Lögberg - 20.05.1937, Blaðsíða 6

6
LOGBERG, FIMTUDAGINN 20. MAI, 1937
Þræll Arabahöfðingjans
Skáldsaga eftir Albert M. Treynor.
inni, og’ látið hann dúsa þar um hríð, þá skul-
uð þið sjá að hörund hans verður alveg eins
bleikt og sálaróíetið hans! Skiljið þið það,
þið trygglyndu hermenn Tagars, hann, sem
þið hatið lotið í hlýðni og undirgefni, — hann
er ekki höfingi ykkar, — hann er kristni
hundijrinn, sean. í'iúði burt úr herbúðum
Tagars. Það sjást ennþá merkin eftir þræla-
svipu Mansors á herðum hans, ef þið bara
viljið líta eftir því. Rífið höfuðdúkinn af
honum, rííið af honum silkiklæðin, sem hann
sveipar utan um bölvaðan skrokkinn á sér, og
þá munuð þið þekkja aftur kristna hundinn.
Og það var hann, sem myrti Tagar í hans
eigin hásætissal, rak stingkorða gegnum góm
hans tii þes.s að skýía glæp sínum með nöðru-
slægð sinni. Þið liafið nú séð -sárið — eftir
höggtönn nöðrunnar. Nú vitið þið, hver það
var, sem veitti yðar réttmæta herra og höfð-
ingja banasárið ! ’ ’
Næstu sekúndurnar á eftir stóð mann-
fjöldinn sem steini lostinn í þéttri þyrping
utan um úlfaldann. Svo hófst kurinn á ný
og varð að ógurlegum ógnandi gný.
“Sannaðu það!” hrópaði einn þeirra, er
stóð fjarst, og tleiri tóku undir og hrópuðu:
“Sannaðu það! Við viljum vita sannleikann.
Ákæra þín hittir annað hvort sjálfa þig eða
hann, sem þú ákærir. Hafirðu logið — þá er
úti um þig—-!”
Hefði Caverly aðeins dottið það í hug,
átti hann auðveldlega að hafa getið sér þess
til af andmælum þessum og athugasemdum og
skilið, hvílíkt álit hermennirnir höfðu á hon-
um. En lionum var alt þessháttar svo fjarri
á þessu augnabliki, er líf hans hékk á þræði.
Og þar að auki var honum það fullkunnugt,
að hvítur maður, vantrúaður, gat engrar
vægðar va'nst hjá öðrum eins villimönnum og
Gazimbúum. 1 sömu svipan og þeir fengju
sannanir fyrir því, að Nakhla hefði sagt satt,
myndi hann í þeirra augum aðeins vera
strokuþrællinn, er framið hafði hinn ógur-
legasta glæp, sem hugsast gat, enda myndi
hegningin verða þar eftir. Það var ékki um
annað að ræða en dauðann með þeim pínslgm
og pyntingum, sem hann átti ekki orð yfir.
Hann stóð enn í sömu sporum með finguma
krepta u)m múrbrúiijina og starði gegnum
skotraufina á það, sem fram fór fyrir utan í
bleikri morgunskímunni.
Nakhla hló yfirlætislega beint framan í
alla skeggkarlana. Hún þurfti ekki langt að'
leita sannananna og var því ósmeik við úrslit-
in. Hún vissi það vel, og Caverly vissi það
líka.
“Ef þið viljið ekki trúa mér,” lirópaði
hún, “þá getið þið spurt múezzíninn. Spyrj-
ið þið hann um hörundsmerkið, sem var svið-
ið á líkama Sídí Sassí, þegar hann var lítið
barn. Merkið sem á að vera undir vinstri
íhendi hans. Það merki hefir tíminn ekki
getað máð út. Ef máður sá, sem kallar sig
Sídí Sassí, ber merki þetta, þá er liann sonur
Tagars, og þá getið þið kallað mig lygara,—
en ef svo er ekki —- jæja, spyr jið þið múezzín-
inn, sem — •—”
“Hver kallar á múezzíninn?” var alt í
einu spurt hægt og virðulega liandan úr lágu
dyrunum á súluturninum.
