Austri - 11.03.1899, Qupperneq 2

NR. 7
A t) S T R I.
26
minnislaus, pví að ekki má ætla hon-
um að fara vísvitandi með ósannindi.
Síra L. segir, að sér pyki þetta
firennt nóg til að rökstyðja orð mín.
Hann um pað. En af pví að eg sé,
að hann k.allar ekki alkfe ömmu sína
í pessu efni, vil eg skjóta pví undir
dóm allra réttsýnna og skynbærra
manna, livort petta prennt: kvöldmál-
tíðarbindindið, guðspjónustuleysið, ad-
ventistastefna síra L., sannar ekki
fyllilega að orð mín á Synodus voru
á rókum byggð.
Hann segir, að jeg hefði átt að
pegja um „agitatiónirnar“. Má eng-
inn tala um pær nema síra L. sjálíur?
Hann hufði i greininni „Dæmið ekki“
talið pað höfuðsynd fríkirkjumannanna,
að peir hefðu ekki agiterað fyrir mál-
etni sínu. Og í sömu grein segir hnnn
nð peir hafi gjört pað að fundarsam-
pykkt að „agitera“, eða breiða út frí-
kirkjulegar hugmyndir. Og poir hafa
huldur ekki sparað pað, sumir frí-
kirkjumennirnir, pó líklega hinir merk-
ari peirra haíi ekki gjört pað. Ann-
ars getur mér vel skilizt, að síra L.
hefði helzt viljað að eg hefði pagað
hæði urn „agitationirnar“, og annað
sem eg hef miunzt á viðvíkjandi frí-
kirkjunni í Reyðarfirði.
Pramh.
Jóhann L. Sveinbjarnarson.
—o—
Fá eða engin kauptún landsins liafa
tekið svo skjóturn vexti og viðgangi
á seinni árum sem Fáskrúi sfj arðar -
kaupstaður. Regar vér komum par
fyrst fyrir 7 árum síðan, voru par að-
eins fáein hús á stangli og ein lítil-
fjörleg verzlun. En nú eru víst byggð
par síðan um 40 hús eða fleiri, og víst
íjórar verzlanir par nú á staðnum, par
byggt hospítal fyrir frakkneska sjó-
menn (en pó læknislaust,) íshús, mikið
síldarveiðaúthaid og par tilheyrandi
byggingar o. m. fi.
En pví miður virðist oss sem pemia
efnilega unga kaupstað vanti pá við-
urkenningu frá „pví opiubeia’1, er
hann á skilið, og skulum vér leyfa
oss að benda hér á nokkur atriði í
pá átt.
Rað virðist eðlilegt, a.ð svo fjölbyggð-
ur kaupstaður fengi sína eigin kirkju,
sem hlyti að verða miklu betur sótt
og koma að betri notum, en hin af-
skekktaKolfreyjustaðaiÍdrkja, er stend-
ur yzt útmeð firðinum að norðanverðu.
En með pví nokkur hluti sóknar-
innar er hinu megin fjalls, í Reyður-
firði, pá mundi varla tiltækilegt að
flytja k.irkjuna frá Kolfreyjustað inní
kaupstaðinn. En pað ætti sjálfsagt að
reisa par kirkju og messa par aiinau-
hvern sunuudag, og er pa.r á verzl-
unarstaðnum og bæjimum par í kring
nóg söknarfólk til að fylla pá kírkju,
en sem enga hesta hefir til pess að
koœast á útað Kolfreyjustað.
T öðru lagi vantar Eáskrúðsfjörð
mjög bagalega lækni, par sem fjörð-
urinn er með háum fjallgarði aðskil-
inu frá Reyðaifirði og Eskifirði, er
gjörir lækni opt öinögnlegt á vetrum
að komast pangað suður til sjúklinga,
pangað sem pó a vorinu og á sumrum
er pvílíkur straumur af útlendum fiski-
skipum, opt með sjúka menn, að par
í kaupstaðnum á Fáskrúðsfirði mætti
helzt aldrei vanta lækni; og stendu-
jafnvel landinu öllu nrikill voði af pvi
læknisleysi, á hverju ári, par sem allt
nauðsýnlegt eptirlit vantar með pví
að pestnæmir sjúkdómar færist eigi
pangað með hiniun útlenda skipafjölda
og paðan svo óðfluga útnm lapdio, er
engin er aðgæzlan, sökum læknisleysis-
ins. Retta sáu og læknarnir og sýslu-
nefndirnar, er pær voru aðákveðahin
nýju læknahéruð, og petta er vonandi
að stjórnin og alpingi sjái nú umað hæta
úr sem fyrst, áðuren útlendar drep-
sóttir flytjast í land par á Fáskrúðs-
firði af hinum eptirlitslitlu fiskiskip-
um og hafa drepið máske fjöldafólks,
ef cigi verður par í tíma stofnað nýtt
læknisembætti.
