Austri - 31.12.1894, Side 2

Nr. 36
A U S T R I.
lendir fræðimenn kunnað.að nieta ];ær.
og má í:(-r geta fess til dæmis, að
uppdrittur nf boftóftum i Ljáskógum
optir rannsókn Sigurðar Tigfóssonar,
er tekinn upp í mikið og frægt rit,-
verk á f>ýskalandi (Grundriss der
germanischen philologie), pví að sllk-
ar rústir af heiðnmn hofum hafa vist
hvergi fundi/.t meðal hins germnnska
]jjóðhálks nema hðr á Islandi.
Austur-Skaptafellssýslu ð, deaembsr 1894.
Sumarið næstliðna var hór um
svoitir eitthvert hið bezta er menn
pykjast muna, sífeldar stillingar og
blíðviðri, grasvöxtur góður og njting
sömuleiðis, pótt nokkuð purklint værj
framan af túnaslættinum. haustveðr-
átta mátti og heita hin bezta, allt,
fram til veturnótta. En síðan hefir
verið mjög umhleypingasöm og óstillt
tíð, opt stórrigningar og ofsaveður
(22. nóvember þrumur og eldingar
miklar) og stundum hlaupið snögglega
í norðurátt með nokkru frosti og
töluverðri snjökomu til fjalla. Nú
rneð jólaföstunni hefir dáhtið stillt til
iivað lengi sem pað verður. Bráða-
fárið hefir geisað í Nesjum og drepið
fjölda fjár, en her i Lóni heíir .litið
borið á pví (nokkuð í Mýrum og
Suðursveit).
Yerzlun hefir verið miklu betri í
haust en undanfarin ár, pví að bæði
kom bú fjárkaupmaður (Coghill), sem
pótti gefa vel fyrir sauði (mest 17
kr. fullorðna, en viðhka sauðir lögðu
sig pó eins vel eða betur við verzlan-
i.na hér á Papós), og svo kom nú
kaupskip í tæka t'ð og verður varla
raikill skortur af nauðsynjavörum hör
að pessu sinni. Allt um pað hafa
menn almennt tekið með mikluui
fögnuði við boðskap herra O. Wathnes
um nýja og betri verzlnnarkosti, enn
ýmislegt er pó pví til fyrirstöðu, að
regluleg pöntun geti konruzt hér á nú
pegar, pví að bæði purfa menn fvrst
að átta sig vel k pessari nýjung, og
svo munu margir hér í syðri sveituii-
um búnir að skrifa Bandulff og biðja
bann að koma til Hornafjarðar að
sumri á lausakaupaskipi, en pað er
hentara að pví leyti, sem hfer er ekki
til neitt varugeymsluhús, sem nauð-
synlega pyrfti að komast upp, áður
en farið væri að panta til muna með
gufusJci'pum. En timbur, steinóliu,
Ivl og pesskonar ættu menn að geta
pantað hjá. Wathne, og mættu bænd-
ur alls ekki sleppa svo góðu tækifæri
til að bæta verzlun sína og sam-
göngur.
ÚTLENDAR LRETTIR.
—o—
tifriðurimi í Asíu. Með síðustu
gufuskipum frá Norvegi bárust hing-
að greinilegar fregnir af pví, ]>4 er
Japaningar unnu binn ramgjörvasta
kastala, Port Árihur, er getið var
stuttlega, eptir hraðfrétt í norskum
blöðum, í 33. tbl. Austra ”!). iióveili-
her; en borgina unnu Japansménn
Jjaun 21. nóveinber, og hefir pvi
í’regnin borizt blaði voru alla leið
austan frá Kyrrahaíi á róttn Yiku.
Port Arthur var bæði af Kúiverjum
og af hermönnum liéðan úr álíu, er
bezt pekktu til, r.litið óvinna«di; en
}n>ir höfðu keldur ahirei búizt við því,
að borgin yrði sótt ncma frú sjávar-
síðunni, en Japaniugar -&ettu mikið
íið á land og skutu í sífellu á borg-
ina í 40 klt. og réðust svo öllu meg-
inn á vigið; eptir að peir höíðu
hleypt 23 Torpedobátum inná höfnina,
par sem voru herskip Kínverja, pau
er undan höfðu komizt úr sjóbardng-
amim framundnn Yalu og líágu par á
höfninni i Pórt Artliur til aðgjörðar.
Kínverjar höfðu tekið öll hafnarmerki
burtu og fyllt hafnarmynnið með
sprengivélum, svo hin stærri herskip
Japaninga porðu hvergi nær að koma,
en Torpedob’ tum peirra tókst pó inn-
siglingin og gjörðu peir Ijótan usla á
höfninni, er peir vorn inn komnir,
kveiktu í herskipnm Kinverja og usu
eldi A viggirðingarnar og borginn.
þetta tihlaup Torpedobátanna dró
athygli varnarliðsins frá landvörninni
og að sjónnm, en pað notuðu umsát-
ursmenn sér og gjörðu sem harðast
áhlaup ú knstalann úr öllum nttum,
i peim er til hmds horfðu, undir for-
| ustu marskálks pess, er Oyama heitir.