Allra augu litu undrandi og vandræða-
lega í áttina til háa mannsins hvítklædda, er
birst hafði svo skyndilega og stóð nú í dyr-
um bænaturnsins og horfði kuldalega niður
yfir þennan hávaðasama mannfjölda. Þetta
var æðstipresturihn, hinn gamli virðulegi
prestur Tagars, hinn heilagi þjónn Allah.
Nakhla var einasta manneskjan sem ekki
brá vitund við óvænta komu hins heilaga
manns. Hún hafði svo oft þorað að bjóða
sjálfum Tagar byrginn með dæmalausri fífl-
dirfsku, að henni datt ekki í hug að óttast
gamlan hvítskeggjaðan prest. Þegar öllu
var á botninn hvolft, hvað var þessi gamli
múezzín svo sem annað en karlmaður? Og
Nakhla var sjálfkjörin drotning allra karl-
manna-hjartna.
Hún leit rólega beint framan í hann án
þess að depla augunum og mælti:
“Það varst þú, faðir, er merktir Sídí
Sassí merki því, er táknar fæðingu hans og
ættgöfgi!”
“Svo er, sem þú mælir. Það var eg,”
svaraði múezzíninn og horfði hvast á þessa
fífldjörfu konu undan þungum og loðnum
augnabrúnum.
DauðajKÍgn ríkti í hallargarðinum. Þetta
var enn ein fullyrðingin, sem Nakhla kom
með; fullyrðing, sem var enn djarfari og
fúrðulegri en hinar, og átti nú að sannast.
Engum hafði dottið það í hug að svona kenni-
teikn væri til. Jafnvel ekki Tagar sjálfum.
“Þetta merki er mynd af Elagabanum,
brúna eyðimerkur-erninum,” mælti Nakhla
djarflega. “Segi eg ekki satt, faðir?”
“Þú mælir satt. ” Gamli presturinn
kinkaði kolli hátíðiega. “Eg hefi sjálfur
sviðið mynd liins brúna arnar á líkama barns-
ins Sassí. Og það merki máist aldrei út. Sá
sem ber þetta merki í bemsku hlýtur að bera
það til sinnar síðustu stundar. Og sá, sem
ber merki hins brúna arnar, hann einn er Sídí
Sassí og enginn annar.”
“Og beri hann það ekki—” greip Nakhla
fram í fyrir gamla manninum með strákslegri
frekju, “J)á er hann ekki sá, sem hann þykist
vera!” hrópaði hún til h’ermannanna með
gjailandi raust. “Þá er hann svikari, sem
hefir smeygt sér inn á meðal yðar með brögð-
um, í sjálfri höll Tagars. Og hann ber ekki
merkið. ’ ’
Caverly hélt niðri í sér andanum, fingur
hans voru enn kreptir um múrbrúnina. Hann
hafði ekki eitt augnablik litið af heiftar-
þrungnu andliti Nökhlu. Það var eins og
hann fyndi frekar en sæi hreyfingar og hrær-
ingar mannf jöldans, og hann heyrði að radd-
irnar þar niðri urðu smámsaman grimmúð-
ugar og ógnandi. Hann skildi, að það var
aðeins byrjunin á þeirri breytingu, er nú
myndi verða næstu mínúturnar á hermönn-
um Gazimborgar. Rétt áður hafði þetta ver-
ið tortrygginn og hikandi hópur. En innan
skamms myndu þeir ráðast á hann tryltir af
heift og hefndargimi.
Ennþá virtust þó hermennirnir vera á
slciftum skoðunum. ÞaJð var ejins ojg þeír
vissu ekki almennilega, hvort þeir ættu að
snúa bræði sinni gegn Nökhlu, eða hvort þeir
ættu að ráðast inn í höllina, grípa hinn á-
kærða og krefja hann frásagnar.
Þeir gátu snúist á hvora sveifina sem
vera skyldi, þá og þegar í einu vetfangi. Héð-
an af var ekkert það til, er aftrað gæti þeim.
