Lögberg - 25.01.1940, Blaðsíða 1

PHONE 86 311
Seven Lines
**«*%o1C
Oo^- ^

Service
and
Satisfaction
A>D ‘^S siuoj-i SP
U0SS™l?d U
PHONE 86 311
Seven Lines
- rtV^
VA V*VcttneT*cfÖ$
Oot-
For Better
Dry Cleaning
and Laundry
53. ÁRGANOUR
LÖGBERG, EIMTUDAGINN 25. JANÚAR 1940
NÚMER 4
Sœmdir riddarakrossi Fáikaorðunnar
Rússar fara halloka
í Kyrjálabotnum
♦
Á mánudaginn hófu hersveitir
rússneskra Rauðliða snarpa árás
á varnarvirki Finna í Kyrjála-
botnum, en sættu þar hinni
verstu útreið; er mælt, að i
þeirri viðureign hafi alt að þús-
und rússneskra hermanna látið
lífi sitt; hefir það að sögn nokk-
uð hert' á árásunum á austur-
vígstöðvunum, að veður mildað-
ist til muna; en dagana á undan
varð vigaferlum ekki komið við
vegná frosthörku og þrálátra ill-
viðra.
Dr. P. H. T. Thorlakson
Konungur íslands og Dan-
merkur hefir að tilhlutan fs-
landsstjórnar, sæmt þá Dr. P. H.
T. Thorlakson og Gretti Leo Jó-
hannson, ræðismann Dana og ís-
lendinga í Manitobafylki, ridd-
arakrossi Fálkaorðunnar; voru
þessum nýju riddurum afhent
heiðursmerkin að afstaðinni
morgunguðsþjónustu i Fyrstu
Grettir Leo Jóhannson
lútersku kirkju á sunnudaginn
var. Grettir ræðismaður afhenti
Dr. Tfhorlakssyni heiðursmerki
það, er honum féll í skaut, en
vara-ræðismaður Dana og íslend-
inga, Dr. Fremming, afhenti
Gretti ræðismanni það heiðurs-
merki, er koma átti í hans hlut.
Lögberg færir nýju riddurun-
um hugheilar árnaðátóskir.
Fylkisþingi stefnt
til funda
Á fimtudaginn var hélt Brack-
en forsætisráðherra fund með
stuðningsmönnum sínum á þingi
í þinghúsi fylkisins; voru þar
viðstaddir Liberal-Progressive
þingmennirnir allir, að undan-
teknum tveim ráðherrunum,
þeim Mr. Major dómsmálaráð-
herra og ráðherra landbúnaðar-
málanna, Mr. Campbell. Eins
og vitað er, hefir Mr. Major ver-
ið bilaður á heilsu um nokkura
hríð, og varð samkvæmt læknis-
ráði, að taka sér að minsta kosti
þriggja mánaða hvíld frá störf- «"> á fylkisþing 1908. En árið
1921 hlaut hann Senators-em-
Senator A. B. Gillis
látinn
Þann 18. þ. m. lézt að heim-
ili sínu við Whitewood, Sask.,
Senator A. B. Gillis, 75 ára að
aldri; hann var fæddur í Nova
Scotia, en fluttist til vesturlands-
ins með foreldrum sínum árið
1882. Senator Gillis átti langan
stjórnmálaferil að baki; var fyrst
kosinn á þing North-West Ter-
ritories 1895, og endurkosinn
tvisvar gagnsóknarlaust. Þegar
fylkisþingið í Saskatchewan var
stofnað árið 1905, var Mr. Gillis
í kjöri og náði auðveldlega kosn-
ingu; hann var einnig endurkos-
Ognirnar á hafinu
útvarpið flutti þær fregnir á
þriðjudagsmorguninn, að síðast-
liðna viku hafi 15 skip farist af
völdum tundurdufla og kafbáta-
hernaðar; fimm skipin áttu
Bretar, þar á meðal beitiskip og
vopnaðan togara; þrjú voru
þýzk, en hin voru eign hlut-
lausra þjóða. Útvarpið lét þess
jafnframt getið, að tíðindalaust
mætti kallast á vesturvigstöðv-
um, en Mr. Campbell var austur
í Ottawa í embættiserindum. Á
flokksfundi þessum var það á-
kveðið, að fylkisþing skyldi
koma saman til funda á þriðju-
daginn þann 20. febrúðar næst-
komandi; gert er ráð fyrir að
þingið eigi skamma setu að
þessu sinni, og að eigi muni
mörg löggjafarnýmæli koma
fram önnur en þau, sem af þátt-
töku í stríðinu óhjákvæmilega 1 London’ Ivan Maisky; hvort
stafa.
