Lögberg - 28.11.1946, Blaðsíða 6

G
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 28. NÓVEMBER, 1946
“Æ, segðu það ekki, Lilian. Skilurðu
hvað hér er um að tefla? Manstu hvað
pabbi sagði — að ef hann yrði nokkurn-
tíma þess var, að önnurhvor okkar hefði
nokkurntíma gert sig seka í nokkurri
táldrægni, eða væri í nokkrum leyni-
legum ástamálum, að þá ætlaði hann,
þó það sundur merði hjarta hans, að
reka þá seku burt frá sér, og sjá hana
aldrei framar? Hugsaðu bara, kæra
Lilian, hvernig það mundi verða fyrir
mér að verða að hröklast burt frá Elm-
wood, og frá allri þeirri prakt sem eg
elska svo mikið, og verða að vera alla
mína æfi í leiðindum og sorg, þar sem
móðir okkar er. Heldurðu að eg gæti
bofið fyrirlitningu Cumings lávarðar og
lafði Ediths? Þú veizt hvernig faðir
okkar er; heldurðu að hann mundi fyr-
irgefa mér?”
“Nei, það held eg hreint ekki,” svar-
aði Lilian, hrygg í hug.
“Og þetta er ekki alt,” hélt Beatrice
fram. “Eg gæti borið reiði, fyrirlitningu
og smán, en, Lilian, ef þetta leiðinlega
leyndarmál kemst upp, elskar Markham
jarl mig ekki framar Ef eg hefði sagt
honum það strax, er hugsanlegt að hann
hefði fyrirgefið mér. En nú kemst hann
að því, að eg hafi logið að sér og táldreg-
ið sig. Eg lifi það ekki af að missa hann
— eg má ekki hugsa til þess. Vegna
móður okkar og alls, sem okkur er kært,
hjálpaðu mér, Lilian. Gerðu það fyrir
mig, sem eg hefi beðið þig um!”
“Ef eg geri það,” svaraði Lilian, “er
það ekki nema fárra daga fró fyrir þig;
það er engin hjálp í því, hann kemur
hingað aftur.”
“Eg skal, innan fárra daga, finna ráð
til að losast alveg við hann,” svaraði
Beatrice. “Það getur eitthvað komið
fyrir, Lilian; forlögin geta eki verið mér
svo grimm; þau geta ekki svift mig ást
minni. Geti eg ekki losast við hann, skal
eg strjúka burtu héðan. Eg vildi heldur
þola hvað sem væri, heldur en að þurfa
að sjá framan í föður minn og jarlinn.
Segðu að þú viljir hjálpa mér vegna ást-
ar minnar! Láttu mig ekki missa elsk-
huga minn, Lilian!”
“Eg vil hjálpa þér,” sagði Lilian; “en
það er alveg andstætt mínum hugsun-
arhætti, andstætt mínum skilningi á,
hvað sé rétt, en eg get ekki neitað þér
um það. Eg skal sjá manninn og fá hon-
um bréf þitt. Lofaðu mér að gefa þér
mitt bezta ráð. Þú getur ekki losnað
við hann, og eg get ekki séð að þú hafir
nokkur önnur úrræði, . . . þetta að flýja
burtu, er ekki til að tala um — en að
segja föður okkar og kærastanum þín-
um alt eins og er. Alt annað er betra
en lifa eins og þú gerir, með sverð hang-
andi yfir höfði þér. Segðu þeim hrein-
skilnislega frá því, og treystu á með-
aumkun þeirra og hjartagæsku; að
minsta kostí vinnurðu það, að fá frið í
huga þinn og sál. Þeir mundu koma í
veg fyrir, að hann píndi þig og plágaði
framar.”
“En eg get það ekki,” svaraði Bea-
triee, og stundi þungt. “Lilian, veistu
hvað Markham jarl er til mín? Eg þyldi
ekki að bera reiði hans. Ef þú skyldir
einhverntíma elska einhvern, þá get-
urðu skilið þetta betur Hann er mér
alt. Eg vildi heldur líða hvað sem væri,
sorg og kvöl, já einnig dauðan sjálfan,
heldur en sjá hann með kulda, snúa and-
liti sínu frá mér.”