Allur hallai’garðurinn var í uppnámi. Menn
ruddust um hrópandi og kallandi, veifuðu
handleggjunum og snemst hver utan um ann-
an. Eu hátt hafin yfir þennan hrópandi hóp
sat Nakhla á úlfalda sínum, bar höfuðið hátt
og brosti yfirlætislega og sigri hrósandi.
Þrátt fyrir allan hávaðann og gaura-
ganginn þurfti þó «kki nema ör litla handar-
hreyfingu múezzínans til að koma á kyrð og
þögn á einu augabragði.
“Hafi kona þessi borið fram falska á-
kæru, ’ ’ mælti presturinn í ströngum og mynd-
ugum málróm, “Jxá þekkir hún sjálf hegning-
una fyrir rógburð og móðgun gegn hinum
æðsta stjórnanda og höfðingja. En það verð-
ur einnig að líta á málið frá hinni hliðinni.
Hafi hún mælt sannleika, og hafi maður þessi
með svikum og á glæpsamlegan hátt hafið
sjálfan sig til æðstu valda, þá eru örlög hans
ski’áð skýrt og vægðarlaust. Hann er ákærð-
ur um glæpi, er hver fyrir sig er dauðasök, og
sé hann hinn rétti Sassí Kreddache, eða hver
sem hann er, þá áræðir hann ekki að neita
yður um réttinn til að grenslast eftir þessu —
og sannfærast. Beri hann merki hins brúna
arnar, er hann réttmætur höfðingi yðar. En
beri hann það ekki, er hann svikari og er J)á
réttilega ofurseldur yður. Heimtið nú að fá
að vita hið sanna, þér Gazim-menn. Gerið það
nú þegar!”
Caverly beið nú ekki lengur boðanna, því
nú vissi hann, hvers var að vænta. Hann
spyrnti burt skemlinum, um leið og hann
stökk ofan á gólfið. Nú var öllu lokið. Skrípa-
leikurinn var, á enda. Hann hefði svo sem
getað sparað sér alla þessa fyrirhöfn undan-
farnar vikur. Öll áreynsla hans, og allar á-
hyggjur höfðu verið árangurslausar. Hann
hefði alt eins vel getað gefist upp viðstöðu-
laust nóttina góðu, þegar Tagar og hermenn
hans réðust á tjaldbúðir Carls Lontzens, og
beygt sig undir örlögin. Þessi djarfi grímu-
leikur hans hafði ekki komið honum að minsta
haldi. Ekki annað en það, að Bó var ef til vill
úr allri hættu. En samt þorði hann alls ekki
að treysta því. Nú var hlutkesti varpað, og
hann hafði hlotið lægra hlut. Hin djarfa á-
ætlun hans lá nú öll í molum, alt hafði snúist
öndvert gegn honum, og tortímingin var hon-
um jafn vís, eins og væri hann þegar í hönd-
um böðla sinna.
En samt vildi hann ekki gefast upp að
óreyndu. Það var gagnstætt eðli hans og
skapgerð. Hann ásetti sér að berjast til
J>rautar, þótt það væri með öllu örvænt. Hann
hafði lifað sem karlmaður og þannig ætlaði
hann sér líka að deyja.
Nú heyrði hann fótatraðk í hallargarð-
inum, er allur hópurinn sti’eymdi í áttina til
hallardyranna. Að vörmu spori myndu þeir
koma æðandi inn í salinn og heimta, að hann
skyldi afklæða sig og sýna þeim merki hins
brúna arnar.
Hann hljóp til dyranna og lét hina þungu
járnslá falla niður í grópir sínar. Hann lét
augun hvarfla eldsnöggt um allan salinn.
Hér voru aðeins tvennar útgangsdyr auk
aðaldyranna, er jxú voru í höndum æstra her-
manna. Þarna voni leynidyrnar, sem lágu
inn í kvennabúr Tagars, og þarna var lausa
hellan í gólfinu, og þá leið gat hann komist
niður í fangaklefana, og þaðan hlutu einhver
göng að liggja í einhverja átt. Hann ásetti
i
sér nú að reyna þessa leiðina heldur en ekki
neitt.
