Lögberg - 16.01.1930, Síða 4

Bls. 4.
LöGBERG, FIMTUIKAGINN 16. JANÚAR 1930
'+m
Högberg
Gefið út hvern fimíndag af The Col
umhia Press, Ltd., Cor. Sargent Ave.
og Toronto St., Winnipeg, Man.
Talsímar: 86 327 og 86 328
Einar P. Jónsson, Editor
Utanáskrift blaðsins:
The Columbia Press, Ltd., Box 3J72
Winnipeg, Man.
Utanaskrift ritstjórans:
Editor Lögberg, Box 3172, Winnipeg, Man.
Verð $3.00 um árið. Borgist fyrirfram.
The “Lofrberg” is printed and pubUshed by
The Columbia Presa. L.imited, in the Columbia
Building, 695 Sargent A ve., Winnipeg, Manltoba-

Fœrir út kvíarnar
Tæpast munu geta orðið deildar meiningar
um það, að þroski járnbrautarfélaganna hér í
landi, sé na«ta ábyggilegur prófsteinn á vöxt
og viðgang canadiska þjóðfélagsins í heild.
Vikið hefir verið nýlega að því hér í blað-
inu, hvílíkum feikná framförum að Þjóðbrauta-
kerfið — Canadian National Railways,.—hefði
tekið á síðustu árum, og hvers að vænta myndi
mega úr þeirri átt í framtíðinni. Af síðustu
skýrslum Canadian Paeific .járnbrautarfélags-
ins að dæma, má það augljóslega sjá, að það er
síður en svo, að þar hafi heldur verið um kyr-
stöðu að ræða.
Á fyrstu níu mánuðum hins nýliðna árs,
varði framkvæmdarstjóm Canadian Pacific
j-árnbrautarfélagsins, s.jötíu og sex miljónum
dala til umbóta á verkstofubyggingum og á-
höldum, auk þess sem lagðar vora þrjú hundr-
uð mílur af nýjum járnbrautarteinum vestan-
lands. Þessu til viðbótar má geta þess, að fé-
lagið hefir mörg skip í smíðum, bœði til far-
þega og vöruflutninga.
Það er ekki einasta, að Canadian Pacific fé-
lagið, leggi fram árlega stórfé til lagningar
nýrra járníbrauta, sem og til skipasmíða, held-
ur ver það feikna fjárhæðum til nýrra gistihúsa
og umbóta á þeim eldri. Stærsta gistihúsið inn-
an vébanda hins brezka veldis, er eign Canadi-
an Pacific félagsins. Er þar átt við Royal York
gistihúsið í Toronto, sem nú er verið að stækka
að mun. Telur það að lokinni viðbótarbygg-
ingu, 1,160 gestaherbergi.
1 ársskýrslu sinni til hluthafa Canadian
Pacific félagsins, lagði forseti þess, Mr.'IBeatty;
á það afar-mikla áherzlu, hversu Calgary-borg
væri sí og æ að fá meiri og meiri þýðingu fyrir
canadiskt viðskiftalíf, og þá ekki hvað sízt við-
skiftalíf Vesturlandsins. Stafaði það einkum
og sérílagi frá hinum afar auðugu olíunámum,
er Turner dalurinn hefði að geyma. Myndi
slíkt leiða til þess, að íbúatala borgarinnar hlyti
að margfaldast á tiltölulega fáum árum. Hið
sama kvað Mr. Beatty að miklu leyti mega segja
um Edmontonborg.
Auk viðbótarinnar við Royal York hótelið
í Toronto, hefir félagið ákveðið að endurbæta
til muna gistihús sín í Vancouver, Winnipeg og
víðar. Hlýtur þetta að hafa í för með sér all-
mikla atvinnu fyrir smiði, og þá aðra, er að
byggingum vinna. Mun slíku alment fagnað
verða.
Ferðamanna straumurinn til Nova Scotia,
er jafnt og þétt að fara í vöxt, að því er Mr.
Beatty segist frá. Þessu til sönnunar, nægir
að benda á, að Canadian Pacific félagið hefir
ákveðið að láta reisa tvö sumargistihús þar í
fylkinu, annað í Digby, en hitt í Yarmouth.
