Austri - 20.07.1897, Blaðsíða 3

NR 20
ADSTBI.
79
hallarinnar, svo allur kertafansinn er
horfinn a.f reikningnum,
Æðstur allra hirðmanna soldáns, er
hallar-marskálkurinn, hann einn meðal
hirðmanna hefir leyfi til að láta skeggið
allt vaxa, hinir ganga aðeins með yf-
irskegg; og er soldán „leyfir“ einhverj-
um af prinzunum eða öðrum hirðmanni
sínurn áð láta skeggið vaxa, pá pýðir
pað, að hann sé rekinn frá hirðinni
og í ónáð soldáns.
Hallar-marskálkurinn á að hafa gæt-
ur á pví að lífi soldáns sé engin hætta
búin. Hann skal jafnan vera viðstadd-
ur niáltíðir soldáns, og er hver rétt-
ur á borð borinn í innsigluðum fötum.
Brýtur marskálkurinn innsiglin og
smakkar fyrst á hverjum rétti til pess
að fullvissa soldán um, að eitur sé
eigi í matnum.
Kislar Aga, eða yfirumsjónarmaður
kvennabúrs soldáns, gengur næst hall-
ar-marskálknum að metorðum, og er
vanalega svertingi. Hefir liann opt
mjög mikið að segja hjá soldáni, pví
hann hefir vanalega kvennfólkið i
kvennabúrinu á sínu bandi, og hefir
opt verið sá, er eiginlega liefir stjórnað.
Fyrsti skrifari soldáns og fyrsti
herbergisvörður hans eru og í miklum
hávegum hjá soldáni, er ier opt að
ráðum peirra, einkum pó skrifaraus,
er hefir allar pær hréfaskriptir á
hendi fyrir soldán, er mestu varða og
er honum mjög handgenginn, og sem
soldán hlýtur að hafa að trúnaðar-
manni.
Hirðpresturinn hefir og mikil áhrif
á soldán, og pau eigi góð, og leggur
soldán mikinn trúnað á tillögur lians,
pví í pau ár, sem Abdul Hamid lifði
áður en hann kom til ríkis, umgekkst
hann mest hina æðri prestastétt lands-
ins og heldur peim vana ennpá. En
hinir Múhamedansku prestar eru litlir
framfaramenn, og hatast við alla ný-
hreytni í stjórn og hirðsiðum, og álíta
peir allt pað illt, er eigi er samrými-
legt við Koraninn. Mun pað einkum
að kenna mótstöðu prestastéttarinnar,
að ekkert verður af öllum peim fögru
frelsis- og framfaraloforðum í stjórn
ríkisins, sem soldán liefir livað eptir
annað lieitir stórveldunum og sjálfur
haft vilja á að enda, en ekki fengið
pví ráðið fyrir klerkastéttinni, er hefir
hótað soldáni með uppreist endilangt
ríkið, og bráðum hana.
Abdul Hamid hefir ekki heldur por-
að að reka af höndum sér allan pann
sæv ónýtra hirðmanna, er kosta hann
margar milliónir króna á ári hverju,
en sem hann veit að mundu allir ganga
í hatursmannaflokk hans, ef peir væru
reknir burtu og ættu að yfirgefa hið
náðuga hirðlíf. Enda er Abdul Hamid
svo hræddur um líf sitt, að hann sef-
ur sjaldnast í sömu sæng tvær nætur
í einu, og enginn nema trúnaðarmaður
hans veit, hvar hann ætlar sér að sofa
næstu nótt, en ekki porir hann að
reka pessa hirðsnápa á dvr, pó hann
hafi allan vilja á pví, og ei heldur að
breyta stjórnarfari ríkisins í frjálslynd-
ari og tímabærari átt. En soldán kvað
sjálfur vera vel menntaður maður, og sér
vel meinbugina á hinu núverandi stjórn-
arfyrirkomulagi; en porir ekki að
breyta um til batnaðar fyrir hinu tyrk-
neska klerkaveldi og morðkutum liirð-
manna.
Ef að sá maður kæmi til valda á
Tyrklandi, er pyrði að rísa gegn of-
urvaldi hins tyrkneska apturha.ldssama
klerkalýðs, og sem pyrði að umskapa
hirðlifið og reka af höndum sér allar
pær púsundir sníkjugesta og ónytjunga,
er nú lifir á lífeyri soldáns og á tekj-
um ríkisins, er hann prýtur, — mundi
hæði stjórnarfar og fjárhagur landsins
batna.
En hann mætti pá ekki vera eins
lífhræddur og Ahdul Hamid.
D ó m s o r ð
landsyfirréttarins í máli ritstjóra
Skapta Jósepssonar gegn verzlunar-
stjóra J>órarni Guðmundssyni.
„pví dæmist rétt vera:
Hinn áfrýjaði fógetaúrskurður og
úthurðargjörð eiga ógild að vera.
