Austri - 28.03.1903, Blaðsíða 1

Kemnrm 3li2oia9 ámdnuði
42 arlcir núnnst Lil nasta
nýáis, kostar hér á lanch
aðcins 3 kr., erícndis 4 Lr.
'diald'lagi 1. júlí
Upps'ögn skriHeg bundin við
áramót. ó.ili n-'ma komm
sé til ritstj. fymr 1. októ-
ier. Innl. augl. 10 aura
línan,eða 70 a. hver þuml.
dálks og hálfu dýrara á 1
síðu,
XIII. Ar.
Seyðisflrði 28. marz 1903.
XB. 12
Pyrirlestitr um innsiglí guðs og
merki dýrsins (Opinb. 7. og 14. kap.)
verður haldinn í bindindishúsinu á
sunnudagskvöldið'kl. 7 síðdegis.
Aðgangur ókeypis.
D. 0stlund.
\ j ■*■ Gránutelagsverzlun á
Y Jlv/ Vestdalsevri verða, nú
i ár, rentuseðlar félags-
innleystir gegn peningum aðeins i
m^nuðuaum mai og sept. En gegn
vöruúttekt eða tii skuldalúkmnga á
kvaða tíma sem er.
Vestdalseyri 9. marz 1903.
E. Th. Hallgrímsson.
A.MTSBÓKASAFNIÐ á Seyðisfirði
er opið á laugardögum kl. 2—3
e. m.
OOCO'SCOP
Í2. tölublaði „Anstra" p. á. skrifar
síra Magnús Bl. Jónsson í Vallanesi
grein um akbraut yfir Fagradal. Skýrir
hann þar frá skoðcn sinni á pví
hvar byrja eigi á hinni fyrirhuguðu
akl)rautarlagningu, og óskar jafnfrarat
að ileiri Héraðsmenn láti álit sitt í
ljós í pessu máli. fareð eger alveg
á sömu skoðun, pá er mér pví Ijúfara
að verða við pessari ósk hans, úr pvi
engínn annar hefir látið til sín
heyra í pví máli.
Ef pað kæmi fyrir, eins og heyrzt
hefir, að byrja eigi á brautarlagning-
unni yfir Fagradal við Lagarfljóts-
brúna fyrirhuguðu, pá verð eg að álíta
slíkt mjög misráðið og mun pað
samhuga álit flestra eða allra Héraðs-
húa. Eg get heldur ekki álitið, að sá
vegur eigi beinlinis skylt við akbraut
yfir Fagradal, pví eptir mínum skiln-
ingi tel eg akbrautarveginnyfir Fagra-
dal fyrst einungis frá Búðareyri við
Iteyðarfjörð niður að brúnni á Ey~
■vindará, nefnilega par til hann kemur
saman við póstveginn par, og svo parf
Maður að ganga út. frá pví, að brautin
hggi niður að Lagarfljóti, en ekki að
Eagarfljótsbrúnni, ef maður skoðaði
akbrautina í sambandi við gufubát á
Lagarfljöti. Hún ætti pá að liggja
pangað sem hægt væri að bafa höfn
fyrir bát og upplagsstað fyrir törur,
(og um pað atriði pyrftu Héráðsbúar
að koma sér samaD, áður en vegur-
inn yrði lagður. Yegur yfir Egils-
!staðanes er póstvegur, sem ekkert
iseinur akbraut yfir Fagradal við,
ekki fremur en vér teldum brú yfir
Lagarfljót akbraut yfir Fagradal, pví
litla fé, sem búíð er að veita til ak-
brautarinnar held eg að engin heimild
sé til að verja til annara vega. Ef
pessura 6000 kr., sera veittar eru til
Fagradalsbrautarinnar, væri nú varið
til vegagjörðar á Egilsstaðanesi og
upp að Eyvindaráibrúnni, pá væripað
í reyndin ú svo. að á póstleiðina irá
Lagarfljóti til Seyðisfjarðar væri varið
12(000 kr., nefnilega með peim 6000kr.