Hið priðja sem Fáskrúðsfjarðarkanp-
stað mjög meinlega vantar, er póst-
afgreiðsla. ]!ar er i ðeins bréfhirð-
ing og pví neyðast menn til að elta
bréf sín margsinnis hina löngu leið
af Fáskrúðslirði inná póststöðvarnar á
Eskifirði, sem er ópolandi aukakostn-
aður á jafnfjölsóttum stað af gufu-
skipum með póst frá útlönduin: sem
Eáskiúðsíjörður er. A bréfhirðingastað
fæst heldur ekki keypt ábyrgð á pen-
ingasendingiun og öðrn, og er pað
ránglátt, að neyða kaupmenn, síldarút-
gjörðarmenn o. fl. til pess að pjöra
sér ferð inná Eskifjörð til pess að
kaupa ábyrgð á öll verðmæt bréf og
seadingai'. Yór' höfum heyrt, að Eá-
skrúðsfirðingar hafi senl pogar í fyrra-
vetur umkvörtun yfir pessu nm Eski-
fjarðarpóststoðvar til póststjórnarinn-
ar i Reykjavík, og beðið um meðruæli
póstafgreiðsIuraanDsins með pví, að
pessu óhagkvæma fyrirkomulagi yrði
breytt til batnaðar. En enginn befir
enn pá orðið árangurinn. Og furðar
oss stórlega á pví, að jafnvitur og
sanngjarn nmður sem póstmeistarinn
er, skuli ennpá ekki hafa lagfært petta,
par sem pað hlýtur pó að liggja í
augum uppi, og heilbrigð skynsemi og
sanngirni mælir sterklega með pví að
Eáskrúðsfirði'ngar fái sem bráðasta
leiðréttingu á pessa, og ætti hún endi-
lega að komast á nú pegar er hinn
fyrri bréfhirðingamaður hefir sagt af
sér peirri stöðu, sem víst enginn fæst til
að gegna á svo fjölsóttum hafnarstað
fyrir einar 40 kr. um árið!! par sem
í ár ganga 5 gufuskip með fastákveðn-
um ferðaáætlunum, auk si.ipa hins sam-
eiuaða gufuskipafélags, sem kaupmenn
og atvinnurekendur Eóskrúðsfjarðar-
kaupstaðar eiga svo að elta öll inná
Eskifjörð, (yfir háan fjallgarð, og síðan
sjóveg yfir Reyðarfjörð inná Eskifjörð)
eða pá alla hina löngu leið innfyrir
Reyðarfjörð! Hin háttvirta póststjórii
verður að gæta að pví, nð samgöng-
urnar við útlönd eru hér austanlands
miklu betri og tíðari en í Reykjavík
og einn af hinum helztp viðkomustöð-
um gufuskipanna er einmitt Fáskrúðs-
fjörður; svo pað gengnr hneyxli næst
að hann sé lengur án reglulegrar póst-
afgreíöslu.
Póststjórnin hefir áður farið eptir
ýmsum vinsamlegum hendingum Austra
um betra fyrirkomulag á póstgöngun-
um hér eystra, og vér fulltreystum pví,
að hún muni sjá pörf pessa máls
og gjöri hér á bráðlega hinar nauð-
synlegu breytingar, svo eigi purfi að
rekast með málið til alpmgis.
Koaráð Hjálmarsson
og saanleikurinH.
