Lögberg - 13.12.1956, Qupperneq 3

LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 13. DESEMBER 1956
3
\
FREDERICK LEGGE:
Busincss and Rrofessional Cards
Ferðamenn í Sovéfríkjunum eru
yandlega skyggðir af lögreglunni
Njósnahræðslan er þar á hásligi
I/OMMÚNISTAR bjóða nú
**■ gesti opinberlega vel-
komna og taka þeim opnum
örmum, en — Legge bendir á
£*-ð þessi gestrisni sé ekki öll
sem hún virðist á yfirborðinu.
Tékkneski innanríkismálaráð-
herrann hafi til dæmis hvatt
þjóð sína að vera vel á verði
gegn njósnurum í hópi slíkra
gesta. Jafnvel saklausir ferða-
iangar megi því búast við að
verða leiddir þar fyrir rétt.
Ferðalangar, sem hafa hugs-
að sér að eyða sumarleyfi sínu
austan járntjalds, er betra að
búa sig undir að fara að öllu
með gát, annars geta þeir hæg
lega orðið raunverulegar
n j ósnasögupersónur.
Ekki er samt víst að þeir
komist í kynni við neitt álíka
reyfaralegt og leynilögreglu-
menn dulbúna sem veitinga-
húsþjóna eða leynihljóðnema
í gistihúsherbergjum, en það
er litlum vafa bundið að leyni-
iögreglan mun fylgjast ná-
kvæmlega með ferðum þeirra,
reiðubúin til atlögu hvað lítið
sem út af ber. Ógætileg spurn-
ing, eða smáútúrkrókur í leyf-
isleysi, getur orðið til þess að
saklaus ferðamaður sitji á
bak við lás og slá fyrr en hann
veit af.
Samkvæmt þeirri nýju
Sovétlínu að leitað skuli vin-
áttu við vestrænar þjóðir
bjóða kommúnistaríkin gesti
þaðan nú velkomna og taka
þeim opnum örmum. Ekki eru
allir hlutaðeigendur samt
hrifnir af að sýna slíka geset-
risni. Óánægjuraddir hafa
heyrzt á bak við tjöldin, og í
einu af kommúnistaríkjunum
að minnsta kosti lítur leyni-
lögreglan með tortryggni á
þessar ferðamannaheimsóknir.
Rudolph Barak, tékkneski
innanríkismálaráðherrann, ótt
ast njósnahættuna. „Njósna-
niiðstöðvar fjandmannanna“
mælti hann aðvarandi á þjóð-
þingi kommúnistaflokksins,
„reyna nú að hagnýta sér hinn
sívaxandi, alþjóðlega ferða-
mannastraum til að lauma
erindrekum sínum inn í land
vort“. Sökum starfsemi „er-
lendra friðarfénda“, sagði
hann, „mun alþýðulýðveldi
vort þurfa á skipulagðri ör-
yggisþjónustu að halda um
langa framtíð" — (Tékkneska
fréttastofnunin, 12 júní 1956).
Eftir að hafa fullyrt að síðan
leyniþjónustan hefði verið
aukin „hefði tekið fyrir það
að risið væri gegn hinu sósíal-
istiska lögvaldi". komst Barak
svo að orði, að það væri „ekki
nóg að taka upp nýjar og
sveigjanlegri að ferðir í því
skyni að ná betri árangri í
vörn gegn árásum snjallra og
þjálfaðra erindreka, sem send-
ir eru gegn okkur erlendis
frá“. Af þessu mætti ráða að
öryggisþjónustan lægi á lat-
síðunni að hans áliti hvað
þetta snerfci. Frá sjónarmiði
ferðamannsins er viðhorfið
hins vegar óhugnanlegt. Ef
hræðsluæði við njósnara gripi
um sig innan lögreglunnar
gæti það auðveldlega valdið
alvarlegum mistökum þannig
að fróðleiksfúsir en saklausir
ferðalangar væru handteknir
sem fjandsamlegir njósnarar.
Eitthvað þessu líkt hefur
þegar gerzt í Tékkóslóvakíu.
Israelskur borgari, Mordechai
Oren, sem kom þangað árið
1951, var tekinn fastur í járn-
brautarlestinni þegar hann
var að leggja af stað til Aust-
urríkjs. Það var „smávægilegt
atriði“, sagði lögreglan hon-
um, sem þeir vildu fá nánar
upplýst. Það var ekki fyrr en
í maímánuði 1956 að þeir
viðurkenndu sakleysi hans og
létu hann lausan. Þetta „smá-
vægilega atriði“, eins og Oren
komst að orði við kunningja
sína þegar heim kom, hafði
kostað þá hálfs fimmta árs
athugun.
Oren var leiðtogi Mapam,
vinstri fylkingar sósíalista-
flokksins í Israel. Hann fór til
Evrópu 1951 til að reka ýmis
erindi í sambandi við W. F.