Hún sfepti höndum Lilian, og féll
ofan á gólfið og grét. Systir hennar laut
ofan að henni og heyrði hana segja í
aumkunarróm: “Elskan mín! elskan
mín! Eg get ekki lifað án þín.”
Hún hætti að gráta, og varð dálítið
rólegri. “Þú getur ekki skilið. Lilian,
hversu mikið eg hefi liðið. Fáeinir dagar
í slíkri dauðans angist gera út af við
mig, og þá verð eg laus við eftirsókn
Alfred Hankins.”
Lilian reyndi að hugga hana, og gera
hana rólegri, en henni heppnaðist það
ekki.
“Hans tilsetti tími er kl. 9 í kvöld,”
sagði hún, “en nú er kl. 6. Eg ætla að
skrifa bréfið. Hann ætlar að vera við
innganginn að trjálundinum. Eg vil haga
því þannig, að þú verðir ekki burtu nema
stutta stund. Þú færð honum bréfið, sem
eg ætla að skrifa, þú talar við hann fyr-
ir mig, segðu honum að eg sé veik og geti
ekki séð hann. Heldurðu að þú verðir
hrædd?”
“Já,” svaraði Lilian í mildum róm,
“en það hjálpar ekki; eg verð að hugsa
um þig, en ekki mig.”
“Þú þarft ekki að vera hrædd við
hann,” sagði Beatrice. “Vesalings bján.-
inn, eg gæti vorkent honum, ef eg hat-
aði hann ekki. Lilian, eg skal þakka þér
fyrir þetta, þegar þessum kvölum er
létt af mér; núna get eg það ekki.”
Hún skrifaði bara fáein orð, og sagð-
ist vera veik, og ekki geta mætt honum;
hann yrði að vera þolinmóður og bíða
lengur.
Hún fékk systur sinni bréfið. Sker-
andi kvíði og óró greip Lilian, er hún sá
hendur systur sinnar skjálfa og varirn-
ar titra.
“Eg hefi ekki beðið þig, Lilian, að
halda þessu leyndarmáli mínu leyndu,”
sagði hún í sárri angist.
“Þess þarf ekki.” svaraði Lilian.
Þennan dag borðuðu þau Sir Thomas
Trottenham og kona hans kvöldverð á
Elmwood, og klukkan var rétt að verða
9, er herrarnir komu frá borðinu inn í
samkvæmissalinn. Kvöldið var svalt og
eldur var kyntur á arninum. Sir Thomas
settist við lítið borð og spilaði uppá-
halds spilið sitt, Schak, við lafði E)dith,
og Cuming lávarður spilaði við lafði
Tottenham, en unga fólkið tók sér eitt-
hvað annað fyrir hendur.
“EJftir tuttugu ár,” sagði Mr. Dare
við Lilian, leitum við ánægjunnar við
spil; nú kjósum við heldur tunglskin og
músík; þú syngur aldrei fyrir mig, Lilian;
komdu hingað að píanóinu.”
“Þú verður að afsaka mig,” sagði
hún; “eg skal syngja fyrir þig eftir svo-
litla stund.” Hún vissi að hin hræðilega
stund, kl. 9, var að nálgast. Hann leit
undrandi á hana; þetta var í fyrsta sinn
sem hún hafði ekki orðið strax við bón
hans.
“Eíigum við fyrst að ljúka við frönsku
söngvana?” spurði hann.
Hún vissi, að ef hún settist við hlið-
ina á honum, gæti hún ekki komist í
burtu, svo hún neitaði honum um það
líka. Hún roðnaði í andliti og leit niður
fyrir sig.
“Því líturðu svona út! Alveg eins og
þú ætlaðir að hafast eitthvað ljótt að?
E)r nokkurt leyndarmál á ferðum? Ertu
orðin leið á mér? Eða á að halda ein-
hvern leynifund um giftinguna?”
“Það er nokkuð, sem eg þarf að gera
strax,” svaraði hún. Findu lagið, sem
þú vilt að eg syngi, eg skal koma strax
aftur til þín?”
Beatrice hafði heyrt samtal þeirra
og þjáðist af ótta og kvíða, en þrátt fyr-
ir það var hún fljót að átta sig á því hvað
hún skyldi gera; hún bað Mr. Dare að
syngja með sér og jarlinum þrísöng,
eftir Mendelssohn. “Þú hefir svo skæra
og fagra söngrödd,” sagði hún ísmeygi-
lega.
