Lögberg - 22.05.1952, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 22. MAÍ, 1952
Lögberg
Gefið út hvern fimtudag af
THE COLUMBIA PRESS LIMITED
695 SARGENT AVENUE, WINNIPEG, MANITOBA
Utanáskrift ritatjórana:
EDITOR LÖGBERG, 695 SARGENT AVENUE, WINNIPEG, MAN.
PHONE 21804
Ritstjóri: EINAR P. JÓNSSON
Verð $5.00 um árið — Borgist fyrirfram
The "Lögberg” is printed and published by The Columbia Press Ltd.
695 Sargent Avenue, Winnipeg, Manitoba, Canada
Authorized as Second Class Mail, Post Office Department, Ottawa
Sannfæringarkraftur og djörfung
í dagblaðinu Vancouver Province, sem er eitt aðal-
málgagn íhaldsflokksins í British Columbiafylki, birtist
fyrir nokkrum dögum ritstjórnargrein lútandi að fylkis-
kosningunum, sem þar verða háðar þann 12. ;úní n.k.
fyrirsögnin að þessum fáu línum, er þýdd úr enskunni.
Eins og þegar er vitað fara kosningar fram í á-
minstu fylki þann 12. júní; kjósendur eiga auðsjáan-
lega úr nógu að velja, því hvorki meira né minna en
fjórir stjórnmálaflokkar leita kjörfylgis; að mest kveði
að Liberalfiokknum veröur ekki um deilt, enda á hann
ianga og í flestum tilfellum glæsilega þróunarsögu að
baki; leiðsögumaður flokksins er núverandi forsætis-
ráhðerra, Byron Johnson, sem er íslenzkur í báðar
ættir, vitur maður og mikilhæfur; hann hefir getið sér
frægðarorð vegna stefnufestu, víðsýnis og þróttlundar.
Ummæli þau, sem Vancouver Province birtir um
Byron Johnson eru næsta lærdómsrík og falla ekki
mörgum í skaut, er um pólitískan andstæðing ræðir;
með hliðsjón af sjúkratryggingalöggjöf þeirri, er Byron
Johnson hratt í framkvæmd skömmu eftir að hann
kom til valda, sem nú hefir orðið fylkinu ærið kostnað-
armeiri, en til var ætlast í fyrstu og sumir flokksbræður
hans vilja nú óðir og uppvægir koma fyrir kattarnef, en
hann hefir tekið ástfóstri við og vill að rekin verði á
traustum, fjárhagslegum grundvelli, kemst áminst and-
stæöingablað þannig að orði:
„Það er ekki ætlun vor á þessu stigi málsins, að
leggja fullnaðarmat á hvað sé rétt og hvað kunni að
vera rangt varðandi meðferð og lausn þessa mikilvæga
máls, því slíkt er verkefni sérfræðinga í sjúkratrygg-
ingum. En oss ber að virða hina pólitísku ráðvendni Mr.
Johnsons, sannfæringarkraft hans og hugrekki; og það
eru einmitt þessir sérkostir, sem vér þörfnumst í með-
ferð opinberra mála.“
Það er ánægjuefni að fá vitnisburð sem þenna og
þá ekki sízt, er íslendingur á í hlut.
Áminst blað víkur í sömu ritstjórnargreininni að
ummælum frú Nancy Plodges, sem var forseti síðasta
þings og fyrsta konan í þessu landi, er slíka virðingar-
stöðu hefir skipað, en hún komst meðal annars þannig
að orði á nýlega afstöðnu ársþingi Liberalaflokksins í
British Columbia:
Stundum gerast þeir atburðir, er opna augu fólks
fyrir þeirri staðreynd, að það geti ekki réttilega ætlast
til að fá alla skapaða hluti fyrir ekki neitt.“
Vonandi er að íslendingar í British Columbia fylki
liði um Byron Johnson á kosningadaginn.
