Lögberg - 15.05.1941, Page 3

LOUBERG, FIMTLDAGINN 15. MAI, 1941
3
'Hvernig geturðu vænst þess
;,ð eg þegi gagnvart slíkri stór-
9ónsku? Þegar einhver er að
8era sig að flóni, er skylda að
konia i veg fyrir það. Eg skal
samt reyna að taka ekki fram i,
°g haltu nú áfram.” —
“Eftir því sem tíminn nálgað-
ist er eg átti að sýna mitt hlut-
Verk á leiksviðinu, fór kvíðinn
'axandi, eg var í svipuðu ástandi
Se*n dauðadæmdur maður finnur
e|" hann er lokaður inni milli
nögurra veggja og biður dauða
sins.” __
^etta ætlar að fara að gerast
öýsna alvarlegt.”—
Nú ertu farinn að gera gys
úánu fólki, en slíkt er ómann-
uClegt, óeðlilegt, óguðlegt.” —
Eys að dánum. Við hvað áttu,
E'karður?” __
færð nú brúðum að heyra
P36. eg væri mjög tauga-
0styrkur og viðkvæmur, komst
e8 bó í gegnum æfingarnar, en
efði eg ekki kunnað hlutverkið
aCur, myndi eg ekki hafa munað
u°kkurt svarorð.”1—
“Hvaða sýning var þetta?”
Hamlet. óphelíu lék ung og
°gUr stúlka, sem þá var að
ýrJa, og eg efast um að leikari
uh nokkurntíma verið andlega
lur stemdtir en eg.”—
t*að er mjög líklegt, með því
*'u seni danski prinsinn hafðir
, ugboð um ímyndaða skelf-
,ugn.”.—
Þú verður að minnast þess,
eg hefi aldrei lagt trúnað á
audlegar sýnir, og hafði þvi
e°ga ástæðu til að búast við
°Cru en vanalegu fólki, og myndi
lr vanalegum kringumstæð-
að
Uud
Uln aðeins hafa borið áhyggjur
Ut stúlkunni, sem í fyrsta skifti
uttl að sýna hlutverk sitt frammi
áhorfendum.” —
Og líklega í síðasta sinn um
lC> sem margir hafa reynt sig á
°g sprungið.
Stúlkan var bæði fögur og
r,ll> sem í leikhúsum læknai
tUor« mistök.”
Og fyllir húsin, sem ekki hef-
smáræðis þýðingu. En
viðvikjandi svipnum . . .”
daeja, það var ekkert mark-
rt vig leiksviðið nema ef vera
, ý'di það, að stúlkan, sem lék
fögru dóttur Polinýusar mun
bírei hafa verið jafn hlaðin
I ()Ulum. Eg var i mínum dökka
„Uuingi og ætlaði að taka upp
^tykk”-orðið, þegar eg varð var
ir
i æðunum, dofanum i limunum
og þróttleysi í tilfinning og
vilja.” —
“Og samt fanstu til einkis eða
sást?”—
“Ekkert, að öðru leyti en þvi,
að mér fanst eg breytast í is-
mynd, en þó voru öll skilningar-
vitin hundrað sinnum næmari en
áður.”—
“Það væri tilfinning sem mig
langaði til að hafa.”
“Þú hefir ef til vill ástæðu til
að tala svo. Augn'abliki eftir
hljómaði blíð og sorgmædd rödd,
sem eg heyrði greinilega eins og
þú heyrir til mín: “Yfirgefðu
leikhúsið svo fljótt sem þú getur,
að vera kyr er sama og dauðinn.”
“í himinsins nafni. Þetta
hefði orðið mér ofurefli. Eg
hefði álitið að hér væri engin
skynvill^ á ferðum. Hvernig
fór svo?”
“Sjálfsvirðingin eða hræðslan
við að verða fyrir hlátri, var það
sem aftraði mér frá að hlaupa
á dyr. Á nóttunni var eg sem
einmana barn í kirkjugarði.
