Austri - 21.09.1893, Blaðsíða 3

Nr 25
A U S T R 1
99
C. Eklii útrœddar.
1. Tillaga til piiigsúlyktunar um
steinhúshvggingu handa söfnunum.
2. Tillaga til pingsúlyktnnar um
strandferðir liins sameinaða gufuskipa-
félags.
IV. Fyrirspurnir.
1. Fyrirspurn til landshöfðingja
um gagnfræðakennslu við lærða skól-
ann og um saniband Möðruvallaskúl-
ans við hann.
2. Fyrirspurn til landshöfðingja
um Möðruvallaskplann.
Önnur skjöl.
2. Ferðaáætlun gufuskipsins Ernst
firin 1894 og 1895.
2. Ferðaáætlun innanlands strand-
ferðaskipsíns árin 1894 og 1895.
3. Skýrsla uin Gjöf Jóns Sig-
urðssonar á timabilinu frá 27. jíilí
1891 til 27. jiilí 1893.
4. Skýrsla til alþingis 1893 frá
nefndinni nni verðlaun af Gjöi Jóns
Sigurðssonar.
5. Skilagrein fyrir sölu og af-
hendingu alpingistiðindanna 1891, m.m.
6. Skýrsla um alpingishúss-bygg-
ingarsjöðinn (pjóðhátíðarsjóðinn).
7. Ávarp til konungh frá neðri
deild alpingis.
Herra ritstjóri! Viljið pér ljá ept-
fylgjandi línuin rúin í blaði yðar.
Með pví að vegabótin á Fjarðar-
heiði er nú á enda og eg ekki orðið
annars var en hún liki vel, pá’ rita eg
eptirfylgjandi atliuganir, sem eg bið
pá að lmgléiða, sem fara vfir þessa
lieiði.
p>að var oss verkamöimununi kært
komið, að vinna þessa vegaböt, bæði
til þess að gjöra lieiðina greiðfærari,
en einkum vegna hestauna sem urðu
að hrönglast innanum storgrýti eða
brjótast á kviðmun í leirleðju með
klvfjar sínar. J>essar torfærur höfum
vér að nokkru bætt með pvi að ryðja
og brúleggja þar sem mest sýndist
vera pörfin, og vonum vér að þessi,
vegur verði ekki jafnógreiðfær næstu
árin, ef hann er brúkaður eins og vera
ber, en það er, að fara eptir miðjmn
veginum. |>að sýndist svo sem stöku
mönuuin væri sarna, livort peir færu
eptir miðjum veginum eða utani rönd-
inni (eptir kantinum) á meðan vér vor-
um að byggja; og þó röndin væri full-
gjör að kvöldi, pá var pað sem óunn-
ið verk að morgni. þetta kemur án
efa mest af hugsunarleysi. Eg bið pá
menn aðgæta, að ef þeir fara eptir rönd-
inni', þá rvðst hún út, en skurðurinn,
sem er langs með lienni, fyllist, svo
vatnið, sem er ætlast tilað renni eptir
honum, stifiast og fer á vegínn, sem
fvrir þá siik verður með timanum ein
bleytuflatueskja.
|>að eru lika aðrar torfærur á
pessum vegi sem við gátum lítið bætt,
bæði vegna peninga- og timaskorts.
|>að eru þau afarbröttu klif sem liest-
arnir verða að fara upp með klyfjar
sínar. |>essar torfærur eru skvldar
þeiin fyrri að þvi, að erfiðleikarnir
hvila meira á hestinum enn mannin-
um. J>egar hesturinn fer upp brött
klif með byrðar sínar, þá ætti að gefa
honum frest að hvila sig (standa kyr)
þö elcki væri meir en svo sem hálf
mínútu í einu, en pvi miður eru dæmi
til að hestum er sýnd oflítil nákvæmni
i pessu efni, einkum hef eg orðið var
við pað, pegar þeir eru teymdir, pá
hef eg séð tilfinnanlega sjón, sem livet-
ur mig að vekja máls á pessu.
Yörðurnar settum vér pannig nið-
ur, að þær væru í svo beinni stefnu
hver við aðra sem unnt var, og hliaðr
peirra sýna stefnu pá sem á að halda;
■ svo eru pær allar merktar pannig, að
I tal hverrar vörðu er málað á efsta
1 stein hennar að vestan; pær eru alls
74 (að þeim gömlu meðtöldum) og er
talið 1 á vörðunni sem er á vestul’-
brún, en 74 á austurbrún.
