Lögberg - 23.08.1951, Page 3

LOGBEKU. FIMTULAGLNN 23. ÁGÚST, 1951
3
SAMEININGIN
Endurprentað samkvœmt ósk úr Gjörðabók Kirkjufélagsins
Hvernig getur Sameiningin lifað?
Ekki er ástæðulaust að spyrja þannig, því áskrifendur
blaðsins eru nú orðnir hræðilega fáir. Má vera að nyt-
semdar dagar hennar séu á enda og að hún hafi lokið dags-
verki sínu. En hvers vegna ætti hún að deyja? Hver er
ástæðan? Eina ástæðan, sem nokkrum manni gæti dottið í
hug, er sú, að nú sé íslenzk tunga svo þverrandi hér vestra.
að hún geti ekki lengur unað lífi.
1 apríl-blað Sameiningarinnar ritaði ég grein um þetta
mál og hélt því þar fram, að enn væru nógu margir Vestur-
íslendingar, er gætu lesið og skilið íslenzku til þess að
halda við blaðinu. Síðan ég skrifaði þá grein hefir þetta
mál opnast enn betur fyrir mér, og skal ég nú segja frá
því. Bandalag Lúterskra kvenna gefur út tímarit, sem
heitir Árdís, að mestu leyti á íslenzku. Það fyrirtæki hepn-
ast svo vel, að það borgar allan kostnað og á svo mikið í
sjóði, að með honum er unt að reisa skýli við sumar'oúðir
æskunnar í Sunrise Lutheran Camp. Þar af leiðandi tel
ég það víst, að ef allir meðlimir Kirkjufélags vors væru
konur, myndi Sameiningin lifa góðu lífi.
Annað dæmi vil ég einnig nefna. Til er kristilegt tíma-
rit, á vegum Aðventista, sem nefnist Stjarnan. Ritið er al-
gjörlega á íslenzku og fjallar nærri eingöngu um trúmál.
Útgefandi hennar er íslenzk kona, sem á heima á Lundar,
Miss Sigríður Johnson. Hún er alein j því starfi; en hún
lætur prenta 900 eintök af tímariti sínu á hverjum mánuði;
en alt okkar íslenzka Lúterska kirkjufélag getur ekki gefið
blaði sínu ,Sameiningunni, svo mikið sem 300 kaupendur.
Hvernig geðjast yður að samanburðinum?
Ég heyri einhvern segja: Þarna sjáið þið mynd af á-
hugaleysinu. Þar er viljaleysi í algleymingi.
Ef við segjum, að sú niðurstaða sé rétt, er samt eftir
ráðgátan: hvernig á að skapa hinn góða vilja, hvernig á að
vekja áhugann?
Hvað hefir verið reynt? Þegar forseti Kirkjufélagsins
kom til mín eftir kirkjuþing í fyrra og bað mig að taka
að mér ritstjórn blaðsins, sagði hann mér, að öllum söfnuð-
um yrði send hvatning til að hjálpa Sameiningunni. Getur
nokkur frætt mig um það, að einn einasti' söfnuður hafi
nokkurntíma á árinu lyft litla fingri sínum til að hjálpa
Sameini'ngunni? Það má vel vera, þó ég hafi ekki heyrt
þess getið.
í greininni, sem ég skrifaði um málið í apríl-blaðið,
°g ég hefi áður minst á, flutti ég sterka áskorun til allra
góðra drengja, að koma Sameiningunni til liðs.
Hvaða árangur varð af þessari beiðni? Séra Guttormur
Guttormsson sendi mér $5 handa „Sam.“, en það mun hafa
skeð áður en greinin mín birtist. Kona í Minneapolis, Mrs.
María Ersted, sendi mér einnig $5 í áskriftargjald fyrir
„Sam.“ Hvorttveggja þetta er einstaklega fallegt, og er ég
þeim af hjarta þakklátur fyrir þennan dásamlega kærleika
til þessa málefnís.
Á þessu þingi vil ég aðeins biðja eins: þess, að menn
tali um Sameininguna með drenglyndri hreinskilni, hver
sem sannfæring þeirra er. Ég vil, að enginn sé víttur fyrir
neina skoðun, en að menn beri sig sundur og saman r hreinni
einlægni, um það, hvað hægt er að gjöra. Á Sameiningin
að lifa, eða er bezt, að hún deyi nú? Ef menn skyldu halda
því fram, að lifa, ættu menn að láta í ljós allar hugmyndir
sínar um það, hvað ætti að vera í blaðinu.