óttinn eður hugleysið er öllum
áskapaður til þess það skiljist af
hverju hann er sprottinn. Eg
hafði engan tíma til að sefa mig.
— Einmitt á meðan eg var ’að
yfirvega þetta—sté gagnstætt ský
eða gufa upp úr gröfinni, sem
mörkuð var á leiksviðinu; orðin
sem eg var að mæla frusu á vör-
um mínum.”—
“Var það einhver, sem þú
hafðir þekt í lifanda lífi, Ríkarð-
ur ?”
“Já, það var konan inín sál-
uga.”—
“Guð minn móður!”—
“Eg sá hana jafn greinilega og
þegar hún lá köld og stirðnuð i
likkistunni, hún var í sömu
mjúku og síðu klæðunum, sem
hún var jörðuð í. Siða hárið
Sara Delano
Roosevelt
aC eitthvað, sem þó ekki var
I ,elksviðinu fylgdi mér eftir og
e, *aðist við að ávarpa mig.”—
Aðeins ímyndun, drengur
f. Un- En þó ekki ánægjuleg til-
f'Uuíng fyrir þann, sem fyrir-
■'ip var talsvert ruglaður í
hoJðinu.» —
l % skeytti þessu engu og
f;;C,st gegn því að bíða ósigur
^ r sýktri ímyndun, og tókst
K Cr ^aö svo vel að enginn varð
Þess Var,,
^ ^a® þýðir, að þá lékst sem
aúð
bi
vél, en ekki lifandi.”—
Ver.^u> svo hlýtur það að hafa
Un ^aItu áfram, Ríkarður. Vof-
Ul getur leiðst að biða.” —
V9r ra upphafi þess að eg varð
Jief, v,ð þessa kvíðatilfinningu,
jaf' e« aldrei losnað við hana,
ekk'Ve* nU er eg ta*a Þetta’ en
1 var hún ákafari en svo, að
gr, f131 varist henni til þess er
arsýningin kom, þá Iá við eg
0s'gur.”
,.^ar það likamleg sýn?”
^ ^e'> ekki með likamsaugum.
‘^n e8Ur eg kom að orðunum:
^^^ngja Yerrik’ þá kom eitt-
Kef ÞaC yfir mig, sem eg gæti
Ur Segulmagnaðar tilfinning-
þegar eg mælti fram orð-
hristf8 þekki hann vel, Horatio’
hvj LSt eg svo niikið, að eg nær
ske]j atCl tapað haldi á höfuð-
lirn1Unl sem eg hélt á og tenn-
Vei glömruðu svo að það gat
Ueyrst.”
eina sem
Uuih Iidarlegt’” var það ei_.
t nðsmaöurinn gat sagt.
ai>v ? stamaði svo fram ætlun-
Ursl„ jafnframt — þó árang-
'aUst
u og eg var að brjóta
ann hvernig stæði á ískulda
féll laust ofan um herðarnar;
augun voru jafn himinblá, en
kinnarnar fölar. Innilega blíða
brosið var horfið af andlitinu
fyrir áköfum hræðslusvip.”—
“Haltu áfram!” sagði umboðs-
maðurinn og kom varla upp orð-
unum.”
“Þeir dánu stíga upp úr gröf-
um sínum, ástvinirnir, sem dán-
ir eru fyrir mörgum árum — til
þess — sem eg efa ekki framar
— að bjarga ástvinum sínum
frá ýmsum hættum. Þannig var
hún komin til að bjarga mér, og
enn endurtók hún orðin, sem
hún áður hafði sagt, en í þetta
skifti með meiri þrótt, nær þvi
að vera skipun.”—•
“Að yfirgefa leikhúsið?”
“Jú, og stíga aldrei fæti mín-
um inn fyrir þess dyr. Eg lof-
aði því í huganum fremur en
með vörunum. Þá breyttist
hræðslusvipurinn á andliti henn-
ar i þakklætisbros. Svo hvarf
hún svo sein þú hefir séð smú-
ský á himninum leysast upp.”—
“Og svo náðirðu þér aftur?”
