Lögberg - 20.03.1952, Qupperneq 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN. 20. MARZ, 1952
7
Ótrúleg björgun úr lífsháska:
Var búinn að sætta sig við dauðann
kvaddi konu og börn í huga
Stórflóð í Borgarfirði — bæir umflotnir
Björn Markússon var á sjöundu
klukkust. undir margra metra
þykku grjótfargi í aðrennslis-
göngum við Ljósafoss.
Ef menn hafa haldið það í
fyrradag, að tímar krafta-
verkanna væru liðnir, hafa
menn í gær orðið að falla
frá þeirri skoðun, eftir at-
burð þann sem gerðist við
Sogið í fyrrinótt, er maður
lifði af, lítt skaddaður,
margra klukkustunda vist
undir 10—11 metra þykku
lagi af stórgrýti, sem hrundi
ofan á hann í jarðgöngum.
Maðurinn, sem fyrir þessu
slysi varð er Björn Markússon
verkamaður, til heimilis að
Laugarneskamp 51 í Reykjavík.
Kom hann heim til sín í gærdag
og liggur þar rúmfastur vegna
mars og stirðleika í líkamanum,
sem hann fékk við þessa óvenju-
legu atburði.
Blaðamaður frá Tímanum fór
heim til Björns í gær og sagði
hann frá slysinu og hvernig pað
atvikaðist í einstökum atriðum.
Var hann sem úr helju heimtur,
enda mátti með sanni segja, að
gleðibragur væri á konunni og
börnunum, sem léku sér við
rúmstokk föður síns.
Var á syllu í jarðgöngunum.
Við vorum tveir saman á syllu
í jarðgöngunum, að vinna að því
að ryðja grjóti ofan á flutninga-
vagna, segir BjÖrn. Hagar þann-
ig til við framkvæmdir, að verið
er að gera jarðgöng fyrir að-
rennsli til aflvélanna og eru
jarðgöng þessi rösklega 30 metra
djúp, snarhallandi.
Efst eru aðrennslisgöngin orð-
in víð, en í kringum miðbik
þeirra er sylla og síðan örmjó
göng, líklega ekki nema um 2
metrar í þvermál, niður í botn
jarðganganna.
Á þessari syllubrún var Björn
við annan mann að vinna í fyrri-
nótt, er slysið varð. Voru þeir
að ryðja lausu grjóti ofan af syll-
unni niður í göngin, þar sem það
féll á dráttarvagn.
Björn hrífst með
grjótskriðunni. '
Það var svo um klukkan hálf
tvö um nóttina, að grjótskriða
losnaði undan fótum mannanna,
og skipti það engum togum, að
Björn ranú niður í göngin með
skriðunni, sem fyllti þau mikið
til, en hinn maðurinn gat náð
handfestu á syllunni og rann
ekki með.
Grafinn undir síórgrýti.
Ég vissi ekki fyrr en grjótið
var komið á fleygiferð, og ég
missti fótanna, sagði Björn er
hann rifjaði upp atburðinn í
gær. Skipti þetta engum togum,
ég náði ekki haldi á syllubrún-
inni og það næsta sem skeði, var
beinlínis það, að ég var grafinn
í dyngju af blágrýtishnullung-
um.
Ég vissi ekki, hversu djúpt ég
var grafinn í grjótið, hélt fyrst
eða öllu heldur vonaði, að það
væri grunnt. Ég hafði komið
Dr. Sigurður Þórarinsson, jarð-
fræðingur, fór nýlega áleiðis til
Bretlands, en þangað fer hann í
boði Lundúnaháskóla til að halda
fyrirlestra um ísland.
Lundúnaháskóli hefir tekið
upp þá venju hin síðustu árin, að
bjóða einhverjum Norðurlanda-
búa á áfi hverju til þess að halda
þar fyrirlestra um land sitt.
Að þessu sinni varð dr. Sig-
urður Þórarinsson fyrir valinu,
og er hann fyrsti Islendingurinn,
sem hlotnazt hefir þessi heiður.
