Lögberg - 20.11.1952, Page 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 20. NÓVEMBER, 1952
5

Ál 114 AHAI
KVENNA
Ritstjón: INGIBJÖRG JÓNSSON
KVENNAÞING
Manitoba Hospital Auxiliary Association
Eftir MRS. ANDREU JOHNSON ’
Miðvikudaginn 22. október
' voru um 120 konur gestkom-
andi á Deer Lodge spítalanum í
Winnipeg; voru þær erindrekar
á þingi Manitoba Women’s
Hospital Auxiliary Association.
Var þetta upphaf þingsins, sem
setið var á Royal Alexandra
hóteli daginn eftir.
Okkur var fyrst sýnd deildin
þar sem líkamsæfingar voru
iðkaðar; er ósköp að sjá hve
sjúkdómar geta umbreytt lík-
láma mannsins, svo sem polio,
gigt, arthritis o. fl.. —
Næst var litið inn í starfs-
stofuna þar sem sjúklingarnir
voru við vinnu; vakti það undrun
að sjá hve mikið þeir gátu gert
þótt fatlaðir væru, sérstaklega
einn, sem sat við vefnað, voru
hendurnar kreptar og höfuðið
hallaðist, en hann sýndist samfc
ánægður við starf sitt og vefn-
aðurinn var vel gerður. 1 her-
berginu voru ágæt og hentug
borð, skápar, stólar og einnig
voru þar húsgögn í smíðum.
Við fórum í herbergi skó-
smiðsins; hann sýndi okkur mörg
líkön er steypt höfðu verið af
fótum sjúklinganna, sneið hann
,skó eftir þeim og útbjó skóna
þannig að sem minst bæri á því
að sjúklingurinn væri fatlaður
á fæti.
Næst fórum við inn í stofu
þar sem gervilimir voru búnir
til; voru báðir mennirnir, sem
litu eftir þessari deild fatlaðir;
annar var með gervifót en hinn
með gervihendi; voru þessir
limir svo haganlega gerðir, og
þeir hreyfðu þá svo eðlilega, að
vart var hægt að greina að hér
væri um gervilimi að ræða. —
Þessi stofnun er fyrir aftrur-
komna hermenn og konur; er
ánægjulegt að vita að þeir
njóta þessara hlunninda og að
þeir eiga þarna hæli þar sem
alt mögulegt er gert til þess að
gjöra þeim lífið bærilegt.
Að síðustu skoðuðum við eld-
húsið og borðstofuna; eru þar
öll þægindi og matur af beztu
tegund framreiddur. Þeir sem
þarfnast sérstakrar fæðu —
special diet — hafa eigin borð-
stofu og eldhús, þar sem fæðan
er matreidd samkvæmt þeim
reglum er sjúkdómar þeirra
krefjast. — Á þessu hæli eru
um 500 sjúklingar rúmfastir og
var okkur ekki leyft að sjá þá.
Við vorum gestir Manitoba
Red Cross, og eftir að við höfð-
um skoðað Deer Lodge spítal-
ann var okkur boðið til Red
Cross Lodge handað við götuna
og veitt þar te og smurt brauð.
Red Cross Lodge er yndislegur
staður; þar eru haldnar sam-
komur fyrir vistfólkið á Deer
Lodge hælinu og þar eru setu-
stofur fyrir það, þar sem það
getur setið í þægilegum stólum
og skemt sér við lestur, spil,
tafl, samtal o. s. frv. Þetta er
einn þáttur í hinu mikla líknar-
starfi Rauða Krossins. Öll þjón-
usta þarna' er gefin; konur koma
þangað dag eftir dag til að reyna
á einhvern hátt að draga úr böli
þessa fatlaða fólks; við töluðum
við eina konu, sem hafði starfað
á Red Cross Lodge í 25 ár. Ævi
sjúklinganna á Deer Lodge
spítalanum myndi vera mun
daprari, ef þeir ættu ekki þenn-
an griðastað þar. —
Þegar komið var í hótelið
held ég að allar konurnar hafi
þakkað Guði í kyrrþey fyrir að
mega sjá, heyra, ganga og starfa;
varð þessi heimsókn konunum
áminning um að starfa með
aukinni orku að viðhaldi spítal-
anna og velferð þeirra. —
Um kveldið klukkan 7 söfn-
uðust konurnar saman við
kveldverð í Tea Lounge á hótel-
inu; ræðukona kveldsins var
Miss Alice Mair, M. C. S< P.,
Canadian Arthritis and Rheu-
matic Society, en Mr. Kerr
Wilson söng og stjórnaði 40
stúlkna söngflokk. Að því loknu
fóru fram starfsfundir til að
undirbúa þingið, sem var form-
lega sett morguninn eftir og sátu
það um 140 konur. 1 Manitoba
Hospital Auxiliary Association
eru 64 deildir um alt fylkið og
voru þarna samankomnir full-
trúar frá 60 af þessum deildum;
bar þetta vott um mikinn áhuga
hjá deildunum, en aðalstarf
þeirra liggur ef til vill í því að
vekja hjá fólki áhuga fyrir því
að styðja og styrkja sína héraðs-
spítala, og að það verði þeim
metnaðarmál, að þeir verið sem
fullkomnastir. —
Þingið hófst kl. 9 á fimtudags-
morgun með stuttri bæn. Ávarp
forseta, Mrs. W. P. Fillmore
fjallaði um starf hennar á árinu;
ritari, Miss McLeod flutti yfir-
lit yfir starf deildanna í hejld.