“Já, að nokkru leyti. Það var
sem eg með þessu andlega lof-
orði fremur en munnlega, hefði
varpað af mér þungri byrði. Eg
fór að geta hugsað skýrt, blóðið
flaut um æðarnar með eðlilegum
hita, og eg er viss um að eg hefi
aldrei leikið betur.”
“Undraverð saga, Ríkarður, ag
mjög lík þeim málverkum, sem
sóttveikt fólk dregur upp og í-
myndar sér að það sjái; en —
hvaða not hefirðu haft af þessari
aðvörun?”
“Hefir þú þá ekkert heyrt?”
“Ekkert sem getur skýrt
þetta.”—
“Lestu þá þetta.”—
“Guð almáttugur!” æpti um-
boðsmaður. “Leikhúsið brunnið
og fjöldi af fólki með þvi. Þetta
er hræðilegt!”
Og konan mín bjargaði mér
frá þessu. Það var enginn
draumur. Eg geri enga tilraun
til að skýra það fyrir mér. Héð-
an af fær mig enginn til að efast
um hugboð eða sýnir. Það get-
ur vel skeð að ást dáinna vina
hafi meira vald yfir jarðnesku
ástandi en við höfum nokkra
hugmynd um.
HEIMSÓKN IIJÁ MÓÐVR
FO RSE TA BA NI)A RÍKJA NNA
4
Hin aldraða heiðursfrú Randa-
ríkja Norður-Ameriku rétti mér
tebolla og sat síðan teinrétt, er
eg spurði hana um vonir hennar
um son sinn, er hann var barn.
“Mín æðsta von um son minn,”
sagði Sara Delano Roosevelt,
“var að hann yrði að hughraust-
um, heiðvirðuin og góðuin ame-
rískum borgara, en eg bað guð
heldur ekki um meira.”
Það var búið að kjósa Frank-
lin Delano Roosevelt i forseta-
embætti Bandaríkjanna í þriðja
sinn i röð —• og móðir hans er
afar hreykin af honum.
Þessi yndislega móðir er 86
ára að aldri, en hún ber vissu-
lega aldurinn vel. Hús er há
vexti, beinvaxin og hefir meira
lífsfjör og þrótt til að bera, en
margur, sem er helmingi yngri
en- hún. Á þessum aldri getur
hún lesið gleraugnalaust, hún
hefir fullkomna heyrn, borðar
góðan mat eins og öll Roosevelt-
ljölskyldan. “Þetta stafar af
heilbrigðum lifnaðarháttum og
góðri undirstöðu,” sagði móðir
forsetans við mig. “Hvað lífs-
hamingju snertir, þá hefi eg lif-
að 86 hamingjusöm ár.”
Hún var lík syni sínum, er
hún sagði þetta. Sonurinn er
vitanlega oft líkur móður sinni,
en það er hrein unun að sjá,
hve forseti Bandaríkjanna ber
mikinn svip af Söru Roosevelt.
Það er sami höfðingsháttur-
inn, bæði andlega og líkamlega.
Það er sama hráustlega útlitið.
Það er sama sterklega hakan,
borin hátt, sama sefið og sömu
skæru, góðlegu augun.
Og konan er yndisleg. Hún
hefir þykt og mjúkt, snjóhvitt
hár, fallega rödd og andlit, sem
aðra stundina er alvarlegt, en
hina broshýrt, eða þá að svipur-
inn ber merki hálfbældrar undr-
unar ogóánægju. En þó hún sé
sjálf auðug yfirstéttarfrú, beinist
óánægja hennar einkum gegn
'iuðugu yfirstéttarfólki, sem ekki
er nógu víðsýnt og frjálslynt.
“Hvernig stendur á því, að
auðugt fólk virðist svo oft vera
blint fyrir því, hvað landi og
þjóð er fyrir beztu?” spurði hún.
