Austri - 22.04.1903, Qupperneq 2

JSTR 14
A U S T S 1
46
tilfredsstillende For m“.*
p. e. legsrja niður Landsbankann og
veita „Stórabankanum, blutafólags-
bankanum, einokunavrétt í öllumpen-
irigamálnm íslauds um mörg ár, máske
90 ár, eins og dr. Yaltýr fyrst stakk
upp á að veita pessum útlendu auð-
mönnurn, alræðismannavald yfir pen-
ingamálum landsios.
það getur nú enginn minnsti vafi
verið á Jp ví, að allir heldri Valtýingar
og pá fyrst og fremst stjórn tlokksíns
í Reykjavík hatí lasið petta, að flestu
leyti ágæta rit doktorsins, og með
pví engim' peirra hefir mótmælt pess-
ari alvarlegu hótuu flokkHÍ'oringja
peirra, pá tiggur nærri að álíta, að
peir séu doktornum samdóma um, að
dagar Lamdibankans skuli taldir, eí
peir verði í meirihluta á alpingi eptir
næstu kosniugar. — Eu pað verður
nú á valdi kjósenda landsins í vor, ,
hvort Valtýingar verða í meiri hluta ;
á næsta alpingi og geta par komið ;
fram hanatilræði pví, er peir alitof ;
margir búa yfir við Landsoankann,
eptir ótvíiæðum tilvitnuðnm orðum
fyrverandi foringja flokksins, dr. Valtýs :
Guðmunds-ionar, sem vér erum pakk-
látir fyiir hreinskilnina í pessu vel-
ferðarmáii iandsins.
ætíð verifS svo huguæmt pó peir yrðu
að beygja sig fyrir afli atkvæða á
síðasta pingi. J>á má og ininnast hér
hinna vottföstu, hótana dr. Valtýs á
studentatundinum í Kaupmannaböfn
30. nóvbr. 1901 við heimastjórnarfrv.
eins og líka aliuf pési Jóns Jenssoriar
er óbeinlínis lof og dýrð um Hafnar-
stjórnarfrv. Vaitýitigaí samanhurði við
sampykkta frv. pingsins. Svo fieistnin
hlyti að rerða stór fyrir Valtýinga í
sumar, ef kosningarnar i vor gengju
peim í vil, eptir pví sem peir hafa níi
byrjað kosningabaráttuna i höfuðstað
landsins.
Kjósendur íslands! p>ér sjáið vob-
andi af framangreindu, að Lands-
bankinn er í bersýnilegri hættu, ef pér
nú sendið Valtýinga á piug svo peir
verði par yfirsterkari, og, að stjórnar-
\ bótarmálinu er enganveginn óhætt. En
pér eruð nú aðvaraðir. Gætið pvi
skyidu yðar og baidið H«imastjórnar-
flofcknum fast saman við kosningarnar
í vor.
Eyrsta pingmannsefni
„Fram íarafl okksins," al-
pingismannsefni höfuðstað-
ar landsins, hefir stjórn pess
fiokks ákve'ið að skuli verða yfirdóm-
ari J ó n J e n s s o n, einmitt sá _
maður er með hnjám og hnáum hefir ,
frá pví í í'yrrasnmar barizt fyrir pví
að eyðileggja stjórnarbótarmálið með '
pví að fella úr stjórnarfrumvarpinu
orðiu „i ri'kisráðinu“, eins og meist- '
ari Eiríkur Maguússon og „Landvörn11 j
hefir haldið svo fast fram, og herra
Jón Jersson prédikar nú í pésa
sínum, er sendur mun um land allt,—
að sé bið eíua rétta, en sem Jón
Ólafsion hefir í öðrum ritlÍDgi, sem
líka mun sendur út umland— sannað
að væri misskilningur af herra yfir-
dómaranurn, og mundi steypa landinu
í mjög tvísýnt stjórnarpref.
En hvemig getur „Framsóknari
flokksstjórnin haldið svo eindregnura
mótstöðumanni hins samp ykkta stjórn-
arbótafrumvarps síðasta alpingis
fram, sem fyrsta pingmanusefni lands-
ins, pingmannsefni sjálfs höfuðstaðarins
— prátt fvrir stóryrði flokksins í lok
síðasta pingsins „að enginn mundi
gjörast svo djarfur“; að ganga á móti
hinu sampykkta stj.skr.frv. pingsins.