Mannvirki þau, er Canadian Pacific járn-
barutarfélagið hratt í framkvæmd á árinu sem
leið, voru hreint ekki smáræði. Þó bendir margt
til þess, að á hinu nýbyrjaða ári, verði félagið
jafnvel enn stórtækara. Ber það vott um rétt-
mætt traust á Canada og fólkinu, er landið
byggir.
Kínverjar að vakna
Að því er stjórnarfarið í Kína áhrærir, má
segja, að þar hafi oltið á ýmsu undanfarin ár.
Þjóðin hefir veríð sjálfri sér sundurþykk, og
blóðugt borgarastríð heltekið landið alt af ann-
að veifið. ‘Nú er þó svo að sjá, sem þjóðin sé
að vakna til meðvitundar um ábyrgðarfullan
tilverurétt sinn, og gagnkvæma hluttöku í örlög-
um þjóðanna.
Rétt fyrir áramótin síðustu, gaf sambands-
stjórn Kínaveldis út eftirfarandi yfirlýsingu,
er tekur af öll tvímæli um afstöðu hennar gagn-
vart sjálfstæðismálum þjóðarinnar. Yfirlýs-
ingin hljóðar á þessá leið:
“1 sérhverju fullvalda ríki, skulu innfæddir
jafnt sem erlendir, jafnir fyrir lögunum, eða
með öðram orðum, að ein og sömu lög nái jafnt
til allra. Og með það fyrir augum, að opinbera
heimi öllum skýlausan sjálfsákvörðunarrétt
hinnar kínversku þjóðar, skal því hér með há-
tíðlega lýst yfir, að frá 1. janúar 1930, skulu
allir þeir útlendingar, er notið hafa ákveðinna
sérréttinda í Kína, hlíta sömu lögum og inn-
flæddir menn. Kínaveídi skal upp frá þeim
degi, verða samstæð heild, og lúta einni og
sömu stjórn.”
Síðan 1842, hafa Bandaríkjaménn, Breíar,
Frakkar og Japanar, notið margvíslegra sér-
réttinda í Kína, eða í raun og veru verið utan
og ofan við kínverskt löggjafarvald. Þeir hafa
átt, eða að minsta kosti haft til fylstu afnota,
vissa landshluta, ásamt nauðsynlegustu mann-
virkjum, og ráðið þar lofum og lögum. Verði
yfirlýsing þeirri, sem nú hefir nefnd verið,
röggsamlega framfylgt, sem tæpast mun þurfa
að efa, hverfur sérréttindatímabilið úr sögunni,
en í stað þess tekur við frjálst og óháð fram-
kvæmdarvald, er gerir öllum jafnt undir höfði.
Mælt er, að þjóðum þeim, er mestra hafa
séréttindanna notið í Kína í liðinni tíð, sé alt
annað en hlýtt til hinnar nýju fullveldis-yfirlýs-
igar. Þykjast þær sjá í henni all-tilfinnanlegt
verzlunartap, er örðugt verði að bæta upp. Má
vera að svo sé. Þó verður hitt ekki umflúið, að
hin nýja fullveldisyfirlýsing stjómarinnar, sé
alþjóðalögum samkvaam, sem bein afleiðing af
vaknandi þjóðemiskend. —
Frá því á uppreistarárinu 1911, hefir kín-
verska þjóðin alt af öðra hvora átt í innanlands-
ófriði, er mjög hefir lamað þrek hennar, og stað-
ið í vegi fyrir heilbrigðum þroska. Stundum
voru margar stjómir við völd í einu, og stund-
um var landið í raun og veru alveg stjómlaust.
Þó var það sjálfstæðisflokkurinn, eða hinn svo-
nefndi Nationalista flokkur, er aldrei misti
sjónar á fullveldishugsjóninni, og nú er það
hann, er með völdin fer, staðráðinn í því, að
sameina alt Kínaveldi undir eina og sömu
stjóm, og endurreisa þjóðina á grandvelli
fomrar frægðar. Takist honum það, hefir ekki
verið til einskis barist.