Annars var það svo sem alveg sama,
hvert hann færi. Hann var jafnan bjai’gar-
lus og hjálparvana mitt í ægilegri eyðimörk-
inni eins og músin hans Tagars var það forð-
um hérna í stóra salnum. J afnvel þótt hann
slyppi lifandi út úr Gazim, hafði hann samt
engin skilyrði til að komast út úr eyðimörk-
inni úlfaldalaus, vatnslaus og matarlaus. Og
iivernig ætti hann annars að komast iit úr
Gazim! innan skamms myndu allar leiðir
vera lokaðar honum, hvar sem hann reyndi að
smjúga. En hann var ákveðinn í J>ví að í’eyna
til þi’autar á allan hátt. Og liann skyldi gera
það svo, að J>eim yrði það minnisstætt.
Bogsvei’ð hans og rýtingur héngu enn í
belti hans. Hann gaf sér rétt aðeins tíma til
að Jxrífa skammbyssu niður úr vopnaslíðrun-
um og greip því mest einn vegglampann, sem
logaði á. Svo lyfti hann upp gólfhellunni,
steig ofan í stigann og lét helluna falla niður
í farið yfir höfði sér. Þetta gat ef til vill tafið
ofurlítið fyrir þeim. Það var ekki víst, að
hans yrði þegar leitað þarna.
Hann var að vöi’mu spori kominn ofan
í neðanjarðargöngin og flýtti sér sem mest
inn eftir þeim. Hann fór framhjá klefanum,
sem hann hafði lokað Nökhlu inni í, og sá,
að grindin stóð hálfopin, og að lykillinn stóð
í skránni. Það var, eins og hann hafði hugs-
að sér, að Nakhla hefði fengið hjálp utan að,
og lykillinn í skránni sagði greinilega, hver
hjálpað hefði. Enginn annar en mállausi
Jirællinn hafði lykla að þessum leyniklefum.
Þegar hann var kominn fram hjá fanga-
klefunum, tók gangurinn að liggja upp í móti.
Hann flýtti sér áfram og kom þar næst að
traustlegri plánkahurð, er stóð hálfopin. Það
var þá þessa leiðina, sem Nakhla hafði farið.
Gegnum þröngar dyrnar grilti hann nú gráa
morgunskímuna fyrir utan. Hann reif hurð-
ina upp á víðan vegg, og svalt útiloftið
streymdi á móti honum.
Hann varð nú þess var, að hann var kom-
inn út að hallarbaki. Frammi fyrir honum lá
sítrónulundurinn og litla tjörnin.
Hann stóð kyr sem allra snöggvast, áður
en hann gekk alveg út úr dyrunum. Hann
vildi fyrst átta sig* og litast um. Svo steig
hann gætilega út yfir dyrastokkinn, og í sama
vetfangi greip hann eldsnöggt til skamm-
byssunnar. Maður í röndóttri skikkju kom
fram úr runna þar rétt lijá. Það var Ali
Móhab.
Engan annan var að sjá. Hinn gamli her-
maður rétti upp \ropnlausa höndina, og Cav-
erly lét skammbyssu sín óhrevfða í beltinu.
“Bg liugsaði mér það, að þú myndir
reyna þessa leiðina,” mælti Móhab. “Mínir
menn voru ekki svo hyggnir. Engum datt í
hug að leita þín hér. Við erum því aleinir. ”
Hann horfði fast á Caverly hvössum augum,
og það var bæði myndugleiki og máttur í
þessum augum. “Ert þú eða ert þú ekki
Sassí Kreddaohe?” spurði hann rólega.
“Það veizt þú eflaust svo vél, að þú þarft
ekki að spyrja, ” svaraði Caverly. “Eg er
ekki af Kreddache-ættinni.”
Einkennilegum sorgarsvip brá yfir
hai’ðneskjulegt andlit eyðimerkur- hermanns-
ins, og hann hristi höfuðið alvarlega.
