Lögberg - 22.06.1950, Side 2

2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 22. JÚNÍ, 1950
ÓLAFUR ÓLAFSSON:
HORFST í AUGU VIÐ HUNGURVOFUNA
í noröurhluta Kína er nú
hræðileg hungursneyð, afleið-
ing af uppskerubresti og borg-
arastyrjöld. Menn eiga bágt
með að gera sér grein fyrir
þeim hörmungum, þar sem
miljónir manna svelta og eng-
in ráð virðast til bjargar.
Lesbók hefur því fengið eftir-
farandi lýsingu á því, þegar
hungurvofan fer yfir Kína, hjá
Ólafi Ólafssyni kristniboða, en
hann kyntist þeim hörmungum
af eigin raun, þegar hann var
kristniboði þar eystra.
ÞEGAR veður var bjart og
skygni gott, sást fjallabláminn
yfir nágrannahéraðinu. Önnur
takmörk virtust sléttunni ekki
sett. Frá borgarvirkinu sást
reykur stíga upp frá hundruðum
smáþorpa. — Leit út fyrir, að
þeim hefði verið stráð af handa-
hófi um sléttuna. Níutíu af hver-
ju hundraði fylkisbúa eiga
heima í þorpum og lifa af akur-
yrkju. Nokkuð hefur verið plant-
að af trjám í þorpunum til efni-
viðar, ávaxtatré ýmiskonar og
mórberjatré handa silkiormin-
um. Séð úr fjarska líta þorpin
út eins og skóglundar, mjög til
prýði á sléttunni. Þeim er fátt
annað gefið til fegurðarauka. —
Að öðru leyti er fylkið að heita
má skóglaust.
Fimm sinnum á ári skiftir slétt
an lit. Tvisvar er hún gulbrún
auðn eftir plóg og herfi. Tvisvar
á ári græn af nýjum gróðri,
snemma vors og síðla sumars.
En hvít á vetrum. „Þá þykir vel
ára, komi snjóföl sjö sinnum á
vetri,“ sögðu bændurnir. En
snjór liggur aldrei lengi. Vetrar-
hveitið þolir það verst, þegar
þurrir vindar blása vikum sam-
an yfir auða jörð. Sé úrkoma
hæfileg er öllu borgið. Nóg er
sólskinið hér á sama breiddar-
stigi og Miðjarðarhafið. Hér
heyrist aldrei sagt „blessuð sól-
in“.
Svo eru mennirnir vanþakk-
látir, að hin mestu gæði eru ein-
att lítils metin séu þau ríflega
útilátin.
Fegurst er sléttan undir það að
uppskera hefst. Þá er hún svo
heillandi fögur að hafið eitt
kemst í samjöfnuð. Þegar hvert
strá er orðið mannhæðar hátt,
og sé axið ekki því þyngra og
beygi það mikið, eru vegir og
gangstígir, með allri sinni miklu
umferð, sokknir í ljósgula korn-
móðu, sem gengur í bylgjum
fyrir hverri vindhviðu og glamp-
ar á í sólskini eins og lýsigull.
Þá er sigðin brýnd. Menn
ganga að uppskeru, allir, sem
vetlingi geta valdið. Beininga-
menn og fátæklingar tína axa-
slæðing á eftir kornskurðar-
mönnunum,, enda leyft það sam-
kvæmt ævafornri venju.
—I Móselögum er ákvæði í
sömu átt, svo hljóðandi: Og er
þér skerið upp jarðargróður yð-
ar, þá skalt þú eigi skera akur
þinn út í hvert hörn, né heldur
skalt þú tína eftirtíning upp-
skeru þinnar. Og eigi skalt þú
gjörtína víngarð þinn, né heldur
tína upp niðurfallin ber í vín-
garði þínum. Þú skalt skilja það
eftir handa fátæklingum og út-
lendingum. — III. Mós. 19.
Kornbundin eru flutt á vögn-
um eða borin heim á þreskivelli.
Þar er korninu síðan mokað í
háa hauga með rekum og loks
látið í poka eða byrður.
Ein uppskera á ári nægir ekki
til að afstýra skorti meðal al-
mennings. Eftir hveitiuppsker-
una, í lok maímánaðar, eru akr-
arnir viðstöðulaust plægðir og í
þá sáð maís, hirsi og gáliang. Þá
eru einnig baðmull og sætar
kartöflur einn aðalhluti haust-
uppskerunnar.