Um sjálfsákvörðunarrétt kínversku þjóðar-
innar, verður vitanlega ekki efast. Hví ekki
að fagna sérhverri þeirri vakningu, er miðar í
rétta átt?
ísland kaupir mest inn
allra þjóða
Grein sú, er hér fer á eftir, er tekin upp úr
Bandaríkja tímaritinu Literary Digest, og er
í rauninni endurprentuð úr blaðinu Londpn
Daily Telegraph. Höfundurinn er Mr. How-
ard Little.
Forsendur greinar þessarar, sem koma frá
ritstjóm Literary Digest, hljóða á þessa leið:
Ekkert land í víðri veröld, kaupir hlut-
fallslega meira frá erlendum þjóðum, en
Island.
Þeir, sem kunna að hafa haldið, að Is-
land væri frá náttúmnnar hendi, lítið annað
en meðal skautahringur, setja ekki ósennilega
upp undranarsvip, er þeir komast að ráún um
það, að landið er einn allra bezti viðskiftavin-
ur þeirra erlendra þjóða, er vörar hafa til út
flutnings. Og það, sem meira er um vert, seg-
ir Mr. Little, er, að þrátt fyrir það, þó íslenzka
þjóðin verði að flytja inn slík ógrynni af vör-
um, sem raun ber vitni um, þá er árlegur tekju-
afgangur samt mikill, og fer stöðugt hækk-
andi.”
Mr. Little farast meðal annars orð á þessa
leið:
“Jsland hefir tekið hraðstígum nýtízku-
þroska, þrátt fyrir utanaðkomandi örðugleika,
sem og þá, er frá náttúranni stafa. Landið
framleiðir hvorki jám, timbur, byggingargrjót,
steinlím, kol né salt. Allar þessar nauðsynjar
verður að kaupa frá útlöndum, og flytja til á-
fangastaðar iniianlands, svo mörgum mílum
skiftir, oft og einatt, yfir hrjúfar og hraun-
grýttar vegleysur.
Það var árið 1889, er eg fyrst heimsótti Is-
land. Var íbúatala höfuðstaðarins þá eitthvað
um þrjár þúsundir, og hvorki um höfn né þjóð-
vegi að ræða. Nútíma flutningstæki vora þar
þá óþekt með öllu.
Eins og nú hagar til, hefir Reykjavík ágæta,
nýtízku höfn. Vinna við hafnargerðina hófst
árið 1913. Stöðvaðist hún að nokkru um hríð,
meðan á stríðinu stóð, og sökum sívaxandi
kröfu um aukið rými, verður ekki sagt, að höfn-
in sé í rauninni fullger enn.
Ibúatala Reykjavíkur, er nú eitthvað um
tuttugu og sex þúsundir, og mun mega segja,
að ekki séu þar færri en fimm hundruð bflar í
stöðugri notkun, er ætíð hafa ærið verk að
vinna. Aðal þjóðvegimir mega heita sæmilega
góðir yfirferðar, auk þess sem hinar ýmsu
brautir í grend við höfuðstaðinn, sæta árlega
miklum endurbótum. ’ ’
“Þinghúsið, háskólinn og safnhúsið, mega í
mörgum þýðingarmiklum atriðum, teljast fyr-
irmypd þess, er slíkar stofnanir eiga að tákna.