Dr. Sigurður mun ekki aðeins
flytja erindi í London, heldur og
ur með bakið upp að fjölum við
vegg jarðganganna, en grjótið
lagðist fast að líkamanum. —
Þyngst hvíldi það á herðum og
höfði. Var þunginn svo gífur-
legur, að rétt að segja strax varð
ég máttlaus í fótunum og kikn-
aði undir hinni þungu byrði.
Varð ég brátt tilfinningalaus
alveg upp að öxlum og fann ekki
fyrir líkamanum fyrir neðan
það.
Hjálmurinn bjargaði.
Þegar hann áttaði sig, var
munnur og vit full af sandi. Það
varð til bjargar í þessum mikla
háska, að Björn hafði sterkan
stálhjálm með börðum á höfði
og varnaði það því, að grjót-
þunginn legðist að hálsinum, en
þá hefði ekki verið um lífsvon
að ræða framar.
Heyrði köllin sem í fjarska.
Björn segist í byrjun hafa haft
von um björgun, enda hafi hann
haldið, að hann væri rétt neðan
við yfirborð grjótsins. En þegar
björgunarmenn komu á vett-
vang og fóru að kalla til hans,
hefði sú von smátt og smátt
minnkað. Fyrst þá varð honum
ljóst, að hann var djúpt grafinn
í grjóturðina, því að hann heyrði
köll björgunarmanna, aðeins
sem í fjarska. Hann gat þó svar-
að og látið þá heyra til sín.
Löng nótt — þverrandi
lífsvon.
En það var erfitt og seinlegt
verk að ná grjótinu upp úr
göngunum. Varð að hafa við það
margs konar tilfæringar og
palla, og draga grjótið allt upp
í fötum og smáum ílátum.
Eftir því sem leið á nöttina
minnkaði lífsvonin og slokknaði
svo loks alveg. Ég heyrði fljót-
lega, að verkið gekk seint og
kraftarnir fjöruðu út smátt og
smátt, segir Björn. Lengst af var
nægilegt súrefnismagn til önd-
unar, en nú var það á þrotum.
Ég reyndi líka á mig við að kalla,
þótt björgunarmennirnir bæðu
mig að gæta hófs í því, til að
eyða ekki kröftunum um of, en
örvæntingin greip mig sterkari
og sterkari tökum.
Þar kom að andardrátturinn
varð styttri og styttri, súrefnið
var að þrjóta, og ég fann hvern-
ig síðustu lífskraftarnir voru að
fjara út. Ég reyndi að draga djúp
sog og þá þrengdi mölin og
grjótið meira að maganum og
andardrátturinn varð ennþá
þyngri, styttri og erfiðari.
Ástvinirnir kvaddir.
Ég gerði mér enga von um
annað en öllu væri lokið og bjó
mig undir viðskilnað við konu
og börn í fjarlægð. — Eftir það
snerist hugurinn eingöngu um
konuna og börnin. Ég kvaddi
þau í huganum þarna niður í
grjótinu.
Síðan vissi Björn ekki af sér,
og það mun hafa liðið hálf önnur
klukkustund, svo að björgunar-
mennirnir heyrðu ekkert frá
honum, en þá sáu þeir loksins á
hjálminn á milli steinanna. Voru
Hann flytur erindi í mörgum
borgum öðrum
í ýmsum öðrum stórborgum og
háskólabæjum, þ. á m. Oxford,
Cambridge, Nottingham, Birm-
ingham, Leeds og ef til vill yíðar.
Með erindunum verða sýndar
skuggamyndir og í sumum til-
fellunum einnig kvikmyndir.
Dr. Sigurður heldur í þessari
för erindi um ýmis efni, t. d.
ræðir hann um Island almennt
og landfræði þess í fyrirlestrum
þeim, sem hann heldur við Lund
únaháskóla. í Oxford heldur
að takast mætti að ná honum
lifandi úr grjótinu.