“Mín skæra og fagra söngrödd er til
þinnar þjónustu,” sagði hann og brosti.
“Lilian er mjög slæm við mig í kvöld.”
Þau gengu að hljóðfærinu, þar sem
jarlinn stóð og beið þeirra. Lilian leit á
úrið sitt, það vantaði 3 mínútur í 9.
Hún fór út úr salnum, og ímyndaði
sér að enginn hefði veitt því eftirtekt;
Lewis Dare sá þegar hún fór.
Það er hreint ómögulegt að lýsa
hversu óbærilegt, já, hreint og beint
hversu viðbjóðslegt þetta hlutverk var,
sem hún hafði tekist á hendur. Hún
hefði viljað gefa mikið til þess að vera
laus við það. Hún, sem aldrei hafði átt
nein dularmál, hún sem aldrei hafði sagt
ósatt orð, og óttaðist öll svik og óheið-
arlegheit, að hún skyldi nú flækjast inn
í slík leynileg ástamál. Að hún þyrfti
að stelast út úr húsi föður síns seint á
kvöldi, til að mæta ókunnum manni, og
tala máli systur sinnar við hann! Hugs-
unin um það gjörði hana hrædda; en
sorg systur hennar og biðjandi málróm-
ur, komin frá sundurkrömdu hjarta, kom
henni til þess. Lilian hraðaði sér upp í
sitt herbergi. Hún lagði yfir sig stórt,
svart sjal, og vafði því utan um sig, til
að hylja sinn skrautlega kvöldbúning.
Svo tók hún bréfið og gekk ofan stiga,
sem lá út að blómagarðinum.
Kvöldið var dimt, og mikið skýjafar
í loftinu, og stinnings-vindur, sem
beygði toppa trjánna. Lilian hafði aldrei
áður verið ein úti svo seint á kvöldi, enda
barðist hjartað í brjósti hennar af
hræðslu. Hún gekk í gegnum garðinn,
þar sem haustblómin voru farin að
visna; hún sá ljósbirtuna frá gluggum
húSsins, en hliðið að trjálundinum var í
skugga. Hún óttaðist kyrðina og myrkr-
ið, og þó hélt hún hiklaust áfram. Hann
var þar við hliðið, stór maður í ferða-
kápu. Er hún gekk þvert yfir götuna;
hann kom á móti henni og sagði með
málróm, sem hún gleymdi aldrei:
“Beatrice, þá kemurðu loksins!”
“Það er ekki Beatrice,” sagði Lilian
og hörfaði til baka undan hans útréttu
örmum, “það er Lilian Cuming. Systir
mín er veik og sendir þér þetta,” og
rétti honum bréfið.
36. Kafli.
Alfred Hankins tók við bréfinu og
las það við lítið vasaljós, sem hann hafði
með sér. Honum féll blótsyrði af vör-
um, er hann sá, að Beatrice hafði gabb-
að sig. Þegar ský dró frá tunglinu, sá
Lilian hann betur. Hann var hár vexti
með frítt og góðmannlegt andlit, sól-
brent og brúnleitt, eftir veru hans í hita-
beltinu, brún augu, sem lýstu djúpri til-
finningu og sorg; varir hans báru vott
um stranga alvöru og fasta ákvörðun.
Hann leit ekki út sem herramennirnir
sem hún var vön að sjá á Elmwood, en
hann var kurteis, og virðulegur ásýnd-
um. Þegar hann heyrði nafn hennar,
tók hann af sér hattinn og stóð ber-
höfðaður meðan hann talaði við hana.
“Bíða!” sagði hann. “Æ, á eg að
bíða lengur? Segðu systur þinni, að eg
sé búinn að bíða svo lengi, að biðin sé
hreint og beint að tæra upp líf mitt.”
“Hún er í sannleika veik,” sagði
Lilian; “eg er afarhrædd um heilsu
hennar. Reiðstu mér ekki þó eg segi
þér, að hún er veik af angist og ótta.”
“Sendi hún þig til að afsaka sig?”
spurði hann dræmt, “það hefir enga þýð-
ingu; systir þín hefir lofast til að verða
konan mín, og eg ætla að sjá hana.”