Ekkert af þessu má bresta.
Milljónir manna eiga líf sitt und-
ir því. Framleiðslan er raunveru
lega jafn einhæf og sums staðar
hér á landi við sjávarsíðuna.
Ekkert má út af bera. Kjötfram-
leiðsla er sáralítil. Mjólk óþekt,
nema sem meðal. Fiskur mjög
af skornum skamti.
Kínverjar hafa lært það af
langri reynslu, að akuryrkjan er
svo arðvænleg, að þeir geta helst
ekki séð af neinu landi undir
gras. í því felst lausn þeirrar ráð
gátu, hvernig þetta eina land get
ur brauðfætt fimta hluta mann-
kynsins. Væri Kínasléttunni
breytt í graslendi, mundu fjórir
fimtu hlutar íbúanna verða að
flýja land og leita sér lífsviður-
væris annars staðar.
Landið er frjósamt og gefur
mikið af sér, en þéttbýli svo mik-
ið að til vandræða horfir. Það er
því lífsspursmál að halda svo við
frjósemi akranna, að þeir gangi
ekki úr sér. Þá list hafa Kínverj-
ar numið á þeim 30—40 öldum,
sem þeir hafa lagt stund á akur-
yrkju.
Áhöld þeirra og vinnuaðferðir
eru yfirleitt um það bil þúsund
árum á eftir tímanum. En fró-
semi akranna er söm og í upp-
hafi.
Þar með er ekki sagt að aldrei
verði uppskerubrestur í Kína.
Því valda einatt öfl, sem enginn
mannlegur máttur fær ráðið við
enn sem komið er. Afleiðingar
þess, að slíkt kemur fyrir, eru
svo geigvænlegar að slíks eru
ekki dæmi, nema í jafn þéttbýl-
um löndum með frumstæðum
lifnaðarháttum, eins og t.d. Ind-
landi.
Kínverjar töluðu um þrenns-
konar „tsai-nan“, böl: Gan-tsai,
shuei-tsai og bing-tsai. Böl af
völdum þurka, vatnavaxta og
herja, eða hernaðaraðgerða. Með
„tsai-nan“, böli, er þá fyrst og
fremst átt við hungursneyð.
Hungursneyð verður einhvers
staðar í Kína á hverju ári. Ó-
venjulegt er, að matvælaskortur
verði í landinu yfirleitt. Það er
of stórt og of auðugt til þess.
Oftast eiga afleitar samgöngur,
ófriður og stjómleysi sök á því.
Mestu hungursneyðir, sem orðið
hafa, stafa þó einkum af óáran
og þar af leiðandi uppskeru-
bresti.
Þrettán milljónir manna urðu
hungurmorða á þremur árum,
1876—79. Tvívegis varð mikil
hungursneyð í Honanfylki árin,
er við dvöldum þar. í fyrra skift
ið, 1920-”22, fell hálf milljón
manna. Tíu árum síðar varð upp-
skerubrestur, sökum stórkost-
legra vatnavaxta og þar af leið-
andi mikil hungursneyð.
Svo vildi til að við vorum þar
stödd, er flóðið varð mest, síð-
sumars 1931. En um veturinn
vorum við í Honan, þar sem
hungursneyðin varð mest. Skal
hér greint frá flóðinu fyrst og
síðan afleiðingum þess. Hvor-
tveggja frásögnin er tekin úr
dagbók minni frá þeim tíma.
Þrjár borgir eru þar, sem Han-
fljótið fellur í Yangtsefljót. Eru
þær einu nafni nefndar Wuhan.
Er sú mikla borg, vegna legu
sinnar í miðju samgöngukerfi
þéttbýlasta og frjósamasta hluta
landsins, ein hinna mikilvæg-
ustu borga í Kína. Og ef til vill
sú borg, er mesta framtíð á. í-
búar voru liðuglega hálfönnur
milljón.
Þéttbýlt sléttlendi er á alla
vegu kringum Wuhan. Hafa þar
oft orðið slys vegna vatnavaxta
í fljótunum. Nú höfðu gengið
þurkar um langan tíma. Þá gerði
rigningu mikla norður í landi.
