Lögberg - 28.09.1939, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 28. SEPTEMBER, 1939
5
Ingigerður Hannesdóttir Einarsson
1862 — 1939
Mánudaginn 22. maí, 1939, andaðist að heiinili sínu,
773 Lipton St. í Winnipeg, Mrs. Ingigerður Einarsson.
26. s. m. var hún hlýlega kvödd í Fyrstu lútersku kirkju af
séra Valdimar J. Eylands, sóknarpresti, að mörgum vinuin
viðstöddum, og moldu hulin við hlið Rannveigar dóttur
sinnar í Brookside grafreitnum.
Ingigerður var fædd 11. júlí, 1862, að Presthúsum í
Mýrdal í Vestur-Skaftafellssýslu. Foreldrar hennar voru
Hannes Hannesson bóndi að Presthúsum og kona hans
Rannveig Björnsdóttir bónda að Steinum undir Eyjafjöllum,
Jónssonar bónda að Steinuin, Björnssonar. — Móður-amma
Ingigerðar (kona Björns að Steinuin) hét Guðrún dóttir
Jóns bónda að Presthúsum Eyjólfssonar og konu hans
Guðríðar Vigfúsdóttur bónda að Hofi á Kjalarnesi og síðar
að Hellum í Mýrdal, Jónssonar klausturhaldara að Reyni-
stað á Skagafirði, Gíslasonar magister skólameistara að
Hóluni í Hjaltadal, Vigfússonar magister skólameistara að
Hólum í Hjaltadal, Vigfússonar sýslumanns að Stórólfs-
Hvoli, Gíslasonar lÖgmanns að Bræðratungu, Hákonssonar
sýslumanns að Klofa í Landi, Árnasonar sýslumanns að
Hliðarenda á Rangárvöllum, Gíslasonar.
Alsystkin Ingigerðar hétu Jón, Guðrún, Hólmfríður og
Margrét. — Hannes faðir hennar druknaði þegar Ingigerður
Var um þriggja ára aldur. Aftur giftist Rannveig móðir
hennar og átti Jón ögmundsson frá Reynisholti í Mýrdal.
Þeirra börn: Jóhannes, Guðný og Þóra.
Ingigerður ólst upp méð móður sinni og stjúpa til
fermingar aldurs. Þá flutti hún í vist til Guðrúnar systur
sinnar, sem þá bjó með inanni sínum, Jóni Finssyni, að
Gauksstöðum í Garði á Reykjanesi.
10. nóvember, 1887, giftist hún Jóni IngaEinarssyni,
eftirlifandi manni sínum. Voru þau þá vinnuhjú hjá Einari
Sveinbjörnssyni bónda að Sandgerði á Miðnesi. Faðir Jóns
Inga var Einar bóndi að Gili í öxnadal í Eyjafjarðarsýslu,
síðar á Suðurlandi og fluttist seinast til Manitoba-fylkis í
Canada, Eiríkssonar úr Skagafirði, sem var bróðir önnu
Guðrúnar (1828—1881) konu Jóns fræðjmanns Borgfirðings
og móðir þeirra dr. Finns og Klemenz sýslumanns. Móðir
Jóns Inga og kona .Einars frá Gili var Jóhanna, systir
Höskuldar að Hrauni í Grindavík, Jónsdóttir bónda frá
Skarði í Eystri-hrepp, bróðir Gests bónda að Hæli, Gísla-
sonar.
Árið 1890 fluttu þau hjón til Bandaríkjanna. Settust
þau að í bænuin Sayresville í New Jersey ríkinu. Var þar
þá mynduð fámenn íslenzk nýlenda. Dvöldu þau þar
þangað til 1899 að þau fluttust til Canada. Na*sta ár sett-
ust þau að í Winnipeg og áttu þar heimili síðan.
Þau hjón eignuðust átta börn. Fjögur dóu í bernsku, en
það fimta uppkomið: Rannveig (d. 15. des., 1912) fyrri
kona Þ. Þ. Þorsteinssonar í Winnipeg. Hin þrjú, sem eftir
lifa eru: Guðmar Jón rafvirki í Winnipeg ókvæntur, Sigur-
björg kona Einars B. Jónssonar kaupmanns að Oak Point
hér í fylkinu, og Magnea kona Skarphéðins Tómasar
Hannessonar erindreka lífsábyrgða í Winnipeg.