I þeiin hefur orðið nokkuð bumbult
[ sumum Austfirðingum út af grein minni
í 7. tölubl. Isaf. p. á; hafa 3 pegar
orðið til að rita gegn lienni. Grein
hr. Sveins Olafsuonar í „íslandi/1 sem
var nokkurn veginn siðsamlega rituð,
svaraði eg í sama blaði i sama anda.
Af'tur leiddi eg hjá raór með mak-
legri fyrirlítningu hið ómerka og ó-
pokkalega bull hreppsnefndarmanns-
ins í Atistra. — Loks hefir Konráð
Hjálmarsson pót.zt purfa að bera hönd
fyrir höfuð sér í 23. tölubl. Austra.
og er ekkert að pví að fiuna, ef greinin
væri eigi stórlýtt með ósannindum og
ýmsum algjörlega ástæðulausum, ósæmi-
legum ilhnælum sem sýna að liún er
í bræði 'rituð; til slíkra illyrða gaf
grein mín ekkert tilefni, þar sem hún
blátt áfram með sem hógværustum
orðum sagði frá, og fann að, atferli,
sem mér pótti vitavert, on um petta
atferli ogönuur atvik, er greiuin geiði
að umtaisefni, haíði eg sögusagnir á
reiðanlegra manna.
Svo eg víki mér að einstökum at-
riðum í grein Kouraðs, pá vil eg peg-
ar taka pað fram, aö hinn ungi mað-
ur, sem K. nefnir „einhvern óhlut-
vandaðasta tpannig!) skrunutra, sem'
hann hafi kynnzt,“ er liér ekki
að neinu sliku kynntur, heldur sem vand-
að stilt og siðprútt ungmonni, og munu
fáir telja K. betri mann fyrir pessi
ummæli hans um saklausan manu, en
sannleikanutn verður hver sárreiðastur,
og par sem K. er að mana mig til
að sauua sögu mína um neitun hans
að borga sumarmönmim sínum kaup
peirra, pá læt eg hérmeð fylgja vott-
orð 2 manna, sem staðfesta haua að
öllu leyti; óskar K, eptir fleirum? K.
á sjálfur eptir að sanna, að í grein
minm séu nokkur meiðyrði til hans,
aðeins drep eg á einfeldui og auð-
sveipni hans í að hiýða óiögmætri
skipun stjórnarvalda, gerði eigi ráð
fyrir lakari hvötmn, og eru pau rneið*
yrði að minnsta kosti aðeins „mórölsk“,
en hafa, ef til vill, eigi hitt illa. Af
pví að frásögn min hefur hleypt í hann
brieði, heldur hann að í henni séu meið-
yrði til sín!?
pá kemui' greiðinn, sem K. gerði
„ónefnda manninum“ með pví að taka
úr reikningi hans hjá sér án vitund-
ar hans og vilja 3 kr. upp í sveitar-
útsvav, sein lnnn hvorki vildi né átti
og pví síðnr ,.i/,laul„ að borga. Ösatt
er pað hjá K. að hann hafi skiifað
manninum neitt utu, að hann hefði
tekið pessar króuur „í von um sam-
pykki hans“, nei liann vann petta gjör-
ræðisverk pegjandi en sendi manniii-
inum bréí'laust viðskiptai eiknir.g hans,
sem sýndi, að hann hefði tekið krón-
urnar „af frjalsu fuilveldi sínu“. Hinn
ónefndi var svo óánægður með petta
sjálfsnám, að hann skrifaði manni
eystra, og bað liann að heirnta pessar
3 kr. af K., en hefiu: ekkort svar feng-
ið. Heldur K. eiiu aö pessai krónur
séu sér heimilat' eða vel fengnar?
I»að er einnig ósdtt að neitt í írásÖgn
minni um petta sé „afbakað og rang-
fært,“ eiula kannast K. fylliioga við
að svo sé eigi. Ennfremur eru pað
ósannindi, að allir Austfirðingar eigi
hjá mér óskilið mál,“ par sem uin
vanskiliu er að ræða. Eg viðhafði
oiðin „eigi allfáiv“ og „margir,“ og
vona eg að K. geti skiliö, að í pví
sambandi, par sem átt var við mikian
fjölda manna, geti margir jafnvelpýtt
sama sem tiltölulega fáir, en pó oj j
margir fyrir pá, sem fyrir vanskilum .
hafa orðið, pví að pau hafa orðið of j
mörgum býsna tilfinnanleg, jafnvel \
pótt mikill meiii hluti Austfiiðinga j
liafi staðið vel í skilum við fólk.