Stefndi, verzlunarstjóri J>órarinn (Juð-
mundsson, greiði áfrýjandanum, Skapta
l'itstjóra Jósepssyni í skaðabætur 1000
kr. — eitt púsund krónur — og í
málskostnað greiði hann lionum 50
— fimmtíu krónur. — Dómi pessum
her að fullnægja iunan 8 vikna frá
lögbirting hans að viðlagðri lagaaöför.
L. E. Sveinhjörnsson“.
f lannalát
f>ann 9. p. m., andaðist í Búðar-
kaupstað á Fáskrúðsfirði, frú Agústa
M. Vigfúsdóttir borgara á Yopnafirði,
kona verzlunarstjóra Olgeirs Friðgeirs-
sonar, eptir nýafstaðinn barnsburð.
Ágústa sál. var hin elskulegasta
kona,, fríð sýnum og vel menntuð. Hún
var aðeins 24 ára gömul.
jpann 14. p. m., andaðist snögglega
sýslunefndarmaður Hallgrímur Jóns-
son á Skeggjastöðum í Fellum. Hné
niður á leið neðan frá Lagarfijóti heim
að bænum. Líklegahefir æð sprungið
í hjartanu. *
Hallgrímur sál. var einhver með
allra efnilegustu bændiun í Fljótsdals-
héraði, dável greindur og vel mennt-
aður og stilltur manna bezt, göfug-
lyndur, sem hann átti ætt til, og í
einu orði hvers nmnns hugljúfi, og er
mikill skaði að pvílíkum mönnum.
Frétzt hefir, að Halldór bóndi
Jakobsson á Hallfreðarstöðum hafi
drukknað í Jökulsá 17. p. m.
Seyðisfirði, 20. júlí 1897.
Tíðarfar er nú á degi hverjum hið
ínndælasta, nema hitarnir í mesta lagi,
svo allar ár hafa nú lengi verið í
mikilli foráttu, en snjó tekið nú loks
mikið til fjalla. En hitarnir hafa
verið svo sterkir, að varasamt hefir
verið að breiða hlautan fisk, svo eigi
skemmdist af sólarhitanum.
Fiskiaíli misjafn nokkuð, og lang-
sóttur, en pó er líka reitingur kominn
hér inní fjörðinn pangað sem róið var
í undanfarandi hvassviðrum, sem bönn-
uðu allt langræði, en gufuskipin fiska
alltaf fremur vel, en pau geta líka
sótt langt til hafs.
Tomhólan, Bazarinn og Lotteriið
er haldið var hér hina ákveðnu daga
gekk allt vel og varð ágóðinn rúmar
1500 kr.
Amtmaður Páll Briem fór með
Yaagen norður á fórshöfn, paðan sem
hann ætlaði landveg heim til sín.
O. W. var með Yaagen, er átti að
vitja um, hvað liði hinu nýkeypta gufu-
skipi peirra O. W. og 0. & W. og
hvort hægt mundi að fieyta pví og
koma pví hingað.
f Nýlcga varð hér bráðkvödd sunn-
lenzk stúlka Margrét Finnbogadóttir
að nafni.
Slys. I>;uin 11. p. m., sökk hér á
uppsiglingu á skipalegunni í ofsaveðri
nótahátur Sig. Johansens, „Hrólfur".
Yoru á lionum fjórir karlmenn og ein
kona. Konunni varð bjargað og tveim
karlmönnum; en hinirtveir drukknuðu;
var annar peirra Guðm. Jónsson frá
Borgarhóli hér í firðinum; hinn mað-
urinn var sunnlenzkur sjómaður. þeir,
sem bjargað varð, voru: forsteinn
Jónsson á Brimnesi, og sunnlenzk
hjón.
Gufuskipið „Jyden“, aukaskip liinn-
ar íslenzku landsstjórnar, kom hingað
að morgni hins 17. p. m. Með pví
komu hingað frá Vopnafirði: Frú
Stefanía Davíðsson; frú Sigurveig,
ekkja Árna sál. læknis Jónssonar, með
stjúpsyni sínum 8 vetra gömlum, á leið
til Reykjavíkur; Yigfús borgari Sig-
fússon með dóttur, á leið til Fáskrúðs-
fjarðar, og nokkrir sjómenn. í stað
farstjóra D. Thomsens var með skip-
inu hr. Jón Norðmann frá Reykjavík.
„Jyden“ fór héðan kl. 12 um kvöldið.
Með skipinu fóru héðan: stórkaupm.
V. T. Thostrup; til Eskifjarðar, Skapti
ritstjóri Jósepsson, forsteinn prentari
Skaptason, o. fl., en til Berufjarðar
Lárus læknii’ Pálsson.
