Lögberg - 27.01.1949, Blaðsíða 2

2
LiöGtíERG, FIMTUDAGINN, 27. JANÚAR, 1949
Hogbtrg
Gefi8 Qt hvern fimtudag af
THE COLUMBIA PRESS LIMITED
695 SARGENT AVENUE, WINNIPEG, MANITOBA
Utanáskrift ritstjórans:
EDITOR LÖGBERG, 695 SARGENT AVENUE, WINNIPEG, MAN.
PHONE 21 804
Ritstjóri: EINAR P. JÓNSSON
Verð $3.00 um árið—Borgist fyrirfram
The “Lögberg” is printed and published by The Columbia Press Ltd.
695 Sargent Avenue, Winnipeg, Manitoba, Canada.
Authorízed as Second Class Mail, Post Office Department, Ottawa
ÁHIJe/iHÁL
IWENN/i
Riistjóri: INGIBJÖRG JÓNSSON
Höfundur eftirfarandi greinar, er Anna Snorradöttir; hún er ritstjóri
kvennasíðu “DAGS” á Akureyri, en brððir hennar, Haukur, er aðalrit-
stjóri blaðsins. Tðku þau systkini frábærilega vel á mðt okkur hjðnunum,
er við heimsóttum Akureyr um sumarið 1946. Ungfrú Anna er ágætlega
ritfær og kvennasiða hennar er til rnikillar sæmdar fyrir íslenzku kvenn-
þjóðina. (R1T8T,)
TRUMAN FORSETI TEKUR EMBÆTTISEIÐ
BROS UNGBARNSINS
Þann 20. þ.m. var Harry S. Truman settur inn í
forseta embætti í Washington með mikilli viðhöfn að
viðstöddum feikna mannfjölda; í sömu andránni tók
Alben Barkley embættiseið sem varaforseti hinnar
amerísku þjóðar.
Er Mr. Truman hafði tekið embættiseið sinn, flutti
hann ræðu, sem vakið hefir heimsathygli vegna þeirrar
djörfungar, sem hún mótaðist af; hann fór ekki dult
með afstöðu sína gangvart Rússum; þeir þyrfti engrar
vægðar að vænta nema því aðeins, að þeir bætti ráð
sitt og sönnuðu í verki vilja sinn til samvinnu og raun-
hæfs friðar; hann lýsti yfir í fjórum megin liðum, friðar
og öryggisstefnu stjórnar sinnar, en einn slíkra liða
lyti einkum og sérílagi að því, að hrinda í framkvæmd
undir sérstöku eftirliti, bættum lífskjörum þess mann-
f jölda vítt um jarðir, er nú byggi við sult og seyru.
Mr. Truman kvað það einsætt, að slíkum umbótum
yrði því aðeins hrundið í fræmkvæmd, að þar legðist á
eitt og beittu samstiltum átökum, einkafyrirtæki, sam-
vinnufélög, samtök verkamanna og landbúnaðurinn í
heild.
Mr. Truman kvaðst vonast til, að sér auðnaðist að
leggja fram í efri málstofunni áður en langt um liði
öryggissáttmálann varðandi Norður Atlantshafið; hlið-
stæður sáttmáh til verndar vesturhveli jarðar hefði fyr-
ir nokkru verið undirskrifaður í Rio de Janeiro; megin
tilgangur slíkra sáttmála væri sá, að færa alþjóð manna
heim sanninn um það, að hinar frjálsu lýðræðisþjóðir
væru einhuga um það, að verjast ofbeldi og ásælni úr
hvaða átt sem kæmi; þess yrði og jafnframt krafist,
að allar þær þjóðir, er að slíkum verndarsáttmálum
stæðu, legði af mörkum til sameiginlegs öryggis þær
fjárhæðir, er réttmætar og nauðsynlegar teldust.
“Bandaríkin munu með glöðu geði,” sagði Mr.
Truman, “veita hinum frjálsu þjóðum hernaðarlegar
leiðbeiningar og aðstoð, er vinna að friði og öryggi á
vettvangi alheimsmálanna.
Mr. Truman tjáðist mundu beita sér fyrir um það,
að einkafyrirtæki léti ekki sinn hlut eftir hggja áminst-
um hugsjónum til fulltingis, þó þess á hinn bóginn yrði
jafnframt stranglega gætt, að nokkrir einstakhngar
högnuðust eigi úr hófi fram á kostnað almennings.