Fiskimannahéf'íðin á Gimli
Svo sem auglýst hafði verið hér í blaðinu, var síð-
astliðinn sunnudag haldin fjölsótt og vegleg fiski-
mannahátíð í skemtiskála bæjarins og var athöfninni
allri útvarpað yfir C.K.Y. útvarpsstöðina í Winnipeg og
stóð útvarpið yfir í hálfa aðra klukkustund; er skemst
frá því að segja, að athöfnin var um alt hin virðuleg-
asta og samsvaraði í öllu tilgangi sínum. Séra Harald
S. Sigmar, prestur Gimlisafnaðar, flutti ágæta og ber-
yrta prédikun, er helguð var einkum hinni harðsnúnu
stétt fiskimanna, sem er að langmestu leyti af íslenzkum
uppruna. Séra Sigmar var síður en svo myrkur í máli;
hann fór ekki í flæmingi undan vandkvæðum fiskimanna
vegna netamálsins, sem undanfarið hefir mjög verið á
dagskrá, hann fór fögrum orðum um Mikley og lét í
Ijós fögnuð sinn yfir því, að nú væri einangrun þessarar
vingjarnlegu eylendu í þann veginn að verða lokið, er
. hún nú innan skamms yrði tengd við meginlandið með
bílferju, og hann ræddi einnig um heimsmálin á breið-
um grundvelli og þau tortímingaröfl, er sýknt og heilagt
væru að verki í mannheimi; bæjarstjórinn á Gimli, B.
Egilson, flutti athyglisverða ræðu, og slíkt hið sama
gerðu þeir Dr. S. O. Thompson, þingmaður Gimlikjör-
dæmis, og Douglas Campbell, forsætisráðherra fylkis-
ins; ræða Dr. Thompsons var mótuð þeirri drengilegu
alvöru, er svipmerkt hefir athafnir hans á vettvangi
opinberra mála. Ánægjulegt var að hlusta á rödd Dr.
Rúnólfs Marteinssonar, þessa bjartsýna aldursforseta
íslenzkrar prestastéttar vestan hafs, sem enn elur
heitar æskuhugsjónir í brjósti; á hátíð þessari var mik-
ið um söng, er Jóhannes Pálsson fiðluleikari stýrði; við
hljóðfærið var systir hans, frú Lilja Martin. Jóhannes
lék snildarlega á fiðlu sína hið innblásna meistaraverk
Largo eftir Handel. Tvísöng sungu Benediktson og
Franks.
Að lokinni megin athöfn, gengu fiskimenn í skrúð-
fylkingu um Gimlibæ, þar sem öndvegissúlur íslenzkra
frumherja fyrst bar að landi.
Fólk það, er í áminstri athöfn tók þátt, að Campbell
forsætisráðherra undanskildum, var alt af íslenzkum
stofni, og þótt það mælti á enska tungu, féllu af vörum
þess mörg hlýyrði í garð íslands og íslenzkra menn-
ingarerfða.
Samkomur þessarar tegundar hafa raunverulegt
menningargildi, og stuðla að auknu samstarfi innan
hlutaðeigandi bygðarlaga.
Kornræktin á Sámsstöðum bar sig ekki
síður en grasræktin síðastl. sumar
Lolcsins
Mér þykir vænt um að nú
loks skuli vera komin hreyfing
á kornræktarmálið, sagði Klem-
enz Kristjánsson, er Morgun-
blaðið átti tal við hann í gær.
Það er kominn tími til þess.
Hingað til hefir þjóðfélagið
ekkert skipt sér af kornrækt-
inni, nema hvað það hefir styrkt
tilraunir mínar á Sámsstöðum,
þ. e. a. s. komið fótum undir
þær, því eins og reikningar
sýna hafa þær fjárhagslega
staðið undir sér.
Við gerum það að tillögu
okkar í kornræktarnefndinni,
að bændur þeir, sem sinna vilja
kornrækt af alvöru, fái sem
svarar fjórðung af kaupverði
nauðsynlegra véla í styrk. Ætti
það að verða til þess,‘að skortur
á vélakosti standi ekki korn-
ræktinni fyrir þrifum.
Akrarnir verða að hvílast
á 3—4 ára fresti
— Hefir kornræktarnefndin
lokið störfum?