Til þess að opna þær hugsanalindir, dettur mér í hug
að nefna ýmislegt, sem að því máli lýtur. Sumu af því hefi
ég leitast við að fylgja á árinu þessu, sem nú er rétt liðið,
en ég nefni hér fleira. Á þessu ári var ég að feta mig áfram
til að reyna að finna réttu leiðina; en bæði er það, að ég
var veikur nokkra mánuði ársins og eins það, að ég gat
ekki æviplega fengið það sem ég vildi, og var ekki búinn
að finna niðurstöðu í öllum atriðum. Úr því ég minnist á
veikindi mín vil ég einmitt hér þakka séra Valdimar J.
Eylands fyrir góða hjálp meðan ég var veikur og eins þakka
öllum hinum, sem rituðu í blaðið fyrir mína beiðni.
Hvað á að standa í bláðinu? Það viljum vér athuga.
Blaðið er íslenzkt. Málið er fallegt og fólki voru’kært.
Það er til góðs að leggja rækt við það eftir því sem það
getur flutt oss, yngri og eldri, nytsemd og fegurð. Svo lengi
sem það er tilfellið sýnist fara vel á því, að þar sé eitthvað
sagt frá ættjörðinni, eitthvað af gulli andlegra ljóða, eitt-
hvað markvert, heilbrigt og guðdómlegt sem gjörist í kirkju
íslands.
Á sama hátt er blaðið vestur-íslenzkt. Viðburði í því,
líf og minningar frá því fólki mætti til gagns og gleði færa
yfir á blaðsíður Sameiningarinnar.
Sameiningin er kristilegt blað. í boðskap kristindóms-
ins liggur hin fyrsta skylda hennar. Að vitna um Jesúm
Krist, mannkyns Frelsarann, veginn til allra andlegra gæða,
að flytja mönnum boðskap sáluhjálparinnar, og túlka þeim
vilja Guðs til manngöfgis og blessunar um tíma og eilífð
er heilög skylda Sameiningarinnar. Hún á að vera kristi-
legt vakningarblað fyrst af öllu. Bjarmi á íslandi flytur
nærri eingöngu trúmál.
Sameiningin er því næst kirkjublað. Þar koma til greina
4 deildir: hin almenna kristna kirkja, Lúterska kirkjan sér-
staklega, United Lutheran Church, sem vér tilheyrum og
vort eigið Kirkjufélag.
Má vera, að ég hefði átt að nefna Kirkjufélag vort
fyrst, því sumir .ætla, að hver sé sjálfum sér næstur, en
Kirkjufélag vort er til, sem nokkur hluti af hinni Almennu
kirkju, er var til löngu áður. I síðustu tíð hefir henni prýði-
lega verið sýndur sómi í Sameiningunni með „Hvaðanæfa“
séra Guttorms Guttormssonar; en næstu deildinni, vorri
eigin United Lutheran Church, þarf fólk vort að kynnast
betur, sérstaklega þremur stórmálum hennar: trúboði líkn-
arstarfi og mentastofnun. Margir kannast við, að vér styrkj-
um þessi göfugu málefni ekki nógu vel. Samt hefir þetta
töluvert færst í lag á síðasta ári. Með fréttum af því sem
starfað er í United Lutheran Church og með sanngjörnum,
hvetjandi orðum um drengilegan stuðning, gæti Samein-
ingin, að einhverju leyti, göfgað hugsunarhátt vorn gagn-
vart félaginu sem vér tilheyrum og málefnum þess.
Þá komum vér að Kirkjufélagn voru. Þar getur Sam-
einingin orðið að miklu liði. Hið fyrsta, sem mér kemur í
hug, er hið fagra hlutverk að styrkja vinatengslin, sem
ættu að vera milli einstaklinga og safnaða vorra, með kær-
leiksríkum umsögnum um menn og málefni, og með um-
sögnum um það, sem markvert gjörist og er til fyrirmyhdar,
ásamt persónulegum hlýleik milli blaðsins og lesendanna,
með hvetjandi vinsamlegum' anda gagnvart stofnunum
Kirkjufélagsins (sumarbúðum æskunnar og heimilum fyrir
ellina), og engu síður með því að styrkja af alefli þau mál-
efni sem Kirkjufélaginu ber heilög skylda til að hjálpa
svo sem: safnaðarstarf, sunnudagaskólar, ungmennafélags-
skapur, trúboð, líknarstarf og fleira.