sem veittar eru til Fjarðarheiðar; en
ekki einni einustu krónu til akbrautar
yfir Fagradal. Okkur væri lofað syk-
urmola en stungið upp í okkur salti.
fó gengið væri út frá pví, sem eg
alls ekki gjöri, að brautin ætti að
teljast alla lsið niður til hinnar fyrir-
huguðu Lagarfljótsbrúar, pá dylst
engum manni, að réttara og praktisk-
ara væri að byrja að legaa veginn frá
sjónum eða verzlunarstaðnum, paðau
sem flutningurinn byrjar, heldur eu að
byrja á hinum endanum og flytja öll
áhöld og efni, sem til vegarins purfa,
yfir óruddan veg á hestum. Aptur á
móti, ef byrjað væri að neðan, mætti
flytja allt t fni og áhöld til vegagjörð-
ariunar t. d. efni í brýr yfir ár og
læki eptir brautinni sjálfri, jafnframt
og hún er lögð, Mundi vegurinn með
pví fyrirkomulagi verða bæði ódýrari
og að öllu leyti greiðara að vinna að
honum. Eg get búizt við pví svari, að
oss komi pað ekki við hvar byrjað
verði, eða bveraig unnid verði að veg-
inum. En eg álít pað blátt áfram
skyldu vora að benda á pað, sem
betur gæti farið, og láta pað ckki af-
skiptalaust eða óátalið, sem miður fer.
Hér er tvennt, sem parf að hafa fyrir
augum, hag peirra, sem eiga að nota
og njót* brautarinnar, og sparmð með
pað fé, 3om til hennar er veitt. Með
pví að byrja neðan frá sjónum, er
pessu hvorutvegBju fullnægt. f>ví eins og
síra Magnús hefir tekið frana, eru mikil
líkindi til að menn mundu geta haft
mikið gagn af brautinni áður en hún
yrði fullgjör, ef hún byrjaði að neðan,
pví pað eru aðfiutningarnir, sem ö’lura
erfiðleikum valda; en ekki teljandi enn
pað sem menn purfa áð flytja frá
sér.
Að vísu verður litið gjört með
pessari litlu upphæð, sem pegar hefir
verið vcitt til akbrautarinnar. p>að
yrði aðeins lítill stúfur sem gjprður
yrði fyrir pessar 6000 kr, svo að pví
leyti væri minnst um að gjöra hvar
byrjað væri, að öðru en pví, að pað
er svo hætt við pví og má ganga út
frá pví sem sjálfsögðn, að frá hvorum
endanum, sem byrjað verður, að p»ðan
verði framhaldið, svo pess vegoa liggur
pað í augum nppi, að miklu réttara
væri að byrja að neðaa og meira að
segja sjálfsagt, nema pvi aðeins, að
vér séum poim óhappa örlögum háðir.að
allt purfi að fæðast á apturfótum hjá
oss.
Yerði nu fjárveitingarnar til Fagra-
dalsbrautarinnar framvegis sniðnar
eptir sama mælikvarða og pessi
fyrsta, pá verður pessi margpráði
vegur aðeins draumur fyrir okkur,scm
nú eru farnir að eldast, og nærri pví
til pess að stiuga okkur svefnporni,
pví eg voit ekki hvað pað er, sem
frekar getur haft svæfandi og deyf-
andi áhrif á menn, en pað, að sjá
byrjað á einhverju fyrirtæki, sem
ekkert gengur. Eg tel pnð sama, sern
pað gangi ekkert með petta mál, ef
áhverjupicgiværuveittarjafnarfjárveit.