“Ríka fólkið hefir tækifæri til
að mentast, og það væri ekki
nema eðlilegt, að það sæi hvert
stefnir, en þrátt fyrir það er svo
margt auðugt fólk þröngsýnt og
afturhaldssamt, hrætt við lífið.
Það er erfitt að skilja þetta. Eg
á ættingja, sem varla vilja tala
við okkur, af því að sonur minn
er “svikari við sina stétt!” Svik-
ari við sína stétt. Sonur minn
tilheyrir ekki neinni stétt nema
Ameriku.”
Þegar eg heyrði hana segja
þetta, varð mér ljóst, hvaðan
Franklin Roosevelt kemur höfð-
ingsskapurinn og þá skildi eg,
hvers vegna 25,000,000 kjósend-
ur höfðu ákveðið að kjósa hann
í þriðja sinn í æðstu stöðu lands-
ins og að hann var fyrsti maður
i sögu Bandaríkjanna, sem kos-
ins var þrisvar í þetta embætti,
einmitt þegar Bandarikin eru ú
alvarlegum og hættulegum tima-
mótum.
4
Sveitabýli Roosevelt-fjölskyld-
unnar, sem nefnist Hyde Park,
er við Hudson-ána nálægt Pough-
keepsie, 100 kilómetra frá New
York. Nýlega dvaldi eg þar sið-
ari hluta sunnudag með frú Söru
Roosevelt.
Það er fallegt í Hyde Park, þar
er vinalegt og húsið er þægilegt,
bygt i Georgian-stíl og er í dal,
sem á rennur eftir, einum feg-
ursta dal Bandaríkjanna. Sveita-
heimili Roosevelts forseta, sem
er leiðtogi 130,000,000 manna, er
einna líkast heimili auðugs
ensks herragarðseiganda.
Það má marka af mörgu, að
húsið er gamalt og að i því hefir
verið búið lengi. Húsgögnin eru
margra tegunda frá mismunandi
tímum. “En það er ágætt,”
sagði Sara Roosevelt. “Þetta er
heimili, en ekki sýningarstaður.”
Eg dvaldi lengst af þessum
sunnudagseftirmiðdegi með Söru
Roosevelt í stóra bókasafnsher-
berginu, þetta bókasafn mun
Bandaríkjaþjóðinni einhverntíma
þykja merkilegt. Frú Sara
Roosevelt á Hyde Park og eg
held, að hún hafi í hyggju að
gefa ríkinu setrið.
í þessu stóra herbergi eru
þúsundir bóka, heilmikið af mál-
verkuin og ljósmyndum, hús-
gögn -fliargra tegunda. Eins og
alsta^ar, þar sem Franklin
Roosevelt dvelur, er mikið af
skipamyndum og myndum. frá
sjónum. Þarna er fjöldi ljós-
mynda af ættingjum og vinum.
Á einu borði eru myndir af
Georg Bretakonungi og Elízabet
drotningu með eiginhandaráletr-
an og einnig mynd af Mary
ekkjudrotningu, með eiginhand-
ar áletran.'
“Við skeintum okkur Ijóinandi
vel þegar konungurinn og drotn-
ingin komu hingað,” sagði frú
Roosevelt. “Eg er viss um, að
drotningin kunni við sig, hún
tárfeldi er hún fór. Hún er
indæl kona og okkur þótti vænt
um hana.”
“En konungurinn?”
Frú Roosevelt brosti. “Eg
gleymi aldrei því fyrsta, sem
hann sagði, er hann kom hing-
að. Þau höfðu verið á heims-
sýningunni og voru dauðþreytt.
er þau komu hingað. Eg spurði
konunginn, hvernig honum litist
á sýninguna. “Stórkostleg,”
sagði hann, “en mér var ekki
boðið upp á te!” Hann var
svangur eiss og skólapiltur og
við fengum okkur tesopa einmitt
úr þessum tepotti hér.”
