plnay
og eru þar a8 hitta A eftirfylgj-
andi tlmum:
Lundar: Fyrsta miBvikudag.
Riverton: Fyrsta flmtudag,
Qimli: Fyrsta miBvikudag,
Piney: priSJa föetudag
1 hverrjum m&nuBi
J. Ragnar Johnson,
B.A., LL.B., LL.M. (Harv.)
tslenzkur lögmaður.
12 C.P.R. Bldg. Portage og
Main, Winniiæg, Manitoba.
Símar:
Skrifst. 22 341 Heima 71 753
JOSEPH T. THORSON
ísl. lögfræðingur
Scarth, Guild & Thorson,
Skrifstofa: 308 Great Weftt
Permanent Building
Main St. south of Portage.
PHONK: 22 768
G. S. THORVALDSON,
B.A., LL.B.
Lðgfræðingur
709 Electric Chambers
Talsími: 87 371
A. C. JOHNSON
»07 Confederatlon Llfe
WINNIPKQ
Annast um fasteignir manna. Tek-
ur að sér aS ávaxta sparifé fólks.
Selur eldsábyrgB og blfreiBa ábyrgB-
lr. Skriflegum fyrirspurnum svaraB
samstundis.
Skrifstofusimi: 24 263
Heimastmi: 33 328
A. S. BARDAL
848 Sherbrooke St.
Selur líkklatur og annaat um át-
farlr. Allur (ItbúnaBur aá bemL
Ennfremur aelur hann allakonar
minnlsvarSa og legateina.
Skrifatofu tals. 86 607
IlelnUlia Ta.ls.: I8MI
Dr. C. H. VR0MAN
Tannlæknir
606 Boyd Bulldlng Phono 14 1T1
WINNIPEQ.
S1MPS0N TRANSFER
Verzla meB egg-á-dag hænsnaföBur.
Annast einnig um allar tegundir
flutnlnga.
681 Arlington St., Winnipeg
ALLAR TEGUNDIR FLUTN-
INGA.
Nú er veturinn genginn í garð,
og ættuð þér því að leita til mín,
þegar þér þurfið á kolum og
við að h&lda.
JAKOB F. BJARNASON
668 Alverstone. Sími 71 898
ISLENZKIR FASTEIGNA-
SALAR
Undirritaðir selja hús og lóðir
og leigja út ágæt hús og íbúðir,
hvar sem vera vill i bænum.
Annast enn fremur um allskon-
ar trykgingar (Insurance) og
veita fljóta og lipra afgreiðslu
ODDSON og AUSTMANN
521 Somerset Bldg. Sími 24 664
ÞJOÐLEGASTA
Kaffi- og Mat-söluhúiið
sem þessl borg heflr nokkurn tima
haft lniuvn vébanda slnna
Fyrlrtaks máltltSir, skyr. . pBnnn-
kökui, rullupytaa og þjóBrwknla-
kaffl — Utanbæjarmenn fá aé
ávalv fyrst hresslngu á
WEVKL CAFE, «»2 Sargent Aw
Siml: B-3197.
Rooney Stevens, elgandi.
KCCNO
Eins og auglýst er í dagblöðun-
um, fæst það í Winnipeg hjá
The Sargent Pharmacy Ltd.
709 Sargent Ave. Winnipeg
Sími 23 455
Verð: ein flaska $1.25, þrjár
flsk. $3. Póstgj. 15c og 35c.