Mr. Truman sagði að Soviet-ríkin, og leppríki
þeirra, er hann þó nefndi eigi með nafni, væri þrándur
í götu allra skynsamlegrar tilrauna af hálfu hinna
frjálsu þjóða til viðreisnar og varanlegs alþjóðafriðar;
hann kvað Bandaríkin staðráðin í að veita sameinuðu
þjóðunum að málum til hins ýtrasta, og láta einkis þess
ófreistað, er stuðlað gæti að alþjóðafriði.
Mr. Truman kvaðst sitja fast við sinn keip varðandi
yfirlýsingar sinar í síðustu kosningum um fullkomið
jafnrétti til handa Negrum Suðurríkjanna við hvíta
menn; misrétti í þeim efnum yrði eigi lengur látið við-
gangast, og myndi hið nýkosna þing með Demokrata
í meirihluta í báðum þingdeildum, ráða fullnaðarbót á
ámínstum ójöfnuði þegnanna.
Mr. Truman lýsti yfir fylgi sínu við Marshallhjálp-
ina um ófyrirsjáanlegan tíma; viðskiptahömlum yrði og
jafnframt að verða rutt úr vegi, því í frjálsum samskipt-
um þjóða á milli fælist áhrifamesta tryggingin fyrir
efnahagslegri viðreisn þeirra og pólitísku sjálfstæði; og
því yrði ekki neitað, að undir núverandi kringumstæð-
um með blikur og bakka svo að segja í öllum áttum, þá
mættu menn eigi missa sjóna á því, að fremur öllu
öðru, hvíldi framtíðarvelfarnan mannkynsins á efna-
legri og andlegri heilbrigði þess.
Ræða Mr. Trumans bar þess glögg merki hvílíkum
sinnaskiptum Ameríska þjóðin hefir tekið þessi síðustu
ár; hún er nú hætt að vera sitt eigið augnagaman; ein-
angrunarstefnan er fokin út í veður og vind, og í stað
hennar hafa komði víð sjónarmið, sem umlykja allan
heiminn. Mr. Truman hefir vaxið mjög af þessari djarf-
yrtu ræðu sinni; það er ekki einasta að hann hafi vaxið
í áliti þjóðar sinnar; hann hefir einnig vaxið svo útávið,
að nú hlusta á hann allar þjóðir heims og bíða frekari
átaka frá hans hendi til lausnar þeim vandamálum,
sem mannkynið um þessar mundir horfist í augu við.
MIKILVÆGUR ÞJÓÐMÁLAFUNDUR
Undanfarna daga hefir staðið yfir í borginni New
Delhi í Indlandi fundur tuttugu Asíu-þjóða með það
einkum að markmiði, að ræða sameiginleg hagsmuna-
mál þeirra þjóða, er Asíu byggja.
Meðal þeirra mála, sem fundurinn lét einkum til
sín taka, var Indonesíumálið; var það einhljóða álit
fundarins, að Indonesíumönnum bæri til þess fullur rétt-
ur, að stjórna sér sjálfum sem lýðfrjáls þjóð; að Hollend-
ingar ættu sem allra fyrst að kveðja heim allan her sinn
úr Indonesíu og láta Indonesíubúa að fullu og öllu frjálsa
sinna gerða.
Þeir Nehru forsætisráðherra Indlands, og General
Carlos Romulo, forsætisráðherra Filippseyja, voru
næsta þungyrtir í garð Hollendinga, og vörðu málstað
Indonesíumanna til þess ýtrasta.
ÉG LAS NÝLEGA GREIN í erlendu tímariti, sem mér þótti
svo merkileg, að ég vil geta hennar að nokkru hér.
Það er venjulega sagt, að ungbörn hafi gott af því að hrína og
skríkja. “Láttu hann bara skríkja, það er svo gott fyrir ungun,”
slíkar fullyrðingar kannast allir við. En vitum við í raun og veru,
hvað veldur því að lítið barn grætur?
Til skamms tíma hefir þvi ver-
ið haldið fram, að ungbarnið
þyrfti ekkert annað en að um
það væri huggað á þann hátt, að
það fengi mat sinn á réttum tíma
og hrein föt þegar það bleytti
sig. Að séð væri fyrir líkamleg-
um þörfum þess, var allt sem
þurfti, og barninu myndi þá líða
vel, ef það á annað borð var lík-
amlega heilbrigt. Því hefir verið
haldið fram, að góð, líkamleg
gæzla væri um leið andleg gæzla,
og jafnframt væri sama, hver
annaðist barnið, ef það aðeins
væri vel gert.
