Lögberg - 17.11.1932, Page 1

45. ARGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 17. NÓVEMBER 1932
NÚMER 46
Tindafjöll
Eftir Ólaf ísleifsson.
Það var í haust, að eg var beð-
inn að koma upp á Land með bíl,
sem átti að fara þangað seinni-
part dags. Það er langt síðan að
mér fór að þykja gaman að því að
fá tækifæri til að koma upp á
Land í nánd við tilgnarlegu fjöll-
in, sem eg lærði,7þegar eg var
ungur, að líta upp til og dáðst að.
Altaf finst mér Hekla jafn tign-
arleg, fögur og eitthvað seiðandi,
þegár eg er kominn í mátulega ná-
lægð við hana.
Haustblærinn var kominn yfir
alt og kvöldskulggarnir altaf að
nálgast. Bíllinn keppist við að
komast sem lengst á meðan ljós
er á lofti. Landsveit er nú að
byrja. Það birtir eitthvað upp í
bílnum, eg fer að horfa út um
gluggann. Birtan stafar frá sól-
skinsbletti, sem lent hefir á Tinda-
fjðllum og hann situr þar kyr.
Oft hefi eg farið þessa leið áður,
en aldrei hefi eg séð Tindafjöllin
í öðru eins skrúði og nú. Það
var eins og öll fegurð þeirra o'g
mikilleiki drægist þarna saman i
einn sólskinsblett. Tindarnir urðu
líka allir í einu brosi og lífið
sýndist sindra úr augum þeira.
Hið glaða skin kvöldsólarinnar
hefir margan glatt, svo að sál
hans hefir lyfzt til hærra flugs.
Það er því líkast, sem tindarnir
vildu nota sér þessa stuttu en
dýrmætu kveðjustund. Þeir
skreyttu sig alla með logagyltum
fjöðrum kvöldsólarinnar og voru
lítilátir sem börn. Þeir smíðuðu
sér í skyndi skrautlegt hús, þarna
á móti kvöldsólinni. Nú mátti
engum geislum glata, því nótt og
vetur voru í nánd.
Það eru ekki altaf sólskinsdag-
ar hjá þeim tindunum þeim arna.
Þegar þeir hafa verið að gá tii
veðurs og líta upp yfir fjöllin,
hafa þeir oft fengið að kenna ó-
þyrmilega á ofstopa norðanvind-
anna, því þeim sýnist aldrei vera
hægt að gera til hæfis. Þegar
tindarnir hafa verið að gá til veð-
urs og þeir hafa ekki séð neitt
uggvænlegt, hafa þeir orðið fyrir
kynstrum af snjó, sem norðanvind-
arir hafa skelt þeim ómjúklega á
vanga og reyndu um leið að kæfa
þá í snjó. En tindarnir hafa ekki
farið sér óðslega að, altaf verið
jafn-rólegir og ekki haggast, hvað
sem óróa stormanna hefir liðið,
Og undarlegt var það, að aldrei
tókst vindunum að færa tindana í
kaf, því þeir sópuðu öllu í burtu
með sjálfs sín hala, sem þeir vildu
hafa til þess að koma tindunum í
kaf. Stormurinn var eins og hinn
óróagjarni æsingamaður, sem aldr-
ei gætti sín fyr en hann var búinn
að brjóta það niður, sem hann
vildi upp byggja.
Alt líf leitar að meira ljósi. Eg
hefi haft ánægju af að veita öræfa-
himbrimanum eftirtekt, þegar eg
hefi komið þar inneftir. Þegar
hann er orðinn leiður á dimmviðr-
inu í kringum sig, tekur hann sig
upp, ef hann sér einhvers staðar
sólskinsblett í lofti eða á láði, og
flýgur þangað með hreimsterkum
vængjadyn og fögrum söng. Svo
flýgur hann þar um fram og aft-
ur, þar sem sólskinsblettirnir eru,
til að svala ljósþrá sini. Það er
eins og hann kunni að meta glögt
hvað sólarljósið er þýðingarmikið
og nauðsynlegt lífi hans. O'g hann
fyrirverður sig ekki neitt þarna í
öræfaþögninni, að syngja sólfögru
Ijóðin sín fullum hálsi. Þeim, sem
eru viðkvæmir fyrir þ'ví, hvað ör-
æfaþögnin getur orðið þung og til-
breytingalaus, verður ljúft að
hlusta á þróttmikinn og fagran
söng fylla upp hið auða rúm.