Ingigerður var lagleg kona á yngri árurn, lág vexti og
dökk á hár, sparsöm, þrifin, greiðug og notaleg húsmóðir,
trú eiginkona, ástrík móðir en nokkuð ráðrík og gat verið
skapþung og angurvær, vinföst og trygg í bezta lagi og vildi
í engu vamm sitt vita. Dóttursyni sína tvo, Þorsteip og Jón,
fóstraði hún upp með manni sínum og gekk þeim í móður
stað. Hún var trúkona hins eldra stíls og leit heiminn jafnf
og eilífðarmálin í ljósi barnstrúar sinnar. Frá fyrstu tíð
sinni i Winnipeg og fram til dánardægurs, var hún einlægur
vinur og stöðugur starfsmaður Fyrsta lúterska safnaðarins.
-—Til ættlands síns bar hún hlýjan hug, dvaldi þar í huga
sínum löngum stundum æfinnar, og lifði þar upp æsku
sína seinustu mánuðina “þegar enga hjálp var hér að fá.”
f huganum eldast ei æskunnar lönd,
en ummyndast. breytast í vonanna strönd
með fjölgandi útgjalda árum.
Þess þrengra sem aldurinn afmarkar spor
því ásthlýrra speglast hið fjarlæga vor
í útlendings trúföstu tárum. . . .
Er krossfarinn ótráuður óveðurs gekk
og óskertan hlut sinn af mótblæstri fékk,
oft þyngri en tæki hann tárum,
þá ranglæti móti hann réttarbót hóf:
í réttlætis skrúða sitt mótlæti óf—
að skrýðast að enduðum árum.
Og sértrú hans rétta var hoð jafnt og hann. \
f bitrustu skyldunum guðs veg hann fann,
sem helgir menn, hold sitt er þjáðu. . . .
Svo þræddi hin framliðna þyrnanna braut,
en þessara gjálifu tíma ei naut,
sein hjartfólginn helgidóm smáðu.
Nú þyrna- og rósa-braut orðin er ein,
og andstæður breyttar í samvaxna grein
hjá eilífð, sein ýfir ei sárin.
Alt andstreymi er borið í Abrahams skaut.
En íslenzka þreytan er horfin á braut
og sofnuð í æskunnar árin. Þ. Þ. Þ.
Bréf
Bréf það, sem hér fer á eft-
ir er frá Guðmundi S. John-
son frá Glenboro. Var hann
einn af hljómsveitinni, sein
lék að Gimli þann 7. ágúst
síðastliðinn. Reit G. S. John-
son bréfið til fslendingadags-
nefndarinnar þann 21. ágúst
s.l. Fanst nefndinni bréfið
svo vinsamlegt og hlýlegt í
garð fslendinga og íslenzkra
félagsmála, að hún áleit rétt
að það kæmi fyrir almennings
sjónir, og fékk því leyfi hans
að birta það.
Dnvíð Björnsson.
+ ♦
Ka'ru herrar:—
Þar sem eg var einn, er
spilaði á fslendingadagshátið-
inni að Gimli þann 7. þ. m.
þá langar mig til að segja fá-
ein orð til ykkar nefndar-
manna hátíðarinnar.
Það' sem eg vil minnast á,
eru helztu kostirnir sem
fylgja þessu hátíðahaldi Vest-
ur-íslendinga og prýða það.
Við íslendingar vestan hafs
vitum að við erum ekki að
öllu leyti ennþá afsniðnir og
viðskila við íslenzka menn-
ing; og ekki erum við ennþá
alveg undir það búnir að segja
skilið við íslenzka “þjóðarsál”
með öllu, sízt við hinir eldri,
sem erum fæddir úti á íslandi.