Síðan lásu erindrekar skýrslur
sínar; voru þær margar og mis-
munandi. Kom fram óánægja
hjá mörgum yfir því að konur
eru ekki í spítalanefndum; höfðu
sumar fengið að sitja fundi
spítalanefnda en fengu ekki að
greiða atkvæði. — Allar deildir
höfðu unnið að því að afla pen-
inga fyrir spítalana; höfðu flest.-
ar þeirra tekið þátt í The White
Cross Drive og á þann hátt aflað
fleiri þúsunda dollara. General
Hospital fær skerf af þeim sjóði,
því kvenfélag þess spítala tekur
einnig þátt í þessu starfi.
Ef til vill er “Silver Tea” auð-
veldasti vegurinn til að safna fé
fyrir deildirnar. Á hverju hausti
safna deildir matvælum fyrir
spítalana — garðmat af öllu
tagi, niðursoðnum ávöxtum,
eggjum, smjöri, hænsnum og
kjöti og er þetta mikil hjálp.
Sumar deildir kaupa sykur og
ávexti og sjóða niður fleiri tugi
potta.
Alt þetta starf deildanna er
mikilvægur þáttur í velferð
spítalanna, enda sagði Hon. Ivan
Schultz, fyrverandi heilbrigðis-
málaráðherra Manitobafylkis: —
„Við höfum nú bætt við 1500
sjúkrarúmum í Manitoba og
hefir ykkar mikla starf átt sinn
þátt í því framtaki;“ og óskaði
hann þess að sú samvinna héldi
áfram í framtíðinni. —
Mrs. J. M. George frá Morden
var gerð að ævifélaga þéssara
samtaka og afhenti Mrs. Garnet
Coulter henni skírteinið, en Mrs.
D. L. Campbell, Mrs. Coulter og
Mrs. A. H. S. Gillson eru heiðurs-
félagar.
Auk okkar félags héldu þrjú
önnur heilbrigðismálafélög fylk-
isins ársþing sín þessa sömu
viku, en það voru: Associated
Hospitals of Manitoba, The
Manitoba Association of Regi-
stered Nurses og Medical Record
Librarian Association of Mani-
toba. Var haldið General Con-
ference Banquet á fimtudags-
kveldið; þar flutti Edwin L.
Crosby, M.D. snjalla ræðu um
starf sitt þegar hann var forseti
stærstu spítalasamtakanna í
Bandaríkjunum; hann starfaði
við John Hopkins spítalann í
17 ár. Hann lauk máli sínu með
þessari setningu: „Þú sjálfur og
spítali þinn eruð hluti af mestu
stóriðju heimsins.“
Fréttir fró ríkisútvarpi íslands
Framhald af bls. 1
Akureyrar. Erling Blöndal
Bengtson er aðeins tvítugur að
aldri, en hefir að undanförnu
verið kennari í cello-leik við
Curtis-tónlistarháskólann í Fíla-
delfíu, og er nú ráðinn hjá kon-
unglega tónlistarskólanum í
Kaupmannahöfn.
☆
Landssmiðjan í Reykjavík er
nú að hefja framleiðslu á áburð-
ardreifara, sem ráðsmaðurinn á
Hvanneyri, Guðmundur Jó-
hannesson, fann upp og notaður
hefir verið á Hvanneyri. Dreif-
ari þessi hefir þann kost fram
yfir erlenda áburðardreifara,
sem hér hafa verið notaðir, að
hann hleður sig sjálfur og er
mjög fljótvirkur. Hann er tengd-
ur við dráttarvél. í ráði er að
smíða 50 slíka dreifara í vetur,
en til mála kemur að framleiða
enn fleiri, ef svo margar pant-
anir berast.