Af því vér gátum elcki komið við
að hafa allar vörðurnar eptir sömu
stefnu, pá vil eg geta þess, að hún
breytir sér á milli 5. og 6., 18. og
19.; en frá 44. til 74. standa pær ekki
í beinni röð. þ>ar sem stefnan breytir
sér, er settur svokallaður vegvísari.
|>að er-steindrangi sem stendur út úr
vörðunni og stefnir á næstu vörðu.
þessir drangar eru á 6. og 18., svo
eru þeir á flestum eða öllum vörðun-
um frá 44. til 74., en 1,—5. 6.—18.
og 19.—44. (að frá tekinni 37. sem
stendur á Kötluhrauni) standa í beinni
röð og hliðar peirra eptir sömu stefnu,
pá sýndist ekki þýða að hafa vegvís-
ara á þeim í pá áttina sempær eru í
beinni stefnu.
Frá 1. til 74. eða öll leiðin sem
vörðuð er, er um 4030 faðmar; lengdin
á milli hverrar vörðu er noklcuð mis-
munandi, einkum frá 44. til 74. Frá
1. til 45. er hún frá 50 að 60 föðm-
um á milli 16 varða og frá 40 að 50
á milli 13. Lengst er hún á milli 18.
og 19.(155 faðmar).
í dimmviðri eru vörðurnar bæði
til trausts og leiðbeiningar, sérstaklega
geta merkin á þeim verið til leiðbein-
ingar, pví á þeini sést að nokkru sú
vegalengd sem eptir er og með pví er
gefið tilefni til að snúa aptur eða halda
áfrarn eptir því sem fjarlægðin er og
veðrið liagar sér.
þegar vér endurbættum gömlu
Ivörðurnar, pá tókum vér eptir pví, að
ferðamenn hafa tekið steina úr 2 eða
3 vörðum sem standa á Austurbrún
og leit helzt iit fyrir að peir liafi lát-
ið þá ofaná farangur sem peir skildu
eptir, en ekki gætt þess að láta pá í
vörðurnar aptur þegar peir tóku far-
angur sinn. En með pvi að pær hafa
mikla pýðingu, pá eru menn áminntir
að taka ekki steina úr peim, eða í
öllu falli (ef nauðsýn ber til að taka
stein) láta hann upp aptur. Ef petla
gleymist, sem er í móti von minni,
vil eg biðja þá sem eru betur lmgs-
andi um sína og annara velferð, að
láta steinana upp aptur við fyrsta
tækifæri sem þeim gefst fyrir snjó
og ís.
Fjarðarheiði 12. sept. 1893.
Páll Jónsson.
Heimagreptrun.
J>ann 8. þ. m. var óðalsbóndí
Hallnr Einarssoii jarðaður heima
að Rangá í Hróarstungu á fögrum
hól fyrir neðan bæinn. að Rangá.
J>ar er fagurt legstæði og stendur
hátt. Gröfin var liin prýðilegasta,
pví hún er gralin í svo þéttan sand,
að veggimi'r voru svo sléttir sem þeir
liefðu verið hlaðnir upp með steinlími.
Gröfin var víð að ofan og síðan neðri
gröf með stalli fyrir ofan. J>ar lá
líkkistan í og var lukt með plönkum,
er hvíldú á prepinu, yfir hana. Lik-
kistan var liið vandaðasta smíði ejitir
Björgólf Brynjólfsson, með fögrum
silfurkrossi með krausi á eptir hinn
fjölhæfa listasmið Gísla Jónsson á
Seyðisfirði.
Líkkistan var hafin út úr bænum,
pví svo mikill fjöldi var kominn til
jarðarfararinnar, að hvergi nærri komst
fyrir í einu í stofunum. Hélt sira
Magnús Bjarnarson á Hjaltastað
fvrst ræðu og siðan sóknarpresturinn
síra Einar Jónsson á Kirkjubæ.
Siðan var kistan borin til graf-
192
stirðuaða limuna, og í þessum svifunum raknaði hún við, lauk opn-
Uin augunum og fór að liugsa sig um.
