Austri - 30.05.1892, Qupperneq 3

Nr, 1B.
A U S T R I
00
og pjóðar“. Með enguöðru hefðupeir
getað fremur •á.unnið sér traust . og
fylgi kjósenda sinna við lfosningarn-
ar, sem fram eiga að fara í septem-
ber í liaust. Bindindismálið er orðið
áhugamál margra Austfirðinga hæði
fjarðahúa, og sumra héraðsmanna.
J>að er mér kunnugt. Og eg vona,
að pað sé einnig áhugamál manna
víðar um land. Yart mun drykkju-
rútur fyrirfinnast, er liann neiti pví
beinlínis, að víndrykkjan beri óheilla-
vænlega ávexti. Rjóð vor getur eng-
an veginn heitið mjög djúpt sokkinn
drykkjurútnr og má pví líklega bera
svo mikið trausttilliennar, að húnviður-
kenni, með orði og verki, að víndrykkjan
sé henní til hræðilegrar ógæfu. J>essa
viðurkennigU geturhún sýnt með pví, að
vinnaeinhuga að alpjöðarbindindi.
Sár pau, sem víndrykkjan hefir veitt
h'enni, og veitir henni daglega verða
með engu öðru fyllilega lækuuð. Á
fleiri en einn liátt getur pjóðin unnið
að pessu nauðsynjamáli sínu. Aðeins
ætla eg hér, að benda á einn veg,
sem pjóðin — að mínu áliti — ætti
helzt að ganga eptir framað takmarki
sínu, alpjóða-rbfndindinu. Áskoranir
ættu að kotna til næsta alpingis, úr
sem ílestum — helzt öllum kjördæm-
um landsins, um að pingið bannimeð
lögum allan innfiutning víns og ölfanga
hverju nafni sem nefuist, og sömu lög
banni allan tilbúning vins og öls í
landinu sjálfu. Ressi lög yrðu pað
lífsvatn, og lækningalyf sem pörfpjóð-
arinnar krefur, að vindrykkjusárhenn-
ar verði læknuð með. J>að er hin
eina áreiðanlega bót pessa' voðalega
pjóðmeins. Hvort pessi vegur er eins
framkvæmanlegur, eins og hann er
beinn, og leiðir beint að æskilegu tak-
irtarki læt eg ósagt í pessu sinni.
J>egar eg er búinn, að kynna mér á-
lit Egilsstaðafundarins, (sem eg vona
að pingmennirnir láti sjást á prenti) |
á pessu máli, mun egf með leyfi rit- j
stjórans, láta Austra íiytja nokkuð
víðtækari skoðantr mínar nm málið.
Strax vil eg leiða athygli allra kjós-
enda, sem vilja neyta kosningarréttar
sins við næstu pingmannakosningar
að pví, að enginn maður gétur álitist
vel hæfur pingmaður, sem eklci er
sannur bindiudisvinur. Ekki er par
með sagt, að hann vanti alla páhæfi-
leika og liosti. sem pingmenn eiga að
prýða, og eiukenna, en pann, sem elcki
er bindindisvinur vantar einn af peim
kostum, sem nauðsynlega purfa að
vera til hjá góðum pingmanni. Eg
vona að Austri fiytji lesendum sínum
einlivern tíma skýrslu um, livað marg-
ir pottar vins og allra ölfanga hafa
verið fluttir til Seyðisfjarðar og seld-
ir par síðastliðið ár, og um leið livað
hver pottur hverrar víntegundar, eða
öltegunöar liefir kostað. Kjósendurn-
ir ættu pá kost á, að bera saraan
upphæðir pær, sem gengið hafa til
að borga með vínföngin, við punda-
tölu ullar, fiskjar, smjörs, kjöts eða
tólgar, sem hafa kostað jafnmiklapen-
inga. Sá samanburðui gæti fengið
pá til að liugleiða málið nokkuð ná-
kværaar en áður, og pá mundi peim
varla lengi geta dulist, að hvern pann
mann, sem ekki er sannur bindindis-
vinnr, vantar mjög mikið til pess,
að geta heitið pjóðhollur og engum
blandast, hugur um að sérliver ping-
maður parf að vera pjóðhollur. |>á
mundu peír lika sannfærast um, að
bindindismálið á með réttu sæti of-
arlega á dagskrá pings og pjóðar.
Seyðisíirði í maí 1892.
Steinn Jónsson.
Bréf úr Lólii. (Austur-Skaptaf.sýslu).
Erá pví eg skrifaði síðast, [12.marz)
var um hríð fremur góð t:ð og frost-
væg, og hlýnaði sniáin saman í veðri,
til pess er aptur gekk skyndilega i
norðanveður raeð grimmdarfrosti 20°
Cels. hinu mesta, er hér hefir komið
á pessum vetri og líklcga um mörg
ár. Y eður petta stóð aðeins einn dag
25. marz en frost mikið hélst næstu
dagana 26—27. Eptir pað brá til
lilýinda og hláku, sem enn lielzt og
er nú mesta veðurblíða. Líklega verða
skepnuhöld allgóð hér um sveitir. ef
tíð versnar ekki stórum úr pessu.