Pearl Hanson
lauk A. L. C. M. prófi við London
Colleige of Music í júní síðastl.
Þessi 16 ára gamla stúlka hefir
tekið árleg próf í músík síðastlið-
iri fimm ár, og ávalt með heiðri
og í hvert sinn hlotið heiðurs við-
urkenningu. Fyrir tveimur árum
vann hún medalíu fyrir framúr-
skarandi frammistöðu í píanó-
spili. Nú er hún að stunda
framhaldsnám hjá Prof. Shinn í
Winnipeg. — Hún er dóttir Jos-
ephs. Hanssonar (Hjaltalíns) og
konu hans Torfhildar Benónís-
dóttur; þau hjón eru búsett í
McCreary, Man.
Nýr gróðavegur
Það er engan veginn fátítt í
Winnipeg nú orðið, að menn reyni
að auðga sjálfa sig með ránum og
þjófnaði. Hafa bankar og búð-
ir og svo einstakir menn aðallega
orðið fyrir þeim ófögnuði, en
kirkjurnar hefir þessi óaldarlýð-
ur séð í friði alt til þessa. En út
af því brá á sunnudaginn var.
Þegar búið var að taka samskot
við morgunmessuna í Elim Chapel
á Portage Ave. og Spence St.,
réðust tveir menn á þann, sem
samskotin hafði meðferðis og
börðu hann í rot, tóku peningana,
sem haldið er að hafi verið $75—
$100, og hafa þeir ekki sézt síðan.
Maðurinn, sem fyrir skakkafall-
inu varð, heitir Robinson og á
heima að 684 Ingersoll Str. Hann
fanst meðvitundarlaus innan við
kirkjudyrnar, skömmu eftir að
þetta kom fyrir. Haldið er, að
hann muni verða jafngóður.
“Bjór fyrir Jólin”
Það er talið mjög sennilegt, að
úrslit kosninganna í Bandaríkj-
unum, hafi þau áhrif, að eitthvað
verði rýmkað um áfengisbannið,
að minsta kosti í sumum ríkjun-
um, á hvern hátt sem það kann
að verða. Það er vitanlega alt í
óvissu enn. Sumir óvinir bann-
laganna eru svo vongóðir, að þeir
gera ráð fyrir að bjórinn verði
farinn að flæða um mikinn hluta
Bandaríkjanna, “lögum sam-
kvæmt”, nú strax fyrir jólin. Tölu-
verðar líkur þykja þó til, að þeir
verði fyrir vonbrigðum.
Eftir því, sem ein lífvera er
þroskaðri að viðkvæmrii, eftir þvl
vex ljósþrá hennar og glöggleiki
fyrir áhrifum sólarljóssins. Sum-
ir draga dár að viðkvæmni ann-
ara, en ekkert er þó betra til að
lyfta sálinni á hærra svið og auka
gróður hennar, en þroskasæl við-
kvæmni. Þeir, sem eru sterkast-
ir og stranglega réttlátastir, eru
oft hinir auðvirðilegustu þjónar
falskrar ímyndunar. Hreinleiki
lífsins er ekki hávær eða með mik-
ilfenglegum brigðum, sem er hrúg-
að upp til að láta bera sem mest á
sér; hann er eins og hinn hægfara
straumur lindarinnar, sem á upp-
tök sín 1 afdal f jalla og fer um far-
inn veg og græðir alt er hún fer
um. Hún er eins og ljósið, sem
alt lífgar og reisir við lamaðan
stofn. — Lögr.