Ofvöxtur hljóp í óteljandi fjölda
af ám og lækjum, er steyptust í
fljótið. Vatnið í því hækkaði um
tíu metra á nokkrum klukku-
stundum og kom eins og flóðalda
niður eftir Handalnum.
Mandaríninn í W.uhan fékk að-
vörun símleiðis um flóðið frá
borg einni 700 km. upp með
fljótinu. Hann var í veislu og
vanrækti að gera aðvart fljóta-
skipaflotanum. Varð afleiðing
þess sú, að mörg hundruð bátar
fórust á einni nóttu. Á annað
þúsund manns druknuðu.
Flóðið kom þannig öllum í
Wuhan á óvart, og varð meira
og hélst lengur en dæmi eru til
síðan á 15. öld.
Nokkrar glefsur úr dagbók-
inni.
Sagt er, að af 68 bygðalögum
séu 45 í eyði. Vatnið hefur flætt
upp í götur í meirihluta borgar-
innar og ekki hægt að komast
um þær öðruvísi en á batum. Við
heimsóttum í gær Alþjóðasjúkra
húsið og urðum að skríða inn
um glugga á þriðju hæð. Tvær
neðri hæðirnar voru að mestu í
kafi.
Er við komum hingað var
vatnið í Yangtsefljóti 18 metr-
um hærra en þegar það er
grynnst. Áætlað er, að 25 millj-
ónjr manna séu í mottuskýlum,
sem komið hefur verið upp á ör-
uggum stöðum. Ameríski Rauði
krossinn hefur gefið stórfé til
hjálparstarfsemi hér. Kristni-
boðar hjálpa einkum með mat-
gjöfum og hjúkrun sjúkra.
Fjöldi manns hefur verið bólu-
settur gegn kóleru, enda er þeg-
ar farið að bóla á pestum.
—Svo mikið hefur hrunið af
húsum, að gert er ráð fyrir
breyttu skipulagi. Það af húsun-
um, sem stendur upp úr vatninu,
er fult af munum og fólki. Við-
skifti fara fram á bátum, prömm-
um og flekum, sem götusalar róa
eða stjaka. Engin blöð öll við-
skifti stöðvast. Engin blöð koma
út. Sími og póstgöngur í megn-
asta ólagi.
— Uppi á flötu húsþaki hefst
eins margt fólk við og þar getur
rúmast. Flest hefur það ekki
haft svo mikið sem grasmottu
yfir höfuðið í öllum þessum rign-
ingum. Það hafði ekki bragðað
mat í tvo daga, er því loks var
færður dálítill rísskamtur Sumt
er veikt. Nokkrir hafa dáið. en
líkum þeirra verið hrynt út fyr-
ír þakbrúnina.
-Á fjórða þúsund manns höfð-
ust við í pakkhúsi útlendrar
verslunar. Engin tök voru á að
matreiða þar vegna þrengsla og
óþrifnaðar. En þeim hefur verið
séð fyrir einni máltíð á dag.
Vatn rann um alt gólfið og náði
til hnés, er það var mest. Marg-
ir eru veikir, en þeim, er ekki
héldu út, var ýtt út fyrir dyrnar,
í opinn dauðann.*
—Kona kemur yfir þvera götu.
Vatnið nær henni undir hendur
Hún heldur á tómu mataríláti í
annari hendi. Á hinum hand-
leggnum heldur hún barni.
Dauðhrætt vefur það báðum
handleggjum um háls henni.
Líklega er hún í leit að húsa-
skjóli og mat. En svo er hún að-
framkomin og örmagna, að hún
kemst varla úr sporunum. Hún
skjögrar, staðnæmist, er vatnið
dýpkar enn, hnígur út af og —
sekkur. Barnið rekur upp angist-
arvein um leið og það hverfur
með henni.
Tenghsien heitir ein minsta
sýslan í Honanfylki. Við vorum
búsett í höfuðstaðnum. Sýslan
öll var stöðvarumdæmi — eða
prestakall -- okkar. Ibúar voru
um síðustu aldamót 800 þúsund.
Þeim hafði fækkað vegna ræn-
ingjaóeirða og hungursneyða
niður í 520 þúsund. Mest varð
fækkunin eftir flóðið mikla.
Það verður ekki ofsögum af
því sagt hvað menn leggja sér
til munns, þegar hungrið sverf-
ur að.
Snemma var farið að drýgja
matinn með vissri moldartegund
og berki, grösum og rótum.
