Austri - 10.12.1900, Blaðsíða 1

Koma út S^l2 blað á mán. eð <
42 arkir minnat til nossia
nýárs-, 'costar hér á landt
aðei’is 3 kr., erlendis 4 kr.
Gjalddagí 1. júlí.
Uppsogn skrifleg lunitín vii
áramót. ógild ntma f*m-
in sc til ntstj. fýrir 1 *tf#ð
l<cr. lnnl. augl. 19 mttm
línan, eða 70 *. fivtrþuml.
dállcs og hálfn dýrara vl.
síðu.
X. AR.
Seyðisfirði, 10. desember 1900.
K TSi.
43
Biðjið ætíð um
Otto Monsteds
danska smjðrliki,
sem er alveg eins notadrjngt og bragðgott og smjör.
Yertsmiðjan er hin elzta og stærsta í Danmörkn, og býr til
óefað hina beztu vörn og ódýrnstu i samanburði við gæðin.
Fæst hjá kaupmönnum.
AMTSBÓKASAFNIÐ á Seyðisfirði
er opið á laugardögum frá kl. 4—5 e. m
Austri.
Þeir, sem gjörast nýir kar,;>
endur að XI. árg, Austra, og
borga bann stilvislega, fá
ökeypis 2 sögnsöfn blaðsins
(1899 og 1900). í sögusöfnum
þessnm eru tvær binar beztu
sögur, er nokkru sinni hafa
komið i islenskum blöðum:
„Herragarðurinn og prestsetr-
ið“ og „Æfisaga unga mannsins
fátæka“.
Nýir kaupendur gefi sig
fram sem fýrst.
Ferð upp í
Fljótsdalslierað,
1900.
Eptir
Matth. Jocbumsson.
):0:(
I.
Á Fjarðarheiði.
Hvað er svo glatt, som um gruud
með góðvinum skeiðfáki renna,
hásumars heiðríka stund,
hraustur og kátur í lund?
Hvað er svo hugðnæmt og hollt,
og hentugt til saklausrar nautnar,
vináttu, ástar og víns,
veglyndis, dsðar og fjörs?
Seg ei að fcðranna frón
se fáskniðugt, torsótt og dapurt,
því að hver púfa pess er
púsundfallt almættisverk!
Seg ei að steinninn só s t e i n n,
pví að steinn hver er alheilög ritning,
pó að hans lifandi ljóð,
lesist ei púshundruð ár!
Seg ei að hóll sá sé h ó 11,
pann hól pekkti amma pín betur,
pví að par sór hún, hún sá,
sex sinnum ljóshærðan pilt!
Seg ei að hraun pað sé hraun,
pótt hellurnar sýnist pér dauðar,
máske par komi fram korn,
kryddað í tólf púsund ár!
Seg ei að grasið sé gras
og græn lauf og blómin hið sama:
sinn á sér stimpil hvert strá
steyptan af almættishönd!
Grunar mig, Biblíu- Björn,
að blöð pín er fram líða stundir
sennvcrði létt eins og lauf—
laufin á kvistinum par!
J>ú segir: jökull er j ökull;
jeg segi: musteri Drottins,
prúðari, hreyttari Páls,
Péturs og Stefáns og Jóns!
Hlíðarnar — hvað eru pær?
pú liorfir á klæðnaðinn yzta;
innvortis ættirðu’ að sjá
öll peirra Yölundarhús!
K1 e 11 i n n, sem kúrir par einn,
pú kaupir ei millión pundum,
g n ý p a n er grunnmúruð örk
geymandi Salómons hring.
Hvað heyr’ eg? foss eptir foss!
peir falla sem boðunarsálmar.
hrynhendur listar og lífs.
ljóðsögur komanda lífs.
Hvað? skal nú syngja pér söng,
pú Seyðfjarðar nauðljóta heiði,
lögð undir bækslið- á Bjólf
blóðlaus og merglaus og dauð!
fú hefir púshundruð ár
sem prældóms- ogheimskunnar forað
legið á lémagna pjóð,
löguð sem baksliguð dróg!
Hvað margan hefir pú höld
með heljum, með krapti, með sulti
slegið og slasað og pínt,
sligað til hálfs eða fulls?
Hvað marga klára —; nei heyr,
mér heiðin úr steindyrum svarar!
„Saklausa sakar pú mig,
sauðheimska mannheima barn!
t Hefðirð’ ei hugsað sem ílón,
| og hornreka pjóðanna orðið,
fimm sinnurn hefðirðu, Frón,
fjöll pín með akvegum rutt!
Hér hef eg púsund ár prokað,
og peirra sem vitinu hrósa
beðið í böndum, að peir
barns aldri stauluðust frá!
Enn er ei slegin, sú stund,
en stiltu nú hörpuna, greppur,
syng pú upp kunnáttu’ og krapt,
kveddu mig álögum frá.
Söng parf eg allseigi sjálf,
pví söngva mín rómsterku hirðskálj
orktu mér ómunatíð,
álög og fádæma stríð;
Stundum pau rymja svo ramt
að rjúkandi holskeflur frera
drepandi byltast af Bjólf *
beint nið’r í fjarðarins djúp.