T. U. — Alþjóðasamband
verkamanna, sem kommúnist-
ar ráða — og til að aðstoða við
flutninga Gyðinga búsettra í
Rússlandi til Israel. I Tékkó-
slóvakíu hafði hann, sam-
kvæmt Jerusalem Post, þann
20. maí 1956, unnið að því að
fá Zionista er sátu í tékknesk-
um fangelsum látna lausa.
Eftir að hafa komizt að raun
um að slík viðleitni mundi
með öllu tilgangslaus ákvað
hann að halda frá Prag til
Austurríkis, en þá var hann
tekinn höndum.
Næstu mánuðina var hann
beittur hrottalegum yfir-
heyrsluaðferðum í því skyni
að þvinga hann til sannana
gegn Rudolph Slansky fyrr-
verandi aðalritara kommún-
istaflokks Tékkóslóvakíu. —
Stóðu yfirheyrslur þær oft
hvíldarlaust í fjóra til fimm
daga. I eitt skipti stóðu réttar-
höldin í 18 daga með 10 mín-
útna hléi, en á meðan var hon-
um leyft að sitja á svokölluðu
rúmi í klefa sínum sér til
„hvíldar“. Um leið og hann
tók sér sæti var steypt yfir
hann fullri skjólu af ísköldu
vatni og klefaglugginn opn-
aður svo að blaut fötin frusu
að líkama hans, en þetta var í
febrúar 1952 þegar frostið
komst niður í tuttugu gráður.
Eftir tíu mínútur var hann
leiddur aftur inn í réttarsalinn
og spurningaþófið endurtekið.
I þessa átján sólarhringa
fékk hann aldrei að njóta
svefns eða sæmilegrar máltíð-
ar, en kaffi fékk hann og eins
$3.00 per House Call
EXPERT TECHNICIAN
24-HOUR PHONE SERVICE
B.E.M. Television &
Radio Service
PHONE SPruce 5-2875
mikið af vindlingum og hann
vildi reykja.
Hið grimmdarlegasta við
þessar yfirheyrslur var þó ef
til vill hvernig spyrjendurnir
reyndu að brjóta niður mót-
stöðuafl hans með því að
dylgja um einhverja ógæfu,
sem fjölskylda hans í Israel
hefði orðið fyrir.
Að síðustu var ástand hans
orðið slíkt að hann var fús að
játa allt sem krafizt var,
hversu fráleitt sem það var.
Allar síðari tilraunir til að fá
þær „játningar“ ómerktar
reyndust árangurslausar.
Árið 1954 var Oren dæmd-
ur með leynd í fimmtán ára
fangelsi fyrir þá „glæpi“, sem
hann hafði á sig játað. Árið
1954 voru enn hafin yfir hon-
um réttarhöld, og enn í því
skyni að afla hjá honum
falskra sannana, í það skiptið
gegn Bohumil Lausman, jafn-
aðarmanni sem snúið hafði
heim til Tékkóslóvakíu í des-
ember 1953. Ekkert tillit var
tekið til þess þ.ó hann lýsti
því yfir að hann hefði aldrei
haft neitt saman við Lausman
að sælda. Sannana þurfti með
fyrir „sök“ hins ákærða og
hægast um vik að afla þeirra
með þessu móti.
Oren var að vísu ekki venju
legur skemmtiferðalangur, en
hins vegar er augljóst að slík
örlög geta einnig beðið grun-
lausra ferðamanna. Kommún-
istar hafa aldrei hikað við að
fórna saklausum til að ná tak-
marki sínu og í kommúnista-
ríkjum leiðir það af sjálfuvsér
að ríkið sé þýðingarmeira en
réttlæti til handa sérhverjum
einstaklingi. Og það sem tor-
tryggnin og njósnahræðslan
er þar fyrir hendi má búast
við því að öryggisþjónustan
vilji ekki eiga neitt á hættu,
og kæri sig þá kollótta um
líkur eða sannanir fyrir grun
sínum, er hún tekur menn
fasta. —Mbl. 18. okt.
Maður með stóran böggul
undir hendinni kom inn í
st^ætikvagn.
— Hvað er í bögglinum?
spurði strætisvagnastjórinn.
— Tímasprengja, svaraði
maðurinn, ég er að fara með
hana á lögreglustöðina.
— Hamingjan góða! hróp-
aði vagnstjórinn, sitjið þér
ekki með hana í kjöltunni,
maður, hún getur sprungið þá
og þegar, stingið henni heldur
undir sætið!