Hvað er að frétta?
Ekki alls fyrir löngu hitti eg
að máli nokkra góðvini mína
norðan úr nyrðri.hluta Nýja ís-
landi, þeim, er Bifröst sveit nefn-
ist; spurði eg þá almæltra tíð-
inda; talið barst að kreppunni,
sem reyndar er nú engin ný bóla;
fólkið í Nýja íslandi, er samt sem
áður trúaðra á lifið en svo, að
það láti slíkar grýluhugmyndir á
sér bitna til muna.
Eg var fyrir nokkrum árum dá-
lítið viðriðinn ágreiningsmál
npkkurt, er á góma bar í Bifröst;
Iaut það að sjálfsforræði sveitar-
innar út á við; afstaða mín til
þess, er enn í öllum atriðum hin
sama.
Kunningjar mínir að norðan
skutu því að mér, að engan veg-
inn væri óhugsanlegt, að Mr. B.
J. Lifmali, yrði í vali sem oddvita-
efni í Bifröstsveit, við sveitar-
stjórnar kosningar þær, er nú fara
í hönd; þóttu mér þetta góð tíð-
indi, þar seem maðurinn er glögg-
skygn vel, fastur í rás og með
drjúga æfingu í meðferð héraðs-
málefna að baki. Mér lék tals-
verður hugur á að komast að fullri
niðurstöðu um þetta efni, og það
því fremur, sem mér hafði borist
til eyrna, að Mr. Lifman hefði
sagt lausri sýslan sinni sem sveit-
arnefndarmaður fyrir 4. kjör-
deild, sökum ákveðinna sérskoð-
ana í sambandi við afstöðu hér-
aðsmálefna ráðgjafans, lútandi að
afskiftum hins opinbera af stjórn
þessarar sveitar, sem og ýmsu
fleira.
Eg hitti Mr. Lifman (Thor, eins
og vinir hans alment kalla hann),
núna um helgina, og spurði hann
nokkurra spurninga í sambandi
við þessi mál; hann sagðist hafa
ráðið það við sig, að verða í kjöri
sem oddvitaefni, og kvað það enn-
fremur satt vera, að hann hefði
sagt lausri sýslan sinni í sveitar-
ráði Bifröstsveitar. Megin ástæð-
urnar skildist mér einkum og sérí-
lagi vera þessar: Hin fyrri sú,
að hann teldi það óviðunandi, og
með öllu út í hött, þótt frá ráðu-
neyti héraðsmálefna kæmi, að
sveitarráðið væri þess ómegnugt,
að veita málum sveitarinnar þann-
ig forustu, að óhjákvæmilegt yrði
að beita lögum (sbr. Cap.—57,
1932)i, um utanaðkomandi íhlutun
um stjórn héraðsmála. Ekki kvað
Mr. Lifman það nokkum vafa
bundið hvar fiskur lægi undir
steini, að því er afskifti fylkis-
stjórnarinnar, eða héraðsmálaráð-
gjafans áhrærði; þar væri áherzl-
án fyrst og síðast lögð á það, að
innheimta meiri og meiri skatta.
Þegar um gjaldþol og álögur
skatta væri að ræða, kvað Mr. Lif-
man það liggja í augum uppi, að
heimamenn væru langtum liklegri
til þess að þræða hinn gullna
meðalveg, með því að þeim væri
að sjálfsögðu kunnugra um hvar
skórinn krepti að, en hinum og
þessum, er í fyrsta skifti rækju
nefið inn úr dyrunum, ef svo
mætti að orði kveða.