Eg er búinn að vera vestan-
hafs yfir fimíntíu ár. Eg hefi
kynst hérlendu fólki á þvi
tímabili. Eg hefi fundið yfir-
leitt mjög gott fólk, með góð-
ar og göfugar hugsjóiiir. Eg
hefi fundið það uppbyggilegt
að starfa og lifa meðal þessa
góða fólks. Af allri þessari
reynslu á hálfri öld verð eg að
viðurkenna, að okkar gamla,
góða íslenzka þjóðarsál (is-
lenzkur mannsandinn dreginn
saman í eina heild) er eins
göfug, gagnleg og uppbyggileg
fyrir okkur fslendinga og af-
komendur vora, sem það bezta
er finst á meðal helztu menn-
ingarþjóða þeirra, er byggja
þetta stóra meginland Norður-
Ameríku.
íslenzka þjóðarsálin er sjálf
íslenzka menningin í raun og
veru. Þessi ósýnilega, göfuga
persóna er okkar “character
builder” — menningar vermi-
reitur íslendinga í Vestur-
heimi, sem hefir reynst okkur
prýðilega traustur og ábyggi-
legur í meira en hálfa öld. f
þessu sambandi sé eg að okkar
nyðjar eiga heiintingu á að
verða hluthafar og viðtakend-
ur, — að taka við og notfæra
sér það bezta sem íslenzk
menning skilur afkomendun-
um eftir í arf frá kyni til
kyns.
Eg lít svo á; að það beri að
þakka íslendingadags hátíða-
höldin og nefndum þeim, er
að þeim hafa starfað á liðn-
um árum, fyrir stór-þarflegt
verk, með því að sameina sem
mest alla íslendinga á einum
stað á sólhýrum sumardegi,
]iar sem vinir geta mætt vin-
um, og þar sem menn geta
gleymt öllum ágreiningsmál-
um sínum, en aðeins skemt
sér hjartanlega á mennýigar-
legan hátt við að heiðra ó-
dauðlega og sístarfandi ís-
lenzka þjóðarsál og íslenzka
þjóð.
Nú eru það aðallega fjórar
menningarstofnanir sem hafa
KAUPIÐ AVALT
LUMBER
hj&
THE EMPIRE SASH & DOOR CO. LTD.
HENRY AVENUE and ARGYLE STREET
Winnipeg, Man. - Phone 95 551
haldið vorri íslenzku þjóðar-
sál lifandi vestanhafs. og á
sama tíma bygt upp karakter
og manngildi vor Vesturheims
fslendinga, bæði heildarinnar
og einstaklinganna.
Fyrsta andlega menningar-
stofnunin, sem frumbyggjar
vorir vekja til starfs á meðal
sín vestanhafs, öldum og ó-
bornum til blessunar er liit-
erska kirkjan. Þar næst
verður til sá félagsskapur, sem
annast um “fslendingadag” óg
stofnar til allsherjar hátíða-
halda einhvern góðan blíð-
viðrisdag að sumrinu til,
meðal fslendinga og hefir 2.
ágúst jafnan verið höfuðdagur
þeirra hátíðahalda.
Þriðja stofnunin, sem hefir
orðið til vestanhafs hjá oss,
og reynir að gera vora ís-
lenzku þjóðarsál göfugri og
varanlegri, er Sambandskirkj-
an. Þessi stofnun hefir orðið
til af sérstakri þörf, sem sé
þeirri, að sameina í eina
kirkjuheild fjölda marga ís-
lendinga, sem ekki voru á-
nægðir með ýmsar kenningar
lútersku kirkjunnar. En hafa
í þess stað í þessu landi frels-
isins, sniðið sinn boðskap til
fólksins síns sem mest í sam-
ræmi við viðurkend vísinda-
leg sannindi. Þannig hafa
þeir valið sér það, sem manns-
andinn veit réttast vera, að
sumum sínum aðal boðorð-
um. Og finst mér það einnig
vera “character builder” að
sameina alt þetta fólk í ram-
íslenzkan félagsskap.