. Því er haldið fram, og það vafalaust með all-
gildum rökum, að íslenzka þingið sé frammóðir
hins þingbundna stjómskipulags. Verður þús-
und ára afmæli þess hátíðlegt haldið í næst-
komandi júnímánuði. — 1 niðurlagi greinar
sinnar, kejnst Mr. Little þannig að orði:
“Fyrir fimtíu og fjórum árum, var Island
næsta fátækt land, og þjóðin að miklu leyti án
hagkvæmlegrar þekkingar á sviði viðskifta-
lífsins. Á þessu, tiltölulega stutta tímabili,
hefir þjóðin hrundið í framkvæmd af sjálfsdáð-
um einvörðungn, mörgum afar eftirtektaverð-
um breytingum til hins betra. Og þetta hefir
hefir unnist á, þrátt fyrir óhagstæða aðstöðu
frá náttúmnnar hendi, afskiftaleysi umheims-
ins, eða jafnvel verra en það, — afskiftalevsi
þjóða, er ísland vísaði veginn í landafundum,
og varanlegu, hagsælu nýlendunámi. ”
===
Náttúrufríðindi Canada
Um áramótin síðustu, sendi innanríkisráð-
gjafinn, Hon. Charles Stewart, frá sér skýrslu,
eða réttara sagt yfirlit yfir starfsemi stjórnar-
deildar sinnar á hinu nýliðna ári. Með því að
yfirlitið hefir margvíslegan fróðleik að geyma,
prentum vér hér með upp úr því kafla í ís-
lenzkri þýðingu. Farast ráðgjafanum meðal
annars orð á þessa leið:
‘ ‘ Stjórnardeild sú, er eg hefi þann heiður að
veita forystu, hefir með höndum meðal annars
umboðsistjórn þjóðjarða, skóga, vatnsorku og
Indíánamálefna. Þrátt fyrir sitthvað mótdrægt,
svo sem verðbréfahnin og fleira, verður ekki
annað sagt, en að vel hafi tekist til á flestum
sviðum.
Áð því er þjóðjarðir, eða landflæmi þau, er
til stjórnarinnar teljast, áhrærir, þá er þar í
rauniimi um eitt allra umsvifamesta viðfangs-
efnið að ræða.
. : . .
Menn þeir, er heimilisréttarlönd taka, sýna
eigi einungis þar með traust sitt á landbúnað-
inum, heldur leggja þeir þegar í byrjun und-
irstöðu að auknu auðæfasafni fyrir þjóðarbúið
í heild.
Tala þeirra manna, er tóku upp rétt á lönd-
um í Sléttufvlkjunum og hófu nýyrkju, tvöfald-
aðist á árinu 1928, við það er átti sér stað 1927.
A nýliðnu ári vora tekin í Sléttufylkjunum
14,622 heimilisréttarlönd, til móts við 14,484 á
árinu þar á undan. Má af þessu sjá, að fram-
farimar á þessu sviði , sem og reyndar flest-
um öðram sviðum, aukast jafnt og þétt.
Þótt ekki verði um vilzt, að framfarir hér í
landi á hinu nýliðna ári, hafi verið risafengn-
ar, þá era þær þó einna mest áberandi á sviði
námarekstursins. Nær þetta í raun og veru til
allra landshluta jafnt.
Samkvæmt síðustu skýrslunum, hefir fram-
leiðslan úr námum landsins, numið á árinu sem
leið, $300,000,000, eða 15 af hundraði umfram
verðgildi slíkrar framleiðslu árið þar á undan.
Ilefir þetta, meðal margs annars, vakið athygli
á Canada út um víða veröld.
Ölíunámumar í Alberta, einkum og sérílagi
í Tumerdalnum, framleiða nú árlega þau ó-
grynni af auðæfum, að óvíða getur betur, ef
nokkurs staðar. Þó er það enn hvergi nærri
ljósþ hvqr feikna auður er í jörðu fólginn á
þesspm.svæðum. Nam olíuframleiðslan í Tum-
araj.nuirv á nýliðnu ári, miljón tunnum.
Að því er framleiðslu skógarafurða áhrærir,
þá jókst hún til muna á árinu sem leið. Nú hef-
ir sambandsstjómin, í samráði við stjómir
fylkjanna, ákveðið að láta fara fram í náinm
framtíð, fullkomið mat á verðgildi canadiskra
skóga, ásamt því, sem stöðugt er verið að gera
nýjar og nýjar ráðstafanir í sambandi við
skóggræðslu.
Þær hinar vísindalegu aðferðir, sem nú era
viðhafðar í sambandi við skógarhögg, gera það
að verkum, að nú er framtíð skóganna betur
trygð, en nokkra sinni fyr.