Aðra meginástæðuna fyrir af-
sögn sinni úr sveitarráði Bifrast-
ar, taldi Mr. Lifman vera þá, að
hann gæti ekki undir nokkrum
hugsanlegum kringumstæðum,
eins og hag almennings nú væri
farið, sætt sig við þá afstöðu hér-
aðsmálaráðgjafans, að fyrsta og
helgasta skylda hvers sveit-
arfélags væri sú, að tryggja
eigendum veðbréfa 100% greiðslu
í gjalddaga, hvernig sem
áraði; kvast hann líta svo
á, að stjórnum héraða og fylkja,
sem og stjórn fylkjasambandsins,
bæri til þess fyrst af öllu brýn
Ófriður í friðarborginni
í Geneva, þar sem Þjóðbanda-
lagið hefir aðsetur sitt, sem hefir
það markmið, að koma á alheims-
friði, gæti maður vænst, að frið-
ur ríkti. Út af því bar þó nú í
vikunni sem leið. Varð þar
strætabardagi milli stjórnmála-
flokka, og var herlið kallað til að
skakka leikinn og skaut það á
mannfjöldann og létu 11 af borg-
arbúum þar lífið og um 70 særð-
ust. Einn af hermönnunum féll
einnig. Vakti þetta afar mikla
gremju meðal borgarbúa, og mun
fjarri því, að sú gremja sé dáin
út, eða sé líkleg til að deyja út
fyrst um sinn. Af þeim fréttum,
sem enn hafa borist af þessu upp-
þoti, er naumast skiljanlegt,
hvernig á því gat staðið, að ann-
að eins og þetta gat komið fyrir.
Nobel verðlaunin
Bókmentaverðlaunin hefir í
þetta sinn hlotið, sagna- og leik-
ritaskáldið John Galsworthy. Hef-
ir hann samið margar skáldsögur
og leikrit og unnið sér mikla frægð
með ritum sinum. Hann er nú 65
ára að aldri. Fyrsta bók hans kom
út 1898, en ekki mun honum hafa
verið vextt mikil eftirtekt, fyr en
1904. Rudyard Kipling hlaut þessi
verðlaun 1907 og er hann eini Eng-
lendingurinn, sem þau hefir hlot-
ið þar til nú. George Bernard
Shaw hlaut bókmentaverðlaunin
1925, en hann er íri, eins og kunn-
ugt er. Merkasta bókin eftir
Galsworthy er talin “The Forsyte
Saga.”
skylda, að tryggja sjálfsagðan til-
verurétt þeirra stétta í mannfé-
laginu, er helgað hefðu krafta
sína alla í þarfir þess, að koma
sér upp viðunandi skýlum, eða
heimilum og gert sér jörðina und-
irgefna með þrotlausu striti við
landnám og nýyrkju; mannúðar-
hliðin mætti undir engum kring-
umstæðum vera látin sitja á hak-
anum; hagur þeirra stétta, er nú
hefðu nefndar verið, yrði óhjá-
kvæmilega að sitja í fyrirrúmi
fyrir hagsmunum hinna tiltölu-
lega fáu, er lagt hefðu fram pen-
inga í hin og þessi fyrirtæki, svo
sem veðbréfakaup, með auðsöfn-
un, að minsta kosti í ýmsum til-
fellum, eina fyrir augum.
Á þessu stigi stigi málsins, er
mér ókunnugt um það, hvort fleiri
bjóða sig fram til oddvita í Bif-
röst sveit, en Mr. Lifman, við
kosningar þær, er nú fara í hönd;
en hvort sem svo verður eða eigi,
þá dylst mér eigi, að fyrir atgerf-
is sakir, áhuga og notadrjúgra
hygginda, hlyti hann að reynast
hinn liðtækasti maður í oddvita-
stöðu í einni hinni söguríkustu
frumbygð íslendinga þarna norð-
ur við vatnið.