ingar pessari fyrstu til akbrautarianar
og pað gengjuein 20—30 ár að koma
henni upp. |>egar um svona fyrir-
tæki er að ræða, er annaðhvort að
eiga ekkert við pau eða pá að drífa
pau af í einu. Veita á fjárlögunum
í einu pá upphæð, sem til fyrirtækis-
ins er áætluð, og láta svo verkíð ganga
eptir pví, sem föng eru á. Að veita
smá upphæðir í einu til vega hingað
og pangað út u:n landið, .verður aldrci
neraa kák, sem ekkert eða lítið gagn
verður að. Ef landi voru er nokkur
framfaravon, pá purfum vér að gjöra
eitthvað, sem að venilegu gagni getur
j komið, eða sem vér álítum að geti
j orðið til verulegra framfara, Atvinnu-
I vegir vorir purfa alvarlegra lækniuga
i við, pað duga engar homöopatha eða
I smáskamtalækningar, pær eru bara
til pess að halda oss við pá trú að
ekkert sé hægt að gjöra og bezt sé
að móka í hálfgjörðu aðgjörðaleysi.
fað má ekki sjá utí neinn skynsam-
legan kostnað til að lækna meinsemd-
irnar. Fyrsta skilyrðið er að greiða
samgöngur á sjó og landi eptir pví
sem kostur er á, pær hafa hingað til
verið taldar lífæð framfaranua.
Fynr petta hérað hef eg pá trú að
bættar samgöngur gætu haft sérlega
mikia pýðingu. Akbraut yfir Fagra-
dal og guf'ubátur eptir Lagarfljóti
muudi með tímanum hafa meiri áhrif
á landbúnaðinn í Fljótsdalshéraði, en
menn alraennt gjöra tér hugmynd um.
í>að eru mikil sldlyrði fyrír hendi að
landbúnaðurinn í Fljótsdalshéraði gæti
tekið stórkosflega miklum umbótum,
ef að honura ræri lilúð. Aðflutningur
Héraðsbúa er einhver sá versti prösk-
uldur á vegi fyrir öllum framförum
pess. Samla!?smjólkurbúum mundi
mjög erfitt að koma hér á, eins og
nú hagar til fyrir strjálbygðina, en ef
gufubátsferðir kæmust á eptir Ingar-
fljóti mundi máske hvergi á landinu
eins auðvelt að drifa samlagsinjólkur-
bú í stórum stíl, par sem svo margir
bæir liggja rétt meðfram Lagarfljóti.
Víða hagar svo til á Héraðinu, að
enginn svörður er til, og ekkert er til
að brenna reraa sauðatað og pví víða
mestu e?a öllu brennt, allstaðar eiu-
hverja af pví meira eða minna.Hvern-
ig á grasrækt að vera í góðu lagimeð
pessu fyrirkomulagi, Ea hverju á að
brenna öðru? Allir hafa fullt í fangi
að flytja að sér j&essar vanalegu nauð-
synjar, og er pví ekki að tala um
að flytja kol til eldsneytis. Að lík—
indum mundi sá tími koma, ef greiðaii
værn aðflutningar að mönnum skild-
ist að bezti áburðurínn væri allt of
dýr til eldneytis. J>annig mætti m í-
ske lengi telja upp að mörgu mætti
breyta og mörgu pyrfti að breyta með
greiðari aðflutmngum. |>á or ótalinn
allur sá tími og allur sá kostnaður,
sem geDgur í vot*a núverandi flutninga;
pað eru peningar, sem vér gjörum
oss alltof litla hugmynd um, ef vér
göngum út frá pví, að tíminn sé
peningar.
Ef vér höfum trú á framtíð lands-
ins, purfum vór eitthvað að gjöra til
pess að bæta atvinnuvegi poss. Bú-
skapur, á nær óræktuðu landi, með
lítilli kunnáttu og litlum sem engum
verkfærara, getur ekki borið sig. það
er ómögulegt annað að segja, ea að
vér lifum á nær óræktuðu landi, pó
vér höfum eiubvern dálitinn púfnareit
kringum bæi vora, sem vór barum á»
burð á. Gætum vér vavið öllum tíma
og öllu pví verki og öllum ólrum
kostnaði, sem nú gengur til vorra
erfiðu aðflutninga, til jarðabóta, mætti
mikið gjöra, og gætum vér sparað
helrainginn eða meira af pví fóðri,
sem vér purfuoi nú handa vorum úc-
prælkuðu illa meðförnu hestum, mætti
mörgu fé framfleyta á pví í óllu
FJjótsdalshéraði.
