Austri - 20.08.1898, Qupperneq 2

NR. 23
A tf S T fi 1.
90
Einkum var keisaradrottning Agústa
Uismarck mótdræg og utanum hana
og í skjóli hennar fylktu sér allir mót-
stöðumenn hans. En Bismarck purfti
eigi annað en hóta Vilhjálmi gamla
keisara með pví að segja af sér, svo
fékk hann jafnan sitt fram.
En eptir að keisarinn var andaður
1890, varð staða Bismarcks örðugri.
J>ó póttist Friðrik keisari eigi mega
missa hans paun stutta tíma, er hann
sat að völdum. En Vilhjálmur II.
son hans var ungur og framgjarn og
poldi eigi harðstjórn gamla mannsins,
er fékk óðara lausn frá embætti sínu,
er hann baðst hennar 20. marz 1891.
Síðan hefir Bismarck setlð um kyrrt
á stóreignum sínum nálægt Hamborg
og sent keisara og stjórn hans opt
ópægilega tóninn í blaðinu „Hamburger
Nachrichten". f>ó hefir keisarinn við
og við heimsótt karl og hefir pá allt
farið slétt með peim.
Síðustu árin var Bismarck mjög
farinn að heilsu og pjáði gigtin karl
mikið, og nú uppá síðkastið bólgnuðu
fætur hans svo að hann ekki gat gengið
og nálega hvergi polað við fyrir kvöl-
um, og var pá skapið all-ömurlegt og
gátu fæstir gjört karli til hæfis, en
sárast tók hann að geta eigi fagnað
peim sendinefndum, er altaf streymdu
til Friederichsruhe til pcss að skjaila
karlinn, sem honum pótti pví vænDa
um sem hann eltist meira.
En enginn fær pví neitað, að par er
fallinn frá einhver mesti maður nítjándu
aldarinnar, pó fæstir muni bæta við,
hinn bezti, einsog um Gladstone.
S k ý r s 1 a
um
ferð á sýninguna íBjörgvin
eptir
skólastjóra Jónas Eiríksson
á Eiðum.
IV.
Fyrir pann sem hefir verið í Björg-
vin fyrir 20 árum, er nærfellt ómögu-
legt að skrifa um sýninguna án pess
að minnast á pær stórhreytingar, sem
par hafa orðið á pessum tíma, en
fáorður skal eg vera, aðeins fá atriði.
pó ekki væri sem bezt útsýni úr
svefnherbergjum fyrsta morguninn sem
eg var í Bergen, var pað nægilegt til
pess að líta yfir nokkurn hluta borgar-
innar í morgunkyrðinni, pegar hinir
fyrstu geislar skinu um götur og torg.
]j>essi sjón pótti mér hin fegursta
og tilkomumesta, en brátt byrjaði
skröltið á götunum, jsin og mann-
ferðin, blástur vagna og eimskipa^
klukknahringingar o. fl., pá var úti
um kyrðina. Hugurinn gat pví ei ann-
að en horfið að pessum hávaða, að
pessu starfandi mannlífi.
|>ar sein viðsýnt er yfir Björgvin t.
d. á Flöifjallinu, gefur að líta hina
fegurstu og jafnframt stórkostlegustu
sjón er hugsast getur, eptir pví sem
mér fannst; par stendur Björgvin .
allri sinni dýrð og húu er mikil, sér_
staklega af náttúrunnar hálfu, að ó.
gleymdum hinum iniklu mannvirkjum
og byggingum er borgin sjálf hefir að
geyma. Fyrir utan Flöifjallið standa í
nánd við borgina ymsir aðrir fjallbnjúk-
ar svo sem „Lyderhórn!í, „Lövstakken“
„Ulríkken“ o. s. frv., hið siðast talda
er 2080 fet á hæð. Héraðið suður af
Bjögvin blasir við langt upp í land,
með járnbrautinni til Voss og hliðar-
greininn að Steini búnaðarskóla, er
svo liggur paðan til Os. Reyndar sést
ekki uppá Voss pví landið er fjöllótt.