☆
Vinnufatagerðin í Reykjavík
tók í sumar við rekstri Sútunar-
verksmiðjunnar þar, og hefir
tekist fyrir atbeina ungversks
efnafræðings, sem þar starfar,
að verka gæruskinn svo vel, að
þau þola nú bleytu, þvott og
þurrkun í 50 til 60 stiga hita,
en áður bar á því að sútuðu
skinnin, sem notuð eru til fóðurs,
eyðilegðust ef flíkurnar gegn-
blotnuðu og væru siðan þurrk-
aðar við hita. Vinnufatagerðin
hóf fyrir fimm árum framleiðslu
á kuldaúlpum, fóðruðum gæru-
skinnum og hefir eftirspurn eft-
ir þeim vaxið ár frá ári, og að
haustinu og fyrri hluta vetrar
hefir verksmiðjan naumast við.
☆
Um helgina var tekin í notk-
un ný brú á Skaftá hjá Kirkju-
bæjarklaustri, gerð úr járn-
bentri steinsteypu. Brúarhafið
sjálft er 23 metrar.
☆
Vélsmiðjan Héðinn í Reykja-
vík átti nýlega 30 ára starfsaf-
mæli. Stofnendur hennar voru
þeir Bjarni Þorsteinsson og
Markús ívarsson, og settu þeir
smiðjuna á stofn til þess að ann-
ast viðgerðir togara og annarra
fiskiskipa. Síðan voru færðar út
kvíarnar og tekið að smíða verk
smiðjuvélar í sambandi við vax-
andi fiskiðnað. Forstjóri Héðins
nú er Sveinn Guðmundsson. Þar
vinna 200 manns. Fyrsti diesel-
hreyfillinn, sem smíðaður hefir
verið hér á landi, var smíðaður í
vélsmiðjunni Héðni í sumar.
☆
Rúmlega hundrað brezkir
skíðamenn hafa spurst fyrir um
það, hvort unnt yrði að taka á
móti þeim á Akureyri til dvalar
þar við vetraríþróttir í marz-
mánuði. Þeir gera ráð fyrir að
koma í tveimur hópum. Áhuga-
menn um mál þetta á Akureyri
boðuðu fyrir nokkru til fundar
og var þar samþykkt að undir-
búa stofnun félags, sem vinna
skal að því að bæta skilyrði til
þess að veita erlendum ferða-
mönnum nauðsynlega fyrir-
greiðslu.
☆
Á Fljótsdalshéraði hefir tals-
vert verið unnið í haust að jarð-
rækt og byggingum. Mörg hús
eru þar í smíðum, bæði íbúðar-
hús og peningshús, og byrjað er
á grunni að allstóru húsi fyrir
póst og síma á Egilsstöðum. í
Reyðarfjarðarkauptúni hafa í
sumar veriá reist fjögur hús auk
þess að fullgerð hafa verið eldri
hús. Reist hefir verið þar hús
yfir áhöld til brunavarna og
brunaliði verið komið á fót. Þar
hefir einnig í haust verið gerð-
ur grunnur að félagsheimili
hreppsbúa. Það hús verður 360
fermetrar og er áætlunarverð
þess 900.000 krónur.
☆
Ársþing Bandalags æskulýðs-
félaganna í Reykjavík var sett
í fyrrakvöld og var Sigurgeir
Sigurðsson biskup einróma kjör-
inn fyrsti forseti þingsins.
Gunnar Gunnarsson rithöfund-
ur hefir að undanförnu verið á
upplestrarferðalagi um Þýzka-
land og Austurríki. Hinn 24.
október las hann úr nokkrum
skáldsögum sínum í menningar-
félaginu „Der Kreis“ í Vínar-
borg.
☆
Nýlega var haldið þing nor-
ræna tónskáldaráðsins í Stokk-
hólmi og var þar samþykkt að
tillögu forseta ráðsins, Jóns
Leifs, að halda norræna tónlist-
arhátíð í Reykjavík 1954 á tíu
ára afmæli íslenzka lýðveldisins.
Flutt verða þar bæði gömul og
ný norræn tónverk, en dagskrá
verður endanlega ákveðin á
næsta fundi tónskáldaráðsins,
sem halda skal í Osló í vor.
