Lögberg - 16.01.1930, Qupperneq 6

Bls. 6.
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 16. JANÚAR 1930
\
Mary Turner
Eftir
MARVIN DANA.
“Mál hennar var fyrir réttinum í dag, og
hún var fundin sek. Dómarinn bað svo Mr.
Gilder að finna sig og ætlaði víst eitthvað að
tala um það við hann, hvaða hegningu hæfilegt
væri að hún hlyti fyrir afbrot sitt.”
“Hún fær ekki harðan dóm, ” sagði Dick í
þeim tón, að auðheyrt var að hann þóttist viss
um það sem hann var að segja. “Pabbi er æf-
inlega góðviljaður. Hann sér um að henni
verði slept.”
En nú var eins og Dick rankaði alt í <íinu
við sér, eða áttaði sig á einhverju, sean í huga
hans hefði komið.
“Hamingjan góða!” hrópaði hann upp yfir
sig, og það var ekki vafamál, að það, sem hann
var að hugsa um, var honum eitthvað óþægi-
legt. “Eg var búinn að steingleyma þessu.”
“Glevma hverjul” spurði Sarah og leit á
hann hálf undrandi.
Það var éins og hann sækti í sig veðrið, og
varð nú alvarlegri heldur en hann hafði verið
síðan hann kom inn í skrifstofuna. Hann hall-
aði sér fram á skrifstofuborðið og sagði í hálf-
um hljóðum:
“Hafið þér nokkra peninga, Sadie? Eg er
alveg peningalaus. Bílstjórinn hefir beðið úti
allan þennan tímía. ”
“ Já,” svaraði Sarah glaðlega, “Ef þér bara
viljið.”
Dick var nógu hugsunarsamur til að horfa
ekki á hana, meðan hún var að taka til pening-
ana, sem húp geymdi vandlega í peninghbuddu,
en peningabudduna aftur í handtösku. Hann
horfði á mynd, sem hékk þar á einum veggnum.
Eftir stutta stund var hún búin að finna
peningana, og rétti honum seðil, en Diek tók
eftir því, að hún var kafrjóð í andliti.
Dick tók við framréttum seðlinum.
“Eg þakka yður kærlega fyrir,” sagði hann
með ákafa. “Nú verð eg að flýta mér. Ef eg
læt bílstjórann bíða lengur, þá verður þetta ekki
einu sinni nóg handa honum.” Að svo mæltu
skauzt hann út úr skrifstofunni.
'iíu-HI. KAPITULI.
Þegar eigaijt^i, hinnar miklu verzlunar kom
loksins inn í skrífstofuna, leyndi það sér ekki,
að hann var í töluvert órólegu skapi. Hann
mælti ekki orð við stúlkuna, en hún sá fljótt, að
hann var ekki í góðu skapi; en hún liafði lengi
tamið uér þanty góðá sið, að gera sitt til að koma
honum í gott skap, þegar hún vissi að það var
ekki í góðu lagi. Nú stóð einmitt svo á, að hún
vissi af nokkru, sem hana grunaði að mundi
mýkja skapsmunina í bráðina.
“Mrs Hastiþgs hringdi, og bað mig að láta
vður vita um það þegar þér kæmuð. Á eg að
hringja til hans?”
Það glaðnaði þegar yfir honum, og það var
ekki laust við, að ofurlítið bros léki um varir
hans, þegar hann setist við stóra og fallega
skrifborðið sitt.
“Já, gerið þér það,” sagði hann og það var
auðséð, að hann var að hugsa um eitthvað, sem
honum var geðfelt og hann hafði áhuga á. Hann
var sjáanlega að komast í gott skap, me'ðan
hairn beið eftir að stúlkan næði sambandinu,
og þegar hann byrjaði að tala, var röddin
reglulega glaðleg.