Utanum hana var vafin svörgulsleg úlpa, og hún lá uppi fá-
tæklegu rúmi i litilli þiljaðri stofu með einum glugga á, sem var
hálfbyrgður af niðurhangandi grenigreinucn, og d.yrnar vissu að skóg-
inuin. J>að var auðséð, að petta var skógarvarðarkofi, og pá Llaut
plötuofn að standa þar í einu horninu. Hún lypti upp höfðinu of-
urlitið, og einmitt. ofninn var par rauðglóandi; á stölnum við hliðina
a rúminu lá blaut svuntan hennar og lagði ujipúr henni gufuna. og
ofninn rauk; hún fór að hósta.
Snöggklæddur maður, sem stóð fast við ofninn. fievgði frá sér
spítukubb og eldtönginni og sneri sér við. Veðurtekni og blakki
yfirsvipurinn skar tiltakanlega af við snjóhvltt, snöggklipt hárið og
yfirskeggið, sem la innar en goðu hófi gengdi milli arnarnefsins og
kinnanna.
Skógarvörðurinn þurkaði sér með báðum skyrtuermunum um
rennsveitt andlitið. „Nú, vaknarðu þó loksins?11 sagði hann. ,.Jeg
var farinn að halda. að eg þyrfti að brenna upp kofann. En livað
ætlaðirðu líka að gjöra út í svona veður?-1
„Eg var á leiðinni í fátækrahúsið1', sagði hún.
„Kú, það er svo’1, sagði hann og fékk hana síðan til að segja
sér, hvað fyrir hafði komið, og þegar það var búið, sagði hann:
„J>arna geturðu séð það, gamla Regerl, en því viltu
líka á elliárum þínum troða þér inn til ókunnugra? Ef þú kærir
þig um, pá geturðu verið hjá mér, hér or líka fátækrahús, og guði
sé lof! við höfum ekki mikið, en getum pó lifað í sátt og samlyndi“.
„En hvað á eg að gjöra hér?-‘ spurði Regerl gamla.
„Hvað gjörirðu útfrá? Á okkar aldri rífa menn ekki framai
niður og byggja upp aptur. Við hvilum það sem eptir er“.
,,En hvað heldurðu að menn segi um það?“
O, eg held, við bæði tvö getum lofað þeim að segja hvað þeir
segja vilja. J>eir, sein hugsa sig um og muna, að við ætluðum að
eigast einu sinni á árunum, geta víst komið þessu heim, og hinir —
loium þeim að reka upp stór augu. Vertu bara kyr hérna. Eg
f}!ir mitt ieyti víti hvorki guð né veröldina fyrir að svona fór, og
189
svo að hanr* hélt báðum foreldrum sinum í faðmi sér. J>ví næst
mælti hann.
„Heyrðu mamma. fyrst pú ollir gráti hans, verður þú að gefa
honum einn koss. Á eptir kyssi eg þig af öllu hjarta . . .“
„Klótildur11 bað greifiun og komst mjög við, „gjörðu það vegna
barnsins okkar“.
„Já, og líka pín vegna, Hinrik“, stundi frúin og lagði höfuðið
niður á öxl manns síns. . . .
------ •JT.r'SJ.
Seint fyriiast foruar astir.
Smasaga
J>ýdd.
Stormurinn suðaði úti fyrir litla húsinu og sópaði á undan sér
hinu þétt fallanda fjúki; uppá miðja veggi hafði hann, hvað eptir
annað, dyngt snjónum, og það leit út fyrir, að hann ætlaði sér að
setja pað í kaf upp að strompi; þá sneri hann sér allt í einu, k
á liarða kasti fyrir hornið og þeytti snjókyngjunni í allar áttir.
I einni stofunni í kofanum sátu ung hjón og gömul ona til
borðs og átu hinn óbreytta kvöldmat, sauðamjólkursúpu með bituðu
brauði ofaní. fau átu öll úr sömu skálinni. J>rír menn í pessn
prönga herbergi með röku veggjnnum, hinum litla glugga og þunga
undrúmslopti; og það var auðséð á ungu konunni, að bráðum mundi
sá fjórði bætast við í fátæktina.
Konurnar höfðu verið að þrátta; uaga konan lagði frá sér spón-