Aðeins sést afstaða landsins kringum
Stein. Eg gat ekki með orðum út-
málað undrun mína, er eg leit yfir
petta gullfallega byggðarlag, sem auð-
vitað var pað sama að landslögun til
og pegar eg dvaldi par, en fyrir utan
hin blómlegu bændabýli mátti nú sjá
péttsetta byggð, af skemtistöðum, sum-
arbústöðum og „lystigörðum“ Björg-
vinarbúa meðfram járnbrautinni, einn-
ig hafði hið rætaða land og skógplant-
anir aukist stórum. |>ar sást einnig
hvernig borgin liggur uppí fjallahlíð-
arnar i kring, hvernig götur og torg
liggja; og vegir og stígir i allar áttir.
J>ar borgin stendur á svo misbíum
grunnfleti er útsýni hið fegursta, ein-
kum úr peirn hlutum borgarinnar
sem hátt liggja. Víða eru plöntuð tré
í beinum röðum meðfram húsum, eru
sum peirra sérstaklega fögur og stór.
vaxin, einkum hlyntré (Acer palanoi-
des). J>ar eru einnig skemtigarðar
nafkunnir, svo sem Nordnæspark, By-
enspark og Nygaardspark, eykur petta
allt mjög fegurð bæjaris. Sértaklega
pótti mér fagurt útsýni afmúrnumkring-
um Fredriksbergs kastala á Nordnæs,
yfir Puddefjorden, Byfjorden, Voginn,
aðalhöfnina með skípunum, stóra og
litla Lungegaardsvatn, mest alla borg-
ina, og byggðarlagið í kring.
Vorið 1878 var talið, ef eg man
rétt, að íbúar Björ gvinar væru nálægt
43 púsur.dir, en nú er talið að borgin
hafi c. 70 pús, íbúa, nærfellt eins og
fólkstalan á Islandi. Að sama skapi
hefir húsatala hæjarins aukizt og marg-
ar opinberar byggingar verið byggðar,
svo sem tvær stórbyggingar til við-
auka við Bergens Musenm, járnbraut-
arstöðin, „Den permanente Udstillings-
bygning" og margar fleiri. Eg mátti
gæta vel að villast ekki fyrsta daginn
sem eg fór á sýninguna. Hin skraut-
lega nýbyggða kapólska kirkja á Ný-
garði var næstum horfin í húsamergð-
ina, en pegar eg sá turninn á henni
var hann eins og gamall kunningi, er
vísaði mér leiðiua.
Framh.
Biskupsvisitatian
fór fram á Vestdalseyri pann 13. p.
m. að viðstöddnm sóknarprestinum, síra
Birni porlákssyni, safnaðarfulltrúan-
um og sóknarnefndarmönnum og fjölda
sóknarfólks.
Fórfyrstfram messugjörð með sálma-
söng, er biskup lauk eindregnu lofs-
orði á. Sóknarpresturinn sté í stólinn
og flutti ræðu. En eptir messu yfir-
heyrði biskup pau börn er voru mætt,
og hélt síðan hjartnæma ræðu til barn-
anna frá altarinu.
Síðan var hin nýb, ggða kirkja og
messuáhöld hennar skoðuð, og áleit
biskup kirkjuna „hið prýðilegasta hús“
og áliöld öll í góðu standi, og hafði
kirkjunni bæzt ýms áhöld síðan biskup
síðast visiteraði, par á meðal fallegur
ljósahjálmur fyrir 16 ljós; 2 stál-
klukkur o. fl.
Með hinum vonjulegu spurningum
grennslaðist biskupinn eptir embættis-
færslu, skyldurækni og hegðun prests-
ins og eptir hinu kirkjulega ástandi
safnaðarins.
Fyrir hönd safnaðarins bar safnaðar-
fulltrúinn prestinum gott vitni f pessu
efni, en við pað gjörði einn maður í
sókninni nokkrar athugasemdir, en lýsti
pví jafnframt yfir, að hann tilheyrði
sjálfur eigi persónulega hinum luth-
erska söfnuði eptir sannfæringu sinni,
pareð hann væri Unitari.
í annan stað bar presturinn söfn-
uðinum gott vitni fyrir kristilega hegð-
un og liáttsemi yfir höfuð, en gat pess
pó, að kirkjurækni væri eigi svo góð
sem skyldi, en pó batnandi að hans
áliti“.
peir af söfnuðinum er til máls tóku,
sönnuðu vitnisburð safnaðarfulltriians,
og eins pessi Unitari hvað „embættis-
færslu, skyldurækni og hegðun prests-
ins snerti“.
