Lögberg - 01.08.1935, Blaðsíða 8

LÖGBHRG, FIMTUDAGINN 1. ÁGÚST, 1935.
Q
Fj öref naran nsóknir
Samtal við dr. med. Skúla
Guðjónsson.
Skúli GuÖjónsson dr. med. og
yfirlæknir viS verksmiSjueftirlit
danska ríkisins er nýkominn heim
frá Þýzkalandi. Var honum boSiS
þangaS til þess aS halda fyrirlestur
um mataræSi. Hann talaSi þar um
mataræSi nú á tímum og fæSu hinna
fornu NorSurlandabúa, og vakti
fyrirlesturinn rgikla eftirtekt. Innan
skamms fer Skúli til Bryssel.
Danska stjórnin sendir hann þang-
aS til þess aS taka þátt í alþjóSa-
fundi um iSjusjúkdóma og slysa-
tryggingar.
ÁSur en Skúli fer af staS til
Bryssel, hefi eg notaS twkifæriS til
þess aS spyrja hann um árangur síS-
ustu fjörefnarannsókna hans, sem
vakiS hafa mikla eftirtekt. Skúli
hefir nýlega skýrt ýtarlega frá þess-
um rannsóknum í “Hospitaltid-
ende.” Skýrsla hans um rannsókn-
irnar kemur ennfremur í ensku og
þýzku sérfræSistímariti, ef til vill í
fleirum.
—Á hvaSa fólki hafiS þér gert
síSustu fjörefnarannsóknir, sem svo
mikiÖ hefir veriS talaS um? spyr eg.
—$ fyrra hafSi eg ölgerSarverka-
fólk, alls 450 karla og konur, segir
Skúli. Ennfremur 200 varSHSs-
menn og 400 skólabörn, Eg hefi birt
skýrslu um rannsóknirnar á verka-
fólkinu og varSliSsmönnunum, en
hefi enn þá ekki haft tima til aS
ljúka viS skýrsluna um rannsóknirn-
ar á skólabörnunum. Annars held
eg áfram aÖ reyna fjörefni á skóla_
börnum. Á þessu ári hefi eg 600
skólabörn til tilraunanna. Þau eru
valin meS sérstöku tilliti til reynsl-
unnar frá rannsóknunum í fyrra.
—Hvernig er þessum rannsókn-
um hagaÖ ?
—Eg skifti þessu fólki í tvo
flokka. ÖSrum helmingnum gef eg
spínatintöflur, 4 á dag. Hinn helm-
inginn rannsaka eg, til þess aS geta
boriS saman heilsufar þeirra, sem fá
spínatin og þeirra, sem ekki fá þaS.
—HvaÖ er spínatín ?
—Spínatín er þurkaS spínat,
pressaÖ í töf lur og er hentugt til inn-
töku. í spinatíninu eru sérstaklega
A- og C-fjörefni.
—Hver er tilgangurinn meS þess-
um fjörefnatilraunum ?
—Þær miSa aS því aS rannsaka í
fyrsta lagi hvernig f jörefnin verki á
fólk og í öSru lagi hvort nægilegt
sé af fjörefnum í fæSunni.
—Og hvernig er svo árangurinn
af rannsóknunum?
—Flestum fanst þeim verSa gott
af spínatíntöflunum. Heilsan var
stórum mun betri hjá “spínatín”-
fólkinu en hjá hinum.
Þetta verkafólk, sem eg hafSi tií
rannsóknar var yfirleitt oft veikt.
ÞaS voru margir sjúkradagar og
margir fjarverudagar. MeS fjar.
verudögum er átt viS þegar fólkiS er
frá vinnu alt aS þremur dögum—
þá er ekki um verulega sjúkdóma
aS ræÖa, en fólkiö er lasiS.
—HvaSa áhrif höfSu svo spína-
tín-töflurnar ?
—Þær höfÖu þau'áhrif, aS verka-
fólkinu fanst því líÖa betur en áSur.
ÞaS var ekki eins þreytt og ekki eins
oft kvefaS. Nákvæmar skýrslur
yfir veikindi og fjarverudaga benda
í sömu átt. Yeikindi hjá “spínatín”-
fólkinu voru ekki eins tíS og ekki
eins langvinn og áSur. Sjúkradag-
ar og sérstaklega fjarverudagar
vegna lasleika urSu færri. Sótt-
kveikjusjúkdómar voru sjaldgæfari
hjá “spinatín”-fólkinu. Bendir þaS
til þess aS f jörefnaskortur valdi þvi,
aS mótstööuafliö gegn sóttkveikju
sjúkdómum verSi minna.