“Þú verður þó að minsta kosti að
bíða þangað til hún samþykkir það,”
svaraði hún, og hennar rlóega og tign-
arlega framkoma hafði meiri áhrif á
hann, en orðin, sem hún sagði, er hún
horfði alvarlega framan í hann. Þetta
er ekki ljótt andlit, hugsaði hún; í því
var ekkert merki grimdar né harðn-
eskju. Hún las út úr andliti hans svo
ástríðuþrungna ást, að hún hrökk við.
Hann leit ekki út eins og einhver, sem
vildi í hefndarskyni og af illum vilja, gera
systur hennar óhamingjusama alla
hennar æfi. Það glæddist von í brjósti
hennar er hún sá andlitssvip hans. Hún
einsetti sér að reyna til að fá hann til
að frígefa Beatrice, fá hann til að
gleyma hinu barnalega og heimksulega
loforði hennar — hennar barnslegu yfir-
sjón.
“Systir mín er fjarska vansæl,”
sagði hún, og herti upp hugann — “svo
vansæl að eg held hún afberi ekki meira.
Það mundi drepa hana eða gera hana
brjálaða.”
“Já, það drepur mig,” sagði hann.
“Þú lítur ekki út fyrir að vera grimm-
ur maður, Mr. Hankins,” hélt Lilian á-
fram. “Þú hefir fallegt og göfugmann-
legt andlit — eg hefi traust á þér. Gefðu
systur mína fría. Hún var hugsunarlaus
unglingur, er hún gaf þér þetta loforð.
Ef hún yrði neydd til að halda það, gerði
það hana að vansælum aumingja alla
hennar æfi. Vertu svo göfuglyndur að
gefa hana lausa frá þessu loforði.”
“Bað hún þig að biðja mig um það?”
spurði hann.
“Nei,” svaraði hún; “en veistu hvað
það muni kosta hana að halda það?
Faðir hennar fyrirgefur henni aldrei.
Hún verður að fara burt af heimili sínu,
frá systur sinni og vinum — frá öllu,
sem hún elskar og ann. Þú getur ímynd-
að þér, hvort hún muni nokkurntíma
kæra sig um þig framar, þar sem þú
hefir valdið henni svo afskaplegri ó-
gæfu.”
“Eg get ekki gert við því,” sagði hann
með hægð; “hún lofaði mér að hún
skyldi verða konan mín, Miss Cuming;
eg vitna til Guðs um að eg segi það satt,
og eg hefi treyst á og lifað fyrir hennar
orð. Þú veizt ekki hvað sterk og einlæg
ást meinar. Eg elskaði hana af öllum
mætti sálar minnar, — eg verð að sjá
hana, eg fæ engan frið annars.” Það
komu tár í augu hans og hann stundi
þungt.
“Eg ætla mér ekki að gera henni
neitt ilt, en eg verð 'að sjá hana,” sagði
hann. “Einu sinni, bara einu sinni, lá
hennar fríða andlit við brjóst mitt —
þetta fagra guðdómlega andlit við brjóst
mitt — þetta fagra guðdómlega andlit!
Engin móðir getur þráð meir að sjá
barn sitt aftur, en eg hefi þráð að sjá
hana. Láttu hana koma til mín, Miss
Lilian; lofaðu mér að fá að krjúpa við
fætur hennar, eins og eg hefi gert áður;
ef hún vísar mér burt frá sér, þá verður
það dauði minn; en hún getur það ekki.
Það er ekki til nokkur kona í heiminum,
sem mundi vísa svo sterkri og einlægri
ást frá sér, eins og minni!”
“Þú getur ekki skilið . . .” hélt hann
áfram. “Það eru nú meir en tvö ár síð-
an eg fór burt frá henni; dag og nótt
hefir andlit hennar verið sem geisli fyr-
ir augum mínum, eg hefi í sannleika
sagt lifað á ást minni; það er líf mitt —
alt mitt. Missi eg hana, er úti um mig.”
“Þó systir mín hafi ást á þér,” sagði
Llian ofur vingjarnlega — því orð hans
gengu henni til hjarta — “þá vildi Cum-
ing lávarður ekki leyfa henni að halda
slíkt loforð, sem hún hefir gefið þér.”