Árið sem leið, kom næsta hart niður á skóg-
um landsins, hvað skógarelda áhrærði. Þrátt
fyrir vamartilraunir af hálfu sambandsstjóm-
ar, sem og stjóma hinna einstöku fylkja, varð
tjónið geysilega mikið. Áætlað er, að árlgg
framleiðsla skógarafurða nemi 2,700 miljónum
teningsfeta. Eigi slík notkun að verða réttlæt-
anleg í framtíðinni, liggur í augum uppi, að
vamartilraunirnar gegn þeirri miklu hættu, er
frá skógareldum stafar, þurfa að vera langtum
öflugri og víðtækari, en við hefir gengist í lið-
inm tíð.
Þegar um skógvemd er að ræða, er nauðsyn-
legt að það sé tekið til greina, að hversu sam-
vizkusamlega sem stjómimar í þessu tilliti
leysa verk sitt af hendi, þá fá þær ekki út af
fyrir sig, haldið uppi þeim skógvörnum, sem
þörf er á. Þær verða að njóta aðstoðar þjóðar-
innar allrar, ef vel á að fara. Samvizka þjóð-
arinnar þarf svo að vakna í máli þessu, að hver
einasti maður verði í raun og vem skógar-
vörður.
Fullnaðarskýrslur um verðgildi framleiðsl-
unnar úr skógum landsins á árinu sem leið, eru
enn eigi við hendina, en þó má óhætt gera ráð
fyrir, að hún hafi nokkuð aukist frá því 1928.
Árið 1927 nam verðgildi framleiðslunnar úr
canadiskum skógum $630,000,000.
%
Um Rafvirkjun í Canada er það að segja,
að henni hefir vaxið svo fiskur um hrygg á síð-
ustu árum, að stór-furðulegt má kallast, er tek-
ið er tillit til þess, hve þjóðin enn er tiltölulega
fámenn. Á árinu sem leið, nam slík virkjun
5,727,000 hestöflum. Kostnaðurinn við virkj-
unina, hljóp upp á $75,000,000, eða freklega
það.
. Straumur erlendra ferðamanna hingað til
lands, hefir aldrei fyr í sögu þjóðarinnar, verið
jafn-mikill og árið sem leið. Mun hann hafa
gefið af sér um þrjú hundrað miljónir dala.
Að öllu athuguðu, verður ekki annað sagt,
en að hið nýliðna ár hafi reynst þjóðinni næsta
giftudrjúgt. Heilsufar almennings var yfir-
leitt gott, og efnaleg afkoma sæmileg. Innbyrð-
iis og útávið, hefir þjóðin búið í friði að sínu,
og fyrir það ber ekki hvað sízt að þakka.”
Canada framtíðarlandið
Svo má heita, að sama regla
gildi í Alberta og hinum fylkjum
sambandsins, að því er útmæling
áhrærir. Var byrjað að mæla frá
landamerkjalínu Bandaríkjanna.
Hin stærri útmældu svæði, er
section, eða fermílur af landi, er
taka yfir 640 ekrur. Sérhvert
township, þannig mælt út, inni-
heldur 36 sections, eða 23,000 ekr-
ur. Spildum þeim, er sections
kallast, er svo ajftur skift í fjórð-
unga, eða 160 ekra býli.
Héraðsvegir í fylkinu mega á-
gætir kallast, enda hefir verið til
þeirra varið miklu fé, bæði frá
sveita, sambands og fylkisstjóm-
um.
Fylkið saman stendur af borg-
um, bæjum, þorpum og sveitar-
félögum, er hafa sína éigin fram-
kvæmdarstjórn, að því er heima-
málefni áhrærir. Alls eru sex
borgir í fylkinu. Er þeim stjórn-
að af borgarstjóra og bæjarráðs-
mönnum, kjörnum í almennum
kosningum. Þó er stjórnarfyr-
irkomulag borganna sumstaðar
talsvert mismunandi. Sérhverri
borg er stjórnað samkvæmt lög-
giltri reglugjörð eða grundvallar-
lögum. — Bæjum er stjórnað af
bæjarstjórn og sex fulltrúum, en
þorpunum stýra oddvitar ásamt
þrem kosnum ráðsmðnnum. —
Lög þau, eða reglugerðir, sem
bæjum og þorpum ber að hegða
sér eftir, nefnast The Town Act
og The Village Act.