Skepnum og alifuglum er búið
að farga fyrir löngu. Þá var far-
ið að selja áhöld, húsgögn og
fatnað. Það var flutt á hjólbör-
um eða borið á bakinu til fjar-
lægra bæa og þorpa, og selt fyr-
ir einhverja smámuni. Skemd
matvara er keypt fyrir andvirð-
ið. Enginn spyr um gæði slíkrar
vöru heldur það eitt, að fá sem
allra mest. Heima bíða margir
munnar eftir mat.
Að lokum neyðast heilar fjöl-
skyldur til að yfirgefa heimili
sín og fara á vergang, hundruð-
um, þúsundum saman. Þorp
leggjast hvert á fætur öðru í
eyði. Hús hafa flest verið rifin.
Það var síðasta úrræðið. Viði og
þakstein var hægt að selja, þó
að lítið yrði úr. Fult er af alls-
konar skrani á sölutorgnum. Það
eykst dag frá degi og fellur að
sama skapi í verði. En matvara
verður einnig fáséðari dag frá
degi og er gulls ígildi.
Verðgangur hefur ávalt verið
„atvinnuvegur“ og eina úrræði
auðnuleysingjanna í Kína, eins
og öðrum heiðnum löndum. Nú
komust svo margir á vonarvöl,
að verðgangsmenn urðu nær-
göngulli en sæmandi þykir.
Menn reyndu að forðast þá. Rán
og morð voru daglegir viðburðir.
Það tók að spyrjast frá ýmsum
stöðum, að hungraður mann-
fjöldi hefði brotist inn í korn-
vöruverslanir og opinberar
byggingar og tekið öll ráð í sín-
ar hendur, þar til hermenn voru
sendir á vettvang.
Það átti við um beininga-
mennina, sem þar stendur, að
þeir voru „fátækir en auðguðu
þó marga“. Ránfýknir menn
þyrptust að úr öllum áttum og
höfðu rúið þá og flegið. Þeir
seldu ofurlitla matbjörg okur-
verði, en keyptu í staðinn akra
og hús, áhöld og fatnað, konur
og börn, fyrir smáræði.
Fólkstraumurinn liggur, á
hungursneyðar tímum, til bæ-
anna. Þar einkum er von um
matgjafir og aðra opinbera
hjálp. Fylgist maður með nokkr-
um einstaklingum í hinni miklu
hungurgöngu, sem stóð í marga
mánuði, fæst dágóð mynd af
kjörum og líðan fjöldans:
Margir hafa örmagnast á leið-
inni til bæanna og liggja eftir
deyandi meðfram vegunum.
Meðal þeirra var fullorðinn mað-
ur, sem ég þekki vel. Hann lét
lífið í vonlausri baráttu fyrir lífi
konu sinnar og tveggja barna,
sonar og dóttur. Þau reyndu að
halda áfram til bæarins. Vegur-
inn var ósléttur og þeim erfitt
um gang. Litla telpan datt og
skorti þrótt til að rísa upp aftur.
Móðir hennar sá það, en hélt á-
fram. Hungrið hafði sljóvgað til-
finningarnar. Hún varð líka að
hugsa um drenginn sinn. Búast
mátti við, að hann dytti um koll
þá og þegar— og loks sjálf hún,
vonlaus og hjálparvana. Litla
stúlkan varð eftir og háði sitt
dauðastríð yfirgefin af öllum.
—Furðulega margar raunasög-
ur hafa gerst í þessum eina bæ
á skömmum tíma. Maður einn á
þrítugs aldri hefur hafst við um
tíma í afkima á götu úti. Hann
er holdalaus og blásnauður orð-
inn eftir baráttuna við hungur-
vofuna . Aleiga hans er telpa
tveggja ára og fatagarmar, sem
enn hanga á kroppnum. Þegar
alt var til þurðar gengið seldi
hann konuna sína fyrir sextán
krónur.
—Annar maður nokkru eldri.
Hann er kinnfiskasoginn.
Augnatóftirnar eru óhugnanlega
stórar og djúpar. Hungrið hefur
sorfið af honum alla vöðva.
Hann heldur á veikum dreng á
handleggnum, á að giska þriggja
ára gömlum. Tveir synir hans
hafa orðið viðskila við hann.
veit ekki, hvað um þá hefur orð-
ið. Þeir eru ef til vill báðir falln-
ir í valinn. Dóttur sína og konu
seldi hann sama manni. Konan
fyrirfór sér sama dag og kaupin
fóru fram.