Kaupmaður Sig- Johansen bað um
að mega taka upp nýjan kirkjugarð
fyrir Oldubúa og Búðareyringa, og
kvaðst biskup eigi mundi verða pví
mótfallinn, ef pað yrði borið upp fyrir
sér eptir nægan undirhúning, og pann-
ig að kirkjan missti einkis í við pað.
Að endingu lýsti biskup ánægju sinni
yfir komunni og ástandinu í söfnuðin-
um, sem hann bað guðs ble sunar yfir.
Safnaðarfulltrúinn pakkaði biskupi
hingaðkomu hans og kvað nú sem áður
frið og blessun mundu fylgja í hans
fótspor.
— Með herra biskupinum var sem
skrifari, hinn elskulegi og pýðlegi son
■<hans, cand. theol. Friðrik..
Af vísitatiu pessari mun hin rannsak-
andi, drenglynda, bróðurlega og heilaga
samkunda í Króki geta ráðið, hverjar
undirtektir áskorun hennar til biskups
viðvíkjandi prestinum í Seyðisfirði muni
fá. — Og álíka heppilegur muu árang-
urinn fyrir hana /erða, pað er kemur
til Vallanesprestsins, par sem „sú heil-
aga“ mun par og hafa farið eptir ekki
órökstuddari framburði ýmsra vand-
aðra og góðra manna, og ekki sízt
sankti Kolbeins og Gróu á Leiti.
Yegurinn til Krists
heitir bók, er gáfu- og menntakonan
ameríkska jE, cWhite, af tiúflokki
sjöunda dags Adventista, hefir samið,
og nú er einnig komin út á islenzku;
en áður hefir sú bók verið útlögð á
pýzku, hollenzku, sænsku, finsku,
spænsku, dönsku og norsku, og alstað-
ar pótt rituð af hinni mestu andagipt,
og er pó svo ljós og auðveld að skilja.
að allir menn geta haft gagn afhenni.
Efni bókar pessarar er petta:
Kærleikur guðs tilmannanna. pörfsynd-
aran8 k Kristi. Apturhvarf. Syndajátning.
Að fela sig guði. Trú mannsins; viðtök-
urnar hjá guði. Kinkcimin á lærisveini
Krists. Að verða samgróinn Kristi. Kristi-
legt líferni. pekking á guði. Blessun bæn-
arinnar. Bvernig eigum vér að fara mcð
ofasemdirnar? Fögnuður í drottni.
Bók pessari ættum vér íslendingar
að taka engu miður en kveri Drumonds,
„Mestur í heimi“.
Bókin er 159 bls., vel vönduð bæði
að prentun og pappir og öðrum ytra
frágangi, og kostar í skrautbandi að-
eins kr. 1,50, og má pað heita gjaf-
verð; og er bókin mjög hentug til
afmælis- og hátíðagjafa.
Húnavatnssýslu, 1. ágúst 1898.
Veðráttan hefir verið mjög óstöðug
næstliðinn mánuð, og hefir pað sem af
er heyskapartímanum gengið erfiðlega
með að fá góða heyverkun, hefir taða
pví ver nokkuð hrakizt. Grasvöxt má
álíta í meðallagi.
Heilsufar nú sem stendur gott, og
var mál til komið, pví síðast liðið vor
var pað hið bágasta, einkum var pað
lungnabólga er gekk pá hér yfir allt
og lagði fólk unnvörpum í rúmið og
suma til fulls.
Verzlun er hér víðast erfið og ó-
hagstæð, og er ullarverðið nú í yfir-
standandi kauptíð mjög lágt. Gefa
kaupmenn 55 aura fyrir pundið af
hvítri vorull.
Nú í fyrsta skipti hefir sýslumaður
sezt að á Blönduósi, og er pað bæði
staðnum til aukinnar prýði og eflingar,
og sýslubúum mjög hentugt; er aðeins
rúmur mánuður síðan að sýslumaður
vor, herra Gísli ísleifsson, flutti sig
pangað til framtíðarseturs. Er hann
sérstaklega virtur og afhaldinn af öll-
um sýslubúum hans, að sönnum verð-
leikum.
það má tilnefna sem mikla nýbreytni,
að í fyrsta sinni héldu Húnvetningar
pjóðminningardng að höfuðbólinu þing-
eyrum pann 6. f. m. Gaf pú að líta
mannaferð um héraðið, og mátti víða
sjá jóreyk, er múgur og margmenni
riðu heim á staðinn í fögru verði.