Eða fylgdi eigi hugur máli hjá fiokks-
íormgjunum, er peir tók u svo djúpt í
árinni í byrjun ávarps fiokksins. Hve
háskalegt eptirdæmi ge.fur petta eigi
öðrum kjördæmum landsins, ar pessari
kenninger nú svo fast haldið að kjóstnd-
um í pésa pingmannsefnisins. Og
hvernig getur höfuðstaður landsins
verið pekktur fyrir að gefa hinum
kjördæmunum pvílíkt eptirdæmi? J>að
liggur svo nærri, að minnast orða
yfirdómaraos og dr. Valtýs Guðmund-
sonar á Reykjavíkurfundinum í sumar
um petta mál, er peir með hrærðu
hjartatóku Valtýsfrv., Hafnarstj.frT. svo
langt fram yfir Heimastjórnarfrv.
stjórnarinnar, er alpingi var pá að
sampykkja, og sem Valtýingum hefir
ping'málafuná allróstusaraan höfðu
Reykvikingar haldið áður en Vesta
fór paðan. Höfðu Valtýingar og
Landvarnarmenn viljað banna Heima-
stjórnarmönnum ræðuhöld, pípt, stapp-
að í gólfið, og fieygt eggjum á mót-
flokkinn, brodð iúður í fundarhúsinu
og jafnvel ekki hlífst við að hrinda
við lögreglupjónunum. Munu pað
einkum hafa verið hinir óhlutvandari
úr „Framfara“- og „Landvarnar“-
flokkunum, svo og nokkrir unglingar,
sem sýndu strákskap peunan.
Atkvæðagreiðsla fundarins varð
pannig, að fandurinn aðhylltist hið
samp. stjórnarskrárfrv. síðasta pings,
með 86 atkv. gegn 58.
Bæjarfógeti Hannes Hafstein kom
nú með „Vestu“ til Akureyrar og’nafði
pegar boðað 8 pingmálafundí í kjör-
dæminu; hefir verið skrifað hingað
austur, að Stefán í Fagraskógi muni
sýna pann drengskap, að draga sig í
hlé við kosningar, og er pá kosning
H. H. alveg viss par nyrðra, prátt
fyrir allar blekkinga tilraunir Valtý-
inga í hans garð.
part pessa vetrar mátt heita mikið
góð, fro3t haf'a aldrei staðið lengi og
snjólétt optast nær, «n frámunalega
óstillt. Fessi ógurlega óstilling hefir
orsabað mikla- skipskaða. og hætt við
meira, en til er spurt enn. — Sunnu-
daginn 8, marz straudaði á Rekavík
oustan megin við Aðalvík, fiskskipið
„Tjörfi“ eigu |>órvaidar kaupmanns
Davíðssonar; menn kömust aliir af,
en náðu ekki neinu af larangri sínum.
Strandmenn pessir komu með Vestn
til Akureyrar Skipstjóri var Stemn
Jónsson f'rá Hvamrni í Höfðahverti,
bróðursonur jaorstems Jónassonar á
Grýtubakka. Hokkru seiuna, eða nú
ekki alls f'yrir löngu, strandaði fiski-
skipið „Prinsessen“ frá Svalbarðseyri
eign kaupmanns Jakobs Björnssonar
par. petta skip strandaði á
Biarnarfirði, sem liggur vestur úr
Húnaflóa innan Reykjarfjarðar. Meuu
komust alhr af, eu paðati eruennekki
komnar ljósar fréttir. Skipstjóri var
Jóhann Jó'kimsson frá Grímsnesi á
Látraströnd. peir voru enn eigi koranir
norður. Saet er að hæði pessi skip
hafi verið vátryggð. — Af Eyfirskum
fiskiskipnm vantar pá eun 2, „Oak“
Ohristensens, skipstjóri Fitmur frá
Munkapverá, og „Skjöld“ Chr. Hav-
steeris, skipsfjóri Albert Fiunbogason
frá Skriðulandi, sem fleiri ár bjó á
Héðinshöfða- pessi skip lögðu út af
Siglufirði 7. raarz, ásamt „Tjörfa“, sem
áður er nefodur, en síðan tiefir ekkert
að menn komu með ljösker ofanundir
sjóinu. Eu enga, hjálp fengu skipverjar
enn úr landi fyr en um morguniun, að
bátur kom og flutti pa í land, var pá
veðrinu að mestu slotað.