Hún helti tei í bolla úr falleg-
um “George III. tepotti.” Það
var kínverskt te. Faðir frú
Roosevelt, Warren Delano II.,
var auðugur kaupmaður, sem
verzlaði með kínverskt te, og ár-
um saman bjó fjölskylda hans i
Hong-Kong. “Þegar eg var 8
ára,” sagði gamla konan, “fór
móðir mín með okkur, 6 bræð-
ur mína og mig, i ferðalag til
Hong-Kong. Við fórum á Sur-
prise, sem var eitt hinna frægu
Kina-fara. Við vorum 110 daga
á leiðinni.”
Við sátum undir málverki af
Isaac Roosevelt, langa langafa
forsetans. Hann var vinur
Georges Washington.
“Well,” sagði frú Roosevelt,
“múlverkið málaði Gilbert
Stuart, hinn frægi málari þeirra
tíma. Isaac Roosevelt var full-
trúi á Bandaríkjaþingi.'
4
Fyrstu Roosevelt-landnemarnir
komu til Vesturheims frá Hol-
landi 1643. En forfeður Söru
komu áður til Ameríku. Langa,
langa, langa langafi hennar,
Philip de Lannoye, fór frá Belgíu
1621 og lenti í Plymouth, Massa-
chusetts. Móðir Roosevelts á
ætt sína að rekja til merkra for-
feðra. Hún er hreykin af því, en
ekki montin. “Eg trúi vissulega
að gott sé að eiga hrausta og
gáfaða forfeður, og því liklegra
er að maður eignist sjálfur
hrausta og greinda afkomendur.”
Massey-Harris 101 Super
Massey-Harris “101” Super, 3-4 plóga dráttarvél
með þolgóðri 6-cylindra vél, fjórar hraða-aðferð-
ir, sjálfhreyfill með battery íkveikju. Tvíorku
sérkostir leggja beltinu til aukna orku. Stálhjóla
gerð. Togleðurs-tierar gegn sérstakri pöntun.
Fyrirtak fyrir skjóta og ódýra starfrækslu. Leitið
fullra upplýsinga hjá Massey-Harris umboðs-
manni, eða skrifið næsta útibúi.
MASSEY-HARRIS CO.
Limlted
STOFNSETT 1847
Toronío Montreal Moncton Wirmipeg Brandon Regina Saskatoon
SuHft Current Yorkton Calgary Edmonton Vancouver
tilverunni,” sagði móðir hans.
“Sonur minn er gæddur hinum
mikilsverðu hæfileikum, kýmni
og hugrekki.”
Hún hristi höfuðið raunalega,
er minst var á Frakkland nú
undir oki nazismans, en talaði
síðan með virðingu og aðdáun
um brezku þjóðina. “Skapfesla
hefir mikið að segja, og
Bretar hafa sannarlega skap-
festuna og Churchill.”
Sara Delano giftist James
Roosevelt, föður forsetans, þegar
hún var 26 úra, en hann fimt-
ugur. Þau bjuggu saman í 20
ár, tuttugu ár, sem frú Roose-
velt segir að hafi verið “sælu-
rík.” Maður hennar dó, er Frank-
lin var í Harvard-háskóla. Síðan
hefir hún búið í Hyde Park og
fylgst með uppvexti fimm barna-
barna sinna og barnabarnabarna.
Hún hefir lifað að sjá son sinn
verða forseta Bandarikjanna i
þrjú kjörtímabil i röð.
—(Lesbók).
Amerískt dagblað hefir birt
nokkur dæmi um það, hve hjá-
kátlegar skilnaðarorsakir fólk
getur í raun og veru leyft sér að
bera fram við yfirvöldin þar
vestra.
Maður einn í Chicago vildi
skilja við konu sína vegna þess,
að það “fór í taugarnar á hon-
um,” að hún nenti aldrei að
ganga niður stiga, heldur rendi
sér niður handriðið.