— Nei, við höldum að nokkru
leyti áfram athugunum á því,
hvernig bezt verði að koma fyr-
ir framleiðslu á heymjöli og raf-
þurrkun á heyi. En slík fram-
leiðsla yrði einkar hentug í sam-
bandi við kornræktina. Því
kornræktin nýtur sín bezt í
sambandi við aðra ræktun í
stórum stíl.
Reynslan hefir sýnt, að erfitt
er að rækta korn með góðum
árangri, ef opnir akrarnir verða
meira en 3—4 ára gamlir. Þar
sem kornrækt hefir verið reynd
eitthvað í stórum stíl á undan-
förnum árum, hefir það staðið
áframhaldandi kornrækt fyrir
þrifum, að akrarnir hafa fyllzt
af illgresi, sem dregið hefir
mjög úr uppskerunni.
20 tunnur á hektara
— Er ekki svo, að meðalkorn-
uppskeran hjá þér hafi reynzt
vera 20 tunnur á hektara? En
raddir hafa heyrzt um það, að
þegar þú reiknar út hina fjár-
hagslegu niðurstöðu kornrækt-
arinnar, þá reiknir þú með sölu-
verði á korninu til útsæðis?
— Meðaluppskeran hefir verið
þessi, en allmikið rýrari í verstu
árum. En það er á misskilningi
byggt, að ég þurfi að reikna mér
viðbótarverð á korninu sem sáð-
korni til þess að ræktunin beri
sig fjárhagslega. Þar hefi ég
alltaf gengið út frá fóðurkorni.
Útkoman ekki lakari á korni
en grasi
— Hvernig varð útkoman á
kornræktinni hjá þér í fyrra-
sumar?
— Vorið í fyrravor var eins
og menn muna alveg óvenjulegt
hér sunnanlands. Ég gat ekki
sáð fyrr en komið var fram í
miðjan maí, það er að segja
þrem vikum seinna en vant er.
Samt fékk ég ágætlega vel
þroskað korn, er hefir reynzt
með fullkomna spírunarhæfi-
leika. En vegna þess, hve korn-
ið var gisið á ökrunum í fyrra,
var uppskeran ekki meira en 15
tunnur á hektara. Óvenjulega
mikill vatnsagi var á ökrunum
í fyrravor og því kalskellur um
allt, ekki síður en á túnum. Á
Sámsstaðatúnum neðan við þjóð
veg, fékk ég um 500 hestum
minna af heyi, en í meðalári og
get því óhikað fullyrt að út-
koman á grasræktinni var engu
betri en á kornræktinni.
— Hvaða horfur telur þú vera
á kornrækt hér að sumri?
— Óvenjulega mikil eftirspurn
er eftir sáðkorni, bæði byggi og
höfrum. Menn ætla að sá bæði
Færeyjabyggi, Dönnes-byggi,
Floyja-byggi og Niðarhöfrum.
Vænti ég þess þar sem innlent
sáðkorn hrekkur ekki, hafi SlS
sáðkorn til sölu af þeim tegund-
um, sem hér eru notaðar.
—Mbl., 9. apríl
Kennsian í náttúrufræði þarf
að Samhæfast nýjum vísindum
Dr. Sigurður Þórarinsson
kominn heim frá Englandi
FYRIR nokkru birtist hér i
blaðinu Lundúnafrétt um
fyrirlestraferð dr. Sigurðar Þór-
arinssonar til enskra háskóla.
Eftir að sú frétt var skrifuð hélt
dr. Sigurður fyrirlestrunum á-
fram, og heimsótti háskólana í
Leeds, Oxford, Birmingham og
Nottingham.
1 Birmingham fjallaði erindi
hans um náttúruöflin og sögu
íslenzku þjóðarinnar. En í hin-
um háskólunum fjórum fyrir
jarðfræðinga, ræddi hann um
íslenzk eldfjöll, einkum um
Inspiring Performance
By Boy Soprano
At Chalmers -Wesley
Choristers of different choirs
of the Protestant Churches of
the city blended their voices to
render an inspiring programme
of sacred music last night
at Chalmers-Wesley United
Church, St. Ursule St. Master
Michael Bildfell, 12, leading
choir boy of the Church of the
Advent, Westmount, was guest
soloist.