Vaknar lil lífsins á ný.
Það var ekki fyrr en búið var
að tína grjótið frá Birni niður
fyrir brjóst, að hann raknaði við
aftur, og vaknaði til lífsins á
ný. Óumræðilegur fögnuður
greip um sig í hjarta hans og
hann hugsaði aftur til þeirra,
sem hann kvaddi síðast, þegar
vitundin var tekin frá honum.
Var honum þá fljótlega gefin
sprauta af morfíni til hressing-
ar og heitt kaffi og brennivín.
Skalf hann þá eins og hrísla frá
hvirfli til ilja, enda gegnblaut
öll föt, svo að þau mátti vinda.
Ekkert bein brotið.
Þá voru komnir til hjálpar,
auk hinna ötulu björgunar-
manna, héraðslæknirinn á Sel-
fossi, Lúðvík Nordal, og maður
frá flugbjörgunarsveitinni 1
Reykjavík með súrefnistæki.
Það var næstum því tvær
klukkustundir verið að losa
Björn úr grjótinu, eftir að hann
fannst, og síðast var hann dreg-
inn upp úr stígvélunum, sem
urðu eftir niðri í grjótinu. Var
hann þá alveg máttlaus neðan
við axlir, enda búinn að vera
þarna á sjöundu klukkustund.
Við læknisskoðun í gær varð
ekki séð, að um beinbrot væri
að ræða, en mar er um allan
líkamann og stirðleiki í öllum
liðamótum, svo að hann getur
varla hreyft legg né lið. Á þessu
stigi verður ekki séð, hvernig
meiðslum er varið, en ljóst er,
að hér hefir gerzt furðulegt
kraftaverk, að Björn komst lif-
andi úr þessum háska. Og það,
að Björn var óbrotinn, er ráð-
gáta jafnt leikmönnum sem
læknum.
Kveðjur og þakkir.
Það síðasta, sem Björn minnti
blaðamanninn á, var að flytja
kveðjur og þakkir. Gleymdu
ekki að skila þakklæti mínu til
strákanna allra — allra, bæði
yfirmanna og verkamanna. Það
er gaman að hugsa til þeirra og
ég á þeim líf mitt að launa. Það
dró enginn af sér og allir gerðu
það, sem þeir gátu, vertu viss,
sagði Björn og ætlaði að rísa upp
í rúminu til frekari áherzlu.
Hann var glaður og ánægður,
en á enn dálítið bágt með að
átta sig átilverunni eftir að hafa
gist í nálægð dauðans. — Þú átt
víst að lifa miklu lengur, elskan
mín, sagði konan, en börnin
héldu áfram að leika sér, og þó
hljóðlega, fyrir framan rúmið
hans pabba síns.
—TÍMINN, 22. febr.
John Weston flotaforingi setti
konu sini, tveimur dytrum og
syni sínum allhörð skilyrði til að
uppfyla ef þau áttu að fá arf
eftir hann að upphæð 75,000 ster-
lingspund. í erfðaskrá flotafor-
ingjans var þ e i m stranglega
bannað að reykja, drekka áfengi,
spila fjárhættuspil, lifa léttúðuga
ástalífi, bera sundurleitan og ó-
viðeigandi klæðnað né nokkra
skrautgripi. Þau máttu heldur
ekki nota fegurðarlyf, eins og
andlitsfarða, krem, kinnafarða,
varalit, ilmvatn, naglalakk, per-
manent eða hárkollur. En þau
máttu nota vatn og sápu eins og
þeim þóknaðist. . 5
hann fyrirlestur fyrir brezka
jöklarannsóknafélagið um Gríms
vötn. Jafnframt sýnir hann kvik
mynd, sem Steinþór heitinn Sig-
urðsson tók í Grímsvatnaleið-
angrinum 1946, er þeir félagar
fóru þangað og víðsvegar um
Vatnajökul á vélsleða. í Cam-
bridge heldur Sigurður fyrir-
lestur um myndun Skútustaða-
gíga og annarra íslenzkra gíga-
þyrpinga.