—ÞaS hefir veriS talaS um, aS
þér hafiÖ tekiS eftir því, aS fjör-
efni hafi áhrif á naglavöxtinn.
—Já, neglurnar virtust vaxa hæg-
ara á “spínatín-liSsniönnunum. En
aftur á móti uxu þær örara á börn-
um, sem fengu spínatín, en á hin-
um. En þaS er óvíst, hvernig stend.
ur á þessu.
—Hvers vegna voru líka gerSar
tilraunir á varöliösmönnum ?
—VarSliSsmennirnir eru ungir og
hraustir menn. Tilgangurinn meS
f jörefnarannsóknum á þeim var sá,
aS komast aS raun um þaÖ, hvort
spinatíntöflurnar hefSu yfirleitt
nokkur áhrif á þá.
—Og niÖurstaSan?
—Hún er sú, aS spínatíntöflurnar
hafi yfirleitt haft góS áhrif á liSs-
mennina. Eg get meSal annars bent
á þaS, aS “spmatín”-liSsmennirnir
voru duglegri en hinir í allskonar
íþróttum. ÞaS er þó ekki sannaÖ
aS þetta sé spínatíninu aS þakka. En
rannsóknirnar á liSsmönnunum
styrkja þá skoÖun, aS of lítiS sé af
fjörefnum í danskri fæSu. Annars
hefSu spínatíntöflurnar ekki haft
gagnleg áhrif á liSsmennina.
Og svo var þetta, aS feitu liÖs-
mennirnir urSu magrari og mögru
liÖsmennirnir feitari, þegar þeir
fengu spínatín, segir Skúli.
—Hvernig stendur á þvi?
—ÞaS er hugsanlegt aÖ fjörefnin
“reguleri” efnabreytjnguna í líkam.
anum og um leiÖ þyngd likamans.
En þetta verSur aS rannsaka nánar.
—Hefir þaS ekki stórkostlega
“praktiska” þýSingu, ef svo reynist
aS vera?
—Jú, óneitanlega. Of mikil fita
eSa of mikil megurS er í rauninni
sjúkdómur, sem stafar af óeÖlilegri
efnabreytingu í likamanum. ÞaS er
alveg nýtt, ef þaS sannast, aÖ fjör-
efnin geta læknaÖ þennan sjúkdóm,
ef hægt er aS nota sama meSal bæSi
til þess aS fita og til þess aS megra
fólk.
—Opnast ekki þarna möguleikar
fyrir því, aS hægt verSi aS nota ó-
skaÖleg fjörefni í staS skaSlegra af-
megrunar.meSala til þess aÖ afinegra
fólk ?
—ÞaS er hugsanlegt. En, sem
sagt, þaS er nauSsynlegt aS rann-
saka þetta nánar. Annars get eg
sagt yÖur, aS margir læknar hafa
spurt mig um þetta, m. a. læknir,
sem er aS reyna aS afmegra vel
holduga leikkonu. Nú reynir hann
fjörefnin, og þaS virSist ganga vel.
Skúli GuSjónsson er fyrir löngu
kominn í tölu þeirra vísindamanna,
sem gert hafa og gera íslandi ómet-
anlega særnd erlendis. Hann hefir
tekiS sér mikilsvarÖandi og stórt
hlutverk fyrir hendur, verk, sem
hefir ekki eingöngu stórkostlega
heilbrigSislega, heldur líka efnahags-
lega þýSingu.—
Hér aS framan hefir veriS talaS
um mataræSi í Danmörku. En
hvernig er meS mataræSiS og heilsu-
fariS heima á íslandi ? í öSru viÖtali
viS Skúla verSur innan skamms
minst á þetta.
K.höfn í júni 1935.
P. — Mbl.
Silfurbrúðkaup
Föstudaginn 19. júlí síSd. safn-
aÖist mikill mannfjöldi saman í
samkomuhúsi Riverton-bæjar til
þess aS samfagna hjónunum Páli
FriSrikssyni Vídalin og konu hans
FriÖriku Pétursdóttur í Árskógi, á
silfurbrúÖkaupsdegi þeirra. ASal-
lega voru þaS héraSsbúar og þá sér.
