Lögberg - 07.06.1945, Blaðsíða 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 7. JÚNÍ, 1945
Dréngir og stúlkur:
I þessum köflum hefi eg sagt
ykkur dálítið um ísland — land-
ið sjálft. Nú langar mig til að
segja ykkur ýmislegt úr sögu
þjóðarinnar.
íslendingar hafa jafnan haft-
mikinn áhuga fyrir sagnfræði og
ættfræði. Þeir geta rakið sögu
þjóðarinnar frá upphafi og þeir
geta rakið ættir sínar langt aft-
ur í tímann.
Einn mesti sagnfræðingur ís-
lendinga hét Ari Þorgilsson
(1067—1148) og var nefndur Arl
fróði. Hann ritaði hina fyrstu
íslandssögu og hún nær fram
að 1120. Þessi saga er mjög stutt
en afar skýr og áreiðanleg. Hun
er talin með beztu sagnfræði-
ritum, sem til eru í heiminum.
Hann skrifaði “Landnámabók”.
I henni segir hann frá landnáms-
mönnum Islands; hvað þeir hétu,
hverrar ættar þeir voru; hvaðan
þeir komu og hvar þeir námu
land á íslandi.
Hinir fornu íslenzku sagnfræð-
ingar skrifuðu ekki einungis um
sitt eigið land, þeir skrifuðu
sögur, sem fjölluðu um Dan-
mörku, Færeyjar, Orkneyjar,
Grænland og jafnvel Ameríku.
Þeir skrifuðu líka um ættland
sitt, Noreg.
Mesti sagnfræðingur, sem Is-
lendingar hafa átt, hét Snorri
Sturluson (1178—1241). Hans
merkasta rit heitir “Heims-
kringla”. Það er saga Noregs-
konunga. Hún er víst sú fræg-
asta bók, sem rituð hefir verið
á íslenzku. Hún er bæði áreið-
anlegt vísindarit og listaverk að
formi og máli. Snorri Sturluson
er heimsfrægur fyrir ritverk sín.
Einn af Noregskonungum þeim
er Snorri ritaði um, hét Harald-
ur hárfagri. Eg ætla að segja
ykkur frá honum í næsta blaði.
Orðasafn.
ýmislegt — various things
sagnfræði — history
ættfræði — geneology
að rekja sögu — to trace the
history
upphaf — beginning
skýr — clear, plain
áreiðanleg — accurate
landnámsmenn — settlers,
pioneers
fjölluðu — dealt
ættland — mother country
listaverk — work of art
vísindarit — scientific document
form — style
mál — language
Huldukona.
Dánarminning
Asgar Sveistrup
Þess var getið í “Hkr” fyrir
nokkru að dáið hefði við The
Narrows, Asgar Sveistrup fyrr-
um bóndi við Vogar, Man.
Asgar Sveistrup var fæddur i
Kaupmannahöfn 29. september,
1867. Foreldrar hans voru Ran-
dolf Emil Sveistrup og kona
hans Thora Vilhelmina, fædd
Hanson.
Fáðir hans var foringi í sjóher
Dana, og 18 ára gekk Asgar í
danska sjóherinn og var þar í 5
ár og var þá orðinn undirför-
íngi. Hann fékk góða mentun
að þeirrar tíðar hætti, Og fór
til Islands eftir 1890 og var verzl
unarstjóri í ólafsvík í 4 ár. Og
þar kyntist hann Ólínu Tjörfa-
dóttur og giftist henni 1896.
Kona hans var systurdóttir Torfa
Bjarnasonar skólastjóra í Ólafs-
dal.
Árið 1900 fluttust þau hjón
vestur um haf. Fóru það sama
ár um haustið út í þessa bygð
og dvöldu hér alla tíð síðan.
Þau hjón eignuðust 12 börn
og eru 10 þeirra á lífi. ólínu
konu sína misti hann fyrir 7 ár-
um, en 6 síðustu árin var hann
hjá Elisabeth dóttur sinni og
manni hennar Adolf Freeman
póstmeistara við The Narrowc
P.O., Man., þau hjón sýndu hon-
um alla þá bestu aðbúð sem elli
og hrörnun þarfnast að njóta.
Asgar Sveistrup var að eðlis-
fari gleðimaður og skemtinn og
hafði þegið að vöggugjöf hátt-
prýði og snyrtimensku svo af
har. Hann var höfðinglegur og
fríður sýnum og gjörfulegur að
vallarsýn.
Með tilliti af hans fyrri lífs
stöðu, mátti telja honum það til
virðingar, hvað hann gat tamiö
sig að bænda stöðu, til að vinna
að þörfum og skyldum með sinni
sí-starfandi konu að framfærslu
þeirra stóru fjölskyldu. En að
sú fórn hafi verið stór sem þau
á frumbýlinga árunum urðu að
færa fram fyrir sínu heimili,
það skilja best þeir örfáu frum-
býlingar, sem enn eru á lífi.