í hvergi borg mun Sigurður
flytja 1-2 erindi.
Sigurður tók sér fari með
„Gullfossi“ í morgun og verður
erlendis fram í aprílbyrjun.
— VÍSIR, 14. feb.
í fyrrinótt hljóp stórflóð í all-
ar ár í Borgarfjarðarhéraði, á
Mýrum og í Hnappadalssýslu,
vegna geysilegrar rigningar og
örrar leysingar, og í gærmorgun
var sums staðar farið að renna
yfir vegi, svo að umferð teppt-
ist, og ágerðist þetta í gær. Þó
virtist sem flóðin myndu hafa
náð hámarki sínu seint í gær, og
voru þá komnar krapahryðjur
upp í Norðurárdal og árnar hætt-
ar að vaxa.
RÉTTARITARI Tímans í Borg
arnesi, Jón Gnðmundsson,
átti tal við menn víðs vegar um
það svæði, þar sem vatnavext-
irnir vorö mestir, og fer hér á
eftir frásögn hans:
Tveir bæir í Stafholtstungum
umflotnir.
— í hvern læk í héraðinu hefir
hlaupið geysilegur vöxtur á
skömmum tíma, og stórárnar
flæða víða yfir bakka sína, svo að
sums staðar er eins og hafsjó
yfir að horfa.
Fregnir úr Reykholtsdal segja,
að ekki vanti nema eitt fet til
þess að vatnið nái brúnni á
Reykjadalsá hjá Kleppjárns-
reykjum, og svipað borð er
undir brúnni á Norðurá hjá
Hlöðutúni. Foraðsvöxtur er í
Grímsá, Flókadalsá, Þverá og
öðrum vatnsföllum.
Vöxtur í Norðurá er ógurlegur,
og sagði Tómas Jónasson bóndi í
Sólheimatungu, að þetta flóð
væri með því mesta, sem hann
minntist. Tveir bæir í Stafholts-
tungum, Flóðatangi og Melkot,
eru algerlega umflotnir, en þeir
standa í tungunni á milli Norður-
ár og Hvítár.
Einn staur í rafmagnslínunni
hefir brotnað, að er rafmagns-
laust í Stafholtstungum.
Torfæri í fjárhúsin
í Sólheimatungu standa fjár-
húsin nokkuð frá tfeenum, og var
farið riðandi á þau í gær. Liggur
leiðin yfir mýrarsund, og tók
vatnið í kvið á hestinum. Sjálf
standa fjárhúsin það hærra, að
vatn náði þeim ekki.
Stígvélavatn í húsinu í
Ferjukoti
Þórdís Fjeldsted, húsfreyja í
Ferjukoti, sagði að bærinn þar
væri algerlega umflotinn, og kom
ið vatn í kjallarann, en þó ekki
meira en svo, að ganga mætti þar
um á hnéháum stígvélum.
1 gærmorgun var Hvítá þegar
tekin að renna yfir veginn Hvít-
árvallamegin við brúna, svo að
mjólkurbílar komust ekki leiðar
sinnar, og í gær fór einnig að
renna yfir veginn vestan Ferju-
kots við Síkið svonefnda, svo að
sú leið lokaðist einnig.
Klaki er enn í vegunum, svo
að þeim er síður hætt við
skemmdum, en mæði vatnið
lengi á, hljóta þeir að grafast
sundur á stórum köflum.
Norðurárdalur
Sesselja, húsfreyja í Dals-
mynni, sagði að Norðurá rynni
þar yfir þjóðveginn og sömuleið-
is við L i 11 u á fyrir framan
Hvamm. Páll Sigurðsson? veit-
ingamaður í Fornahvammi, var
í fyrrakvöld á heimleið úr Reyk-
javík, og komst hann ekki yfir
torfærurnar. Jón frá Múla var
einnig á leið norður í land í
gær, og komst hann fram hjá
Dalsmynni, er snjóýta hafði ýtt
jakahrönn af veginum.