Menn geta gjört sér í hugarlund
hvernig vistin uetír verið ryrir skiprerja
um nóttina, er peir máttu hýma úti á
pilfari skip5Íns, par sem pað lá dauða-
sært á klettunum og brimlöðrið æddi
yfir paö, svo að hrer m&ður rarð að
halda sér aí öllum kröftum tíl pejs
að lenda ekki útbyrðis. Stýrimaðurinn
Ingimundur Einarssou, sagðioss að pað
hefði verið peirn skiprerjum til lífs að
! skipið var svo sterkt að pað liðaðist
ekki í suudur á klettunum, prí ella
i hefði verið ails ÓTÍst að nokkarmaður
! hefði bjargast.
j Skipið var vátryggt fyrir 12,000 kr.
• en salt og matvæli og veiðarfæri
j var allt óvátryggt. Er pað pví afar-
í raikið tión, sem eigandi skipsias, St.
■ Th. Jónsson kaupm. hefir beðið
i Skipskrokkurinn, með ölla sainau
1 var,, seldur á uppboði fyrir kr, 5,400.
j Skipatjóri og sýrimaður á«amt 5
} hásetum komu hingað með „Vastu/
j íiltjr aðrir hásetar skipsins, 15 að tölu,
| höíðu ráðizt á skip, er ganga frá Suð-
j ur- og Vesturlandiuu.
I Þilskipafli
1 Afli h&iði verið góður fyrir sunnan
\ á pau skip, s*m ekkert hafði hlekkzt
' á og höfðu getað verið að veiðum.
um >au heyrzt,
og
fer svo langnr
í Mestur afli var á
tími, að verða ískyirgilegur, pó óskandi
sé, að úr pví rsetist. —
Mörg af eyfirzku hákarlaskipunum
vóru nýk^min út nú fyrir næstliðinn
páimasiranudag, og hafði ekki á
páskadag neitt til peirra sumra spurzí
en vonandi pau komi heil og hölduu,
pó veðrin hafi veriö slæm og óstillmgin
afskapleg. —
Víkingur frá Siglufirði er strandaður
á Vopnafirði, en sagður lítið skemmdur
og ekki vonlaust ura hann hafist út. í
Síldarvart hefir orðið A Byjafirði \
nú upp á síðkastið.
„Björn Óiafsuon,
hvort.
Tarðikipið „Hekla“
yíirforingi E v e r s, kom til
skipin „Swift“ og
um 14500 fiskjar
„Vesta“ varð ekki vör við neinn ís |
frá Reykjavík og hingað.
Leturbreytingar gjörðar af B.it8tjóra.
Norðurland spyr að pví, hvernig á
pví hafi staðið að ekkert heimastjórn-
arblað hafl mótmælt pví í fyrravetur,
er nokkrir Eyfirðingar gjörðu hina
raisskildu tiiraun til að bola herra
bæjarfógeta Klemens Jónsson frá
kosningu.
f>essu er fljótt svarað hvað Austra
snertir, sem bæði fyrr og síðar hefir
álitið Klemens Jónsson sóma pings og
pjóðar og margopt iátið pá skoðun
sína skýrt og skorinort í ljós.
Austri áleit petta upppot í Fram-
Eyj&fiiði vindbólu eina, er pegar mundi
hjaðna niður aptar, éinsog raun varð á,
og aðeins risna útaf pví, að Norð-
urland tók upp á pvi að nudda sér
upp við Klemens sýslumann eptir
leiðarpingið haustið 1901.
, - - — Reykja-
víkur 29. f. m.
í*ingeyrs,rlæknish érað
er veitt Andrési Fjeidsted.
Lausn frá prestskap
hefir síra Jósep Hjörleifsson á
Brsiðabólsstað a Skógarströnd fengið
sökum vanheilsu:
Mannalát.
í jauúarm. s, 1., andaðist að Svelgsi
1 Snæfellsnessýalu *æmdarbóndíun
Sigurður Guðmundsson.