Nokkuð liefir orðið aflavart í sveitun-
um fyrir sunnan Almannaskarð, eink-
um var pað é.inn dag 26. menn urðu
vel varir úti fyrir Mýrura, en siðan
hvarf sá vottur aptur, og ekkerthefir
aflast hér í Lórii. Skeiðará hljóp p.
12. d. marzm. og næstu daga voru
pá hér umbil rétt 9 ár siðan húnhafði
hlaupið [1883, og par á undan 1873],
en petta hlaup er talið eitthvert hið
stórkostlegasta er menn hafa sögur
af. Er svo skrifað úr Öræfum, að
svo hafi verið að sjá, sem hún hafi
fióað yfir allan Skeiðarársand eg a’il-
staðar farið yfir fjörur. og hafi sýnzt
sem ein bafisbreiða væri ýfir sand-
inum.“ Póstur sá, er fer héðan að
austan suður að Prestsbakka, teptist
af hlaupi pessu í Öræfum, og eru
menn hræddir um að pað muni éf til
vill tálraa póstferðnm að sunnan um
lengri eða skemri tíma.
Yel geðjast mönnum hér að rit-
gjörð peirri er nú stendur í Austra
*6,- og 7. tbl.* um samgöngur og gufu-
bátsmál Austuramtsins. og er öll vou
til pess, að Austfirðingar sé liræddir
um, að hinn fyrirhugaði póstvegurfrá
Reykjavík nái seint til peirra, ogvega-
bótaie livers fjárhagstímabils vinnist
fljótt upp, ef brúa skal á landssjóðs-
kostnað hverja smásprænu slíka sem
Leirvogsá, og gjöra aðrar jafn kostu-
aðarsamar vegabætur, sem veginn að
Olvesárbrúnni, er svo mikið hefirver-
ið rætt um í Isafold. Stef'r.a séra
Jens Pálssonar 1 vegamáium á pað
skilið, að henni sé g'aumur gefinn, og
verður pað seint tekið nógu opt og
rækilega fram, ag sjórinn á að vera
aðalflutningsbraut landsins, en akveg-
ir yfir snjósæl fjöll og firnindi eiga
að mœta afgangi. Vér Islendingar
erum lítt færir um að ha'fa mörgjárn
í eldinum í einu, og í samgöugumál-
um ættum vér nú að snúa oss af al-
efii að strandferðunum, en láta oss
nægja í bráðina lestavegi yfir fjöllin,
og pá parf að vísu víða að bæta, svo
að peir verði aðeins færir. Gufubát-
ur á Austfjörðum er bráðnauðsynleg-
ur, og væri bezt að hægt væri að hafa.
hann svo lagaðanu, að haim gætikom-
ið við á Lagarfljótsós, svo að bæði
Héraðsmenn og Fjarðabúar yrðu fús-
ir að taka pátt í fyrirtækinu. ikðvísu
mundu Fjarðamenn nokkurnveginn ein-
færir um að kaupa sér gufubát, ef
pað er satt sem mælt er að peirhafi
grætt svo mörgum púsnndum króna
skipti á síldarveiðinni. í vetur (einn
einstakur bóndi jafnvel 8,000 kr.), en
pað væri félagslegast og tilhlýðilegast,
að sem fiestir íbúar Austurlands sýndu
góðanjvilja og öflug sarntök í pessu
máli, og eigi vildum vér Austur-.Skapt-
fellingar draga oss í hlé, pótt fátæk-
ir séum,
I 8. tbl. Austra stendur lítilgrein
par sem sem rainnst er á uppástungu
til breytingar á sýsluskipun í Aust-
uramtinu, er komið liafi frá landshöfð-
ingja til sýslumánna í Múlasýslum.
|>að er samkvæmt tillögum landshöfð-
ingja á alpingi í sumar er leið, sem
T[safold skýrði frá í 7. tbl. p.-á., og
bendir petta að vísu á pað, að lands-
höfðingi sé pví í rauninni meðmæltur,

16
gengið einstíginn heim aptur; er henni pví nauðugur einn kostur, sá,
að ganga pjóðveginn.
A eptir henni kemur vagn. Ó, að hún gæti fengiö að sitja á
honum lieim ! Hún snýr sér við og rennir vonaraugum tíl vagnsins
— hjálpi nú hamingjan! |>að er Lammert prestur, sem er að aka
heimleiðis. Ealið sig, getur hún ekki; hún arkar pví áfram allt
hvað hún kemst prátt fyrir óveðrið og' öfærðina, og skýlir andlitinu
undir regnhlífinni,
í>að dugar ekki! þarna er presturinn búinn að ná henni; peldc-
lr bann hana þegar í stað og kallar glaðlega til hennar af vagnin-
™,: madama Reinhold! Eruð pér hér á gangi í pessu óveðri!