í lagi úr Riverton og umhverfi, er
mótiS sóttu, en einnig var fólk þar
viÖstatt bæSi frá Selkirk, Lundar
og Winnipeg og ef til vill víSar aS.
AS samsætinu unnu og fyrir því
stóSu konur umhverfisins tilheyr-
andi hinum ýmsu félögum, en einnig
utan þeirra.
SamsætiS hófst meS því aS gift-
ingarsálmur yar sunginn og bæn
flutt af séra SigurÖi Ólafssyni.
Samsætinu stýrSi Mr. Skúli Hjör-
leifsson. ÁVarpaSi hann heiSurs-
gestina velvöldum orÖum og þakkaSi
þeim þátttöku þeirra í félagsstarf-
semi yfirleitt, en sérílagi vék hann
aS samvinnu viS Mr. Vidalin í safn-
aSarmálum lúterska safnaSarins og
í Smjörgeröarfélagi umhverfisins.
Gjafir til heiÖursgesta voru fram-
bornar og voru þær frá Mrs. M.
Stefánsson, Selkirk, Man.; frá
börnum silfurbrúÖhjónanna; frá
Mr. og Mrs. V. J. Guttormsson,
Lundar, Man., og frá fólki um-
hverfisins, silfurpeningar á silfur-
diski. Ef til vill voru fleiri gjafir,
þó sá, er línur þessar ritar muni þaS
ekki.
RæSuhöld fóru fram, og töluöu
ýmsir og voru ræSurnar óvenjulega
hlýjar og vinalegar og vel fluttar.
Þeir, sem töluSu voru: Sveinn
kaupm. Thorvaldsson, séra SigurSur
Ólafsson, Guttonnur J. Guttorms-
son skáld, Jón bóndi Sigvaldason,
Vigfús J. Guttormsson, Lundar, F.
P. SigurÖsson, Geysir; Gísli Ein-
arsson, Riverton; Snæbjörn John-
son, Árborg. Milli ræSanna söng
fólkiö söngva.
Tvísöngva sungu þeir F. V.
MASSEY-RENWICK LTD.
224 CURRY BLDG., WINNIPEG
GENERAL INSURANCE
GRETTIR L. JOHANNSON
umboðsmaður
910 PALMBRSTON AVE. — SÍMI 71177

áÉ>. piarbal
og samverkamenn hans óska Islendingum
innilega til hamingju í tilefni af 60 ára land-
námsafmæli þeirra.
3. ái>- Parbal
Funeral Directors
843 SHERBROOK STREET
Sími 86 607
PAUL BARDAL framkvæmdarstjóri

S. E. Davidson
Innilegar Iiamingjuóskir til þjóðbræðra minna og
systra í tilefni af 60 ára landnámi þeirra í Canada.
Guð blessi framtíð þeirra!
S. E. Davidson
SELKIRK, MAN.
Benediktsson og Skúli Hjörleifsson.
Hjónin í Árskógi eru enn á ágæt-
um aldri, eru þau meSal hinna kyr-
látu í landinu, en ágætlega vel liSin
og hafa þau og hin efnilegu börn
þeirra almennings hylli. Þeim er
þetta ritar virtist þau í sönnustu
merkingu auÖug vera, umkringd af
einkar efnilegum f jórum dætrum og
tveim uppkomnum sonum og þrem
yngri drengjum mjög efnilegum,
öllum og einkar háttprúSum.
Má meS sanni segja aS þau hafa
barist góSri baráttu og unniS sigur
viS framfærslu síns stóra barna-
hóps. Og samhliöa þessu hafa þau
tekiS góSan þátt í félagsstarfsemi
umhverfis síns, eins og svo ljóslega
kom fram í ræSum og samfögnuSi
kvöldsins.
Sá, er þetta ritar minnist meS
þakklæti á trúfesti og dygS þeirra
hjóna og barna þeirra, viS málefni
og störf BræSrasafnaSar í River-
ton; er hver félagsskapur auÖugur
sem á marga slíka dygga starfsmenn
sem þau eru.
Mjög rausnarlega veitingar voru
framreidddar; gengu konur, yngri
og eldri, um beina.
Sigurður Ólafsson.
ÞAKKARORÐ
ViS þökkum öllum skyldum og
vandalausum, sem efndu til og stóSu
fyrir samsæti og heiÖruSu okkur
meS gjöfum og vinahótum á ýmsan
hátt auSsýnt, í tilefni af 25 ára gift-
ingarafmæli okkar; og biSjum GuS
aS launa allan hlýleikann er viS
höfum notiS nú og endranær.
