Austri - 20.02.1892, Page 1

Ivemur út 3 á máuuði eða
36 blöð til næsta tnýárg, og
kostar aðeins hér á landi 3
kr., erlendis4 kr, Gjalddagi
31. júlí.
Uppsögn, gkrifleg, bund-
in við áramót. Ogild nema
komin sé til ntstjórans fyrir
I. oktobar. Auglýeingar 10
aura línan, eða 60 aura hver
þral. dálks og hálfu dýrara
fyrstu síðu.
II. árg.
SEYÐISFIRÐI, 20. FEBR. 1892.
Yr. 5.
Sigling í Lagaríljótsós.
Eptir
E i n a r prest Jónsson á Kirkjubæ.
—soo—
(Niðurl.)
IV.
Sýslufundir Múlasýslna 8.
okt. og 6. nov. 1891.
Hvaö áttu Héra&smenn nú a&
gjöra? Attu þeir ab láta svona
liða og bíða, og varpa allri sinní
von upp á herra O. W., og eiga
það svo undir kasti, bvort hann
kæmi nokkurn tima eða aldrei,
láta þetta velferbannál lifa og
deyja með hans vilja og hentug-
leikum? Eða áttu þeir að fara
að reyna sjálfir, að koma álvar-
legri hreyfingu á málið? Sumir
Héraðsbúar hugsuðu vissulega al-
varlega um þetta, og töluðu helzt
um iþað, livernig þeir ættu að
ýta svo undir Wathne, að hrifið
gæti. Menn vissu, að hann er
drenglundaðnr höfðingi, djarfur
og dugmikill, og að þess vegna
var að ýmsu leyti gott við hann
að eiga, og vildu því sem gjarn-
ast eiga við hann, og hugsuðu því
abeins um, hvað nú skyldi gjöra,
til að gjöra hann örruggari til
fararinnar og fá hann upp á næsta
sumri.
En nú kom uýtt atvik til
sögunnar, sem setti nýtt lif í
menn. Alþingismenn komu heim
af þingi og sögðu þá gleðifrétt,
að þingið hefði veitt í fjárlögun-
um 6000 kr. til gufubátsferða á
Austfjörðum á næsta fjárhags-
tímabili, sínar 3000 krónur hvort
árið, gegn því að sýslufél. Múla-
sýslna legðu fram ’/i nióti þeirri
fjárveitingu, J>essi fjárveiting
var sprottin afþví, að þingmenn
Norðurmúlasýslu höfðu sótt til
þingsins um styrk til uppsigling-
ar í Lagaríljótsós. En þingið
gjörði það að alniennri fjárveit-
íng fyrir allan fjórðunginn og vildi
með því leggja það á vald sýslu-
félaganna, hvernig fénu yrði bezt
varið.
f>að lá nú beint við, ab sá
hluti Austfirðinga fjórbungs, er
verstar hatði samgöngurnar, léti
fyrst til sín heyra um þab, ab fá
veruleg not af þessum fjárstyrk.
En sá hluti ereinmitt Fljötsdals-
fiérab. Héraðsbúar óskuðu þvi
þegar í stað meb áhuga sýslu-
fundar, sameiginlegs sýslufundar
fyrir báðar Múlasýslur, til að
iteða um þetta mál. Sýslumenn
urðu vel við áskorun þeirra og
boöuðu til almenns sameinaðssýslu-
fundar á Egilsstöðum á Yöllum
8. okt. f. á., til þess að ræða um
hvernig verja skyidi gufubáts-
styrk alþingis. A fundinn komu
allir sýslunefndarmenn Horður-
múlasýslu, nema úr Jökuldal og
Borgarfirði, en eigi nema 4 úr
Suðurmúlasýslu, líklega sökum ill-
viðra, er þar höfðu gengið und-
anfarna daga. |>að varb því eigi
fundarfært fyrir Suðurm.sýslu, og
varð fundurinn þvi eigi haldinn
nema abeins fyrir Norðurm.sýslu.
Eundurinn samþykkti í einu hljóði,
eins og kunnugt er orðib af 9.
tbl. Austra f. á,, að veita lands-
sjóðsstyrkinn, að parti ííorðurm.
sýslu, til uppsiglingartilraunar í
Lagarfljótsós, og lofaði úr sjóði
sýslunnar 1000 kr. til fyrirtæk-
isins á næstu 2 árum [500 kr.
hvort árþ |>að hefði mátt búast
við, að utanhérabsmenn þeir, er
atkvæði áttu á fundinum hefðu
mælt á móti svona lagaðri með-
ferð á gufubátsfénu, en þeir litu
með skynsemd á það, hver nauö-
syn hér var fyrir hendi, tóku
lieiðarlega undir málib og gáfu
atkvæði sitt með /því. Margir
bjuggust vib lakari undirtektum
lijá meii i hluta sýslunefndarmanna
Suðurmúlasýslu, þegar þar kæmi
til fundar, þar eð eigi væru nema
3 þeirra Héraðsmenn. |>að fór
og ab visu svo, þó að betur færi
en sumir ætluðu. J>eir héldu
fund sinn á Búðum í Beyð-
aríirði 6. nóv. f, á. um þetta mál
og samþykktu þar, — en að eins
með 4 atkvaíöum móti 3 —, ab
veita; ;landsjöðsstyrkinn til sigl-
ingar í Lagarfljótsós að sínum
hluta, en eigi nema 500 kr. úr
sýslusjóði, 250 kr. hvort árib.