Senator Borah
látinn
Á föstudaginn var lézt að
heimili sínu í Washington, D.C.,
Senator William Borah frá
Idaho, 74 ára að aldri; hafði
hann átt sæti i Senati Banda-
ríkjanna í samfleytt þrjátíu ár.
Senator Borah taldist jafnan til
Republicanaflokksins, eða rétt-
ara sagt til hins róttækara fylk-
ingararms hans; hann þótti
mælskur með afbrigðum, og
barðist djarflega fyrir kjarabót-
um verkamanna og bænda; hinn
látni Senator var því andvígur
alla æfi, að Bandaríkin tæki á
nokkurn hátt þátt í stríði á er-
lendum vettvangi, og hann átti
örlagaríkan þátt í því, að þjóð-
þing Bandaríkjanna neitaði að
aðhyllast þjóðbandalagssáttmál-
ann, en af því leiddi það, að
ameríska þjóðin stóð utan Þjóð-
bandalagsins frá upphafi vega
þess.—
Senator Borah lætur eftir sig
ekkju, sem var jafnaldri hans;
þeim hjónum varð ekki barna
auðið. útför þessa merka stjórn-
málaskörungs fór fram á kostn-
að ríkisins.
bætti; hann tók þátt í heiins-
styrjöldinni frá 1914 sem her-
sveitarhöfðingi, Lieut.-Colonel.
Sendiherrasambandi
slitið
Fregnir frá Moscowr á þriðju-
daginn láta þess getið, að Rússar
hafi kvatt heim sendiherra sinn
hér er um endanleg sendiherra
sambandsslit að ræða, er enn
eigi með fullu vitað; þó líkur
miklar þyki til að svo verði eins
og málum nú er komið milli
Breta og Rússa vegna árásarinn-
ar á Finnland.
unum.
Jólin heima
Þau eru bundin við frið og
fögnuð,
eg flögra í kyrðinni heim.
Þau eru bundin við bláan himln
og bjartan alstirndan geim.
Þó kvnni að henda, að kalt væri
úti
með kólguveðri og snjó,
voru jólin í hverjum kima
með kyrð og helgi og ró.
Þau eru bundin við alt það
bezta,
sem eg í heiminum finn.
Það er gleði, sem getur varað,
því Guð er höfundurinn.
Úr jólaguðspjalli orðin óma:
Yður fæddist í dag
í Davíðs borginni Drottinn
Kristur.
Deyr ei englanna lag.
Um miðjan vetur í myrkri og
kulda
á mannkyn dýrðlega sól.
Eg fell á kné. ó, hvað Guð er
góður,
að gefa mönnunum jól.
Frá Islandi
Miss Pearl Palmason
Eins og auglýst hefir verið
undanfarið hér í blaðinu, efnir
Miss Pearl Palmason til fiðlu-
hljómleika i Winnipeg Audi-
torium á fimtudagskveldið þann
8. febrúar næstkomandi, með að-
stoð Miss Snjólaugar Sigurðson.
Nú eru liðin þrjú ár síðan
Miss Palmason hélt eftirminni-
lega hljómleika sína í Fyrstu
lútersku kirkju; vakti hún þá
þegar með vængjaðri list sinni
almenna og djúpa hrifningu;
siðan þetta gerðist, hefir Miss
Palmason stundað kappsamlega
framhaldsnám í London, hjá
einum allra frægasta fiðlukenn-
ara Norðurálfunnar við frábær-
an orðstír; nú leikur hún á fiðlu
sína eins og sá, sem vald hefir.
og er þangað komin á braut
fleygrar listar, sem hún þráði,
og henni var ætlað að ná. Miss
Pálmason hefir varpað glæsileg-
um bjarma á íslenzka þjóðar-
brotið vestanhafs, og sá bjarmi
á eftir að vikka landnám sitt.
Sérhver sá fslendingur, er á
þess nokkur tök, ætti að hlýða
á Miss Palmason í Winnipeg
Auditorium þann 8. febrúar
næstkomandi.
“Hvöt’
Hugrún.
—Vísir 24. des.
1939.
r
Kulnaður gígur
Eftir GUÐMUND BÖÐVARSSON
Svo dautt og hljótt og dýpra en nokkur hyggur
í dökkvans raka, fjarskylt öllum lindum,
hið græna vatn á gígsins botni liggur
í gröf, sem hvorki er snert af sól né vindum.
Og andinn mikli svifur yfir sviðin
og svartgrá vikurhrjóstrin, gleðisnauður.
Án allrar vonar æska hans er liðin, *
sá eldur, sem hann kynti, er löngu dauður.