Árbók Ferðafélagsins 1951
Eftir prófessor RICHARD BECK
Business and Professional Cards
Það er alltaf mikill fengur og
góður að Árbók Ferðafélags Is-
lands, eigi sízt okkur íslending-
um, sem búsetu eigum utan ætt-
jarðarstranda; og ekki þarf ann-
að en líta á myndina í formála
þessa síðasta árgangs Árbókar-
innar til þess að sannfærast um
það, hve víðtæk ^íslandslýsing
hún er orðin og þakkarverð að
sama skapi.
Árbók fyrir yfirstandandi ár.
sem kom óvenju snemma í höfn,
fjallar um Vestur-ísafjarðar-
sýslu, og er Kristján G. Þor-
valdsson á Suðureyri höfundur
meginmáls hennar; er hann aug-
sýnilega gagnkunnugur þeim
slóðum, sem frásögn hans lýsir,
og sögu þeirra, en hefir jafn-
framt notið aðstoðar annarra,
kunnugra manna í þeim byggð-
arlögum. Má sérstaklega geta
þess, að Óskar læknir Einarsson
hefir ritað um Ingjaldssand og'
Þórður bóndi Njálsson, á Auð-
kúlu, lýsingu Auðkúluhrepps,
og eru frásagnir þeirra beggja
hinar greinarbeztu.
En Kristján G. Þorvaldsson er
eigi aðeins þaulkunnugur við-
fangsefni sínu; hpnum hefir
einnig tekist að færa þann mikla
lcbndfræðilega fróðleik, sem hér
er að finna, í skipulegan og
einkar læsilegan búning; höf-
undurinn er, í einu orði sagt.
hinn ákjósanlegasti leiðsögu-
maður um þessar svipmiklu og
um margt söguríku slóðir, enda
er hann sjálfur Súgfirðingur að
ætt og uppeldi.
^Meginmál bókarinnar er í
þessum köflum: I. Staðhættir;
II. Landkostir og atvinnuvegir;
III. Lönd og leiðir; IV. Súganda-
fjörður; V. önundarfjörður; VI.
Ingjaldssandur; VII. Dýrafjörð-
ur; og VIII. Auðkúluhreppur.
inn er farið. Á báðar hendur
gnæfa háreist fjöll útnesjanna.
Þau standa þar sem risar á verði
og líta til þeirra, sem koma eða
fara. Þau eru það fyrsta, sem
maður sér af firði og sveit, og
þau sjást í fjarska, þegar önnur
héruð eru komin í sýn. Háreist
eru þau og hrikaleg, en þó tign-
arleg um leið. Hvert þeirra hef-
ir sinn sérstaka svip, en bera þó
öll sama ættarmótið.
Segja má einnig, að hver dalur
hafi sína sérstöku verði, sem
bjóða hvern hvern þann velkom
inn, sem í dalina kemur, en
byrgja hann svo, þegar vegfar-
andinn víkur frá. Fjallahringur-
inn er víða töfrandi fagur, þar
sem hvert fjall og hver tindur
hefir sitt svipmót. Óvíða sjást
þeir hjúpaðir töframóðu fjar-
lægðarinnar, en nálægðin gerir
svipinn hreinni og línurnar
skýrari“.
En jafnframt glöggri lands-
hátta- og byggðalýsingunni, hef-
ir höfundi tekist að flétta inn í
frásögn sína skemmtilegan sögu-
legan fróðleik, sem eykur henni
bæði litbrigði og almennt gildi.
Hann staðnæmist, eins og vera
ber, við hina merku sögustaði og
höfuðból í Vestur-Isafjarðar-
sýslu og getur samtímis ýmsra
manna og kvenna, sem mestan
svip settu á líf samtíðar sinnar
og hæst ber við himin sögunnar.
Góð bókarbót er að ferðasög-
um þeirra Ásgeirs Jónssonar og
Einars Magnússonar, er báðar
lýsa sögulegum fjalla- og öræfa-
ferðum.
Auk landabréfs af Vestúr-
ísafjarðarsýslu, er bókin prýdd
fjölda mynda, sem mér virðast'
óvenjulega jafngóðar; flestar
þeirra eru eftir Pál Jónsson, en
einnig nokkrar eftir þá Þorstein
Jósefsson, Kristján Skagfjörð og
Guðmund Einarsson frá Miðdal.
Bókarprýði er einnig að mynd-
um þeim yfir aðalköflunum, sem
Kristinn Pétursson málari hefir
teiknað.