82
dögum hefir flokksforingi í næturverðinum, Antonió Hernandes, verið
myrtur; hann var einn minna beztu, trúustu og áreiðanlegustu pjóna“.
„Nú, hvað er petta, morð aptur? Og pað á næturverði! Yar
pá maðurinn aleinn?“
„J>ví miður var hann pað, J>essi happasæla ró og íriður, sem
hefir vaxið með degi hverjum, siðan eg tók við embætti mlnu í
Sevilla — blessaðri guðs móður séu pakkir fyrir pað — hefir gjört
næturverðina öruggari og övarari. Svo vildi pá svo til, að flokks-
foringi næturvarðanna í el Oaridad-strætiuu var einmitt sendur á
umferðargöngu pvert á móti skipun minni, einsamall, af yfirvarð-
stjóranum, pessa nótt, en hann varð að borga trúmennsku sína og
skyldurækni með lífi sínu. Eg hefi pegar rekið yfirvarðstjórann frá
embætti sínu, og pótti mér illt, pví að hann var duglegur maður“.
„J>að var honum mátulegt. J>ó, eg býst við, herra borgarstjóri,
að per hafið pegai' haft upp á sökudólginum, og hann biði maklegs
dóms innan hinna tryggu múra dýfiissunnar“.
„Mér til mestu sorgar, verð eg, minn konunglegi herra, að játa
að morðinginn er ennpá ófundinn, pótt eg hafi gjört allt sem í mínu
valdi stöð til pess að finna hann.
„Hvað er petta, herra borgarstjöri, morðinginn ófundinn eptir
prjá daga?“
Konungur sagði petta með Irilfgerðri hæðnisröddu.
„Og hefir pú ekki fuudið nokkrar líkur, -— engan mann grun-
aðan?“
„Morðinginn hefir verið Caballeró; Hernandes hefir verið lagður
til bana með löngu lagsverði, sem riddarar einir bera. J>að er allt
og sumt, sem eg veit enit um morðingjann“.
,,J>að er fjandans lítið, herra borgarstjóri, pað verð egaðsegja!
Við hinn heilaga líkarna, Don Sanchó Zerbúró, manstu hvað pú
sagðir heima í koti pínu nóttina góðu, pegar eg gisti hjá pér?“
„Yel man eg pað, minn konunglegi herra!“
„Gott er pað, herra borgarstjóri11, sagði konungurinn strang-
lega, „en ef morðinginn er ekki fundinn, dæmdur, og dóminum full-
nægt innan priggja daga frá pessum degi að telja, pá hefir pú sjálf-
ur dæmdan pinn dóm“.
Jafnir fyrir logunum. 79
„Lögin eru jöfn fyrir alla; dómurinn er upp kveðinn; réttvísin
verður að hafa sinn gang“.
Svo hafði konungur sagt, og fólkið æpt fagnaðaröp við peim
oi'ðum hans.
Alit Sanchó Zerbúrós var nú sem mest. Ohlutdrægni hans og rétt-
dæmi var nú fullreynt — og svo hin vægðarlausa harðneskja hans
við hina seku.
VII.
J>að var niðdimm nótt.
Maður nokkur stóð framan við hús eitt í del Oardidadgötunni;
hann hafði hatt síðan og barðastóran, og hafði hulið andlit sitt með
möttlinum, er liann sveipaði um sig.
Hann leit upp til glugga nokkurs á pessu stóra húsi; ljós var
að sjá í glugganum; hann bar pípu upp að muuni sér og blés í liana,
pá var ljósið óðara slökkt.
„Hvað er petta?“ tautaði maðurinn, „í staðinn fyrir að koma
ofan með ljósið, eins og vant er, og opna fyrir mér, er pað nú
slökkt!“
Hann blés aptur ópolinmóðlega í pípuna.
Ekkert bærði sig í húsinu.
„Caramba", sagði maðurinn, „hvar er kerlingarhrotan?“
Hann barði ópolinmóðlega með meðalkaílanum á sverði sínu,
sem hann liar undir möttlinum, á hliðgrindina, svo höggin heyrðust
langt til í næturkyrðinni.
En ekkert lét á sér bæra í húsinu né í lystigarðinum, en
pangað út sneru bogadyrnar úr neðstu herbergjum hússins.
„Við hinu heílaga líkama er kerlingarnornin orðin heyrnarlaus11,
kallaði nú maðurinn hærra; „og Don Jayme? Nú, hann heyrir nú
varla, hann er svo sokkinn niður í að lesa, pö að himin og jörð
hryndi saman, ef lierbergið hans, stjörnuboginn og bókfellin haus
kæmust bara hjá. Fjandinn liafi syndasvefnin í kerlíngunni. Eg
verð pó endilega að ná tali af Don Jayme í nótt. Nú skal hann
efna pað heit sitt, sem hann hefir gelið mér á hverri nóttu til pessa,