Nú man ei neinn, hvern usla hann gerði í ánum
né eldsins galdrablik í þykkum reyknum.
í gleði sinni bar hann bál að trjánum
og breytti öllu í svartagrjót í leiknum.
Og andinn mikli finnur aldrei friðinn
í flögri sínu milli klettaskara,
—sem mannleg ást til æsku, sem er liðin,
til allra vorra breka og heimskupara.
—Dvöl.
Blað Sambands bindindisfé-
laga í skólum, 2. hefti VII ár-
gangs, er nýkomið. Það flytur
fréttir af sambandsþinginu, sem
haldið var í Reykjavik dagana
24., 25. og 26. nóv. s.I. Þing
þetta sóttu 82 fulltrúar viðsveg-
ar af landinu.
Af merkum ályktunum þings-
ins má nefna:
Áskorun til yfirstjórnar
fræðslumálanna, skólanefnda og
skólastjórna að hefjast nú þegar
handa um að framkvæma reglu-
gerð um bindindisfræðslu.
Áskorun til skólanefnda um
að vinna að því að algerðu bind-
indi verði komið á sem inntöku-
skilyrði í jiá skóla, sem tök hafa
á.
Áskorun til veitingavaldsins
um að láta bindindismenn að
öðru jöfnu sitja fyrir öllum
þeim embættum og störfum, sem
hið opinbera veitir, og ennfrem-
ur að bindindismenn verði látn-
ir sitja fyrir námsstyrkjum.
Áskorun til Alþingis um að
samþykkja frv. um héraðabönn,
að beita sér fyrir stofnun
drykkjumannahælis, að koma á
löggjöf um að öllum opinberum
starfsmönnum, sem sjást undir
áhrifum áfengis á almannafæri,
verði tafarlaust vikið frá em-
bætti, að setja löggjöf. sem bann-
ar kennurum, að viðlögðum
stöðumissi, að neyta áfengis i
viðurvist nemenda, að láta banna
neyslu áfengis í samkvæmum,
sem lcostuð eru af almannafé og
að unnið skuli að þvi að ná sem
nánastri samvinnu við Góðtempl-
arastúkurnar i landinu.
—Morgunbl. 10. des.
IIIIIIIIU
Þrír íslendingar enn
heiðurshorgara-r í New York
Samkvæmt skeyti, er Vilhjálm-
ur Þór verzlunarfulltrúi íslands
Ameríku hefir sent hingað,
hafa enn á ný þrir fslendingar
verið gerðir heiðursborgarar NeW
York borgar og sýnd önnur virð-
ing.
Þessir menn eru:
Thor Thors alþm. Hann var
gerður heiðursborgari í New
York og sæmdur gullmedaliu
borgarinnar.
Haraldur Árnason kaupmaður.
Hann var gerður heiðursborgari
í New York og sæmdur silfur-
medalíu borgarinnar.
Haukur Einarsson, er var fu 11 -
trúi á sýningu okkar, yar og
gerður heiðursborgari í New
York og sæmdur silfurmedalíu
borgarinnar.
Eins og áður hefir verið skýrt
frá, hafði VilhjáTmur Þór einnig
verið gerður heiðursborgari New
York borgar.
•
Jón i Stóradat
látinn
Jón Jónsson’ frá Stóradal and-
aðist í gærmorgun á sjúkrahúsi
hér í bænum, eftir uppskurð.'
Jón var fæddur 8. sept. 1886,
sonur Jóns bónda Guðmundsson-
ar á Guðlaugsstöðum og síðar í
Stóradal, og konu hans Guðrún-
ar Jónsdóttur, alþm. á Sólheim-
um, Pálmasonar.
Jón reisti bú í Stóradal 1910
og bjó þar síðan. Hann átti sæti
á Alþingi 1929—1933 (landkjör-
inn) og kom mikið við sögu þar,
sem kunnugt er, þegar klofning-
urinn varð i Framsóknarflokkn-
um. Jón var einarður maður
og fylginn sér og lét ógjarnan
hlut sinn. Hann var góðum gáf-
um gæddur og áhrifamaður mik-
ill í héraði, enda gegndi hann þar
ýmsum trúnaðarstörfum.
Jón var kvæntur Sveinbjörgu
Brynjólfsdóttur frá Eyrarbakka.
Séra Jóhann
Bjarnason látinn
Á fimtudagskveldið þann 18.