Mannfjöldinn var aldrei talinn, en
ætla má að circa 1000 manns hafi par
verið samankomnir. Var norðvestur-
hluti túnsins í kring um kirkjuua um-
girtur, taðan áður slegin og brottflutt,
og margar stengur með ótal fánum
með jöfnu millibili niðursettar með
girðingunni. En inn var gengið í gegn-
um bogamyndað hlið vafið blómsveig-
um, er tveir fánar blöktu yfir. A
miðju sviðinu var stór danzpallur fag-
urlega umgirtur, stóð skreyttur ræðu-
stóll á lionum miðjum. Tvö stór tjöld
voru reist er voru viðhöfð til veitinga.
tilsettum tíma sté sýslumaður í
ræðustólinn og setti hátíðina. f>ar
næst var sungið minni íslands, fagurt
kvæði eptir yfirréttarmálafærslumann
Einar Benediktsson. Að pví búnu sté
síra Bjarni Pálsson prestur í Steinnesi
í ræðustólinn og mælti snjallt og á-
gætlega fyrir rainni íslands. þessu
næst var sungið minni Húnavatnssýslu,
einnig fagurt kvæði eptir ritstjóra
Einar Hjörleifsson, og að pví loknu
sté síra Hálfdin prestur Guðjónsson
á Breiðabólsstað í ræðustólinn og
mælti snjallt og fagurlega fyrir minni
Húnavatnssýslu. Síðan mælti síra
Eyjólfur Kolbeins Eyjólfsson prestur
á Staðarbakka fyrir minni Vestur-
heims íslendinga og kvenna, og sagð-
ist prýðilega. Æfður söngflokkur
skemmti við og við með vel völdum
söng. — Veðreiðar, veðglímur og veð-
hlaup fóru fram, og að síðustu danz.
Auk sýslubúa sóttu hátíð pessa marg-
ir úr Skagafirði, einnig voru viðstadd-
ir úr íteykjavík, prestaskólakennari
síra Jón Helgason og ritstjóri Einar
Hjörleifsson o. fl.
Hátíðin fór að öllu leyti einkar vel
fram, og skemmtu sér allir hið bezta;
enda lét sú 9 manna nefnd er fyrir
lienni stóð, sýslumaður sem formaður,
læknarnir báðir, kaupmenn o. fl, -—
ekkgrt ógjört er í peirra valdi stóð til
pess að hátíðin gæti orðið oss Hún-
vetningum til sem mestrar gleði og
sóma.
Og fyrir yður, herra ritstjóri, sem
gömlum Húnvetning og gagn-kunnug-
um, parf eg eigi að lýsa, hve vel stað-
ur pessi er fallinn fyrir slíkar sam-
komur. Veit eg að yður, sem velvilj-
uðura yðar fornu átthögum, er sönn
ánægja að heyra hve ákjösanlega pessi
fyrsta pjóðminningarhátíð vor Hún-
vetninga fór fram.
Holdsvoikraspitalinn var vígður af
Dr. Petrus Beyer með mikilli viðhöfn
og viðstöddum íjölda manns 27. f. m.
Hanson mannvirkjafræðingnr hefir
nú skoðað leiðina um Fagradal, og
lízt honum ekki vel á að akvegur muni
standa par vel í hinum bröttu skrið-
um Reyðarfjarðarmegin í dalnum.
Hanson er nú kominn eitthvað á-
leiðis norður í land fótgangandi, og
var pað helzt álit hans, að télegrajinn
yrði lagður yfir Tunguna sem næst
póstleiðiuni og upp að Hoftegi, og
paðan um Brúnahvamm efst í Vopna-
fiirði, svo kaupstaðurinn eigi sem hæg-
ast með að ná stil h ms; og frá Brúna-
hvammi og upp á Hólsfjöllin að Gríms-
stöðum, og svo sem leið Iiggur í Keykja-
hlíð og paðan til Akureyrar. — Vill
Hanson helzt breyta póstleiðiuni frá
Hoftegi og í Grímsstaði, og láta hana
liggja meðfram telegrafpræðinum, ef
pvi verður við komið.
Brinck mannvirkjafrœðingur sá er
skoðað hefir væntanlega vitastaði hér
eystra, var hér nú síðast á ferð með
„Hólum“ til Eyjafjarðar til pess einnig