Austri - 20.02.1892, Qupperneq 3

A U S T R I
19
l)úa og Fjarúabúa, eða til að gefa í
skyn, að réttast sé, að hvorir bauki
«ér. Eg Alít þvert á móti, að Aust-
iirðingar allir eigi að skoða sig sem
eina heild, og vera samhuga og sam-
-taka í pví, að styrkja hverir aðra til
framfara eptir pörfum og ástæðuniog
«tia gagn fjórðungsins alls, svo að
hann gæti smátt og smátt vaxið upp,
til að verða kjarkmikill og öflugur
hluti fósturjarðarinnar.
Enn fœrir höf. pá ástæðu móti
siglingunni í Ósinn. að eigi megi hœtta
fé landsins til slíks fyrntækis, pað
sé of ógœtileg meðferð á pvi. Aptur
á móti álítur hann ekkert á móti pvi.
að „einstalcir peningamenn eða félag“
revni fyrirtækið. — það er kominn
tírni til pess fyrir p á, en ekki fyrir
pá menn, sem valdir eru til að hugsa
nm velferðarmál pjóðarinnar. •— Eg
liygg, að petta sé of mikil viðkvæmni
með landsfé og of mikil lilifð við ný-
nefnda menn. p>að er auðvitað sjálf-
sögð regla. að fara gætilega meðlands-
fé, En par sem um mjög gagnlegt
íyrirtæki er að ræða. má ekki hika
við, að stofna pví í nokkra hættu, ekki
■sízt, ef eldci er um mjög mikið fé að
ræða. 'Og pó að auðvitað sé bezt. að
allar framfarir spretti frá einstakling-
nnmn sjálfum og p.jóðfélagið væri safn
af tómum einstökum framfaranvönnum
sem enginn pyrfti að ýta undir, pá er
pó gott að taka vel hverju pörfu máli,
sem forustumenn sveita ag lands
koma á gang, meðan liitt er ekki
koniið á.
J»að hefir mátt skilja pað á orð-
aim minum hér að fraraan, að eg álít
innsiglinguna í Lagarffjótsós ekki
•liættulausa. pess háttar fyrirtæki
hlýtur að væra hættubundið fyrst í
■stað ; en æg liefi pá von, aðnieðrevnsl-
unni og vaxandi pekkingu á pví, hvern-
ig par hagar til. hverfi sú hætta að
rnestu leyti. og að með nægilegri gætni
megi jafnvel koinast hjá lienni pegar
i fyrsta sinn. |>etta hefir lika verið
skoðun herra 0. W. hingað til. f>að
sést bezt á bréfi hans til alþingis
27. júni fyrra ár, sem er prentað í
Austra 7. tbl. f. á. |>ar segir hann:
„Gufuskip pað sem eg ætla til ferð-
anna, mun kosta 120,000 kr. og jvera
úr 1. flokki, byrja feiðirnar 1. maí
1892. og liafa 2 farþegjarúm.“ Og
meðal staðanna. sem hann segisthafa
lmgsað sér að koma við á, er athu ga-
semdalaust talinn I.agarfljótsós.
Á gnfuskipi úr 1. fiokki ætiaði iiann
p á. hiklaust að koma við í 'Lagar-
fljótsós í reglubundnum strandferðum;
og sýnir petta betur en alit annað
liversu hættulegar herra O. W. álitur
skipaferðir um Ósinn; pví að pað. sem
liann ritar alpingi í mikilsvarðandi
ir.áli, lilýtur liann pó að rita í fullri
alvöru.
Og svo ætti hann nú, að rita
aðra eins grein, eins og pá, sem hér
ræðir um. Hann getur varla hafa gjört
pað í öðrum tilgangi, en að fylla út i
„svörtu umgjörðina“, sem greinarhöf.
vill setja hinar,, óráðnu alpíngisgátur“
í, er hann talar um, með einkunnar-
orðunum „something rotten“.
jpó er ein tiliaga í þessari gfein,
sesm vert er að gefa gaum, og pað er
tillaga um að hafa sérstaklega lagað
gufuskip til sigiingar í Ósinn. Sú til-
laga er vafalaust mjög góð, en af
pví að eg hef þegar talað um liana
liér að framan, sleppi eg pví hér.