þ. m„ varð bráðkvaddur að
heiinili sínu í Selkirk, séra Jó-
hann Bjarnason prestur Selkirk-
safnaðar, freklega 74 ára að
aldri; fór saman hjá honum stál-
slegin líkamshreysti og heil-
steypt skapgerð.—
Séra Jóhann var i heim þenna
borinn á Stóru-Ásgeirsá i Viðidal
Góö upsaveiði
Hafnarfirði
Fréttaritari Morgunblaðsins i
Hafnarfirði skýrir svo frá, að
undanfarna daga hafi verið á-
gætis upsaveiði í Hafnarfirði. í
fyrradag fengust t. d. um 400
tunnur hjá þrem nótafélögum
og rúmlega 300 tunnur í gær.
Upsinn er seldur til skepnu-
fóðurs og fer töluvert af honum
í refa- og minkafóður. Verðið
er 5 krónur tunnan.
íshúsið í Hafnarfirði hefir
tekið nokkuð af upsa til fryst-
ingar.
Gera menn sér vonir um að
veiði þessi haldist, því veiðin
mun reynast mörgum hinn bezti
búhnykkur einmitt nú er at-
vinnuleysi er mikið í Hafnar-
firði eins og venjulega á þessum
tima árs.
—Morgunbl. 15. des.
Séra Jóhann Bjarnason
í Húnaþingi, þann 7. dag des-
embermánaðar árið 1865; hann
fluttist vestur um haf 1890;
stundaði fyrstu árin ýmisleg
störf hér i borg, en afréð því
næst að hefja guðfræðanám við
lúterskan prestaskóla í Chicago
og þáði prestvígslu árið 1908;
þjónaði hann lengstum söfnuð-
um Hins evangeliska lúterska
kirkjufélags í frumbygðum ís-
lendinga við Winnipegvatn; síð-
ustu árin var hann heimilisfast-
ur í Selkirk sem prestur Selkirk
safnaðar. Auk ekkju sinnar frú
Helgu (fædd Josefsson), lætur
hann eftir sig fimm börn, en þau
eru þessi: Bjarni, prestur að
Gimli, Jóhann Franklin, Eggert,
Sylvia og Stefania; njóta þau öll
góðra vinsælda.—
Séra Jóhann hafði með hönd-
um skrifaraembætti kirkjufélags-
ins síðan 1924, er séra Friðrik
Hallgrímsson lét af því starfi
og tókst á hendur prestembætti
við dómkirkju fslands; báru öll
trúnaðarstörf séra Jóhanns lif-
andi vott um skyldurækni hans,
hreinlund og djörfung; hann var
þaullesinn í íslenzkum fræðum,
og ritaði óvenju kjarnvrt, ís-
lenzkt mál.—■
Útför séra Jóhanns hófst með
kveðjumálum á heimili hans i
gær? er séra Valdimar J. Eylands
flutti; athöfn í kirkju Selkirk-
safnaðar stýrði séra K. K. ólafs-
son, forseti kirkjufélagsins, en
að því búnu var lík hins’ burt-
sofnaða vinar flutt til Gimli, og
annaðist séra Sigurður ólafsson
þar um hinstu kveðjur og út-
fararsiði.
Lögberg vottar ekkju séra Jó-
hanns og börnum þeirra inni-
lega samúð í hinum þunga
harmi, sem að þeim er kveðinn
við fráfall mikilsvirts eigin-
manns og föður.
Einkennileg aðátaða
Hon. J. M. B. Hertzog, fyrrum
forsætisráðherra Suður-Afriku-
sambandsins, hefir borið fram
þingsályktunartillögu í þjóðþing-
inu þess efnis, að því skuli taf
arlaust lýst yfir, að bundinn
verði nú þegar endi á stríðið við
Þjóðverja og friður saminn;
þetta þykir koma úr hörðustu
átt, þar sem Mr. Hertzog átti
sæti á síðasta samveldisfundi í
London, og virtist þá enga
tröllatrú hafa á hinum svonefnda
þýzka málstað.
Canadiskt hveiti
til Rússlands
Það hefir verið upplýst, að
héðan úr landi hafi nýlega verið
seldir miljón mælar af hveiti til
Rússlands, er flytja skyldi um
Vladivostock; þetta hefir vakið
óánægju, með þvi að ýmsir líta
svo á, að huganlegt væri að þessi
hveitiforði lenti í hendur Þjóð-
verja. Nú er símað frá Ottawa
á þriðjudaginn, að sarabands-
stjórn hafi ákveðið að stöðva út-
flutning hveitis héðan til Rúss-
lands. s
SA MBA NDSKOSNINGA R
Frá Ottawa er símað á þriðju-
daginn, að miklar líkur séu á
að kosningar til sambandsþings
fari fram seinni partinn í mai,
eða Snemina i júni.