• KI. 3 e. m. p. 21. nóvember höfðu
| Japaningar náð ölluiu víggivðingum
i hægrn megin kastalans og seint um
kvöldið náðu peir einnig hinum sem
• lágu til vinstri hliðar. Höfðu Japans-
| menn rutt Kínverjuin útúr vígunum
| með byssustingjunum, og pá fallið
| fjöldi af peiin; pví bæði var pað, að
j Japaningar voru tregir til pess að
1 gcfa griðin, enda vörðust Kínverjar
vel og vildu helclur falla við góðan
orðstír, en gefast upp.
Japansmenn stóðu undir vopnum
j um nóttina og réðust, svo strax um
j morguninn eptir á nokkur vígi, er
j Kínverjar héldu enn utan borgar, og
j tóku pau öll með byssustingja-íihlaupi.
f>að er sagt, að Japanar hafi
j verið um 20,000, en varnarliðið um
j 16,000. Japnnar segjast eigi hafa
I misst neraa fá hundruð í pessum bar-
i daga; en peirra sögusögn er hér um
: btt trúandi. Eptir svo snarpa vörn
er peir játa að Kinverjar hafi sýnt,
sem höfðu góð skotvopn frá Krupp
i Essen til pess að vei jast með, hlutu
fleiri að hafa fallið.
Herfang Japansmanna, er peir
hafa náð í pessum voldugasta kast-
ala Kínverja, er allra mesta kynstur,
bæði af vopnum, vistum og allskonar
herbúnaði.
Eptir að Japaniugar hafa unnið
Port Arthur af Kínverjum, er höfuð-
borginni Peking mikil hætta búin.
Japansmenn hafa pegar ráðizt á ann-
að ótraustara vígi, er nefnt er Wei-
hai-wei, er liggur beint á móti Port
Arthur við Petschilisundið og áttu
bæði vígin að verja innsiglinguna til
Tientsin, sem er hafnarborg við Peking,
að eins 20 milur frá ,,hinni helgu”
höfuðborg Kínaveldis. — Eptir að
Japaningar hafa tekið herborgina
Wei-hai-wei, sem enginn vafi erátal-
inn, að peir muni bráðum gjöra, pá
er vegurinn ruddur fyrir pá til Ti-
entsin og Peking og er pá líklegt, að
peir markskálkarnir, Oyanna og
Yamagata, er sækir fram í gegnum
Mantschuríið, mætist og ráði með
sameinuðum herdeildum á höfuðhorg-
ina Peking. Eru allar horfur á pví
að peir vilji eígi vera eptirbátar
vesturlandapjóða, en segja upp frið-
arskilmáhmum í hinni unnu höfuð-
borg óvina sinna.
J>egar Kínverýar fréttu til Peking,
að Port Arthur var uimín, p.Vkorn
mikill fehntur á stjórnina og létu
peir sendihoða sína hér í álfu ganga
fyrir knö öllum stórveldunum til að
fá pá til að skakka leikinn og
semja i’rið milli peirra og Japaus-
manna. En ekkert stórveldanna vi]di
verða við bæn þeirra. Kínverjar
sneru sér p.á til forseta Bandaríkj-
anna, CleveJands, sem hefir haft góð
orð um að takast A hendur að semja
millum Kínverja og Japaninga, en
lítið hefir honum orðið ágengt til
peisa, pví Japansmenn heimta 900
millíónir króna í herkostnað og Korea-
skagann allan, og er auðséð, að þeim
hefir hér líka gengið prýðis vel að læra
af vesturþjóðunum hið fornkveðna,
„vœ victi8u.
Englendingum og Bússum pykir
pessí s'.ttaumleitun Norðurameriku-
manna slettirekuskapur, og segjast
sjálfir miklu nær komnir pví starfi,
með pví þeir eigi lönd mikil í Asíu.
Vilja Bússar fyrir engan mun að
Japansmenn fái Korea, pvi peir segja
að um hana purfi einmitt járnbraut
sín að liggja, er peir eru nú að byggja
austur eptir Asíu og á að ná alla
Ieið austur að Kyrrabafi. En mikil tvi-
sýni mun á pvi, hvort Englendingum
og Rússum kemur saman unj friðar-
skilmálana, pví eigi er peim vant að
semja sem bezt par austnrfrá.
Nú sem stendur ræður frændi
bins unga keisara, Kuny, lögum og
lofum í Kína, og er pað haft eptir
honum, er hann heyrði að stórveldin
vildi eigi stilla til friðar, „að nú vœri
úti um Kína“.
Mesti stjórnvitringur og bezti
hershöfðingi Kínverja, Li-hungschang
réði fastlega frá pessum ófriði, af
pví hann vissi ástand ríkisins og hversu
nllt var ílla undir ófriðinn búið.