“Góðan daginn! Já, sjálfsagt. Klukkan
fjögur; það er ágætt fyrir mig. Á sunnudag-
inn? Já, ef þér viljið. Við getum farið út
eftir messu og borðað í klúbbnum. ” Eftir of-
urlitla stund hló hann mikið, rétt eins og hinn
maðurinn hefði sagt eitthvað undur skrítið.—
“Nei, það skuluð þér ekki láta yður detta , hug,
að þér vinnið mig í “golf”. Eg hefi alt af gert
betur, en nokkur ykkar hinna, hingað til, og svo
mun enn verða.” Hann hló aftur að svarinu,
sem hann fékk, og lokaði svo símanum og ýtti
honum frá sér á skrifborðinu, og fór að gefa
sig við einhverjum skjölum, sem hafði verið
raðað snoturlega fyrir framan hann.
Nú gat S.arah ekki lengur ráðið við forvitni
sína. . .
“Hvað gerðu þeir við þessa stúlku, Mary
Turner?” spurði hún, og hún gerði það á þann
hátt, að það var rétt eins og hún hefði sagt
þetta bara af tilviljun, eeða út í loftið.
Gilder leit ekki upp úr skjölunum, en svip-
urinn varð kuldalegri og hann svaraði heldur
höstugt:
“Það veit eg ekki. Eg hafði engan tíma til
að bíða. Eg veit ananrs ekki, því Lawlor var.
að ónáða mig með þetta. Það er fyrir hann að
ákveða, hvaða hegningu afbrotamenn eiga að
fá, en ekki mig. Eg er orðinn langt á eftir
með það, sem eg þarf að gera.”
Góða stund sýndist hann ekki hugsa um
neitt annað en það verk, sem hann var að vinna.
Hann hafði mörg bréf að skrifa, sem hann las
stúlkunni fyrir, hvernig skyldu vera orðuð, öll
stuttorð, en þó greinileg og auðskilin. Það var
ekki hið minsta hik á honum og honum var al-
gerlega Ijóst í öllum tilfellum, hvað gera skvldi.
Ef þarna hefði verið einhver áhorfandi, þá
mundi honum ekki hafa dulist, að hér var mað-
ur, sem var fær um að standa vel í stöðu sinni
og rétt eins og til þess skapaður að ráða yfir
öðrum og stjórna. Hvar, sem á hann var litið,
var eins og hann bæri með sér foringja hæfi-
leikana, og ekki bar málrómur hans síður vott
um það. Edward Gilder var stór maður vevti
og hinn karlmannlegasti, og hver sem sá hann,
gat ekki annað en sannfærst um, að hér væri
maður með miklu viljaþreki. Orkan var aug-
ljósust af öllum hans hæfileikum. Hann var
maður bæði hár og þrekinn og á seinni árum
var hann farinn að safna holdum töluvert, en
þó ekki til lýta. Hann var í raun og veru of
stór og þungur. Nokkum veginn hið sama
mátti, ef til vill, segja um skapferli hans. Það
var langt frá því, að hann væri léttur í lund,
eða glaðvær. Hugsunin var skýr og glögg, én
ekki laus við að vera dálítið þunglamaleg. En
hvað þennan mann snerti, þá var ágætt sam-
ræmi í öllu, og enga veiklun að finna neins-
staðar. Hann virtist manna ólíklegastur til
þess, að láta tilfinningamar leiða sig í gön-
ur. Hann var vafalaust maður réttlátur, eftir
því sem hann skildi réttlæti, en meðlíðan hans
með öðram, var naumast mjög rík. Hann leit
út fyrir að vera, og var, mjög hagsýnn maður
og hafði mikið af þeim hyggindum, sem í hag
koma. Hann var ekki maður gamansamur eða
léttlvndur. Hann var alvörumaður, vandur að
virðingu sinni og vandlátur við aðra.
“Hér er eitt bréf enn,” sagði Mr. Gilder
við skrifarann, þgar hann hafði lokið við þau
'bréf, sem vom mest áríðandi. Hann las fyrir,
eins og hann var vanur, að öðm en því, a'ó nú
var rómurinn töluvert mýkri og viðfeldnari en
áður.:
“Herra ritstjóri, >
“The New Ýork Herald.