Aptur á mót v.ei.t eg ckki á hverju
höf. byggir pað, að gufubátínn eigi
að nota, til að draga flutningsbát frá
kaupslcipi, er liggi úti fyrir mynni Lag-
arfijóts i Flóanum; pað er að minnsta
kosti ekki á fundarályktunum Egils-
staða fundarins. p>ó væri petta ekki
nærri pví eins mikil vitleysa, eins og
höf. gefur í skvn. það sást hezt i
fyrra, pegar verið var aðfiytja úr skipi
lierra W., sem lá pó í sjálfum brim-
garðinum. |>á mátti hættulaust flytja
daglega í land, nema pegar hafgol-
urnar voru sem sterkastar. Hefði pó
allur fiutningur gengið betur, ef skip-
ið liefði legið óskemmt fyrir utan vatna-
móta-grynningarnar og hryggja verið
i Ósnum; hvað pá ef gufubátur hefði
verið við hendina, til að clraga flutnings-
bátinn.
En skýrust sönnun fyrir pvi, að
pessi tilhögun yæru engin fjarstæða,
er pað. að á Eyrarbakka hafa verzlun-
arskip verio látin liggja í rúmsjó fyrir
utan höfnina, síðan Lefolii bannaði
peim G. ísleifssyni og E. Jónssyni
kaupmönnum, <að láta skip sín liggja
inni á höfninni, (B. Melsteð Fram-
tíðarmál bls. 57—58). Er pó flutn-
ingsleiðin 2—3 fjórðungar úr mílu til
verzlunarhúsanna (samast)- J>ar mun
pó ólíkt hættumeira, að hleypa í land
í neyð, heldur en hér við sandana.
par sem ströndin er par fuli með kletta
og sker.
Að síðustu vil j.eg geta pess. að
pað seiu höf segir um Múlahöfu og
fjárframlagshæð Norðunnúlasýslu, er
svo lagað, að eigi pýðit neitt að
svara pvi. Hiöf. mundi kalla pess
konar sagnir „rugl“.
p>að er vist enginn maður meðal
Austfirðinga í vaf'a um pað, að pað
muncli fyllilega horga sig. ef peir
gætu eignast hentugt gufuskip, til
ferða og flutninga fjarða í milli. og
einnig lagað til pess að fara uin Lag-
arfljótsós, svo að pað sameinaði alla
Austljörðu með greiðum samgöngum
á sjó, er meðal annars mundu auka
haganleg vöruviðskipti mill Héraðsin«
og Fjarðanna.
p>að væri því óskandi, að einhver,
sein því/er vaxinn, vildi gjöra áætlun
um, hversu tilfinnanleg g.jöld pað
mundu verða fyrir alla pá Austíirð-
inga, er gjalda opinber gjöld, að leggja
fram, eitt skipti fyrir öll, fö, til að
kaupa pess konar skip; eða þá sýna
á annan hátt reikningslega, hvernig
peim yrði anðveldast, að eignast pa.ð
innan skamms.
Imian skaimns verðum vér að
eignast slíkt skip, ef pessi fjórðungur
á að geta tekið greiðum og haganleg-
um framförum. Sérhvað, sem tefur
pað mál, tefur einnig framfarir Aust-
firðinga. Faf’i getur aðeins orðið um
pað. livort fieiri eða færri ættu að
vera eigendurnir. hvort pað ætti að
vera félagseign, eða íjórðungs eign.
Meistara Eiríks Magnvissonar málið.
Eptir tílmælum vorum hefur séra
Magnús Björnsson á Hjaltastað
gjört svo vel aðgefaoss eptirfylgjandi
upplýsingar:
„Hvað Eiríks málið snertir, þá
er ekki mikið á mér að græða, pví
eg veit ekki meira um, hvað hann
hefir talað en pú [sem þá var á Ak-
ureyri], eða með öðrum orðum: alls
ekkert; og eg skil ekkert í, að eg
skuli vera einn af peim, sem yfirheyra
á í pví máli.
Beyndar var eg ,,neðra“ (hér á
Seyðisfirði). pegar Eiríkur á að hafa
talað pessi orð, en eg var petta kvöld
upp í Liverpool hjá Snæhirni (Arn-
ljótssyni) og kom ekki til að horða
hjá Finnboga vorum fyr en hálfnað
var að borða. Eptir pað að eg kom,
talaði Eiríkur ekki neitt í ]ni átt
i ii miii iiininii rriiii iiiiiit . m
4
■pehn. sem liér ræður fyrir. Máske peir fari pá að leita að peim
áhói, sem þeir póttust trúa á einu sinni, en trúðu pó ekki á.
B. B: Seg anér nú nokkuð af hinum andlegu h-öfðingjmn. Hvar
búa þeir og livað liafastpeir að? Og hvernig líður peim ?
VOLTAIRE: Ó, peir liafa pað brilliant. |>eir búa hver í sinum
•oíui, og kynda liver undir öðrum og eiginlega amar ekkert að peim
annað en pað, að hver pykist aldrei geta látið hiuum vera nógu
Kn ' (jg. svo dispútera peir um trúarefni, og hóta hver öðrum ei-
liíuin he vitis eldi. J>eir vita ekki. fióiiin, að peir aila reiðu erupar.