Happ, að ekki braut ís af Norðurá
Það er talið mesta happ, að
Norðurá hefir ekki náð að ryðja
sig, nema á köflum. — Hefir hún
yfirleitt lyft ísnum eða rennur
ofan á honum, en hefði hún brot-
ið hann af sér, hefðu sennilega
myndazt klakastíflur, er valdið
hefðu enn ægilegra flóði og sjálf-
sagt stjórtjóni, er áin sprengdi
þær.
Samgönguteppa vestur á bóginn
Vestur á Mýrum og í Hnappa-
Vegir voru víða tepptir í gær og
gífurlegur vöxtur í öllum vatns-
föllum í héraðinu
dalssýslu hafa ár einnig hlaupið
úr farvegi sínum. Sigurður
Brynjólfsson mjólkurbílstjóri, er
fór vestur í Miklaholtshrepp, seg-
ir, að Núpá í Eyjahreppi hafi
flætt yfir veginn, og sömuleiðis
Urriðaá í Álftaneshreppi.—Varð
hann þar að fá jarðýtu til þess
að hreinsa jakahrönn af vegin-
Einn togari hefir þegar síöðvazt
Samkomulag náðist ekki í
togaradeilunni í fyrrinótt.
Er því hafið verkfall það,
sem boðað hafði verið á
meginhluta togaraflotans.
Eitt skip, Röðull frá Hafnar-
firði, hefir þegar stöðvazt.
Hafði hann komið hingað til
Reykjavíkur í fyrrakvöld til
þess að taka olíu en varð
ekki tilbúinn til þess að
leggja úr höfn fyrr en stund-
arfjórðungi eftir miðnætti.
Tilkynnti skipshöfnin þá
skipstjóra, að hún liti svo á,
að hún væri komin í verk-
fall. Útgerðin mun hins veg-
ar hafa litið svo á, að þar
sem veiðiför skipsins hafði
verið hafin frá heimahöfn
þess fyrir miðnætti, þá
hefði það heimild til þess
að leggja úr Reykjavíkur-
höfn eftir þann tíma. En á
það vildi skipshöfnin ekki
fallast. Röðull er því eina
skipið, sem þegar í upphafi
hefir lent í verkfallinu.
Sátlaumleiianir alla nóttina.
1 alla fyrrinótt stóðu yfir
fundir sáttanefndar og deilu-
aðilja. Lauk þeim ekki fyrr en
um hádegi í gær. Árangur varð
þó enginn af þessum fundum.
Kl. 4 í gær hófust samningaum-
leitanir að nýju. Stóðu þær yfir
með stuttu matarhléi allan dag-
inn og fram á nótt. Þegar blaðið
frétti síðast hafði ennækki náðst
neitt samkomulag í deilunni.
Voru taldar litlar líkur til að
samkomulag gæti náðst þá um
nóttina. Ekki var talið tímabært
að skýra opinberlega frá því,
hvað bæri á milli.
Samninganefndirnar.
Samninganefnd útgerðar-
manna í þessari deilu er skipuð
8 mönnum, en nefnd sjómanna
7 fulltrúum sjómannafélaganna
í Reykjavík, Hafnarfirði, Kefla-
vík, Patreksfirði, ísafirði, Siglu-
firði og Akureyri, einum frá
hverju félagi.
I sáttanefndinni eiga sæti þrír
menn, þeir Torfi Hjartarson,
sáttasemjari ríkisins, Gunnlaug-
ur E. Briem, skrifstofustjóri og
Emil Jónsson alþingismaður.