En þrátt fyrir alla frumbýl-
inga erfiðleika þeirra hjóna sem
annara, þá var það eftirtektar-
vert hvað þeim hjónum tókst vei
að viðhalda heimilis glaðvaérð
fyrir skyldulið sitt og eins meðai
þeirra, sem nutu gestrisni og al-
úðar á þeirra heimili, sem var
veitt á ríkulegan hátt með þeirri
hugkvæmni að láta ekki skugga
þess liðna dags, verða til að
skyggja á skin hins komandi
dags, var eðlis einkunn og and-
leg auðlegð þeirra hjóna, sem
ekki verður mæld á alinmál fjár-
muna.
Börn þeirra hjóna eru þessi;
Óskar, giftur bóndi við Vogar,
Man. Ingvar, giftur, býr við
Ashern, Man. Helgi, ógiftur, til
heimilis á föðurleyfð. Stefán,
giftur og býr á föðurleyfð við
Vogar, Man. Anna, Mrs. Gísli J.
Sigfússon, Oakview, Man.
Kristín, Mrs. Elzear Goulet,
Glenboro, Man. Sigríður, Mrs.
Bergur Johnson, Reykjavík,
Man. Guðrún, Mrs. Skapti Sig-
urðsson, Oakview, Man. Elisa-
beth, Mrs. Adolf Freeman, The
Narrows, Man. Grace, Mrs. Free-
man Halldórson, Hayland, Man.
Barnabörn 35.
Asgar Sveistrup var jarðsung-
inn 27. nóvember fyrra árs af
séra P. M. Péturson að Vogar, að
viðstöddu fjölmenni.
vel látin, hreinhjörtuð, trú vin-
um sínum og ávalt hjálpandi
öðrum eftir fremsta megni.
Eitt skeið æfinnar var Oddný
orðin allvel efnum búin, en í
nokkur síðustu árin misti hún
heilsuna að miklu leyti og þá
ekki fær til vinnu, hennar efni
eyddust því brátt, en Oddný átti
tvo góða og göfuga systursyni,
sem eru þeir Hennry og Elis,
byggingarmeistarar í Californiu,
áynir Ingibjargar Stóneson að
Blaine. Þeir eru menn höfðingjar
í lund og gáfu móðursystur sinni
alt, er hún þurfti með, bæði til
fæðis og klæðis, eftir að heilsa
hennar bilaði, þeir borguðu all-
an kostnað við veru hennar hjá
Mrs. Gladu, og að lokum gerðu
þeir útför Oddnýar þina heiðar-
legustu í alla staði og þeim til
hins mesta sóma.
Oddný sál. var jarðsungin
laugardaginn 19. janúar s. 1. frá
útfararstofu Mr. McKinney að
Blaine, og lögð til hinztu hvíldar
í grafreit bæjarins.
Séra Guðm. P. Johnson jarð-
söng.
Kröfur Frakka
• +++
Fyrir nokkrum dögum síðan
flutti hershöfðingi Charles de
Gaulle útvarpsræðu í París, þar
sem hann tók fram hvað það
væri, sem Frakkar krefðust að
stríðinu loknu. Hér er sýniS-
horn.
Austur landamæri Þýzkalands
frá einum enda Rínárinnar til
annars verður að vera í umsjá
og gæzlu franska hersins að
stríðinu loknu.
Rínardalurinn, og öll lönd
vestan Rínar, mega með engu
móti tilheyra Þýzkalandi, eftir
stríðið.
Pólland, Tékkóslovakia, Aust-
urríki, og ríkin á Balkanskagan-
um verða að vera óháð og sjálf-
stæð, — frjáls til þess, að bind-
ast samningum og samtökum við
Frakkland.
Við getum ekki einir ábyrgst
framtíðarvernd Evrópulandanna
Við verður að tryggja oss fram-
tíðarfulltingi og aðstoð. Við höf-
um nú gjört ágætann trygging-
arsamning við hina hugrökku og
sterku rússnesku þjóð. Vér vilj-
um og erum áfram um, að.gjöra
slíkan samning við hina hug-
prúðu ensku þjóð, undir eins og
hún er fáanlegt til þess að fall-
ast á, og samþykkja það sem
okkur er óumflýjanlegt að fá
framgengt í sambandi við Þýzka
land. En viðurkenna verða Eng-
lendingar frönsku þjóðina sér
jafn réttháa að öllu leyti, sem
Vestur-Evrópu snertir.
Frakkland hefir ásett sér að
gjöra sáttmála við nágrannalönd
sín, Belgíuí Holland og Luxen-
burg.
Frakkar ætla sér að taka þátt
í samtökum um alheimsfrið og
gjörast félagar í þeim félagsskap
sem stofnaður verður alheims-
friði til tryggingar — en þó ekki
fyrri en stríðinu er lokið, bæði
í Evrópu og í Kyrrahafslöndun-
um.