☆
Nýlega var stofnuð bókaút-
gáfa til þess að gefa út rit Krist-
manns Guðmundssonar, og nefn-
ist hún Borgarútgáfan. Fyrsta
bókin, sem hún gefur út, er síð'
ara bindi skáldsögunnar Þok-
unnar rauðu. Þá er fyrirhuguð
heildarútgáfa á ritum Krist-
manns, og kemur fyrsta bindið
í næsta mánuði, smásögusafn er
nefnist Höll Þyrnirósu. Nú eru
liðin 30 ár síðan fyrsta bók
Kristmanns kom út, ljóðabókin
Rökkursöngvar.
☆
Bókmenntafélagið Mál og
menning í Reykjavík hefir fært
út starfsemi sína og kom í gær
út kjörbókaflokkur félagsins,
sem í eru 10 bækur, og geta
menn kosið sér nokkrar þeirra
fyrir tiltekið gjald eða allar. í
þessum flokki eru m. a. þrjár
ljóðabækur, eftir þá Jóhannes
úr Kötlum, Guðmund Böðvars-
son og Snorra Hjartarson, Dag-
bók í Höfn 1848 eftir Gísla
Brynjólfsson, og Ljóðmæli
Sveinbjarnar Egilssonar.
Verzlunarráð Islands hefir
byrjað útgáfu blaðs, sem nefnist
Ný iíðindi. Blað þetta kemur út
hálfsmánaðarlega og á að flytja
greinar og upplýsingar um við-
skiptamál og gera grein fyrir af-
stöðu verzlunarstéttarinnar til
þeirra rnála, sem á dagskrá eru
á hverjum tíma.
Árni Pálsson prófessor lézt í
Reykjavík í fyrradag, 74 ára að
aldri.
Húsakynni hvergi betri en þar
sem bezt er hér
Vestur-lslendingurinn Skúli
Hrútfjörð, er dvalið hefir á
landi hér siðan í byrjun á-
gústmánaðar í sumar, ferð-
ast um landið og kynnt sér
búnaðarhætti í s 1 e n z k r a
bænda, fer vestur um haf í
dag. Hefir hann samið
skýrslu um íslandsför sína
og sent landbúnaðarráðu-
neytinu.
Skúli Hrútfjörð er starfsmað-
ur háskólans í St. Paul í Minne-
sota og fæddur vestan hafs, en
faðir hans og móðir komu af ís-
landi. Var faðir hans ættaður úr
Laxárdal í Dölum, en átti síðast
heima að Fögrubrekku í Hrúta-
firði, en móðir hans var úr Vatns
dal og ólst upp að Böðvarshólum
með Bríet Bjarnhéðinsdóttur.
Blaðamaður frá Tímanum átti
í gær tal við Skúla Hrútfjörð og
spurði hann, hvað honum virtist,
að einkum þyrfti að færa til
betri vegar í búnaðarmálum Is-
lendinga.
— Það er erfitt um að dæma
fyrir mann, sem þekkir landið
ekki meira en ég, og sjálfsagt
bý ég ekki yfir neinum úrræð-
um,.er ekki hafa áður borið á
góma á Islandi. En mér virðist,
að það mundi borga sig að leggja
meira í tilraunir og rannsóknir
og tilraunastöðvarnar, sem nú
eru, ættu að hafa meira sam-
starf. Breytingarnar eru örar og
þær munu halda áfram að yerða
það, og margt nýtt, sem þarf
Háskólaselning í dag:
Tveir blaðamenn við guðfræðinám,
veðurfræðingur les læknisfræði
að reyna að kanna, hvernig það
á bezt við á íslandi.
ísland er að mörgu leyti líkt
því, sem ég gerði mér í hugar-
lund og víða sá ég vel búið,
hvaða mælikvarði sem lagður er
á það. Framfarirnar hafa orðið
gífurlegar síðustu 25 árin og
skili eins áfram næstu 25 ár,
verður svipur á íslenzku bænda-
býlunum.
Eitt af því, sem kom mér á
óvænt, voru hin frábæru húsa-
kynni, sem nú eru víða orðin í
sveit á íslandi. Þau eru ekki til
betri annars staðar, þar sem ég
þekki til. Annað voru bækurnar.
Bækur eru hvergi í slíkum há-
vegum hafðar sem hér á íslandi
og vitnar um víðan sjóndeildar-
hring og menningarþroska.
—TÍMINN, 24. okt.