Mr. og Mrs. Páll F. Vtdalín,
Riverton, Man.
Séra Þorsteinn Briem prestur á
Akranesi var fimtugur í fyrradag.
Margt sóknarbarna heimsóttu hann
og safnaSarnefndin færSi honum aS
gjöf frá söfnuSinum hillu, útskórna
af RíkarSi Jónssyni. Einnig bárust
honum mörg heillaskeyti.
Bœndaöldungurinn Kolbeinn Sig-
urðsson lézt á miÖvikudagsnótt aS
heimili sínu Hjálmsholti i Flóa.
Hann var á hundraSasta aldursári,
fæddur 12. maí 1836 og talinn elztur
maSur í Árnessýslu.—Mbl. 5. júlí.
Til ísjendinga í Manitoba—
Kveðjur og greið viðskifti!
— 1875 —
í tilefni af demantsafmælinu
-1935-
pað fær Eaton’s ánægju og metnaSar, að sam-
fagna yður á mánudaginn þann 5. ágúst f tilefni af
60 ára afmæli íslenzku bygðanna í Canada.
Er þér, þenna söguríka dag, leggið hornsteininn
að minnismerkinu um landnám yðar, rifjast upp í
huga vorum minningin um hinn fámenna hóp hinna
harðsnúnu brautryðjenda, er sigldu frá ættjörð sinni
árið 1875 og tóku sér bólfestu á afskektum bökkum
Winnipegvatns. .
Undir leiðsögn manna eins og Capt. Sigtryggs
Jónassonar, og margra annara ágætra leiðtoga,
auðnaðist nýbyggjunum að ganga sigrandi af hólmi
í hðlmgöngunni við skortinn og frumbyggja þraut-
irnar; það var hinn fo,rni vfkingsandi, er leiddi ný-
byggjana til sigurs og ðf að höfði þeim sögufrægan
æfintýraljóma.
Framlag þessa þjóðflokks til canadiskrar menn-
ingar, er margþætt og mikilvægt.
Á stjórnmálasviðinu má nefna framúrskarandi
menn eins og Hon. Thomas H. Johnson, fyrrum
dómsmálaráðgjafa Manitobafylkis. Og skerfur sá,
er íslendingar hafa lagt fram á sviði viðskifta,
bókmenta og lista, hefir stórum auðgað canadiskt
þjóðlíf.
Árið 1878 skeði það, að Dufferin lávarður, er
um þær mundir var landstjóri f Canada, heimsótti
frumbygð Islendinga á Gimli og flutti þar eftir-
minnilega ræðu um Islendinga og íslenzka menn-
ingu. Er ræða þessi prentuð f bók hans: “Letters
from a High Latitude."
En á strfðsárunum frá 1914—1918, kom fórnin
mesta, er hinn fslenzki þjóðflokkur bauð fram og
lagði til fjölmenni af sfnum drengilegustu og
hraustustu sonum í þjónustu frelsisins.
Um þessar mundir, eins og fyr á tfð íslenzkra
nýbygða, telur Eaton's það meðal forréttinda, að
mega þjóna Islendingum vlðsvegar til sveita með
póstpantana afgreiðslu sinni og vöruskrá. Márgir
hinna gömlu vina tjá oss bréflega ánægju sína yfir
viðskiftunum, sem í sumum tilfellum ná yfir því
nær fimtíu ár. Tíminn nemur ekki staðar á göngu
sínni, en þessi bréf geymast sem helgur dómur f
vörzlum vorum og felast umsjá þeirra, er við taka
af oss.
peir Islendingar, sem f borg þessari dvelja,
standa f daglegum samböndum við búð vora, og
vita til hlítar hvers virði þjónusta vor er. 1 búð,
sem hefir verið umbætt og stækkuð til þess að
fullnægja auknum þörfum; stórri og fjölmannaðri
búð, þar sem allir vinna sem einn maður að hags-
munum yðar og ánægju; þar sem saman eru safn-
aðar úrvals vörur frá öllum löndum; búð, sem er
loftgóð, fagurlýst ag með fjölda af lyftum til þess
að gera viðskiftin sem auðveldust og ánægjulegust.
Og að lokum, búð, þar sem sanngjarnt verð rfkir og
full trygging fæst fyrir ánægjulegum viðskiftum.
AT. EATON C°u«™