Á fjórum útgerðarstöðum
sögðu togarasjómenn ekki upp
samningum. Eru það Akranes,
Seyðisfjörður, Neskaupstaður og
Eskifjörður. I Vestmannaeyjum
var samningum sagt upp en verk
fallsheimild ekki veitt. Það eru
því 8 togarar, sem verkfallið
nær ekki til.
um, áður en hann komst leiðar
sinnar.
Uppstytta
Síðdegis í gær var yfirleitt að
stytta up á þessum slóðum og
vindur að snúast til vestlægari
áttar, svo að þess má vænta, að
úr flóðunum hafi dregið í nótt,
og brátt muni fara að fjara í
ánum.
Síðasla logaraverkfallið
stóð í 129 daga.
Síðasta togaraverkfall, sem
háð var hér á landi, var árið
1950. Hófst það 1. júlí og stóð
yfir til 6. nóvember eða í sam-
tals 129 daga. Náði það til allra
útgerðarstaða nema Akureyrar,
Neskaupstaðar og Seyðisfjarðar.
Af því verkfalli leiddi tuga
milljóna króna gjaldeyristap
fyrir þjóðina. Um lengd þessa
verkfalls, sem nú er hafið, er
allt í óvissu á þessu stigi þess.
En þótt kappsamlega hafi verið
unnið að lausn deilunnar undan-
farna sólarhringa virtust horfur
á skjótu samkomulagi ekki vera
bjartar í gærkvöldi.
—Mbl. 22. febr.
Dánarfregn
Sunnudaginn, 24. febrúar, and-
aðist Thorsteinn Indriðason, sem
um nokkurra mánaða skeið
hafði dvalið, ásamt konu sinni,
á Elliheimilinu „Höfn“ í Van-
couver, B.C. Hann hafði æði
lengi verið mikið bilaður á
heilsuj og var það hjartabilun,
er orskaði dauða hans.
Föstudaginn, 29. febrúar, fór
fram kveðjuathöfn að „Höfn“ í
Vancouver, og síðan var hi»n
látni jarðsunginn frá útfarar-
stofu Simmons & McBride þar
í borginni, og lagður til hvíldar
í Mountain View grafreitnum
þar. Voru kveðjumálin við báð-
ar þessar athafnir fluttar af séra
Haraldi Sigmar frá Blaine,
Wash.
Þorsteinn sál. Indriðason var
mætur maður og vinsæll, vel
gefinn og duglegur. Hann var
góður heimilisfaðir og ástríkur
eiginmaður og faðir.
Hinn látna syrgja eiginkona
hans, Þorbjörg Sveinsdóttir
Sölvason, tveir synir þeirra
hjóna, Sveinn og Thorsteinn,
konur þeirra og börn, tveir
bræður á Mountain, N. D., og
fleiri ættingjar. __
H. S.
Leggur fram
fjárlög Brefa
Fj ármálaráðherra Churchill-
stjórnarinnar, Mr. Butler, lagði
fram í þinginu fjárlagafrumvarp
sitt fyrir næsta fjárhagsár á
þriðjudaginn var og ber það með
sér ákveðnar tillögur í sparnað-
arátt, þótt víst megi teljast, að
þær, margar hverjar, sæti
snarpri andspyrnu af hálfu
stjórnarandstæðinga, einkum
vegna lækkaðs framlags til heil-
brigðismálanna.
BLUE
CR0SS
THE SYMBOL THAT STANDS F0R SECURITY
IF
You never know when you or some member
of your family may need hospital care.
“Let BLUE CROSS Pay the Hospital Bill”
you are not already enrolled, see your local BLUE CROSS
representative or flll in and return this coupon today.
MANITOBA HOSPITAL SERVICE ASSOCIATION,
116 Edmonton Street, Winnipeg-.
Pléase send full details of Blue Cross Plan:
Address
Please Print Plainly
standandi niður og var skorðað- j þeir búnir að geia upp alla von
Lundúnaháskóli býður dr. Sigurði Þórarinssyni
utan til fyrirlestrahalds
— TÍMINN, 20. febrúar
Togaraverkfall hófst í fyrrinótt