Ástæður fyrir því, að sýslutil-
lagið syðra varð eigi meira en
þetta, mun eflaust hafa verið sú,
að svo lítill hluti sýslunnar lígg-
ur í Fljétsdalshérabi, nfl, aðeins
3 hreppar af 10. Og það var
vissulega nokkur ástæða.
|>að var eblilegt, að fram
kæmu 2 stefnur í þessu gufubáts-
máli. Önnur sú, að fá féð til
siglingar um Lagarfljótsós með
gufustyrk, og greiða þannig jfyrir
Fljótsdalshéraði. Hin sú, að verja
fénu til gufubátsferða milli ann-
ara hluta Austfirðingafjórðungs,
en láta Héraðið gjalda hafnleys-
is síns og sitja á hakanum að
þessu sinni.
Hvortveggja stefnan hefir mik-
ið til síns míils. Samgöngur milli
fjarðanna eru vissulega ekki í
góðu lagi, þö að þær séu ólíkt
betri en milli Héroðsins og fjarð-
anna, að þvi er alla flutninga
snertir. J>ær þurfa þvi auðvitað
að batna. Að vísu bafa kaup-
menn undanfarna tíma sent ár-
lega verzlunarskip með vörurinn
á alla hina helztu firði, t. d.: Breið-
dalsvík, Borgarfjörb og Mjóafj.
og tekið þar aptur vib gjaldvör-
um búenda, og strandferðaskipin
hafa gengið sína reglubundnuleið
milli Vopnafjarðar, Seyðisfj, Eski-
fjarðar og Djúpavogs, en gufu-
skip þyrfti að ganga miklu opt-
ar í milli og koma víbar við.
Aptur á móti er Fljótsdalshérað
alveg úti lokab frá öllum sam-
göngum á sjó bæði vib abra hluta
Austfirðingafjórðungs og aðra
íjórðunga landsins og önnur lönd.
J>ess vegna virtist liggja mjög
beint við, ab byrja alvarlegar um-
bætur á sjösamgöngunum hér á
því,1 aö gjöra einbeitta tilraun til,
að koma hinu mikla Hérabi í
samband vib hina hluta fjórðungs-
ins, meb því að koma á uppsigl-
ingu í Lagarfljótsós, þar sem svo
miklar líkur eru til að þab geti
tekist, eins og þegar hefir verið
bent á.
J>etta virðist hafa veriðrétt-
asta aðferðin af 3 orsökum. 1.
af því, að þörf Héraðsmanna á
slíkum samgöngum er svo mikil
sem kunnugt er ; 2. af þvi, að
brýn nauðsyn er til þess, að fá
sem allra fyrst sannab, hvort upp-
sigling í ósinn er ekki sækjandi,
því að reynist pað eínhverjum
þeim erfibleikum bundið, er eigi
verði við iátt, þá er einsætt ab
snúa sér aö vegagjörðinni yfir
kaupstaðaheiðarnar með meira
fylgi en hingab til hefir verið
gjört. Að möka lengur svona,
þangað til einhver utan að kom-
andi herra reynir Ösinn ,til fulls,
eða þangaö til aldrei verðnr neitt
af [því, er bæði skaðlegt fyrir
framfarahug Héraðsmanna og löð-
urmannlegt. 3. orsökin, og eng-
anvegin sú léttvsegasta er sú, að
reynist Ósinn sæmilaga skipgeng-
ur grunnvæðu gufuskipi, þá þarf
að laga gufubát þann, er vonandi
er . að innan fárra ára gangi
reglubundnum göngum milliallra
Austfjarða, eptir Ósnum, að svo
miklu leyti, sem unnt væri, svo
að hann gæti hindrunarlaust- kom-
ið þar við eins og á hverri ann-
ari höfn.
jpetta hefir vafalaust ekki vak-
að nógu ljóst- fyrir sýslunefndar-
mönnum Suðurmúlasýslu 6. nóv.,
því anuars hefðu þeir sjálfsagt
látið sýslutillagið vera 1000 kr.
J>að er athugandi, að landsjóðs-
styrkurinn 6000 kr. og skilyrð-
isgjaldið úr sýslunum 2000 kr.
er ekki nema styrkur, til
þess að koma siglingu á í Ósinn.
J>að fyrirtæki hlýtur að hafa miklu
meiri kostnað í för með sér, ekki
sízt, ef illa tækist til með upp-
siglinguna á einhvern hátt ; og
sá kostnaður lendir allur á Hér-
aðsmönnum einum að sjálfsögðu.
Og þó ab þeir hafi auðvitað mest
gagn af því, ef siglingin tekst,
og ættu því að leggja mest fó
fram til þess, þá virðist sákostn-
aður gjöra nægan mun á fjár-
framlögunum gegn 8,000 krónu
styrk, meðan annars er talað um
nokkurn almennan styrk ; eink-
um þar sem Héraðsmenn mæt-tu
að sjálfsögðu bera sjálfir nærri
því helming !af skilyrðisgjaldinu,
þó að sýslufélögin hefðu tekiðað
sér sínar 1000 kr. hvort-. J>að
virðist því ekki hafa verið nauð-
synlegt ab auka þennanmunmeð
þvi__ að hlífa sýslufélaginu við
þessum útgjöldum, allra síat, þeg-
ar héraðsmenn sýslunnar hera þó
ætið hér um bil þriðjunginn. —
Eins og landssjóðsstyrkurinn, sem
bér ræbir um, kemur jafnt nið-
ur á alla gjaldendur landsins,
sem almennt fjártillag, án tillits
til gagns þess, er gjaldendurkynnu
ab hafa af fyrirtækinu, eins átti
hinn almenni fjörðungsstyrkur,
skilyrðisgjaldið, að koma jafn