Ástæðan fyrir þessari bið er
sú, að fyr en því takmarki hefir
verið náð, hafa Frakkar ekki.
öðlast fullt athafnafrelsi, né
heldur yfirráð allra sinna landa.
Sendið börnin á Sumarheimilið
Byrjað verður að starfrækja
Sumarheimilið á Hnausum 13.
júlí í sumar, og er ákveðið að
fyrsti stúlkna hópurinn komi
þangað það kveld, og dvelji þar
þangað til 25. júlí. Þá verður
aftur tekið á móti drengjahóp
þann 27. júlí, og dvelja þeir þar
þangað til 8. ágúst. Hægt verður
að taka á móti 30 börnum í einu,
og gerir nefndin ráð fyrir álíka
mörgum umsækjendum og í
fyrra sumar.
Öll börnin ganga undir læknis-
skoðun daginn áður en þau fara
frá Winnipeg. Skoðunin er und-
ir umsjón Dr. O. J. Day, sem er
sérfræðingur í barnasjúkdómum
og í þjónustu bæjarins (Winni-
peg Health Dept.). Vandað verð-
ur til alls eftirlits eins og áður
hefir verið gert. Eru foreldrar,
sem vilja senda börn sín á heim-
ilið beðin að snúa sér til þeirra,
sem hér eru nefndir
Winnipeg, séra Philip M.
Pétursson, 640 Agnes St.
Lundar, Mrs. B. Björnson.
Árborg, Mrs. S. E. Björnson.
Riverton, Mrs. S. Thorvaldson.
Oak Point, Mrs. B. Hathews.
Piney, Mrs. B. Björnson.
Þess má geta, að allar umsókn-
ir ættu að vera komnar inn, ekki
seinna en um miðjan júní.
I umboði forstöðunfefndar.
Marja Björnson.
Velferð Canada krefst þess, að
King-stjórnin verði endurkosin!
Selkirk kjördæmi þarfnast
þingmanns, sem fæddur er
í kjördæminu, og þekkir
ástæður allra íbúa þess út
í yztu æsar; sá maður er
frambjóðandi _ L i b e r a 1
flokksins, R. J. Wood.
Merkið kjörseðilinn þannig
R. J. WOOD
Published by the Selikirk Liberal-Progressive Election
Committee.
ANDLÁTSFREGN
Laugardaginn 15. desember,
1944, andaðist á heimili Mrs.
Guðrúnar Gladu að Blaine,
Wash, Oddný Einarsdóttir 91
árs að aldri. Hún var fædd í
Dalasýslu á íslandi, 1. nóv. 1853,
kom til Vesturheims árið 1902,
hennar fyrsti dvalarstaður hér í
álfu var Point Roberts síðan
yfir 40 ár að Blaine, Wash.
Oddný giftist aldrei, en vann
fyrir sér mestan hluta æfinnar.
Hún var góð manneskja, mjög
CANADAMENN VERÐA AÐ FELLA
0RSKURÐ
Starfsaðferðir King stjórnarinnar hafa leitt til ruglings, efasemda og
sundurþykkis meðal Canadamanna.
Hvert stefnir? ... I áttina til strangs aga gagnvart einstaklingnum af
hálfu ríkisins? . . . Eða í áttina til nýs sjálfræðis, nýrra tækifæri fyrir
þróun sér hæfileika og framsókn fólks vors í heild? I örvæntingu sinni
hugsa sumir um sósíalisma. Sú stefna er kunn af reynslu, þar sem National
Sósíalismi náði sér niðri í Norðurálfunni.
Þann 11: júní verða Canadamenn að fella úrskurð. Canada verður að
hafa þjóðlegt markmið. Trú á framtíðina verður einungis endurvakin
með þjóðlegri stefnuskrá, sem John Bracken, foringi Progressive Cons-
ervative flokksins, hefir fram að bjóða.
Enginn maður í Canada er jafn vel til þess fallinn og John Bracken, að
leiða þjóðina út úr eyðimörkinni og inn í hið fyrirheitna land frelsis,
öryggis og velmegunar. Hinn gamli, pólitíski trúðleikur í gangvegum
þinghússins, verður ekki lengur látinn viðgangast.
I 20 ár, án þess að tapa kosningu, var John Bracken stjórnarformaður
í Manitoba. I því fylki, sem samsett er af mörgum þjóðernum, og með
margskonar trúarbragðalega skiptingu, hélt hann við hinni fylztu einingu.
Og í hinum víðari alþjóðlega skilningi, verður það hann, sem með sama
umburðarlyndinu, sömu forustu hæfileikunum, skapar nýja þjóðeiningu
og veitir Canada hollráða stjóm.
Canada þarfnast nýs foringja. Canada á nýjan foringja þar sem John
Bracken er.
Sigrið með BRACKEN
Greiðið atkvœði með yðar
PROGRESSIVE CONSERVATIVE
-V
CANDIDATE
FL-4
Published by the Progressive Conservative Party, Ottawa