“Hver sem þú ert,” mælti Ali Móhab
lágt, “þá höfum við staðið hlið við hlið og
barist gegn óvinum. Látum því vera frið á
milli þín og mín.”
“Gjarna!” Caverly brosti vingjarnlega
til gamla mannsins. Það var okki laust við,
að hann kæmist við yfir framkomu Ali Mó-
habs.
“Misskildu mig ekki,” mælti Ali Móhab.
“Eg ætla hvorki að hefta för þína né hjálpa
þér. Eg ætla aðeins að segja þér þetta: Væri
eg í Jn'num sporum, og líf mitt væri í veði,
myndi eg reyna að klifra yfir háa múrinn
þarna, meðan tækifærið gæfist, og reyna svo
að ná mér í fljótan úlfalda hjá tjaldbúðum
Zaads. Síðan myndi eg flýja á honum ixt í
eyðimörkina. ”
“Þetta hefi eg líka hugsað mér,” mælti
Caverly.
“En þér mun samt ekki takast að bjarga
lífinu,” mælti Móhab í döprum róm. “Eyði-
mörkin mun framkvæma þá hefnd, sem hina
þyrstir í. En það er góðum dreng sæmandi
að halda fast í það, sem verið hefir líf hans,
unz síðasta sandkornið er hrunið til botns í
tímaglasinu. ”
Hann stóð grafkyr stundarkoi’n og virti
alvarlega fyrir sér hið skarp-skorna og svip-
mikla andlit Caverly. Svo mælti liann hægt
og rólega:
“Öðru hvoru fæðast hingað og þangað í
heiminum menn, sem hafa alla }>á kosti til að
bera, er mann geta prýtt. Hvort sem svona
maður er þræll eða höfðingi, hvort sem hann
telst til kristinnar trúar eða til íslam, þá á
hann karlmensku þá og borginmensku, er
tengir hann öllum ættum og kynstofnum, og
lyftir lionum upp yfir þá. Þvílíkur maður
mun deyja jafn hugprúður og hann hefir
lifað.” ‘
Ali Móhab steig eitt skref aftur á bak og
rétti úr sér að hermannasið:
“Vertu sæll, félagi!”
“Vertu sæll, félagi, Cavei’ly tók kveðju
liins gamla eyðimerkur-hermanns og læddist
svo út á milli runnanna. Hann sá Ali Móliab
aldrei framar.
Nfi var hvert augnablik dýrmætt, ef hon-
um átti að takast það, sem Ali Móhab hafði
stungið upp á, og sem Caverly sjálfum hafði
lauslega dottið í hug. Gazimbúa var þegar
tekið að gruna, að ekki væri alt með feldu.
Hinu megin hallarinnar heyrði hann hróp og
hávaða, og strax á eftir daufar dunur af
höggum, eins og verið væri að brjóta upp dyr.
Þeir voru þá komnir að aðaldyrum hásætis-
salsins og höfðu orðið þess varir, að hún var
lokuð að innan. Þeir voru að leita að honum.
Þessir hlýðnu og auðsveipu undirmenn hans,
sem hann hafði þvælt fram og aftur á heræf-
ingasvæðinu, höfðu nú algerlega tekið stakka-
skiftum. Hlýðnu hermennirnir voru nú orðn-
ir að ýlfrandi hóp gráðugra úlfa, er myndu
keppast um að rífa hann sundur á milli sín.
Hurðin að hásætissalnum var þykk og sterk,
en hún myndi þó láta undan höggum þeirra
eftir íáeinar mínútur, hópurinn myndi svo
ryðjast inn í salinn, komast að því, að hann
væri horfinn, og svo myndi eltingin hefjast
fyrir alvöru. Þeir myndu leita hans á götum
úti og í hverjum krók og kima. Þeir myndu
ekki unna sér hvíldar, fyr en þeir hefðu fund-
ið hann.
• Hann læddist áfram og komst að gos-
þrunninum, þar sem hann hafði fyrst hitt
sendil Nökhlu. Þaðan stefndii hann í áttina
til nyrðri múrsins, er sást eigi frá höllinni, og
þar gæti hann ef til vill komist yfir, án þess
að tekið yrði eftir.