Ameríski uppeldisfræðingur-
inn Watson hélt því fram á sín-
um tíma, að ungbarnið ætti ekki
að hafa samband við móður sína,
heldur skyldi sérstök (og auð-
vitað lærð) barnfóstra annast
það. Um barnfóstru ætti að
skipta á hálfsmánaðar fresti, svo
að samband hennar við barnið
yrði aldrei of náið.
Þessi kenning Watsons hefir
mjög verið gagnrýna og nýjustu
rannsóknir hafa leitt í ljós, að
ungbörn, sem fara á mis við hið
eðlilega og innilega samband við
mæður sínar (eða konu, sem
fyllilega gengur í hennar stað)
eigi mjög á hættu að verða á eft-
ir hvað þroska snertir, bæði hvað
snertir skilnings- og þroskatil-
finningar þeirra. Jafnframt
þessu hafa rannsóknir leitt í ljós,
að síðari þroski barnsins fer að
miklu leyti eftir því, hvers kon-
ar reynslu það verður fyrir á
fyrsta aldursári.
Um þessi atriði hefir verið
gerð kvikmynd (þjóðfélags-
mála), sem sýnd var í London í
ágúst sl. í sambandi við uppeldis-
málaþing, sem þar var háð.
Kvikmyndin er eftir Dr. Réne
A. Spitz, sem er þekktur barna-
sálfræðingur og vísindamaður í
New York, og heitir hún “The
Smile of he Baby” eða “Bros
ungbarnsins”. Þessi kvikmynd
sýnir rannsóknir, sem gerðar
hafa verið til þess að komast að
raun um hvað það er, sem veldur
því að ungbarn brosir, en það er,
fyrsta merki um félgslegt sam-
band þess (social kontakt).
Ungbarnið byrjar venjulega
að brosa, þegar það er 2—3 mán-
aða gamalt, og það er ævinlega
andlit manns eða konu, sem
framkallar brosið.
Kvikmyndin sýnir nákvæm-
lega tilraunir þær, sem gerðar
höfðu verið í New York. Barnið
brosti jafnt framan í karl sem
konu, hörundsliturinn skipti
engu máli (hvítt barn brosti
jafnt framan í negrakonu og
hinn hvíta lækni), engu máli
skipti heldur, hvort hinn full-
orðni talaði eða var þögull og
alvarlegt eða reiðilegt andlit
hafði sömu áhrif og glaðlegt og
vingjarnlegt. Barnið brosti
meira að segja, þegar hinn full-
orðni huldi andlit sitt á bak við
grímu, en hafði op fyrir augu og
munn.
Það var andlitið, sem vakti
hlátur barnsins, en hvað á andlit-
inu var mikilvægast? Munnur-
inn var hulinn — barnið brosti.
Allur neðri helmingur andlitsins
No Prof it
SALE!
ANY
Phone 21101 ESTIMATES
FREE
j. M. INGIMUNDSON
Asphalt Roofs and Insulated
Siding —Repalrs
632 Simcoe St. Winnipeg, Man.
Afar SNEMMA Nýjar TOMÖTUR
TROUSERS
SKIRT
SWEATER
BLOUSE
44
each
£anhf' CltaiUam
Bnemma prójaöaÝ úrvals tómötur
— póöar yfir alla Canada
Sérstakt verðgildi I NorSri og Veatri
og öðrum bygðum þar sem sumar
er stutt, Agætar 1 öðrum hðröðum
llka, og bera ávexti tveim vikum
fyr en aðrar tegundir, Hafa vakið
undrun á Sléttunum síðan 1943, svo
sem umhverfis Lethbridge og
Brooks I Alberta; Indianhead og
Swift Current, Sask; Brandon og
Morden, Man„ og í kring um Cal-
gary, þar sem þser voru nefndar
“Alberta”; bændur stóðu á öndinni
yfir þessu fyrirbrygði, Við Leth-
bridge þroskaðist þessi tegund frá
viku til tólf dögum á undan öðrum
tegundum, Við Morden varð upp-
skeran frá 20% til 40% meiri en
af öðrum tegundum, Pessi dverga
Chatham þroskast snemma og þau
má setja niður um tvö fet á hvern
veg, Avöxturinn jafn og fallega
lagaður og ljúffengur, Venjulega
um 2% þuml, hver um sig, en oft
stærri (pakki 15c) (únza 75c) póst
frítt,
FRl
vor stóra 1949 /rœ
og rœktunarbók
DRY CLEANED & PRESSED
ANY
FELT HAT
CLEANED
AND
BLOCKED
SAVE ON DYEING!