Lestur þessarar Á r b ó k a r
minnti mig að vonum á hinu á-
nægjulegu bílferð, í hópi ágætra
félaga, frá ísafirði að Núpi í
Dýrafirði sumarið 1944, fram og
aftur; jafnframt brá hin ágæta
mynd af Núpi birtu á hugljúfa
minninguna um komuna þangað
og viðtökurnar þar. Og því gríp
ég einnig tækifærið til þess að
þakka fyrir síðast og senda vin-
um mínum og sýslubúum öllum
vestur þar hlýjar kveðjur yfir
hafið.
Gefur sú upptalning að
nokkuru í skyn, hve skilmerki-
lega er þar á efni haldið, en við
nánari lestur bókarinnar kemur
það fyrst í ljós, hverja alúð höf-
undur hefir lagt við verk sitt;
og svo munu flestir mæla, sem
ferðast hafa um þær slóðir, að
hann hitti vel í mark með þess-
um ummælum sínum:
„Mörgum þeim, sem vanir eru
láglendi og víðum sjóndeildar-
hring, bregður við, er þeir koma
í hina þröngu, fjallagirtu firði
Vestur-ísafjarðarsýslu, en eng-
inn mun kalla það sviplaust
land, og jafnvel við fyrstu sýn
mun margur sjá þar ýmislegt,
sem augað hrífur.
Það er sama inn á hvern fjörð-
í viðbót við alt þetta ættu vel heima í Sameiningunni
fögur, andleg Ijóð og lærdómsríkar sögur. Sanngjörn með-
ferð Kirkjuársins er auðvitað Sjálfsögð.
Getur Sameiningin lifað?
Til þess þyrfti hún að tvöfalda áskrifendatölu sína.
Ef mönnum er alvara með þetta mál og þeir strengja
þess heit að láta stuðning verða að framkvæmd, hefir mér
dottið í hug að það væri til góðs að kjósa ekki einungis
ritstjóra heldur einnig ritnefnd. Ef það yrði samþykt ætti
allur hópurinn að koma saman og gjöra áætlun um inni-
« hald blaðsins meiri hluta starfsársins og svo væri skift
niður verkum þannig að sérhver hefði sitt sérstaka hlut-
verk: einn annaðist Kirkjufélagsfréttir, annar „Hvaðanæfa“,
þriðji segði frá United Lutheran áhugamálum, o. s. frv.
Ég þrái einarðlega, bróðurlega, hugrakka, drengilega
athugun.
Persónulega sé ég engan veg til að tvöfalda áskrifenda-
fjölda Sameiningarinnar nema með miklu meiri alvöru og
fórnfærslu en ég hefi séð í háa herrans tíð. Eftir því sem
ég lít á málið gætu tvær aðferðir komið til greina:
1. Að Kirkjufélagið launi hæfum manni til að ferðast
um allar byggðir Vestur-íslendinga til að safna áskrif-
endum.
2. Að hver einasti söfnuður taki þetta mál að hjarta
sínu með þeirri alvöru sem ekkert lætur ógjört til að fá
nægilegan kaupendafjölda.
Má vera að fleiri aðferðir séu til; en það er áherzlu-
atriði hjá mér, að kirkjuþingssamþykt er gjörsamlega gagns-
laus nema hún skapi framkvæmd.
Samþyktin 1949.
Segjum nú, bræður góðir, að þér hafið athugað málið
af allri þeirri drenglund og einlægni, sem Guð hefir gefið
ykkur, og komist svo að þeirri niðurstöðu, að Sameiningunni
verði ekki bjargað, hvaða ráð eru þá fyrir hendi? Þá að
gjöra hana að ársriti og vanda til þess rits á allan hátt af
þeim beztu kröftum, sem til eru í Kirkjufélaginu, annað
hvort með Gjörðabókinni eða án hennar. Sem ársrit væri
hún á bekk við Þjóðræknisritið og Árdísi. Bezt væri að
hafa enga áskrifendur, en fela söfnuðunum söluna.
Rúnólfur Marleinsson
PHONE 724 944
Dr. S. J. Jóhannesson
SUITE 6—652 HOME ST.
Viðtalstími 3—ö eftir hádegi
S. O. BJERRING
Canadian Stamp Co.
RUBBER & METAL STAMPS
NOTARY & CORPORATE SEALS
CELLULOID BUTTONS
324 Smiíh St. Winnipeg
PHONE 924 624
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
308 AVENUE BLDG. WINNIPEG
Faateignasaiar. Leigja hús. Ct.
vega peningalán og eldsábyrgð.
bifreiðaábyrgð o s. frv.