Fjórða stofnunin, sem vill
varðveita íslenzka þjóðarsál
og þjóðarmenning er Þjóð-
ræknisfélag íslendinga í Vest-
urheimi. Það aðallega um
fram öll önnur félög, vakir
yfir karakter og menningu
fsíendinga gagnvart þjóðum
þeim, sem byggja Canada og
Bandaríkin. Þessar þjóðir af
misskilningi og stundum af
vankunnáttu, dæma stundum
allranglega um okkur fslend-
ingana. Þetta félag hefir því
lyft íslenzkri þjóðarsál upp í
hærra veldi, með aukinni
þekking á vorri menningu,
meðal ensku þjóðaripnar vest-
an hafs. Þannig finst mér
þetta vera.
fslendingadags hátiðahöldin
eru sérstaklega gagnleg til við-
halds íslenzkum andlegum
verðmætum. Á þessum árlegu
skemtimótum geta allir verið
vinir. Þar eru ekki trúar-
hrögð né pólitík gerð að á-
greiningsefni, heldur geta allir
mæst á einum skemtistað á
þessum allsherjar hátíðisdegi
fslendinga. Jafnvel er nú
þjóðin á íslandi að verða
snortin af þörf fyrir einum
veðurblíðum skemtidegi fyrir
alt fsland árlega. Það mundi
gera starfandi alþýðu- á ís-
landi lífið tilkomu meira að
taka nefið af hverfisteini strits
og erfiðis einn sólríkan dag
að sumrinu.
Mig langar til að benda á
tvent, sem eg álít að gerði fs-
lendingadaginn vingjarnlegri
og skemtilegri. Hið fyrra er,
að ef vel orðuð ræða, hæfilega
löng, flutt á ensku og stíluð
til ungra íslendinga, sem ekki
skilja vel islenzku, væri flutt
unga fólkinu, þá finst mér að
það unga fólk fengi meiri á-
huga á þessu hátíðahaldi.
Eftir alt saman verða ungir
íslendingar að halda áfram
að vera góðir íslendingar, þó
þeir mæli á enska tungu að-
eins.
Hið annað atriðið, sem eg
álit gagnlegt fyrir daginn, er
að hafa hljómsveit (band) á
sérhverjum meiriháttar fslend-
ingadegi. Þetta gefur degin-
um og öllu hátíðastarfinu sem
þar fer fram sérstakan hátíða-
blæ, og hefur þetta íslenzka
mannamót langt upp yfir
vanaleg “picnics” — upp í
hærra veldi • mannfagnaðar,
sem er sérstök þörf hinni gáf-
uðu, íslenzku alþýðu.
Ekki meina eg að við ætt-
um að spila aftur að Gimli,
við erum helzt til langt í
burtu til þess, og einnig ó-
þarflega mannmörg til svo
íangrar ferðar.
Eg sem hljómsveitarmaður
var fremur vonsvikinn með
veðrið, eins og það snerist
rétt eftir kl. 4, til hinnar
miklu rigningar. Þetta skyldi
samt skoðast sein sigurmerki
til næstu fimtíu ára starfsemi
fslendingadagsins. Hljómsveit-
in okkar gat því ekki vegna
regnsins hjálpað til við skrúð-
förina fyrirhuguðu að land-
nema minnisvarðanum. Og
ekki heldur gátum við gefið
hljómleik að kvöldi, svo sem
við höfðum búist við að gera.
Mér þykir samt vænt um
þennan dag að Gimli 7. ágúst.
Eg vildi einnig óska þess að
fslendingadagsnefndin sæi sér
fært að gera daginn að Gimli
hátíðlegri og betri en alla aðra
daga á öðrum stöðum meðal
íslendinga vestanhafs, sem
kunna að verða gerðir að
mannfagnaðarmótum á kom-
andi árum. f þessU efni væri
það mjög æskilegt að hafa
bará einn dag fyrir alt Nýja
fsland, og daginn bara það
miklu betri. En svo fer eng-
inn líklega eftir því, sem eg
helzt vil.
fslendingadagsnefndin þarf
altaf að vara.
Með þakklæti og virðingu
til nefndarmanna.
G. S. Johnson.
STAKA
Harmur þjáir muna ininn,
mæðan sáir tárum,
friður dáinn, framtiðin
fjölgar gráum h’árum.
Guðmiinditr Víborg.