Eri ráðaneyti keisarans hlíti ekki
hans göðu ráðum, heldur setti hann
bráðlega frá embætti, og telja pó
Evrópumenn hann pann eina mann,
sem lielzt sé líklegastar til að greiða
fram úr vandræðnnum. Hann hefir
jafnan verið hlynntur Evrópumönum,
og viljað láta Kínverja læra af peim,
en það er Kínverjum mjög móti skapi,
en álita sig sjálfum sér nóga og
vilja enga nýbreytni upp taka. Aptur
hafa Japansmenn verið mjög námfúsir
og lært bæði hernaðaríþrótt og ann-
að af Evrópuþjóðum, sem pe.m kem-
ur nú i góðar parfir.
(Eramh. næst.)
Seyðisfirði 31, desember 1894.
Skipkomur. J>ann 19. p. m.
fór gufnskipið „Yaagen“ með síld og
nótafólk Wathnes til Stavanger.
pj’inn 24. p. m., kom gufuskipið
„Kolibri“. Skipið fór aptur á jóla-
da inr. til Eskifjarðar, og með pvi
pangað, snöggva ferð, sýslumaður Tuli-
nius og borgari þorsteinu Jónsson.
Sköromu fyrir jólin kom gufuskip-
ið „Inis“ til Eskiljarðar eptir sild.
p>að hulði meðferðis póstflutning frá
Kaupmannahöfn til Færeyja og ís-
lands, og fær 1000 kr. fyrír- pann
flutning.
Á Jólanóttina var hér stórviðri,
einkum úti firðinum, og fauk pá pak
af fjárhúsi á Dvergasteini.
Nóttina milli pess 28. og 29.
geysaði hér eitthvert pað mesta oí-
veður og fauk i pví Vestdalseyrar-
kirkja að mestu *af grunninum, og
stórkemmdist, en skrúðhúsið slitnaði
frá kirkjunni í heilu lagi, en brotnaði
pó eigi. Ymsar aðrar skemmdir urðu
á húsum, bátum og bryggjum.
BRUNAÁ B YRGÐAftFÉL AGIÐ
„Nye danske Brandforsikrings Sdskatri
Stormgade 2 Kjóbenhavu.
Stofnað 1864. (Aktiekapital 4,000,000
og Reservefond 8,000,000).
Tekur að sér brunaábyrgð á hús-
um, bæjum, gripum, verzlunarvörum,
innanhússmunum o. fl. fyrir fastákveðna
litla borgan (præmie) án pess að
reikna nokkra borgun fyrir bruna-
úbyrgðarskjöl (Police) eða stimpilgjald.
Menn snúi sér til umboðsmanns í‘é-
la gsins á Seyðisfirði.
Stefáns Th. Jönssenar.
« getur feng-
ið atvinnn
liiifræðingiir
hj i búnaðarfélagi Eella og Fram-Tungu
við jarðyrkjustörf á komandi sumri
og barnakennslu að vetri. Lysthafend-
ur snúi sér til Könölfs Bjarnasonar
á Hafrafelli.
Vandað og gott, svo vel stofu-
sem kirkju-orgel fæst keypt hjá inór
undirskrifaðri. Lysthafendur snúi sér
til mín sem allra fyrst.
Vestdalseyri 20. desemher 1894.
Helga Amtmann.
EJARMABK Níelsar Gíshtsonar
á Hjartarstöðum er: geirstýft hægra,
stýft og biti aptan vinstra.
Brennimark: N. G. S.
VINNUMAÐUR,
sem er vanur við að hirða og passa
hiis í kaupstað, getur fengið gott
árskaup i liúsi á Ejarðaröldu í Seyð-
isfirði; tilboð sendíst til ritstjóra
Austra hið allra fvrsta.
Allskonar brotasilfur og mill-
ur kaupir báu verði Stet’án 'I’h.,
Jónsson á Seyðisflrði.
Hérrneð gjöri eg heyriun kunnugt
að pau orð er eg brúkaði við herra
hreppstjóra Jón J>orsteinsson á Gils-
ártegi mánudaginn p. 17’ septbr.
síðast liðinn, og sem skyldu hafa
skert mannorð hans og virðingu,
skulu rera dauð og ómerk og sem
oftöluð.
Jjuríðarstöðum 13. desember 1894.
Sigurður Hinriksson.
I. M. HANSEN á Seyðisfirði
tekur brunaábyrgð í hinu störa enska
brunaábyrgðarfélagi, „North Brithish
& Merkantile", mjög ódýrt.
„8 K A O I A
Allir, sem vilja tryggju líf sitt,
ættu að muna eptir, að „Skandia“
er pað stœrstn, elzta og ódýrasta lífs-
ábyrgðarfélag á Norðurlöndum.
Félagið hefir umboðsmenn á:
Seyðisfirði, Rcyðarfirði, Eskifirði,
Vopnafirði, Akureyri og Sauðár-
krók.
Ábyrgðarmaður og ritstjóri
Oand. phil. Skaptl Jósepsson.
Prentari S i g. & r í m s s o u.