Phone 927 538
SARGENT TAXI
PHONE 722 401
FOR QUICK, RELIABLE
SERVICE
Phone 21101 ESTIMA TES
L' L) C’Il'
J. M. INGIMUNDSON
Asphalt Roofs and Insulated
Siding — Repalrs
Country Orders Atteuded To
632 Simcoe St. Winnlpeg, Man.
DR. A. V. JOHNSON
Dentist
506 SOMERSET BU1L.DING
Telephone 97 932
Home Telephonpe V.t 39S
DR. E. JOHNSON 304 EVELINE STREET Selkirk, Man. • Oífice Hours 2.30 - 6 p.m. Phones: Office 26 — Res. 230 Talsími 925 826 Heimilis 404 630 DR. K. J. AUSTMANN Sérfrœðingur í augna, eyrna, nef og kvarka sjúkdómum 209 Medical Arts Bldg. StoiT’tími: 2.00 til 5.00 e h.

Andrews, Andrews, Thorvaldson and Eggertson Löyfrœðinpar 209 BANK OF NOVA SCOTIA BG. Portage og Garry St. Phone 928 291 DR. ROBERT BLACK Sérfræðingur í augna, eyma, nef og hdlssjúkd&mum. 401 MEDICAL ARTS BLDG. Graham and Kennedy St. Skrifstofusími 923 815 Héimasimi 403 794

CANADIAN FISH PRODUCERS, LTD. J. H. PAQE, Mananini/ Directnr Wholesale Distributors of Fresh and ‘ Frozen Fish. 311 CHAMBERS STREET * Office Ph. 26 328 Res. Ph. 73 917 Branch /Æ?? e Store at [kidsiíBI 123 ll JEWELLERS J ST BRANDON 447 Portage Ave. Ph. 926 885
GUNDRY PYMORE
Limited
tftk HAGBORG rUIL/Vy| British Quality Fish Nettino
PHOHE 2IS3I J- | 58 VTCTORIA ST. WINNtPEG Phone 928 211
Manager T. R. THORVALDSON
Your patronage will be appreciated
Office Phone Res. Phone 924 762 726 115 Dr. L. A. Sigurdson 528 MEDICAL ARTS BLDG. Offlce Hours: 4 p.m. - 6 p.m. and by appointment.
Minnist BETEL í erfðaskrám yðar.

A. S. BARDAL 843 SHERBROOK STREET Selur llkkistur og annast um út- farir Allur ötbúnaður sá bezti. Bnnfremur selur hann allskonar minnisvarða og legsteina. Skrifstofu talsími 27 324 Heimilis talsimi 26 444 Dr. P. H. T. Thorlakson WINNIPEG CLINIC St. Mary's and Vaughan, Wlnnlpeg PHONE 926 441

Phone 23 996 761 Notre D&me Ave. Just West of New Maternity Hospltal Nell’s Flower Shop Weddlng Bouquets, Cut Flower*. Funeral Designs, Corsages, Bedding Plants Nell Johnson Ruth Rowland 27 482 88 790 • PHONE 927 025 H. J. H. Palmason, C.A. H. J. PALMASON & CO. Chartered Account&nta 505 Confederatlon Llfe Bldg. WINNIPEG MANTTOBA

Offlce 933 58T Res. 444 389 THORARINSON & APPLEBY BARRISTERS and SOLICITORS 4th Floor — Crown Trust Bldg. 364 Main Street WINNIPEG CANADA PARKER, PARKER & KRISTJANSSON Ðarrisiers - Soliciiors Ben C. Parker, K.C. B. Stuart Parker, A. F. Kristjansson 500 C&nadlan B&nk of Commtrci Chambers Winnlpeg, Man. Phone K3 Mi

SELKIRK HETAL PRODUCTS Reykháfar. öruggasta eldsvörn, og ávalt hreinir. Hitaeiningar- rör, ný uppfynding. Sparar eldi- við, heldur hita frá að rjúka út með reyknum.—SkrifiB, slmið til KELLY SVEINSSON 625 Wall Street Winnipeg Just North of Portage Ave. Símar: 33 744 — 34 431 JOHN A. HILLSMAN, M.D., Ch. M. 332 MEDICAL AHTS BLDG. Offlce 929 349 Res. 401 288

DR. H. W. TWEED Tannlœknir 508 TORONTO GENERAL TRUSTS BUILDING Cor. Portage Ave. og Smlth St. Phone 926 952 WINNOTCG G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dir. Keystone Fisheries Limited Wholesale Distributors of FRESH AND FROZEN FISH 404 SCOTT BLK, Simi 925 227