—Tvo drengi tókum við að
okkur í bili, bræður þriggja og
átta ára gamla. Þeir voru búnir
að missa foreldra sína og þrjú
systkini.
—Einn morguninn lá ellefu ára
gamalt barn fyrir utan dyrnar
hjá okkur — liðið lík. Ómögu-
legt reyndist að vita hver ætti
það. Algengt er að fólk helli
vatni fyrir utan dyrnar hjá sér
að kvöldi, til þess að enginn
geti lagst þar fyrir. Það var oft-
ast eftir nóttina að dáið fólk
fanst hér og þar á götunum. Lög-
reglan seldi beiningamönnum
líkin í hendur. Þeir fengu fatar-
æflana fyrir að sökkva þeim nið-
ur í skotgrafirnar, fyrir utan
borgarvirkin, og moka yfir.
Það tók sinn tíma, að stjórnar-
völd sýslunnar tækju rögg á sig.
En eftir það var matgjöfum út-
hlutað til nokkurra þúsunda
manna einu sinni á dag. Kristni-
boðsambandið og fáeinir ein-
staklingar lögðu til nokkurt fé.
Útbýttum við einni máltíð á dag
til um það bil sex hundruð
manna.
Við fengum stórt hof til um-
ráða og höfðum fjórtán aðstoð-
armenn kristna, sem ekkert tóku
fyrri ómak sitt annað en fæðið.
Þegar ég kom þangað á morgn-
ana voru þeir búnir að sækja yf-
ir fjörutíu ferðir af vatni, kljúfa
eldivið og farnir að kynda undir
pottunum. Þeir voru stórir og
víðir eins og skyrsáir. Að þrem-
ur klukkustundum liðnum,
níu árdegis, var maturinn tilbú-
inn, þykkur grautur úr grófu
hveitimjöli. Fólk á öllum aldri,
frá áttræðum gamalmennum til
ársgamalla barna, hefur beðið
eftir því í 24 klukkustundir að fá
tvær eða þrjár ausur af þessu
hnossgæti í skálarnar.
Enn stendur þetta mér fyrir
sjónum, eins og hefði það gerst
í gær, en ekki fyrir mörgum ár-
um.
—Umferðin hófst snemma á
götunum. Það svaf ekki yfir sig
alt þetta fólk, sem svaf á gang-
stéttunum og í krókum og kim-
um. Tómur magi er órólegur
hvílunautur.
—Tveir dregnir, sex og átta
ára, héldu altaf saman. Ekki
voru þeir skyldir. Aðstandendur
höfðu horfið þeim og urðu þeir
að bjargast á eigin spýtur.
Margt aðframkominna manna
fluttum við inn í hofið, á „sjúkra
deildina“. Raunverulega var
enginn þessara sex hundruð
manna heilbrigður. Meðal þeirra
var ungur maður. Við fundum
hann í einhverjum afkimanum
veikan af sulti. Hann var fljótur
að ná sér. Það gladdi okkur svo
mjög að við höfum ekki gleymt
honum. Þó reikaði hann eins og
drukkinn maður, er við kvödd-
um hann síðast.
Gamlar konur voru margar í
okkar mötuneyti líklega af því,
að þeim var síst liðsint. Ein þeir-
ra, sem ekki gat gengið sat altaf
og mjakaði sér áfram, en sægur
af flugum sló hring um hana. Eg
hef fátt átakanlegra séð.
—Fjölskyldur reyndu að halda
hópinn í lengstu lög. Eg minnist
einnar sérstaklega. Konan hélt á
brjóstbarni tveggja ára gömlu.--
Maðurinn hennar hafði verið
lengi veikur, en þó bar hann
dreng á öðru ár.i Þrjú eldri börn-
in þeirra þrifust vel á grautnum
hjá okkur. Stærsti drengurinn og
amma barnanna höfðu dáið sam-
dægurs nokkrum dögum áður en
fjölskyldan kom til okkar. Afi
barnanna, maður um sjötugt,
hélt altaf á burðarstöng um
þvera öxl. Fatadruslur hengu á
öðrum enda stangarinnar, en
pottur og nokkur ílát á hinum.
