Sunnanfari - 01.08.1902, Qupperneq 1

X 8. REYKJAVÍK ÁGÚSTMÁN. 1902

íslenzkir listamenn.
i.
Skurðhagir hafa margir íslendiugar verio, fyr
og síðar, eins og frændur þeirra Norðmenn. En
mjög fáir notið almennilegrar eða jafnvel nokk-
urrar tilsagnar í þeirri list, við listaskóla eða
hjá fullnuma listamönnum. Vér minnumst eigi
annarra en Gunnlaugs Briem, síðar sýslumanns
(f 1834) og Guðmundar nokkurs Pálssonar »bíld-
höggvara« (um miðja öldina sem leið), auk manns
þess, er hér verður frá sagt og
fyrstur og fremstur er slíkra lista-
manna vorra kynslóðar, — eða
réttara sagt hinn eini í þeim
flokki að svo stöddu.
Gunnlaugur Briem sigldi ung-
ur til Khafnar, 15 vetra, með
Sigurði biskupi Stefánssyni 1788,
að ráðstöfun Bjarnar prófasts
Halldórssonar, er tekið hafði hann
til fósturs, »til að læra þar hand-
verk; þar lagði hann sig í 7 ár
eftir bíldhöggvarasmiði á íþrótto-
skólanum, varð útskrifaður þaðan
og fekk skólans silfur-heiðurspen-
ing« segir Bogi Benediktson í
Sýslumannaæfum (I. 289). »Haíði
lært bilætahögg« segir um hann í Espolíns
bókum (XI 108). Þeir höfðu verið vel kunnug-
ir í æsku i Khöfn, hann og landi hans Albert
Thorvaldsen, er mikil frægð og frami átti fyrir
að liggja, og héldu vináttu meðan þeir lifðu báð-
ir. En lítið mun Gunnlaugur hafa fengist við
list sína, er liingað kom til lands aftur, enda
gerðist brátt embættismaður og hefir vitað sem
var, að hér var lítil atvinnu von að henni.
Guðmundur Pálsson höfum vér heyrt að
stundað hafi nám við listaskóiann í Khöfn um
stund milli 1850—1860, en lagðist í óreglu og
varð auðnuleysingi; flæktist hingað til lands og
var eitthvað notaður lítils háttar í sinni iðn, t.d.
af Ásgeiri á þingeyrum, er hann lét reisa kirkj-
una þar hina merkilegu og vönduðu. Svo sagði
Brynjúlfur Bergslien, myndasmiðurinn norski, er
mikil kynni hafði af Islendingum í Khöfn og
dáinn er nú fyrir fám árum, að Guðmundur
hafi verið óvenju-hagur að náttúru; hann hafði
verið honum samtíðaí Kh. ánámsárum þeirra beggja.
Stefán Eiríksson, sá er hér seg-
ir frá, er nú maður hátt á fer-
tugsaldri, f. 4. ágúst 1864, að
Fremra-Seli í Hróarstungu, sonur
Eiríks bónda þar Einarssonar
og konu hans Katrínar Hannes-
dóttur. Hann sigldi til Khafnar
hálfþrítugur (1889), fyrir tilstuðl-
an Sigurðar prófasts Gunnarsson-
ar, er þá var prestur á Valþjófs-
stað (tiú í Stykkishólmi), og veitt
hafði óvenjulegum hagleik hans
eftirtekt; og stóðu þau hjón,
frú Soffia Einarsdóttir fyrir tom-
bóluhaldi á Vopnafirði sama haust,
er gaf af sér 300 kr., sem send-
ar voru honum til styrktar til
Khafnar. Annan styrk fekk hann ekki héðan af
landi til náms síns, hvorki fyr né síðar. Hann
dvaldist 6 ár í Khöfn og naut þar beztu tilsagn-
ar í tréskurði, dráttlist o. fl. — í tréskurði hjá
C. P. Hansen, ágætum listamanni í þeirri grein.
Því næst íerðaðist hann suður til Berlínar og
naut þar tilsagnar Ferdinands nokkurs Fogt, og
árið eftir suður í Leipzig; þaðan suður i Sviss
og dvaldist í Zíirich 3 mánuði. Hann fekk
bronze-medalíu fyrir prófsmíð sína í Khöfn, er
hann varð fullnuma þar. Síðast ferðaðist hann