Háskólinn verður settur með
mikilli viðhöfn í dag með há-
skólahátíð, er hefst kl. tvö. Eru
að þessu sinni innritaðir um 690
stúdentar, og er það heldur
færra en innritað var um þetta
leyti í fyrra.
Blaðamenn meðal háskóla-
stúdenta
Það mun vekja nokkra at-
hygli, að meðal háskólastúdent-
anna eru menn, sem ekki hafá
verið við nám árum saman og
eiga stúdentsprófið langt að
baki. Þannig hefir Thorolf
Smith blaðamaður innritazt í
guðfræðideildina og honum til
samlætis er þar annar blaða-
maður, Bjarni Sigurðsson frá
Straumi, sem að vísu innritaðist
seint í fyrravetur, og áður hafði
lokið lögfræðiprófi.
Björn L. Jónsson í
læknadeild
Björn L. Jónsson veðurfræð-
ingur er að þessu sinni innritað-
ur í læknadeild háskólans. Hann
er sem kunnugt er einn af for-
ustumönnum náttúrulækninga-
stefnunnar og hefir mjög gefið
sig að læknisfræðilegum efnum.
Mun hann nú hugsa sér að Ijúka
læknisprófi.
Starfsmenn hjá tollstjóra
Þrír starfsmenn úr skrifstofu
tollstjóra eru meðal háskólastú-
dentanna, en þeir hafa þegar
lokið nokkrum hluta háskóla-
náms síns. Óskar Finnbogason og
Grímur Grímsson, sem lauk
stúdentsprófi fyrir tuttugu ár-
um, lesa báðir guðfræði, báðir
fjölskyldumenn. Þriðji starfs-
maðurinn úr tollstjóraskrifstof-
unni, Friðrik Diego, sem er
átján ára stúdent, les ensku.
Útlendir stúdentar
Útlendir stúdentar í háskól-
anum eru nokkrir. Meðal þeirra
eru styrkþegar ríkisstjórnarinn-
ar, sem eru fimm — íri, Spán-
verji, Þjóðverji, Englendingur
og Svisslendingur. Allmargir
norskir stúdentar eru í lækna-
deild eins og í fyrra og hefir
einn nýr bætzt við. Einn fær-
eyskur stúdent er og í háskól-
anum, þýzk stúlka og Banda-
ríkjamaður. Loks má geta þess,
að Tékkinn Karel Vorovka les
þar guðfræði.
—TIMINN, 25. okt.
Ferðadúfurnar . . .
Framhald af bls 4
og - hvar, en jafnan hefir það
reynzt á misskilningi byggt. Og
það er eins og menn skammist
sín fyrir það að hafa útrýmt
þessum fallegu fuglum. Þess
vegna koma fram alls konar
getgátur um hvarf þeirra. Sumir
segja að hinir miklu hópar
hafi orðið fyrir fellibyl, meðan
þeir voru á flugi yfir vötnunum
miklu og drukknað þar miljón-
um saman. Aðrir segja að þær
muni hafa farizt á leið sinni
suður yfir Mexicoflóa, er þær
voru á leið til Suður-Ameríku.
En sannleikurinn er sá, að
mennirnir útrýmdu þeim, eins
og þeir hafa útrýmt ýmsum
öðrum líftegundum hér á jörð.
Menn, sem sáu að hverju fór,
reyndu að fá því framgengt að
sett væru friðunarlög fyrir
fuglinn. En almenningur trúði
því ekki að hægt væri að út-
rýma fuglinum. Friðunarfrum-
varp kom fram á þingi í Ohio,
en var fellt á þeim forsendum,
að fuglinn þyrfti engrar vernd-
ar, viðkoman væri svo mikil, að
ekki væri unnt að útrýma
honum.
Reynslan hefir sýnt annað, en
nú er of seint að reyna að bæta
úr því.
—Lesb. Mbl.
YOUR GUIDE TO
m
Símnot í sameiningu gera það að verkum, að
vér getum veitt þúsundum fjölskyldna sím-
þjónuslu, er að öðrum kosti yrðu með öllu án
hennar.
Hér eru nokkur dæmi — er sýna hve yður er
auðvelt og nábúa yðar að njóta bættrar síma-
aígreiðslu:
• Svarið símanum eins fljótt og verða má
• Hlustið áður en þér byrjið samtal
• Sé um nauðsyn að ræða látið nábúa yðar fá
þegar afnot af símanum
• Látið viðtöl vera eins slutt og hugsanlegl er
mnniTOBR TEbEPHonE sysTEm
52-7