“Heiðraði herra:—
“Hér með fylgir Þúsund dala bankaávís-
un fyrir sjóðinn, sem ætlaðuri er til að kaupa fyr-
ir ís handa þeim, sem fátækir em. Þetta verð-
ur erfitt sumar fyrir þá, og eg vona, að með því
að byrja samskotin nú þegar, þá auðnist vður
að gera enn meira gott, en nokkra sinni fyr, með
vðar ágæta fyrirtæki.
“Yðar einlægur. ”
Hann leit á stúlkuna, rétt eins og hann ætl-
aðist til þess, að hún segði eitthvað um þetta.
“Þetta er sama upphæðin, eins og eg er van-
ur að gefa, eða er það ekki?”
“Jú,” svaraði hún. “Það er sama upp-
hæðin eins og þér hafið gefið í síðastliðin tíu
ár. ”
Gilder þótti svarið gott. Röddin var mýkri
þegar hann tók næst til máls og hann brosti
góðlátlega.
“Það em þá tíu þúsund dalir alls, fyrir
þennan líknarsjóð aðeins,” sagði hann. “Það
er ánægjulegt, að geta hjálpað þeim, sem ver
era á vegi staddir heldur en maður sjálfur.” —
Hann þagnaði eins og vildi hann gefa stúlk-
unni tækifæri til að dást að þessu mikla göfug-
lyndi.
Sarah vissi oftast býsna vel hvað við átti
og kunni yfirleitt vel að haga orðum sínum, þá
er hún.talaði við húsbóndann, en í þetta sinn
vildi hún helzt ekki segja það, sem hún þó vissi
að mundi koma sér bezt. Þar að auki var staða
hennaifalík, að henni leyfðist að segja töluvert
meira 5fi^ verzlunareigandann, heldur en öðr-
um. Hún hafði minni ótta af húsbóndanum,
heldur en aðrir, sem í þjónustu hans vom.
Vegna stöðu sinnar, hafði hún lært að skilja,
að Gilder hafði líka sína bresti og veikleika og
átti því öðram erfTðara með að líta á hann eins
og hetju, eða óskeikula persónu. Sarah sagði
því, ofurlítið kímnislega, þó hún revndi að vísu
að láta sem minst á því bera:
“Já, það er vafalaust ánægjulegt, að geta
gefið svona mikið, sérstaklega þegar tekjumar
em svo miklar, að þér finnið ekkert til þe3s.”
Hann hleypti brúnum, og það leyndi sér
ekki, að hann var ekki nærri ánægður með þetta
óvænta svar. Hann hikaði ofurlítið, en' þegar
hann tók aftur til máls, talaði hann með ofur-
litlum þótta og ætlaðist vafalaust til að það,
sem hann sagði, væri fyllileg atekið til greina.
“Ágóðinn af verzlaninni er mikill, það skal
eg játa, en hann er allur ráðvandlega fenginn
og heiðarlega. Eg geri aldrei neitt, sem er ó-
ráðvant eða verzlunarstéttinni til vanvirðu,
eins og ýmsir aðrir gera. Og meðan tekjur mín-
ar era ráðvandlega fengnar, þá er eg vel að
þeim kominn, hvað miklar sem þær em.”
Sarah var fyllilega ánægð með sjálfri sér
yfir því, að henni hefði tekist að vekja töluvert
rót í huga húsbónda síns, og hún kærði sig alls
ekki um að halda lengra í þá áttina, og sagði
því góðlátlega:
“Já, auðvitað erað þér vel að ágóðanum
kominn.
Hann leit hvast á hana, rétt sem snöggvast,
eins og til að átta sig enn betur á því, hvað hún
eiginlega væri að fara. En svo var eins og hann
hætti að hugsa um hið hálf ónotalega svar
hennar og færi að hugsa um sitt eigið örlæti, sem
honum vitanlega var geðfeldara.
“Sjáið þér um, að gjaldkerinn sendi fimm
hundrað dali til góðgerðafélags sambandsins,
eins og vant er,” sagði Gilder, og það var eins
og honum hægðist við það, að geta þarna kom-
ið með nýjar sannanir fyrir hjálpfýsi sinni og
örlæti. Ef einhver efi kynni að hafa vaknað
hjá honum, \ið það, sem Sarah sagði, um hans
eigin dygð, þá hvarf sá efi nú algerlega.