Fúkyrðum K. dettur mér eigi í hug
að svara; pau falla sínum herra; en
sóraasamlegra er að rita sem siðaður
maður, pótt mönnum beri eitthvað á
milli, en að látasjálfspóttann og bræðina
hlaupa svona með sig i gönur, pað
gefur grun um miður góðan málstað.
Yestmanneyjum í desbr. 1898.
í’orsteinn Jónsson.
Vottorðsendurrit.
Að herra kaupmaður Konráð Hjálm-
arsson á Mjóafirði, sagði bæði við
undirskrifaða og sömuleiðis við herra
Jóhann Jónsson úr Vestmannaeyjum
síðastliðið haust, að svo framarlega sem
við ekki borguðum pað sveitarútsvar,
sem á okkur var lagt par, pá hefði
hann ekki leyfi til að láta okkur hafa
af sumarkaupi pví, er okkur har, svo
mikið sem i fargjald, petta erum við,
sem rituru nöfn okkar hór undir reiðu-
húnir að staðfesta, ef pess verður
krafizt.
Reykjavik 16. júni 1898.
Jón Jóusson
úr Kjarðvikum staddur í Reykjavík
Pálmi Sigurðsson
á Vogamótnm við Reykjavík.
* -V
*
Ao framanritað vottorðs enduri.it
sé orðrétt samhljöða mér sýi.du
frumriti, pað vottast hérineð noteiial-
iter eptir nákvæman samanburð.
Skrifstofu V estmannaeyj ásýslu
. 22. des. 1898.
Magnús Jónsson
Gjaldiö 12-tólf- aurar
greitt.
Magnús Jönsson.
UTLBNDAE FEÉTTIR.
—o—
Danmork. í Kaupmannahöfn“ gekk
influenzuveikin er skipin voru að
leggja út paðan hingað til landsins
nú um mánaðamótin. Væri óskandi
að sú drepsótt flyttist nú ekki aplur
liér á land.
Grimsbyar-botnverpinðarnir hafa
verið að ýgia sig við Dani út af vænt-
anlegu nákvæmara eptirliti með peiin
í sumar við Færeyjar, og hafa hotn-
verpingar klagað Dani fyrir Salisliury
ráðaneytisforseta, enhann sagtpeimað
peir yrðu að hlýða lögunum, og gæti
hann pess vegna ekkert aðgjört í pví
efni.
|»ann 16. f. m. lékt annaf líflæknir
konungs vors, prófessor Studsgaard,
69 ára gamall, einn af hinum merk-
ustu læknum Dana.
Svípjóð. |>ar Iiélt Óskar konuugur
70 ára afmæli sitt nú ept.r nýárifi, og
létu pá Norðmenn sér pó sæma, að
óska konungi til lieilla.
Sú fregn hafði nýlega borizt nyrzt
úr Síberíu, að Tungusa-pjnðílokkurinn
hefði fundið loptfar A n d: é s par brot-
ið og bramlað og inæíiugaverkfæri
hans og pá 2 félaga dauða skammt
par frá. Svo var pessi fregU aptur
borin til baka. En ijú síðustu dagana
kom aptur bréf paðan að austan, er
virðist sanna hina fyrri fregn uin dauða
peirra féiaga.
lýzkaland. f>ar gengur alitaf á
sömu harðýðginm í Kocðurslesvík pó
stjórnin fái alstaðar skauuuiinar að
fyrir burtrekstrana.
Kýdáinn er Caprivi greiii, sá er
tók við stjórniuni af gamla Bismark
og var 'pað pó eigi heigulum íiennt, og
mun greiíina pví hafa verið mikiimeuni
pó eigi kæinist hanti tii jafns við for-
mann sinn.
Rússland. ]Jao er nú afráðið að
halda friðarfundinn í Haagá Holl. r.di
hjá hinum fríða unga meykonungi, er
líklegur er til pess að hai'a góð áhrií
á sendimenn ríkjanna.