En þegar hann var kominn alveg út að
útmörkum garðsins, nam hann staðar og dró
sig skyndilega í hlé. Meðfram múrveggnum
alveg uppi við brjóstvirkið gengu vopnaðir
varðmenn fram og aftur. Hann glotti
gremjulega. Svo var að sjá, sem fyrirskip-
unum Sassí Kreddache væri enn þá hlýtt í
Gazim. Hann mundi nú eftir því, að hann
hafði sjálfur fyrirskipað varðmenn á múrun-
um til að hafa strangar gætur á óvinunum.
Allra sízt hafði honum þá dottið í hug, að
þessi varúðar-ráðstöfun hans myndi snúast
gegn honum sjálfum.
Eyðimerkur-þorpð var allvíðlent. Það
gat því hugsast, að liann gæti fundið einhvern
annan stað, er eigi væri eins vel varinn. Hann
sneri til vinstri handar og nálgaðist nú aftur
turninn þar sem lík Tagars lá enn á börum.
Ef til vill gæti hann falið sig hér, þangað til
honum opnaðist leið út úr þessu völundarhúsi.
Nú heyrði hann brothljóð og hávaða mikdnn
ekki langt undan. Hann vissi þegar hvað það
var. Það var hurðin að hásætissalnum, sem
nú lét undan. Salur þessi var rétt innan við
múrvegg’inn, sem hann stóð undir. Hann
heyrði dauf hróp og köll gegnum skotrauf-
irnar hátt uppi. Hermennirnir höfðu nú kom-
ist að J>ví, að hann var allur á bak og brott.
Nú var um að gera fyrir hann að komast
út að yzta múrveggnum, sem lukti Gazim-
þorpið. Þar voru einnig hermenn á verði, en
hann gerði sér í hugarlund, að hann gæti
hlaupið til skyndilega og klifrað upp á mjóa
J>repið fyrir neðan brjóstvirkið og sveiflað
sér J>aðan út yfri múrinn. Með }>vrí myndi
hann í einu vetfangi vera kominn út úr Gazim
og svo urðu örlögin að ráða því, livað við
tæki þar fyrir utan.
En þaðan, sem hann stóð, og út að múrn-
um var bersvæði, J>ar sem ekkert hlé eða af-
drep var að finna. En nú var ekki tími til
hiks eða umhngsunar. Hann tók á rás yfir
óslétta steinlagninguna — en það var of seint.
Frá aðaldyrum hallarinnar og gegnum súlna-
göngin niður að vatninu komu menn hlaup-
andi. Tíu—tólf manns komu auga á hánn í
sömu svipan og ráku upp hátt viðvörunarhróp
til félaga sinna inni í hallargarðinum. Þeir
kölluðu til hans að bíða, og nú komu þeir úr
öllum áttum í veg fyrir hann og reyndu að
stöðva hann. Þeim heppnaðist það líka.
Caverly sá það á svipstundu, að hann kæmist
alLs ekki út að múrnum.
Fyrstu geislar morgunsólarinnar tókn
nú að roða himininn yfir hæðunum í austri.
Nýr og fagur sólskinsdagur var að nálgast,—
dagur, er hann myndi ekki lifa á enda.
Caverly smaug fram hjá sívalaturninuip.
og stóð augnablik andspænis þeim næsta af
fjandmönnunum. Hann sneri baki að lágu
JurndyrUnum, vsem þinri Virðulegi múelzzín
hafði komið út um fyrir skömmu.
Nú var leiknum lokið. Flóttd hans einn
var nægileg sönnun sektar hans. Hann var
jafngóður og full játning. Það þurfti heldur
ekki að efast, um lmgarfar eltingarmannaima.
Andlit þeirra voru afmynduð af heiftaræði,
og hás hróp þeirra og óhljóð glumdu við hon-
um eins og gjallandi dómsbásúnur. Hjá þeim
var ekki framar vafi til: sekur eða ekki sekur.