DRESSES
1 PCE. PLAIN
COATS
DYED NAVY — BLACK
OR BROWN
$2-44
These specials are called
for and delivered and at
all Perth’s Carry and
Save Stores.
Phone 37 261
Perths
DOMINION SIEO H0USE, 6£0R6ET0Wn, ont.
var hulinn — barnið brosti eftir
sem áður. En síðan voru augun
hulin og þá brosti barnið ekki,
heldur ekki brosti það, þegar
hinn fullorðni sneri að því vanga
(profi).
Það voru augun, sem kölluðu
fram brosið, og líklega er það
því engin tilviljun, að augun
hafa frá fornu fari verið nefnd
“spegill sálarinnar”.
í þessum víðtæku og margend-
urteknu rannsóknum kom ann-
að í ljós, sem mikla athygli vakti,
sem sé það, að öll börn brostu
ekki, þótt þau annars væru kom-
in álíka langt á þroskabrautinni,
að því er virtist. Sum þessara
barna voru alvarleg og “innilok-
uð” gagnvart athugandanum, og
sum meira að segja sýndu óvilja
og andúð. Þegar farið var að
rannsaka hver þessi börn voru
og fortíð þeirra, kom í ljós að
þetta voru börn, sem skilin
höfðu verið frá mæðrum sínum
eða börn, sem aldrei höfðu þekkt
móðurkærleik, vegna þess, að
þau höfðu ekki verið velkomin í
þennan heim, og hinum óham-
ingjusömu mæðrum sínum að-
eins til raunar. Þessi börn höfðu
fengið ágæta gæzlu á rannsókn-
arheimilinu, þau höfðu fengið
mat og umönnun eins og hin
börnin og reynt hafði verið, á
alla lund, að sjá fyrir þörfum
þeirra, en það var eitt, sem ekki
hafði tekizt að veita þeim, en
það var kærleiksrík og góð
mamma, sem hafði nægilegan
tíma og skilning til að sinna litla
barninu sínu. Afleiðingin, segja
sálfræðingarnir, var sú, að barn-
ið fékk'þegar í upphafi lífs síns,
allt annað og neikvætt viðhorf
til annarra manna og umheims-
ins.
Að vísu hafði tekizt, að sjá
sumum börnum fyrir “móður” í
stað hinnar réttu, og í mörgum
tilfellum gefizt ágætlega, en í
flestum þeirra misheppnast, og
afleiðingin var, ei,ns og fyrr
greinir.
Þessar rannsóknir sýna okkur,
að við verðum að hverfa frá
hinni úreltu kenningu, að ung-
barnið sé “kjöt-klumpur” eða
“frymiskökkur”, sem megi fara
með, hvernig sem er, ef það að-
eins fái mat, svefn og hirðingu á
vissum tímum.
Það er móðurástin, sem máli
skiptir og það “hitastig” ástríkis
og umönnunar, sem hún ein get-
ur í té látið. P•
SÖLUSTRÁKAR í
KRÖFUGÖNGU
Um 200 skólastrákar í Hendon,
sem er úthverfi í Lundúnaborg,
fóru nýlega í kröfugöngu um
göturnar. Báru þeir spjöld með
mótmælum gegn því að bæjar-
stjórnin hafði samþykkt að
banna bömum að bera út blöð
áður en þau færu í skólann á
morgnanna. Strákarnir höfðu
líka gjallarhorn og hrópuðu mót-
mæli sín gegnum það. Þrettán
ára strákar hrópuðu í sífellu:
“Bæjarstjórnin hefir stolið vasa-
peningunum mínum.
Minnist
BCTCL
í erfðaskrám yðar
HOUSEHOLDERS
ATTENTION!
We can supply your fuel needs with all the
standard brands of coal and coke such as
Saunders Creek, Foothills, Drumheller, Black
Nugget, Briquettes, Saskatchewan Lignite,
Zenith and Winneco Coke.
Stoker Coals in Various Mixtures Our Specialty
MCfURDY CUPPLY fO. LTD.
V/ BUILDERS' U SUPPLIES AND C0AL
Erin and Sargent Phone 37251