Mr. Lifman mæltist til þess, að
eg léti þess getið, að sér myndf
sennilega hvorki veitast svigrúm
til að halda fundi í Bifröát, né
heldur hafa tal af einstökum
kjósendum þar nyrðra fyrir kosn-
ingarnar, með því atvinna sín,
sem að miklu leyti væri bundin
við erfið ferðalög um fylkið
þvert og endilangt, myndi hamla
sér frá heimkomu fyr en undir
næstu mánaðamót. Kjósendum í
Bifröst er þegar fullkuniþigt um
stefnu Mr. Lifmans í sveitar-
stjórnarmálum; þeir mega treysta
því, að hann fylgi henni fram
sleitulaust, verði hann á annað
borð kosinn, sem eg dreg vart í
efa.
Winnipeg, þann 14. dag nóvem-
bermánaðar, 1932.
Einar P. Jónsson.
MEN’S CLUB
Dr. D. A. Stewart.
Næsta þriðjudagskveld, hinn 22.
þ. m., kl. 6.30, heldur Men’s Club
sitt næsta samsæti í samkomusal
Fyrstu lútersku kirkju. Máltíð
verður framreidd og kostar hún
35 cents fyrir hvern. Feðrum er
boðið að koma með syni sína, sem
nám stunda á miðskólum eða við
háskólann, og kostar máltiðin að-
eins 25 cents fyrir þá.
Ræðumaðurinn í þetta sinn er
hinn góðkunni læknir, Dr. D. A.
Stewart, forstöðumaður heilsu-
hælisins í Ninette. Er hann
fjölda mörgum íslendingum að
góðu kunnur og hefir ávalt ver-
ið þeim mjög vinveittur. Dr.
Stewart nefnir erindi sitt “Step-
ping Stones in Manitoba History”.
Er hann talinn með fróðustu mönn-
um i sögu Manitobafylkis og hann
er prýðilega máli farinn og skemti-
legur ræðumaður. Ræðuefnið er
slíkt, að allir Manitobamenn vilja
að sjálfsögðu heyra um það tal-
að. Það er því við því búist, að
þetta samsæti verði mjög fjöl-
sótt.
Kveðja frá trúboðs-
hjónunum
í nýkomnu bréfi til Rev. og Mrs.
S. O. Thorlaksson er þess getið,
að ferðin til Japan hafi þeim
gengið á!gætlega, og komu þau
þangað 10. september. Voru þau
nokkra daga í Tokio og fleiri
borgum, en komu til Kobe 24.
sept, þar sem þau setjast að. Var
þeim þar fagnað af fjölda fólks.
Utanáskrift þeirra er nú: 33 Ka-
mitsupsui, 7 Ohome, Kobe, Japai>
Þau hjón biðja Lögberg að flytja
öllum sínum mörgu vinum hér í
landi kærar kveðjur og þaklca fyr-
ir síðast.
John W. Sifton
Hann dó að heimili sinu í Tor-
onto á þriðjudaginn í þessari
viku, 46 ára að aldri. Fæddur í
Brandon, Man., 7. nóvember 1886,
og uppalinn í Winnipeg, sonur Sir
Clifford og , Lady Sifton. Hann
var einn af eigendum og forráða-
mönnum blaðsins Winnipeg Free
Press.
Senator Haydon
Hann andaðist að heimili sinu
í Ottawa, hinn 10. þ. m., 65 ára
að aldri. Síðan 1930 hefir hann
verið mjög bilaður á heilsu.
Hjartasjúkdómur varð banamein
hans. Hann tók um lagt skeið
mikinn þátt í stjórnmálum og var
talinn einn með helztu mönnum
frjálslynda flokksins.
Fellibylur
Ákafur fellibylur 'gekk yfir Cuba
seint í vikunni sem leið. Varð þrjú
hundruð manns að bana og gerði
afar mikið eignatjón.
Frá Islandi
Sigurður Þórðarson sýslumað-
ur, andaðist í Reykjavik hinn 16.
október síðastl., eftir langvarandi
heilsubilun. Hann var fæddur 24.
des. 1856 að Litla-Hvammi í Ár-
nessýslu, sonur Þórðar Guð-
mundssonar sýslumanns þar.