Hann var því í góðu skapi, þegar lögmaður
verzlunarinnar, George Demarest, kom inn í
skrifstofuna og heilsaði hæversklega. Hann
þurfti ekki að láta segja sér, hvert erindi lög-
maðurinn ætti. Hann efaði ekki, að hann ætl-
aði að segja sér úrslitin í máli Mary Turner.
“Hvað er að frétta, Demarest?” spurði
hann, þegar hinn laglegi lögfræðingur gekk
hratt inn eftir herberginu og staðnæmdist við
skrifborðið, eftir að hafa hneigt sig kurteis-
lega fyrir stúlkunni.
Lögfræðingurinn varð alvarlegur á svipinn
og röddin var þannig, að það var engu líkara
en að hann þyrfti að þvinga sjálfan sig til að
segja það sem hann sagði.
“Lawlor dómari dæmdi hana í þriggja ára
fangelsi,” svaraði hann alvarlega, og það leyndi
sér ekki, að hann var langt frá því að vera á-
nægður með úrslitin.
En það hafði engin áhrif á Gilder, þó hann
skildi fullvel, að Demarest var alt annað en á-
nægður með málalokin. Hann þvert á móti
brosti ánægjulega um leið og hann sneri sér að
skrifaranum.
“Hér er nokkuð, sem þér getið vélritað, og
það þarf nokkuð mörg eintök af því, og þér
segið Smithson að sjá um, að skjalið sé fest
upp þar sem mikið ber á því í herbergjum
stúlknanna, þar sem þær hafa fataskifti, og í
lestrarherbergjunum, þar sem borðað er og í
samkomusalnum. ” Hann ræskti sig, áður en
hann byrjaði að lesa stúlkunni fyrir:
“Mary Turner, sem áður vann hér í búð-
inni, var í dag dæmd þriggja ára fangelsi, eft-
ir að hafa verið fundin sek um að hafa stolið
yfir fjögur hundruð dala virði af vörum úr
búðinni. Verzlunarstjórnin vill en á ný leyfa
sér, að draga athygli allra þeirra, sem við yerzl-
unina vinna, að þeim sannleika, að verzlunin
getur enga óráðvendi liðið.....Hafið þér náð
þessu ?’’
“Já,” sagði Sárah, og sýndi engin merki
þess, að þetta snerti hennar tilfinningar á
nokkurn hátt. Hún vildi varast, að meiða til-
finningar húsbóndans tvisvar sinnum sama
morguninn.
“Fáið þér Smithson þetta, þegar það er til,
og segið honum að láta festa það upp, eins og
eg hefi sagt fyrir.”
Stúlkan sagðist skyldi gera það, og fór svo
út úr herberginu.
Gilder tók vindlakassa úr skúffu í skrif-
borðinu, opnaði hann og rétti komumanni, sem
þakkaði fyrir, en þáði ekki vindilinn, en gekk
um gólf og sýndist heldur órór í skapi og eins
og taka ekkert eftir því, að Gilder bauð honum
sæti. Hann virtist þar á móti hinn ánægðasti,
fékk sér vindil og kveikti í honum með mestu
liægð og stillingu. Eftir nokkra stund sagði
hann með djúpri og skýrri rýdd:
“Þrjú ár — þrjú ár! Þetta ætti að vera
viðvörun fyrir hinar stúlkumar. ” Hann leit
til Demarest, eins og vildi hann spyrja, hvort
hann væri ekki í raun og veru á sama máli.
Þegar lögfræðingurinn sneri sér að verzl-
unareigandanum til að svara, var nokkurn veg-
inn auðséð, að hann var ekki á sama máli.
“Þetta er töluvert einkennilegt mál,” sagði
hann. “Eitt af þeim einkennilegustu, sem eg
hefi átt við um mína daga.”
“Mjög raunalegt, það er það áreiðanlega.
Mjög raunalegt. Það finst mér,” svaraði
Gilder.