Lögregluþjónar standa við
hlið hofgarðsins og varna þeim
inngöngu, er ekki hafa aðgöngu-
merki okkar. Hóparnir fyrir ut-
an eru auðvitað alveg eins þurf-
andi, en hjálparviðleitni okkar
er af vanefnum gerð.
Þegar matur er framreiddur
situr fólkið í löngum, tvöföldum
röðum og snýr bökum saman.
Maturinn er borinn í skjólum
milli raðanna. Úr þeim er svo
ausið í skálarnar. Hverjum
skamti fylgdi einn graslaukur
og þótti mikið lostæti.
Er frá leið urðum við að opna
sérstaka sjúkradeild, með tals-
vert bættum kjörum. Þetta
spurðist brátt. Hópaðist nú til
okkar svo margt veikt og dauð-
vona fólk, að til vandræða horf-
ði. Sýkingarhætta var svo mikil,
að aðstoðarmennirnir veiktust
hver á fætur öðrum, allir nema
tveir.
Það fell auðvitað í okkar hlut
að sjá um greftrun allra, er
þarna dóu. En þeir voru alls 89
'á tveimur mánuðum.
Við urðum að hætta matgjöf-
um samtímis og bæjaryfirvöldin.
En við vildum ekki láta fólkið
fara frá okkur alveg tómhent.
Heimkoman hlaut að verða því
erfið. Afréðum við því að útbýta
peningum, sem við höfðum af-
lögu. En því fylgdi mikil áhætta.
Við höfðum nokkur hundruð
hundruð nýslegna silfurdollara.
— Slík úthlutun gat jafnvel vald-
ið uppþoti.
Lokadaginn, á meðan á síðustu
máltíðinni stóð, læstum við aðal-
innganginum með slagbröndum,
en opnuðum mjóar bakdyr. Lög-
regluþjónar heldu vörð fyrir ut-
an þær, en aðstoðarmenn litu
eftir að alt færi skipulega fram
í hofgarðinum. Og nú var fólkið
látið fara út, sex hundruð manns
i röð. Fullorðnu fólki afhentum
við tvo dollara, en börnum einn.
Fór þetta fram með bestu reglu
og vakti óvæntan fögnuð.
Verki okkar var lokið og ekki
annað eftir en að hypja sig heim.
En á því urðu talsverðir erfið-
leikar. Hefðum við vel mátt sjá
það fyrir. Múgur og margmenni
hafði þyrptst að úr öllum áttum.
Það hafði borist á milli þess,
eins og eldur í sinu, að kristni-
boðinn úthlutaði silfri og léti
engan tómhentan frá sér fara,
ekki einu sinni börn.
Lögregluþjónar ætluðu að
hjálpa okkur til að komast út um
bakdyrnar, en við urðum að snúa
við og vorum fegnir að sleppa
aftur heilir á húfi inn í hofgarð-
inn.— Færra fólk var nú fyrir
utan aðalinnganginn, enda ekki
annars völ en að ráðast þar til
útgöngu. Okkur veittist ekki
1 a n g u r umhugsunarfrestur..
Mannfjöldinn bar lögregluna
ofurliði og ruddist inn að baki
okkar. Aðstoðarmennirnir rifu
frá slagbrandana og þustum við
út á hælum þeim. Mannfjöldinn
fyrir utan bjóst síst við, að við
mundum hætta okkur út þeim
megin. Fólkið hröklaðist til
beggja hliða og lintum við ekki
hlaupunum fyrr en við vorum
komnir inn á kristniboðstöðina.
—Þótt ég segi nú frá þessu hér
minnist ég ekki neins frá kristni-
boðsstarfinu, sem er jafn auð-
mýkjandi að hugsa til og þessar-
ar ófullkomnu og algerlega áfull-
nægjandi hjálparstarfsemi á
miklum neyðartímum. En svo
mun fleiri kristniboðum hafa
fundist, þó að þeir hafi saman-
lagt bjargað þúsundum manns-
lífa. —Lesb. Mbl.
Business College Education
In these modern times Business College
Education is not only desirable but almost
imperative.
The demand for Business College Educa-
tion in industry and commerce is steadily
increasing from year to year.
Commence Your Business Traimnglmmediately!
For Scholarships Consult
THE COLUMBIA PRESS LIMITED
PHONE 21 804 695 SARGENT AVI'. WINNIPEG