“Hún vissi ekkert um Cuming lávarð
þegar hún gaf það,” svaraði hann; “og
eg ekki heldur. Hún var svo elskulegur
unglingur, sem þráði að komast í burt
eins og fugl úr búri. Eg lofaði henni
frelsi, hún lofaði mér ást sinni. Hvar
var Cuming lávarður þá? Henni var
borgið hjá mér. Eg elskdði hana. Eg var
umhyggjusamari um hana en faðir
hennar var; hann gerði ekkert fyrir
hana.”
“E)n nú er það alt öðruvísi en þá var,”
sagði Lilian.
“En eg get ekki breyzt.” sagði hann.
“Þó forlögin hefðu gert mig að konungi,
heldurðu að það hefði breytt ást minni
á systur þinni? Er hjarta mannsins
bara leikfang? Get eg endurkallað ást
mína? Hún hefir valdið mér nægrar
sorgar.”
Lilian vissi ekki hvað hún átti að
segja, um svo innilega ást; hennar veika
tilraun til að tala máli systur sinnar var
árangurslaus. Hún vorkendi bæði hon-
um og systur sinni.
“Eg er viss um að þú ert göfuglynd-
ur maður,” sagði hún eftir litla þögn.
“Einlæg, göfug ást, er aldrei sjálfselsk.
Systir mín gæti aldrei orðið hamingju-
söm með þér; gefðu henni því eftir lof-
orð sitt. E)f þú þvingar hana, eða reynir
til að þvinga hana til að halda þetta ó-
hugsaða loforð, þá geturðu hugsað þér
hvaða andstygð hún hefði á þér. Eln ef
þú sýnir það göfuglyndi að leysa hana
frá þessu loforði, þá minnist hún þín
æfinlega með aðdáun og virðingu,”
“EHskar hún mig ekki?” spurði hann
í sorgarróm.
“Nei,” svaraði Lilian með viðkvæmni,
“það er betra fyrir þig að vita sann-
leikann í þessu máli. Hún elskar þig
ekki — og elskar þig aldrei hér eftir.”
“Eg trúi því ekki,” sagði hann; “eg
trúi því ekki nema að eg heyri hana
sjálfa segja það! Elskar mig ekki! Guð
komi til! Veistu að þú ert að tala um
þá stúlku, sem lofaðist til að verða kon-
an mín? Ef hún segir það sama við mig,
þá verð eg að trúa því.”
“Hún ætlaði að segja þér það,” sagði
Lilian, “og þú mátt ekki ásaka hana fyr-
ir það. Komdu aftur þegar hún er orðin
frísk.”
“Nei,” svaraði hann. “Eg er búinn
að bíða nógu lengi. Eg er kominn hing-
að til að mæta henni; og eg sver það,
að eg fer ekki fyr en eg er búinn að tala
við hana.”
Hann tók vasabókina sína og skrif-
aði með blýanti nokkur orð á blað, reif
það úr og lét í umslagið, sem hafði ver-
ið utan um bréfið frá Beatrice.
“Fáðu systur þinni þetta,” sagði
hann í viðkvæmum róm,” og eg þakka
þér, Miss Lilian, fyrir að þú komst. Þú
hefir frítt og hreinskilnislegt andlit, en
gerðu þér það aldrei að leik að sundur-
merja hjarta nokkurs manns, til að hafa
gaman af því.”
“Eg vildi óska að eg gæti sagt eitt-
hvað, sem gæti hughreyst þig,” sagði
hún.
Hann rétti henni hendina, og hún
tók í hans útréttu hendi.
“Vertu sæl, Miss Lilian, og guð blessi
þig fyrir samhygð þína og hluttekning.”
“Vertu sæll,” sagði hún, og horfði á
þjáningardrættina í hans karlmannlega
andliti, sem hún átti aldrei að sjá fram-
ar.
Nú huldist himininn aftur dimmum
skýjum. Hankins gekjc hratt ofan eftir
götunni; Lilian hraðaði sér í gegnum
blómagarðinn. Svo birti aftur, og ský
dró frá tunglinu, en þau höfðu ekki
heyrt rið hða hróp Mr. Lewis Dare, er
sjalið féll af herðum Lilian.