“Málið er mjög einkennilegt, að mínum
skilningi,” sagði Demarest. “Stúlkan neitar
því stöðugt harðlega, að hún sé sek. Það er nú
að vísu ekki óvanalegt, en samt er þetta mikið
öðravísi, en vant er að vera. Neitun hennar er
miklu meira sannfærandi, heldur en vanalega
er hjá þessu fólki. Manni finst, að hún sé að
segja satt.”
Gilder tók á þolinmæðinni og brosti góðlát-
lega.
“Ekki lítur út fyrir, að kviðdóminum hafi
fundist það,” sagði hann og röddin var dálítið
nöpur, þegar hann bætti við: “Eða þá dómar-
anum, fyrst hann taldi það skyldu sína, að dæma
hana í þriggja ára fangelsi.”
“Eg skal játa, að sumir menn eru ekki sér-
lega tilfinninganæmir, ” svaraði Demarest
heldur kuldalega. En hafi hann ætlað að hafa
einhver áhrif á þann, sem hann talaði við með
þessum orðum, þá mistókst það algerlega.
“Það, sem stolið var, fanst í skápnum, þar
sem hún geymir fötin sín, og mér hefir skilist,
að sumt af því hafi jafnvel fundist í vösum
'hennar,” sagði Gilder, og hann sagði það á
þann hátt, að það var eins og þetta ætti að taka
af öll tvímæli.
“ Já, eg kannast við þetta,” svaraði lögmað-
urinn, “en þetta era bara líkur, ekki sannanir,
en auðvitað mundu heldur fáir verða fundnir
sekir, ef aðeins væri farið eftir fullpm sönnun-
um, en ekki líkum. En sem lögmaður, verð eg
að segja, að líkumar, þó sterkar séu jafnvel,
era ekki ávalt ábyggilegar og sanna ekki sekt
neins fullkomlega. Eins og við má búast, seg-
ir hún, að einhver annar hljóti að hafa látið
þessa muni þarna, og því verður ekki neitað,
að það er vel mögulegt. Annað eins hefir
margsinnis verið gert.”
“Hvaða ástæða ætli svo sem væri til þess?”
sagði Gilder byrstur í svari. “Það er alt of ó-
líklegt, til þess að geta látið sér detta það í
hug.”
“Það kemur oft fyrir,” svaraði lögmaður-
inn, “að gripið er til slíkra ráða, til að vekja
grun á einhverjum, sem saklaus er, og hygst
hinn seki með því að leiða gran réttvísinnar frá
sjálfum sér, þegar 'honum finst hann vera kom-
inn í krappan. Stundum er þetta líka aðeins
gert til þess að vinna öðram tjón.”
KAUPIÐ AVALT
LUMBER
hjá
THE EMPIRE SASH & DOOR CO. LTD.
HENRY AVE. EAST. - - WINNIPEG, MAN.
Yard Offlce: 6th Floor, Bank of HamlltonOhamber*
“Þetta getur ekki átt sér nokkum stað,”
sagði Gilder óþolinmóðlega. “Hvorki dómar-
inn né heldur kviðdómurinn fann nokkuð at-
hugavert við vitnaleiðsluna. ”
Lögmaðurinn fann, að þessi röksemda-
færsla var naumast viðeigandi, þar sem hann
sjálfur var lögmaður verzlunarinnar, sem stúlk-
an átti að hafa stolið frá, og þótti honum því
ráðlegra, að breyta ofurlítið til.
“Hún segir, að hegðun sín öll, þau fimm ár,
sem hún hefir unnið hjá yður, hefði átt að vera
tekin til greina, og vera sér meðmæli.”
Það var nokkum veginn auðfundið á öllu,
að Gilder vildi ekki taka nein rök til greina í
þessu máli, sem væru gagnstæð því, sem hann
hafði sjálfur hugsað, eða gagnstæð hans eigin
hagsmunum.
“Réttvísin hefir úrskurðað, að hún sé sek,”
sagði hann einbeittlega og fanst sjálfsagt, að
þar með væri þetta mál útkljáð og ekki þyrfti
meira um það að tala.
Demarest brosti hálf-gremjulega og hélt á-
fram að ganga um gólf.
“Nú á dögum tölum við sjaldan um réttvís-
ina. Yið tölum um lög og dómstóla.”