Lesari góður, hér brýt eg 1 blað
og blessa’ yfir fólkið. —
„Fólk? nvaða fimhulfamh;
fórst’ ekki, reiðst ekki gand? —
Fjarðarheiði eg fer
pann fimmta daginn í ágúst,
hinst vorrar aldar ár
eptir sem töldu mér peir
Beda og Adam af Brimum
og bækur, er meistarinn Ari
skráði með „skynsamlegt vit“
skaut pó til Sæmundar fyrst.
Stikað höfum vér „StafinaH tvo
og stórniðinn fossa
berum sem eilífðar- óm
upp fyrir háfjallsins brún,
Fjögur vér erum í för,
og fremstur hinn pjóðkunni póstur,
kappinn, sem klungur og fjöll
klifar sem rennsléttan völl;
lietjan, sem villtist í hríð
á Hólsfjöllum, matlaus, í viku,
hitti loks heimili’ og dyr,
hljóp inn og kallaði: „skyr“.
Líti’ eg á hreggblásinn háls
og herðarnar ólseigu, stinnu
niður á bungaUdi bak
birtist mér Fjarðanna líf, —
les í peim sómamanns svip
og saklausa fornlega gerfi,
austfirzka útigangssál,
aldanna samsuðustál!
Kæstur bar Skapti við skafl
með Skallagríms herðar og baksvip:
Sýndu mér sjálegri garp
sextugan, komandi öld!
Nú líður gamall raeð gömlum
og gott pykir báðum að minnast
fremdar og fóstbræðralags
forðum á skólanámstíð.
Enginn var elfdur sem pú,
en aldrei jegstórræða latti,
snemma mig vandi við vos
Vestfjarða harðsnúin hyggð.
þar sem við pá stóðum tveir
var premur við okkur að reyna
allseigi óhætt né dælt
aflraunir, fang eða sverð.
Gjöldum nú goðunum pökk,
ef Gísli sá pjóðkunni póstur
hlutgenga hyggur oss enn,
herjaði Tyrkinn vort land. —
Milli’ okkar dáfögur drós
og dóttir míns týhrausta vinar
hleypir á hrafnsvörtum jó; —
heiðin ber enga’ aðra rós —!
Ó a ð pér ættjarðar hraun,
og öræfi, kymiuð að bjóða
púsundum pvílíkra skjól
pjóðrósa beint fyrir söl!
Hvað er svo glatt, sem um grund
með góðrinum skeiðfáki renna
hásumars heiðríka stund
hraustur og Jrátur í lund!
En, hvað svo dapurt og dauft
sem dragast um blindpoku klungnr
sjáandi’ af sextugum gnúp
sjóðandi hringiðu-djúp?
þvílíkt mér pá kom í hug
er pokan á hálfnuðu fjalli
faldaði dimmlituð fell,
festist og drögst yfir sól*
„Óvættur!“ æpti eg hátt,
„sem umhverfir sex daga verki
eilífs og alvoldugs guðs,
óskapnaðs forynjunorn!
Austur jeg veik yfir ver
í von um að augu mín sæi,
áður en allt yrði nótt,
inndæla Fljótshéraðsbyggð.
Ekki’ er jeg pjófur né pý,
er purfi pitt hvumleiða myrkur,
vik frá mér, vobeiðan ljót,
vit, jeg er Apollós harn!
Vestfirskum var jeg í bol
og í vasa hans átti eg „stafi“,
vegrúnir, veltandi ping
vestan úr Gemlufallsdal.
Langafi föður míns fann
í fiskaferð eitt sinn par vestra
Hall föður Hallvarðs og Jóns,
Hornstranda fjölkyngis jarl.
Lá sá við togspunnið tjald
við Tálknafjörð; hafði par kaypt sér
Rauðskinnu Runólfs í Dal,
rúnaspjöld ótal og dót,
steinbít og tröllkonutönn
og töuskinn magnað af Finnuna,
snakk, er var settur i súrt,
selshaus með Faraós mark,
sextíu særingarblöð
og „Svefnóra“ Jóns heitins lærða,
og fleira, sem ekki var falt,
fengist ei brenni’vín og salt.
Margt var pá talað og tínt
í tjaldinu gamla hjá Halli;
loksins tók afi minn upp
ósvikið kjallaraglas.
„Hér er nú, Hallur minn, glas“,
svo hermdi minn sálugí afi,
„sérhver, sem sýpur pað vín,
sex manna gildra fær afl.
Faðir minn fékk af pví kút,
er fálkana Engelskum seldi,
fyrir eitt fráfærulamb,
flotskjöld og tvæveturt naut.
Hallur drakk talsverðan teyg,
og trúaður pakkar og segir:
„Víst er ei falsað pitt vín,
verðkaup pó bjóðist pór smátt.
Tak hér nú ginfaxa tvo,
pá tefur pig aldregi poka,
sær eða heljur og hríð,
hvar sem um ísland pú ferð“.
Nú komu gripir til gagns,
eg greip pá og veífaði báðum
galandi galdur um leið,
greini jeg par um sem fæst.
þokunni pegar svo brá
að pyrlaðist austur og vestur,