The purpose of the Quebec
Choral Society which has been
established for many years, is
to foster vocal talent and mus-
ical interest among Church
choirs of Quebec and vicinity.
The 30 members in last night’s
recital were under the direction
of Sidney G. Martin, and Miss
Leonora Teakle was organist.
As the first item on the pro-
gramme the choir sang “The
Heavens Are Telling,” from “The
Creation” by Franz Joseph
Haydn, displaying perfect har-
mony and richness of voice,
which has accounted for the
choir’s reputation down the
years.
Following this Michael Bild-
fell, one of Montreal’s leading
boy sopranos, gave a beautiful
solo of Panis Angelicus, by
Cesar Franck. His voice has a
fragile-like quality which the
boy controls with remarkable
ease. It is inspiring to listen to
him beeause he puts all his soul
into what he is singing, feeling
every note of it. His diction was
also good and he had remark-
able self-assurance for one so
young.
He also sang solos of “I Know
My Redeemer Liveth,” by
George Frederick Handel and
the difficult “Alleluyah,” by
Mozart, which Master Bildfell
seemed to find more difficult
than the other selections and
therefore gave a more laboured
rendition.
Michael Bildfell, who has re-
ceived an offer to join the choir
school of St. John the Divine
Church, New York, for this com-
ing September, has been singing
with a choir since the age of
five. He says that he wants to be-
come another Caruso, an opera
singer being his one and only
THE WAGON TRAIL
Upon this trail it looks as if the hill
Were holding in the curve of its great arm
The old, old house, protecting it from harm.
Above the yard the weathered rusty mill,
That fed the mossy trough, is standing still
Beside the hoof-worn path. The active charm
Of flock and herd around the field and farm
Has vanished. Weeds now roam their trails at will.
Yet clinging like the light on summer grain,
I feel the joy my memories impart
And linger with the presence of the land.
The roots of home entwine and deeply vein
My leaves of thöught, as time reveals my heart
And gently holds it in a calloused hand.
FREDA BJORN
Michael Bildfell
ambition. He says he inherits a
good deal of his musical talent
from his mother, who was a
chorister in Winnipeg choir and
his grandfather who was a
clergyman. There is also a mu-
sical ability on his father’s side
of the family. Michael has a
sister, Gale, 11, and a brother,
Peter, 9, who also posess a talent
for singing.
In spite of his singing, Michael
also takes an active part in
hockey and baseball and is an
average student in Grade 7. Ac-
cording to his mother, every-
body is nervous but Michael,
before he gives a recital.
Michael is the son of Dr. J. A.
Bildfell and Mrs. Bildfell of
Montreal.
Quebec Chronicle-Telegraph
May 5, 1952
gígina við Mýyatn.
Á milli þess, sem hann vann
að fyrirlestrum sínum, kynnti
hann sér ýmislegt í brezkum
söfnum. Svipaðist hann m. a. eft-
ir elztu lýsingum á Heklu, er
birtust í miðaldaritum.
Skólasföðvar í fjalllendi
Um tíma dvaldi Sigurður í
skoðunarstöðum brezkra skóla í
Penninafjöllum. — Hafa ýmsir
brezkir skólar komið upp stöðv-
um fyrir nemendur sína í fjall-
lendi þessu, þar sem vel hagar
til fyrir þá, sem vilja kynna sér
ýms náttúrufyrirbrigði. í skóla-
selum þessum geta námsmanna-
hópar dvalið í viku til 10 daga
undir handleiðslu kennara til
þess að kynna sér af eigin raun
ýmsa þætti í náttúrufræði
landsins.
I viðtali við blaðið í gær
skýrði Sigurður svo frá, að
merkust þeirra stöðva, er hann
kynntist, er um 400 m. yfir
sjávarmál við stöðuvatn, er heit-
ir Malhamtarn.