Kaupið Lögberg
VIÐLESNASTA
ÍSLENZKA BLAÐIÐ
Minnist BETEL í erfðaskróm yðar
Dr. ROBERT BLACK Sérfræöingur I augna, eyrna, nef og hálssjúkdómum. 401 MEDICAL ARTS BLDG Graham and Kennedy St. Sknfstofusimi »2-3851 Heimasimi 40-3794
G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dir. Keystone Fisheries Limited Wholeeale Dlstributors of FRESH AND frozen fish 60 Loulae Street Slmi 92-5227
Van's Electric Ltd. 636 Sargenl Ave. Authorized Home Appliance Dealers GENERAL ELECTRXC — ADMIRAL McCLARY ELECTRIC — MOFFAT SUnaet 3-4890
Dr. P. H T. Thorlakson WIKNIPEG CLINIC St. Mary’® &nd Vaughan. Winnipef Phone 32-6441 \
Offlce Phone Res- 92-4762 SPruce 2-6115 Dr. L. A. Sigurdson 528 MEDICAL ARTS BUILDINO Otflce Hotirs: 4 pjm.—6 p.m. by sppotatment.
' parker, tallin. KRIST- JANSSON. PARKER AND MARTIN BARRISTERS — SOLICITORS Ben C. Parker, Q.C. (1910-1951) B Stuart Parker. CUve K. Tallta. q c„ A. F. Kristjansson, Hugh B. Parker, W. Steward Martln 5th fL Canadian Bank of Commerce BnUding, 389 Main Street Wlnnlpeg 2, ku. Pbons 92-3581
Thorvaldson, Eggerison, Basiin 8t Siringer Barristers and Solicttor* 209 BANK OF NOVA SCOTLA Bldg. Portage and Garry St. PHONE 92-8291
J. J. Swanson & Co. LIMITED 308 AVENUE BLDG. WINNIPEG Fasteignasalar. Ueig.ia hús. Út- vega peningalán og eldsábyrgtS, bifreiöaábyrgC o.s. frv. Phoae 92-7538 ,:
CANADIAN FISH PRODUCERS LTD. J. H. PAGE. Managing Director Wholesale Distributors of Fresh and Frozen Fish * 311 CHAMBERS STREET Office: Kes.: SPruce 4-7451 SPruce 2-3917
National Realty Co. New and older homes—farms— stores and other businesses in Winnlpeg and surrounding areas. PAUL ANDERSON, Manager 21414 Sherbrook St., Winnlpeg, Man. Days SPrnce 4-5568—Evgs. 42-4924
SELKIRK METAL PR00UCTS
Heykháfar, öruggasta eldsvörn,
og ávalt hreinlr. Hitaeiningar-
rör, ný uppfynding. Sparar eldi-
viC, heldur hita fr& aC rjtlka flt
meC reyknum.—SkrifiC, stmiC U1
KELX.Y SVEINSSON
625 WaU St- Winnipeg
Just North of Portage Ave.
SUnset 3-3744 •— SUnset 3-4431
S. O. BJERRING
Canadian Stamp Co. •
324 Smith St. Wlnnipefl
PHOHE 92-4624
A. S. BARDAL LTD.
funeral home
843 Sherbrook Street
Selur llkklstur og annast um flt-
farir. Allur útbúnaCur sfl be*U.
StofnaC 1894 SPruce 4-7474
rBBER & METAL STAMPS
ARY & CORPORATE SEALS
CELLULOID BUTTONS
eggertson
FUNERAL HOME
Dauphin, Maniioba
Eigandi ARNI EQGERTSOlf, Jr.
SPmce 4-7855 ESTIMATES
FREE
J. M. Ingimundson
Re-Rooflng — Aaphalt Shlnglee
Insul-Ðric Siding
Vents InstaUed to Help Eliminate
Condensation
632 Simcoe St. Wlnnipeg, Man.
Muir's Drug Siore Lid.
J. CLUBB
FAMILY DRUGGIST
SERVING THE WEST BND fO»
27 YF.ARS
SPruce 4-4422 EUlce & Home
Dr. G. KRISTJANSSON
102 Osborne Medical Bldg.
SPruce 4-0222
Weston Office: Logan & Queloh
SPrnce 4-5818
Res.: SPruce 4-0118
S. A. Thorarinson
Barrlster and Solicitor
2nd Floor Crown Trust Bldg.
364 MAIN ST.
Office Phone 92-7051
Helmasími 40-6488
Dunwoody Saul Smiih
8i Company
Chartered AccountanU
Phone 92-2488
100 Prlncess St. Wlnnipeg, Msa
And offices at:
FORT WILLIAM - KENORA
FORT FRANCES - ATIKOKAN
Arlington Pharmacy
Prescription Specialiet
Cor. Arlington and Sargvnt
SUnaat 3-5550
We collect light, water and
phone bills. Post Oifiœ
The Business Clinic
Anna Larnsson — Florence KeUett
1410 Erln Street
Phone SPruce 5-6676
Beokkeeptag - Ineome Taz
Insnranee