Hann var um langt skeið sýslu-
maður í Mýra- og Borgarfjarðar-
sýslu og bjó þá jafnframt miklu
rausnarbúi í Arnarholti í Staf-
holtstungum. Árið 1915 sagði
hann af sér embætti og seldi jörð-
ina og flutti til Reykjavíkur o'g
var þar jafnan síðan. Var heils-
an þá mjög tekin að bila. Em-
bætti sitt stundaði hann með
mestu alúð og vann sér miklar
vinsældir og traust manna í hér-
aði sinu, og var fyrir allra hluta
sakir hinn merkasti maður. Sam-
kvæmt ráðstöfun hans, var lík
hans flutt til Kaupmannahafnar
og brent, en askan verður flutt til
íslands og geymd í íslenzkri mold.
Hinn 9. október fór fram prests-
kosning til Grundarþinga í Eyja-
firði. Aðeins tveir voru í kjöri,
Benjamín Kristjánsson (sem áður
þjónaði Sambandssöfnuði í Win-
nipeg) og kandídat Gunnar Jó-
hannesson. Hlaut Benjamín Krist-
jánsson 299 atkvæði, en Gunnar
Jóhannsson 165 atkvæði. Voru 3
seðlar auðir tí.g 2 ógildir, en alls
voru 600 kjósendur á kjörskrá. Er
því Benjamín Kristjánsson lög-
lega kosinn til Grundarþinga.
Einar Jónsson frá Geldingalæk,
fyrrum alþingismaður, druknaði i
Rangá hinn 22. október. Vita
menn óglögt með hvaða hætti það
hefir orðið, en haldið er, að hann
hafi fengið aðsvif, sem hann átti
vanda fyrir, og fallið í ána. Hann
var ríðandi og einn á ferð.
Pétur Halldórsson bóksali, var
hinn 22. október kosinn þingmað-
ur í Reykjavík, með 5,303 atkvæð-
um. Hann hlaut 66.4% greiddra
atkvæða. Á kjörskrá voru alls
14,401, en aðeins 56.20% af þeim
greiddu atkvæði. Þetta voru auka-
kosningar og stóð þannig á þeim,
að Einar Arnórsson, sem áður
skipaði þetta þingsæti, sagði því
lausu, þegar hann var skipaður
dómari í hæstarétti. Pétur Hall-
dórsson er Sjálfstæðismaður og
breytist því ekki flokkaskipunin á
þingi við þetta, því það er Einar
Arnórsson líka. Tveir aðrir voru
í kjöri, Alþýðuflokksmaður og
kommúnisty. Framsóknarflokkur-
inn hafði engan í kjöri.
Björn Sigfússon bóndi á Kornsá
í Vatnsdal í Húnavatnssýslu, and-
aðist að heimili sínu hinn 11. okt-
óber síðastl., 83 ára að aldri. Hann
var þingmaður Húnvetninga .1893
—1899 og 1909—1911. Héraðsmál
og sveitarmál lét hann sig einnig
jafnan miklu skifta. Hann var
búmaður ágætur og bjó jafnan
góðu búi og við góð efni. B.jörn
Sigfússon var sómi sinnar stéttar
og þjóðkunnur merkismaður.
Baejarátjórnarkoálningar í
Winnipeg
Þær fará fram í næstu viku.
Verður þá kosinn borgarstjóri,
bæjarráðsmenn og skólaráðs-
menn. Umsækjendur um þessi em-
bætti eru alls 44, svo úr nógu er
að velja. Þeir, sem um borgar-
stjóraembættið sækja eru þrír,
núverandi borgarstjóri Ralph H.
Webb, sem verið hefir borgar-
stjóri í Winnipeg í sex ár; John
Queen, leiðtogi óháða verka-
mannaflokksins, og Jacob Penner
af hálfu United Front manna,
sem mun Vera hið sama og Kom-
múnistar.