Þar í fjöllunum er loftslagið
líkt og hér í Reykjavík, meðal-
hiti júlímánaðar 12 stig, úrkoma
mikið meiri en hér. Fjalllendi
þetta var fyrr meir gjörsamlega
skóglaust, en þar hafa verið
gróðursettir víðlendir skógar og
loftslag batnað við það að mun.
Kennslan fylgist með
framförunum
Dr. Sigurður sagði m. a., að
mjög væri það áberandi, hve
kennsla í náttúrufræði er full-
komnari í Bretlandi en hér á
landi, þar sem skólamenn þar
hafa bætt kennsluna í samræmi
við hinar öru breytingar og fram
farir í náttúruvísindum síðasta
mannsaldurinn. Hefir verið lögð
áherzla á, að samræma kennsl-
una við nýjustu þekkingu í
þeim efnum.
Hér á íslandi hafa ekki verið
tök á að samhæfa kennsluna
framförum náttúruvísindanna.
Er þetta orðinn ískyggilegur
galli í kennslu okkar og skóla-
kerfi.
Menn verða að gera sér grein
fyrir, sagði Sigurður, að öðru
máli er að gegna með mála-
kennslu og kennslu í lifandi vís-
indagreinum. Tungumálin eru
þau sömu og þau voru fyrir 50
árum. En náttúrufræðin hefir á
þessu tímabili tekið breytingum
í ýmsum grundvallaratriðum.
Verður hægt að bjarga skipinu
af botni Seyðisfjarðar?
Seyðisfjörður, 7. apríl: —
Hingað kom í dag með Esju,
ásamt nokkrum mönnum
öðrum, Benedikt Grödal,
forstjóri Hamars. — Hann
er hingað kominn til þess
að athuga möguleika á
björgun olíuskips þess, er
sökk hér í firðinum fyrir
mörgum árum, eða á farmi
þess.
Olíuskipið var brezk eign og
var því lagt hér vorið 1941. —
Það var birgðaskip fyrir brezk
herskip. Það var mjög stórt og
með um 15.000 tonn af olíu í
geymum sínum, er því var sökkt
af þýzkri flugvél þá um sumarið.
Engin sprengja kom á skipið,
en það sökk þó
Flugvélin, sem sökkti því,
varpaði að því þrem sprengjum.
Engin þeirra kom í skipið sjálft,
heldur í sjóinn fyrir framan
stefni þess. — En þrýstingur sá,
er myndaðist er sprengjurnar
sprungu í sjónum, var það mik-
ill, að óstöðvandi leki kom að
skipinu og á einhverja af olíu-
geymunum og sökk þetta mikla
ferlíki á 30 metra dýpi.
Mikið aí olíu í skipinu
Enn mun vera mikið af olíu í
skipinu, þó mikið hafi farið for-
görðum, er það sökk. Lengi á
eftir vætlaði olían úr því og or-
sakaði ýmiskonar tjón, sem ár-
angurslaust hefir verið reynt að
fá bætt. Brezka flotastjórnin
bauð Seyðfirðingum fyrir löngu,
að þeir mættu eiga skipið, en
því boði var ekki tekið.
Esso lætur gera iilraunina
Fyrir alllöngu fékk Olíufélag-
ið Esso áhuga á að láta gera
athuganar á hvort tiltækilegt
þætti að bjarga skipinu og farmi
þess. Hefir Seyðisfjarðarbær
fengið ráðstöfunarrétt á skipinu,
þar sem það hvílir á fjarðar-
botninum og jafnframt gert
samning við Olíufélagið um að
það megi gera þessa tilraUn, og
hver skuli verða hlutur Seyðis-
íjarðar, ef björgunin skyldi
takast.
Kafari athugar skipið
Hefir Olíufélagið samið við
Hamar um þessar athuganir og
þeirra erinda er Gröndal for-
stjóri hingað kominn, ásamt að-
stoðarmönnum sínum. Athug-
anir þessar eru í fyrsta lagi í
því fólgnar að kafari athugar á-
stands skipsins og farms.
—Mbl., 8. apríl