Gilder Brosti heldur dauflega yfir þessari
hártogun, sem honum fanst í raun og veru gera
lítið til eða frá. “Réttvísin” hafði að minsta
kosti í þessu máli gengið í þá átt, sem hann
sjálfur óskaði.
“Hvað sem því annars líður, sem þér eruð
að segja, þá er nú komið sem komið er, og við
höfum ekkert meira með það að gera.”
“Það er eg nú ekki alveg viss um,” sagði
lögmaðurinn eins og dálítið hikandi. “Eins og
þér vitið, hjálpaði eg til að sækja þetta mál
gegn stúlkunni, en það liggur ekki nærri, að
mér þyki vænt um úrslitin.”
Gilder leit til hans skarplega, og það var
eins og honum væri það óskiljanlegt, að lög-
maðurinn væri ekki ánægður með að hafa al-
gerlega unnið mál, sem hann var við riðinn.
“Hvemig stendur á því?” spurði Gilder
eftir dálitla umhugsun.
“Vegna þess, ” svaraði lögmaðurinn og stóð
nú kyr framan við skrifborðið, “að þrátt fyrir
alla vitnaleiðsluna og allar þær líkur, sem fram
hafa komið móti henni, þá er eg alls ekki viss
um, að Mary Turner sé sek — það liggur ekki
nærri, að eg sé það.”
Það virtist, sem Gilder vildi ógjarna á þetta
hlusta, en Demarest hélt áfram:
1 ‘ Hvað sem um alt þetta er, þá langar stúlk-
una til að tala við yður og eg vona, að þér sýn-
ið henni þá góðvild, að tala við hana.”
Gilder geðjaðist alls ekki að þessari beiðni.
Hann leit upp og starði á lögmanninn, sem ef
til vill af ásett-u ráði, sneri .sér undan og gekk
hægt í áttina til dyranna.
“Hvað á það að þýða?” spurði Gilder, og
það var eins og mótþróinn og harðneskjan, sem
safíiast hafði fyrir í huga hans, ætlaði alt í
einu að brjótast út og reiðin að ná valdi á hon-
um. Það varð þó ekki. Hans innri og betri
maður var því til fyrirstöðu. t raun og vera
var eðli hans slíkt, að hann bar góðvild til ann-
ara manna, og vildi vera réttlátur og sann-
gjarn. En það, sem réð þó mestu í huga hans
í þetta sinn, var það, að honum fanst sjálfum
ekki nema sanngjarnt, að hann veitti stúlkunni
viðtal, fvrst hana langaði til að tala við hann,
en afar ógeðfelt var honum það.
“Eg get ekki lagt ]>að á mig, að láta hana
koma hingað hágrátandi til að biðja um vægð,”
sagði Gilder harðneskjulega en þó þannig, að
auðheyrt var, að hann var ekki sterkur á
svellinu.”
“Þetta er ekki rétt hjá yður,” sagði Dem-
arest ein'beittlega. “Stúlkan ætlar ekki að
biðjast vægðar. Það er einmitt það einkenni-
lega við þetta, að liún biður ekki um vægð, en
heimtar réttlæti, og ekkert annað, svo skrítið
sem það kann að virðast, eins og nú er komið
fyrir henni. Eg má segja yður, að þessi stúlka
er ekki eins og fólk flest. Hún er miklu meiri
manneskja heldur en gengur og gerist, bæði lík-
amlega og andlega.”
“Þeim mun síður hefði hún átt að gerast
þjófur,” svaraði Gilder gremjulega.
Skara langt fram úr.
3 fyrstu verðlaun
auk 24 keiSursborða
hlaut MONARCH hjörðin á Al-
þjóðar VesturCanada Silver Fox
Sýningunni í Winnipeg 1929.
Einnig fyrstu verðlaun 1927.
Byrjið loðskinna framleiðslu með
MONARCH Silver Fox, sem
vinna öll verðlaun MONARCH
Mink.
Skrifið og biðjið um ókeypis bækling.
WINNIPEG SILVER FOX COMPANY LTD.
Sven Klintberg, ráðsmaður.
Bird’s Hill. Manitoba.
»