Mættum vór nú með vorum vonar-
augum líta fram í tímann og hugsa
oss akbraut yfi-* Fagradilmeð mctor-
vó ;num, fram og til baka milli Beyði
arljarðar og Lagartijóts, sem færðu
oss allar vorar nauðpuiftir, og svo
guíubát eptir Lagarfljóti, sem gengi
upp í fljótsbotn og út að fossinum við
Kirkjubæ, og hver gæti svo tekið
sinn varning við Lagarfljót, par *em
skemmst væri frá b ejunum, mundi o*s
ekki pá pykja munur á pægindunum.
|>ar hefðum vér flutningsreg c. 14—15
mítur, par af kostaði landið x/3r en
náttúran 2/3 partana, s*m aldrei pvrfti
viðhald og ekkert pyrfti upp á að kosta.
Hvar á landinu væri hægt að fá
ódýrari veg til flutninga yfir hverjar
15 milur? — Lagarfljót hefir hingað
til verið talið Fljótsdalshóraði hið
mesta óhagræði, og er pað meðan pað
er ekkert notað, en sannarlega hefir
pað raikla blessun og hagræði í sór
fólgið, ef vér viidum nota pað. 01d
eptir öld hefir pað verið Fljótsdals-
héraði til bölvunar og erfiðisauka, af
pví menn hafa ekki skilið pýðingn
pess og ætlunarverk. Nú sjáum vór
að pað hcfir í sér fólgið tugi púsunda
króna sem flutningavegur; eptir að vór
fáum akbraut frá sjónum. Höfum
vér ráð á pví að láta svona fintnings-
bætur lengur ónotaðar — Fagradal
og Lagarfijót —, sem af náttúrunnar
hendi blasa við oss til pess að létta
undir erfiði lífsins?
þettx er svo alvariegt málefni lyrir
Fljótsdalshérað,”að pað ætti enginn
hugsandi maður að láta sór pað óvið-
komandi, eða að liggja á liði sínu að
styðja pað á allan hátt, Undir pví er
fra mtíð — framfarir og blómgun —
Fijóís lalshéraís algjörlega komin.
Ritað í marz 1903.
Jón Bergsson.
Húsbruni
O g
skipstrand
á
Yopnafirði,
—0—
Laugardagskvöldið p. 21. p. m. kl.
11—12 kviknaði í íbúðarhúsi Runólfs
borgara Halldórssonar, á Yopnafirði,
og brann pað upp til kaldra kola á
rúmum klukkutíma. Eldurinn hafði
kviknað út frá ofni, er var í litlu her-
bergi upp á efra loptinu í austur-
enda hússins. Fólk var flest allt
háttað bæði i húsinu og annarstaðar í
kaupstaðnum, og urðu menu pví seinni
fjrir en skyldi með að komast að tii
að bjarga undan eldinum, og var pað
fyrir tilviljun eina, að maður, erkom út
úr öðru húsi, gætti að pví að farið
var að rjúka upp úr pakinu, og rauk
haan pví samstundis til að vekja npp
í húsunum. Menn komu margir brátt
að, eu pareð eldurinu pá pegar hafði
læst sig eptir ölln pakinu og niður í
loftin og fullt var orðið af reyk, gafst
ekki ráðrúm til að dvelja f húsinu, og
varð pví mjög litlu náð undan eldinutn.
pað helzta sem bjargaðist af innan-
stokksmunum Bjarna porsteinssonar
myndasmiðs og peirra hjóna, er einn-
ig hófðu veitingu á hendi í húsinu, var:
mestallur rúmfatnaður, 2 kommóður
með ýmsu, ljósrayndamaskínan og eitt-