B. B: 4 erða þessir herrar hér æfinlega?
VOLTAIRE: Ónei, pegar peir fara að aumkva livor annan og
hætta að kyncla undir og hóta hver öðrum, pá verða peir reknir burt.
Lu pessa verður langt að híða. Eg get sagt pér t. d. um hann
Alexander pál'a VI. |>að kynda undir honum 500.000 kardinálar
það er liait luikið við liann, þ\í þar var nú karl í krapinu. — og
lionum er opt svo heitt, að eugi mun óska sér meiri hita. en hann
huggar sig stöðugt við pað að einhverjum kunni að vera enn lieitara.
B. B: Vel segir pú, hinn fróði! En seg mér nú frá skáldununi
°g rithöfundunum og sannleikspostulunum. Hvað starfa þeir?
VOLTAIRE; |>ess gjörist nú raunar ekki pörf, par sem púbráð-
u,u niunnt fylla fiokk peirra liér. En pó vil eg ekki lata pig veru
<l s ófróðan um þ:að efni. þeir lesa bækur sinar, en liafa pó aldrei
n til pess og aidrei f'rið tíl að sofa fyrir skrílnum.
B- A Hvaða skríl?
A OLTAIRE: Allskonar flónum, sem þykjast vera komin hingað,
ckki Ij^ir eignar aðgjörðir, heldur tældir af' ritum vorum. þessir
i'eimskingjar safnast að oss púsundum saman og heimta með frekju
ug gauragangi af oss — iivað heldurðu ? — sálu sina! Hefurðu
Uokkurn tíma heyrt verra? Jbeir heimta af okkur sálu sína, sem
]>eir segja, að víð liöfum dregið í glötunina með ritsmíðum okkar.
þs peir koma æfinlega pegar við ætlum að fara að sofa. það eru
1Jú l]4 úr síðan eg kom hingað, og eg hefi ekki enn getað sofnað
eiuasta dúr fyrir pessum ópjóðalýð. Mér þykir nærri verst
!■,].. ui Þegar peir herrar Danton og Róbespérre með öllum peim
el«gum vaða alblóðugir upp úr dýkí sínu inn til mín, pá er eg er
H ÝTT LEIKRLT.
Eptir
óiiafngreimlaii hoiund.
(Sjónarsviðið virðist vera stór salur, með liurðum mörgum til hliða. en það er
ðimmt og aðeíns lítil glseta jiar sem B, B. steudur.)
B. B.* (í Helvíti): |>á er eg nú hingað kominn með fyrirlesturinn
minn. Bara eg fái nú einhverja til að hlýða á hann. (Kallar). Er
húsbóndinn lieima, eða þá einhver af heimamönnum?
YOLTAIRE. (Kemur fram í glætuna): . Nei, hvað er að tarna, ert pú
pá korninn, lijartans bróðir B. B., kominn og kominn sjálfur? Vel-
koiuinn, margvelkouiiim! En hvað er pér á höndurn?
B. B: Ekki vœnti eg að mér hafi hlotnazt sú sæmd að sjá hinn
•heimsfræga ritsniliing og bróður minnn í anda, Voltaire? Jú, svo
inun víst vera. það er mér sönn ánægja. Já eg ukal segja pér,
livernig stendur á ferðum mínum. Af því að pú pekkir mig pegar,
ræð eg pað, að pú hafir heyrt pess getið, að eg er sá eini maður á
jarðarlmettinum, sem hefi ráð á sannleikanum, pví eg hefi sjálfur
fundið hann. Og ■eg er nú búinn að kunngjöra hann hvervetna of-
nnjarðar og brá mér svo hingað niður, til pess að prédika einusinni
Irérna, áður en *eg færi til Satúrnusar. f>að eru pví vinsamleg til-
mæli mín, að pú vildir gjöra svo vel að kalla saman alla pá af lieima-
nrönnum, sem vilja heyra sannleikann.
VOLTAIRE: Nú, ætlarðu ekki að setjast hér að í petta sinn?
f>að er pó ekki nema ómakið fyrir þig að t'ara, par sem pú innan
skamms hlýtur að flytja hingað alf'arinn. Og hvað svo sem heldur
pú að pú hafir upp úr ferð pinni til Satúrnusar? Getur ekki sann-
leikurinn par verið allur annar en í N—i? þú ættirpóað pekkja
til pess, að sannleikurinn stendur ekki eins og stafur á bók. Eða.
*) pjóðskáld og mannfélagsbætir. Höf,