Sveitarfélög eru löggilt af
fylkisstjórn, eða stjórnardeild
þeirri, er með höndum hefir eft-
irlit með héraðsmálefnum —
Municipal Affairs — samkvæmt
bænarskrá frá kjósendum, er í
bygðarlaginu eiga dvöl. Sveitar-
félagi er stjórnað af sex þar til
kjörnum ráðsmönnum, og er for-
maður þeirra nefndur sveitarodd-
viti.
Sveitarfélög, sem eru að byggj-
ast en hafa eigi hlotið löggild-
ingu, standa undir beinu eftirliti
fylkisstj órnar innar.
Eins og 1 hinum Sléttufylkjun-
um, er að finna í Alberta allar
nútíðar-menningarstofnanir, svo
sem bókasöfn, sjúkrahús, skóla og
kirkjur. Eru barna og.nnglinga-
skólar í hverju löggiltu bæjar- eða
sveitarfélagi, svo og gagnfræða-
skólar, kennaraskólar, iðnskólar;
enn fremur landbúnaðar og verzl-
unarskólar, er njóta góðs styrks
frá stjórninni. Skólahéruð má
8tofna, þar sem eigi búa færri en
fjórir fast-búsettir gjaldendur, og
eigi færri en átta börn frá fimm
til átta heimilum. Skylt er öllum
foreldrum að Iáta börn sín sækja
skóla, þar til þau hafa náð fimtán
ára aldri. Heimilað er og sam-
kvæmt lögum að láta reisa íbúð-
arhús handa kennurum á kostnað
hins opinbera, þar sem svo býður
við að horfa, og nauðsynlegt þyk-
ir vera.
Skólahéruðum fer fjölgandi
jafnt og þétt, og er ekkert til
sparað, að koma mentastofnunum
fylkisins í sem allra bezt horf.
A landbúnaðarskólunum nema
bændaefnin vísindalegar og verk-
legar aðferðir í búnaði, en stúlk-
um er kend hússtjórn og heimilis-
vísindi.
Réttur minnihlutans er trygð-
ur með sérskólum, sem standa
undir eftirliti fylkisstjórnarinn-
ar, enda verður auk hinna sér-
stöku greina, að kenna þar allar
hinar sömu námsgreinir, sem eru
kendar í skólum þeim, sem eru
fylkiseign.
í borgum og bæjum eru gagn-
fræða og kennaraskólar og í sum-
um þorpum einnig. — Mentamála-
deild fylkisstjórnarinnar hefir að-
al umsjón með skólakerfinu, ann-
ast um að fyrirmælum skólalag-
anna sé stranglega framfylgt. —
Þrír kennaraskólar eru i fylkinu:
í Edmonton, í Calgary og í Cam-
rose. Verða öll kennaraefni, lög-
um samkvæmt, að ganga á náms-
skeið, þar sem kend eru undir-
stöðuatriði í akuryrkju.
Háskóli í Alberta er i Suður-
Edmonton. Eru þar kendar allar
algengar vísindagreinar, er kraf-
ist er að þeir nemi, er embætti
vilja fá í þjóhustu hins opin-
bera.
f fylkinu eru sex skólar, er það
sérstaka verkefni hafa með hönd-
um, að veita sveitapiltum og
stúlkum tilsögn f grundvallarat-
riðum landbúnaðarins, svo sem
akuryrkju, húsdýrarækt, mjólkur-
meðferð og ostagerð, enn fremur
- j-j
DODDS
KIDNEY
a£dEr tro’J'V'
5heumaLs.
thep^
í meir en þriðjung aldar hafa
Dodd’s Kidney Pills verið viður-
kendar rétta meðalið við bakverk,
gigt, þvagteppu og mörgum fleiri
sjúkdómum. Fást hjá öllum lyf-
sölum, fyrir 50c. askjan, eða sex
öskjur fyrir $2.50, eða beint frá
The Dodds Medicine Co., Ltd.,
Toronto, ef borgun fylgir.
bókfærslu, er við kemur heimilis-
haldi. Skólar þessir eru í Ver-
million, Olds, Claresholm, Ray-
mond, Gliechen og Youngstown.