önnur hjón, sem bæði voru
heyrnarlaus og múllaus, fengu
skilnað af þri, að konan notaði
hvert tækifæri til þess að stríða
manninum, er hún skrifaði tákn-
mál þeirra.
^iiðirteðB anb
DR. B. H. OLSON
Phones: 35 076 . 906 047
Consultatlon by Appolntment
Only
•
Helmlli: 5 ST. JAMES PLACE
Winnlpeg, Manitoba
A5-

&
&
Caibö
Dr. P. H. T. Thorlakson
206 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
Phone 22 866
Res. 114 QRENFELL BLVD.
Phone 62 200
DR. B. J. BRANDSON
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
Phone 21 834—Office timar 8-4.80
Helmili: 214 WAVERLEY ST.
Phone 403 288
Winnipeg, Manitoba
DRS. H. R. & H. W.
TWEED
TannhBknar
•
406 TORONTO GEN. TRUSTS
BUILDING
Cor. Portage Aye. og Smith St.
PHONE 26 546 WINNIPEG
DR. ROBERT BLACK
SérfræCingur 1 eyrna, augna, nef
og hálssjOkdömum
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham & Kennedy
VlBtalsUmi — 11 til 1 Og 2 tll 5
Skrifstofuslmi 22 251
HeimiUssimi 401 »91
DR. A. V. JOHNSON
Dentist
606 SOMERSET BLDG.
Telephone 88 124
Home Telephone 27 702
Dr. S. J. Johannesson
806 BROADWAY
Talsími 30 877
ViOtalstlmi 3—5 e. h.
Litil hnokki, tveggja ára gam-
all kom hlaupandi og klifraði
upp í kjöltu frú Roosevelts. Það
var Franklin Delano Roosevelt
III., sonarsonur forsetans.
“Hvernig var Franklin, þegar
hann var barn?”
“Fjörugur og altaf með hug-
ann fullan af nýjum hugmynd-
um,” svaraði hún. “Hann var
sifelt að dunda við eitthvað.
Hann smíðaði sér báta og vígi,
eða vann að frímerkjasafni sinu,
eða hann var að setja upp fugla.
Einu sinni sagði eg honum, að
hann mætti ekki skipa hinum
piltunum fyrir eins og hann
gerði. “Æ, mamma, það yrði
ekki gert neitt, ef eg skipaði
ekki fyrir.”
“Hann fær altaf eitthvað út úr
DR. K. J. AUSTMANN
512 MEDICAL ARTS. BLDQ.
Stundar eingöngu Augna-
Eyrna-, Nef- og Háls-
sjúkdóma.
DR. J. T. CRCISE, 313 Medical
Arts Bldg., lítur eftir öllum
sjúklingum mlnum og reikning-
um I fjærveru minni.
Talsími 23 917
H. A. BERGMAN, K.C.
lalenxkur lögfrœOingur
Skrlfstofa: Room 811 McArthur
Buildlng, Portage Ave.
P.O. Box 1656
Phones 95 052 og 39 043
J. T. THORSON, K.C.
ialenzkur lögfræðingur
800 GREAT WEST PERM. Bldg
Phone 94 668
A. S. BARDAL
848 SHERBROOOKE ST.
Selur llkklstur og annast um út-
farlr. Allur útbúnaBur sá besti.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarBa og legsteina.
Skrifstofu t&lslmi 86 607
Heimilis talslmi 501 662
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
808 AVENUE BLDG., WPEG.
•
Fasteignasalar. Lelgja hús. Út-
vega peningalán og eldsábyrgB,
bifreiBaábyrgö o. s. frv.
PHONE 26 821
ST. REGIS HOTEL
285 SMITH ST., WINNIPEG
•
pœgilegur og rólegur bústaður
i miðbiki borgarinnar
Herbergi $2.00 og þar yfir; meB
baBklefa $3.00 og þar yflr.
Agætar máltíBir 40c—60c
Free Farking for Ouests