, ,yi yður °g komið pér upp í vagninn!“ — og í sama bili
stoðvaði presturinn hestana.
stuud stendur madama Reinhold og yfirvegar livað hún
skuli gjora, og gjörir hún ýmist að roðna eða fölna. |>á segir prest-
ur brosandi: „Et yður finnst, að pað sé ofsnemmt að sættast við
mig, og séuð per ekki búnar að ólundast nóg, þá getið pér byrjað
á morgun aptur par sem pér hættið í dag.“ Rödd hans er svo pýð
brosið svo vin^j9.rniG^t? Rð madama Reinhold piggur að lokum
hið góða boð hans, en pótt henni eigi væri pað allskostar ljúft.
„Yissir pú nolckuð um að Lammert prestur átti að prédika í
H, í dag“ — spurði hún systurdóttur sína pegar hún kom heim, og
var henni ómótt nokkuð, pó hún hefði elcið á vagni, en ekki gengið.
„Já, víst vissi eg pað, móðursystir mín; eg ætlaði að fa.ra að
segja pér, að hann ætti að messa fyrir prestinn í D, sem liggur
sjúlcur, en sonur hans ætti að messa hér heivna; en pú sagðir pá,
að eg pyrfti eklcert að segja pér, pú vissir allt“.
„Nú— við slculum ekki tala meir um pað“, mælti hin aldraða
v°na °g gekk burt um leið. Var hún næsta alvarleg og fálát pað
er elltlr var dagsins.
i . Npkkrum dögum síðar — pað var í uppskerutíðinni — fyllti
un corfu me5 inndælum ávöxtum, tók hana á handlegg sér og geklc
heim a prestsetrið.
^„Veiið pér ná reiður við míg lierra prestur!“ sagði hún
„pegar eg se, að eg hefi liaft rangt fyrir mér, pá er eg líka fús á
að viourkenna pað. gg pjí yður hjartanlega um að fyrirgefa mér“.
IJpp ira pessum degi fór hún aptur að ganga í kirkju;en erfið
varð fyrsta lcirkjugangan, pyí pegar hún sást í kirkjudyrúnum, pá
ýtti hver í annan og hvíslingarnar gengu inn um aíla kirkju allt
þangað til söngunnn byrjaði.
En gamli malarinn lieilsaði lienni vinsamlega í kirkjudyrunum
n.m Uið og hún geklc út; liíin rétti honum hendtna og sagði : „Eg
s v!lt Gkki fyrst um sinn gjöra mig selca í slikri heimsku gagnvart
I'resti og kirkju — pað getið pið reitt ykkur á.“ Endir.
13
pað getíð |)ið reitt, ykkur á.
livað fer aflaga eða í óreglu, og pannig gjöroi hann einnig liér:
Hann kom til móður Reinhold og varaði hana við með mestu vin-
semd, af pví liann vissi að ella mundi hún sektuð verða. En nú í-
myndar hún sér, að pað sé hann, sem hefur kært hana; petta er
nú reyndar heimskulegt af henni, en meiri heimska er pað pó, að
hún útilokar sig frá kirkjunni vegna pessa máls, eins og hún sjálf
ekki missi meira með pvi, heldur en presturinn. Ég vona nú reynd-
ar að hún jafni sig smátt og smátt“.
„Að móðir jprálynd jafni sig þegar liún er búin að segja: j>að
getið pið reitt yklcurá? j>á pekkið þér liana ekki vel. malari.“
Sagan um geiturnar hennar madömu Reinliold var sannarlegt
sælgœti fyrir allan bæinn; allstaðar var um liana rætt, og lagði
hver og einn sinn skerf fram til dómanna. Ymsir álösuðu prestin-
um, aðrir löstuðu madömu Reinhold, og hvílík nautn var pað elcki
fyrir slefberana að fiytja fréttirnar aptur til beggja málspartanna.
Lammert prestur tók pó elcki á móti neinum slílcum fréttum,
hvtersu mjúklega sem pær voru framfluttar. Hann var að sönnu
hryggur yfir pví, að menn skyldu kenna honum penna ófagra máls-
rekstur; en hann pekkti söfnuð sinn vel og vissi, að brátt myndi
hann gjörast rólegri; lét hann sér pað því nægja, að hann hafðigóða
samvizku í pessu efni. „Látið þið konuna í f>iði“, sagði hann, „hún
liefir reikað útaf réttri leið og parf að beygja við aptur; í raun og
veru er hún góðkvendi, og eg er viss um, að liún pclir aldrei til
lengdar að stía sjálf'ri sér frá kirkjunni“.
Hann hafði rétt fyrir sér. Madama Reinhold var mjög þrálynd
og stórlynd, og var ánægð með lund sína; en hún var lílca ætíð vön
að flytja pessa lund með sér í kirkjuna á hverjum sunnudegi, og
Guðspjónustan, sem hún aldrei liafði vanrækt, var nú sem fyrri lífs-
skilyrði hennar innra manns. Nú fannst henni sjálfri hún vera sem
útskúfuð, pegar kluk-kurnar kölluðu alla menn til kirkju— alla nema
hana. í fyrstunni gelck pað skárst, á meðan bún var allra reiðust
við prestinn, tók hún minna eptir kirkjulönguninni. En pegar f'ráleið
fór hún að finna að hún lifði eins og heiðingi. Hún eyrði pá naum-
ast heima á meðan á Guðsþjónustunni stóð, og hversu reið sem hún