Námsskeið fyrir bændur eru
haldin á ári hverju við landbún-
aðarskólana, og fer aðsókn að þeim
mjög vaxandi.
Fréttabréf frá Islandi
Gott og gleðilegt ár, Lögberg
og Vestur-íslendingar.
Eg er eins og maðurinn, sem
ætlaði að biðja sér stúlku, veit
ekki hvernig eg á að byrja. öll
stærri þjóðmál flytja og ræða
heimsblöðin, um stjórnmál, deilur
hinna órannsakanlegu kirkjumála,
leit og uppgötvanir mannsandans
á ýmsum sviðum, en heimilapóli-
tík, baðstofuhjal og draumar, er
eigi boðlegt nema til næsta bæj-
ar, jafnvel þótt í því felist oft
hinn mesti fróðleikur, sem einatt
verður undirstaða til vísindalegra
athugana í þeirri margþættu
keðju jarðbundinna æfintýia, í
lýsingum og orsaka bandi við-
burðanna.
En það, sem þá vanalegast og
almennast er fyrir hendi, að bera
á borð fyrir fólkið, er um veginn
og daginn, árferði, tíðarfar, af-
urða framleiðslu lands og sjávar,
markaðshorfur o. s. frv. En hver
sá, er flytur erindi um slíka hluti,
gjörir þáð hélzt úr því umhverfi,
sem hann lifir í, en þá fullnægir
aftur ekki nemá örlitlum hluta
lesenda blaðsins.
Árið, sem nú er að líða út i af-
grunn tímanna, hefir verið, sem
svo mörg undanfarin, mjög hag-
stætt hér um Borgarfjörð; mátt
svo heita, að tvö síðastl. ár væri
samfeld sumarbíð; má líka telja,
að stórfeldar framfarir hafi ver-
ið í landbúnaði, einkum í garð-
rækt og húsabótum, einnig hvor-
tveggja og auknum sjávarútvegi
á Akranesi; telja menn, að afli
líðandi ár hafi numið um 2 milj.
króna; hafa útgerðarmenn nú bætt
við hér 4 mótorbátum, 20 smá-
lesta, og Bjarni Ólafsson og fé-
lagar hafa keypt tvo togara frá
Þýzkalandi, sem verið er að breyta
til línuveiða. Fer að verða mesta
áhyggjuefni með höfnina, þrengsli
á Lambhússund;, og umbótaþörf á
Krossvík; kosta þær ærið fé, en
óumflýjanlegt, að slík mannvirki
komi, ef útgerð og samgöngur
eiga að haldast eða aukast.
Margt hefir einnig á landi ver-
ið gjört ií sambandi við útveg-
inn: Reist hefir Haraldur Böðv-
arsson í sumar íshús, steinsteypu-
hús, 30x15 m., tvær hæðir; var
annað komið áður, bæði með ný-
tízku-vélum og útbújnaði. Geyma
þau aðallega síld og kjöt; var í
haust slátrað við þau á þriðja
þús. fjár. Aðrir útgerðarmenn
hafa bygt þrjú stór fiskgeymslu-
hús. Reistur hefir verið stór
olíugeymir á Sýrupartsklettum,
fljrtja skip þangað upp að og er
olíunni dælt í land. Einnig hef-
ir verið slegið upp úr járni stóru
porti, ca. 100x100 m., tii olíu-
geymslu, vestur undir Lambhúss-
sundl þar sem mótorbátarnir um
20, 13 til 20 smálesta, hafa aðal-
bækistöð sína.
Þá hefir bílum fjölgað nú í
seinni tíð, munu vera í gangi hér
10 bílar, og hafa nóg að gera.
Fyrir hér um bil átta árum, voru
tíu dráttarhestar látnir fullnægja
allri flutningaþörf, en fyrir utan
alla færslu við útveginn, hefir
aukist svo færsla á byggingar-
efni, möl og landi, þar sem, auk
þess sem áður er talið, hafa s. 1. ár
verið bygð í kauptúninu 22 í-
búðarhús, tiu færri, en býlin voru
1860. Flestöll eru húsin bygð að
nýju, að eins tvö endurreist. Nú