10 f. m. andaðist í Kaupm. höfn
“———---------- - t merkiskouan frú Sigríðar Boga-
Skipskaðar og manntjon hálfnfiJð aattdrí^^ blskups’ nær
Ofviðrí mikið geysaði fyrir Suður- 3. f. m. andaðist í Reykjavík fcú
landi snemma í f. m. Fiskiskipin sunn' Jóhanna Friðriksdóttir
ienzku voru pá nýlega lögð út Olli kor,a Gunnar3 kau Einar58onar. ’
oíviðnð nnklu tjom bæði a raonnum Eanfremur er ^ 3. f. m. að
og s apiim. . Flókastööum í Fljótshlíð, V i g f ú s
„Valdi mar (frá Engey) missL S j g u r ð s 0 n, bróðir Páís sál. alprn.
2 menn utbyrðis og ó. maðunnn rot- f , ArtTörn
aðist til dauðs á pilfarinu. n f. m. andaðist í Reykj&vík
„K a r o 11 n a“ (eign Riraólfs Olafs- yerzlunarm. Hinrik Jónsson,
sonar írá Mýrarhúsum) missti 5 menn me»ti myndarmaður, nær prítugs að
\ borð. aldri. H&mu var giptur Guðrúnu dóttur
j „Sigríður,“ (eign Ih. lhor- H&níele Thorlacinsar fyrv. kanpm. í
| stemsens), missti einn mann A skip- Stykkiih6Imi og frú Guðrúnar Jóseps-
rau G u ð r u n u S o f f 1 u- haudlegg*- ^ ljeknis |kapta80aar
t brotnaði 1 maður. ,
s Skipin sem strönduðu voru: Fnkirkjan. nýbyggða . .
zL i 11 a R ó s a, við Herdísarvík, * Eejkjayílr var vigð af fnkirkju-
og ,.K a s t o r við Hvalsnes. menn Pr«*tin»m sira 01*h Olafssym ritstjora
björgnðust allir. *2- f- , Klf^an « al; á
J -n r , ., „ t, , • .. • og 18 á breidd, með áfostum turm
Ennfreraursleit upp af Reykjavikur- £ ^ háum. Kiri tjan kvað rúma
höfn, og iak á land, frakKne*ka fis 1- „oanns og vera hin prýðilegasta
skutó, og masturlausan skipskrokk að ,já innam Hefir kostað 20,000 kr.
«r.sGem ZOH* «ti. Einmg sökk a S0(} kr { d hatir veriðpantað í
Eiðisvik fiskiskipið „S t u r 1 a“ («»» kirkjuna, og i rftði að upplýsa hana
Sturlu khupmanns Joussonar, hafði £aeð raf;rnf nstljösum.
Fréttir af Eyjaflrði
með mönnum, sem komu með „Vestu*
14. p. m.
Undanfarna daga hefir á Eyj afirði verið
hríðar miklar með frosti og njókomu.
fó var á miðvikudag fyrir Skírdag
ágæt hláka. Yfirleitt hefir tíðin seinni
annað gkip, „Stóri Geysir,“
pað 0« bretið gat á pað.
A Reykjavikurhöfn sökk og Dýr
flutningsbótur með steinolíuhreyfivél í;
h&nn var eigu Uorsteins skipstj. J»or-
steinssonar frá B&kkabúð.
„Loch Fyne“,
se* óljósar fregnir voru um í síðasta
tbl., að væri strönduð, strandaðj að-
faranótt p. 8. f m. 1 Reykjavík. Skipið
sleit par upp af höfninni og rak npp
í klappirnar við Arnarhól. J>að var
um miðja nótt er skipið rak á land.
Brim var mikið, og skipið stóð á
klettinam svo lángt frá landi að ekkert
viðlit var pá fyrir skipverja að komast
lífs af í land. Skutu peir pá upp
flugeldum og sáu pá nokkru á eptir
Klæðaverksmiðju
á að stofua í Reykj&vík. Er pað
hlutafél&g, er nefnist „Iðunn" er kemur
lienni á fót. Stofnfé áætlað 60,000
kr. og st&rfsíé 15,000 kr. Frumkvöðl*
ar fyrirtækisins eru peir Erlendur
Z&karí&sson vegabótastjóri, og Knud
Ziemsen verkfræðingur.
Benadikt Blöndal nmboðsmaðnr
hefir »ú selt eignar- og ábúðarjörð
sina Hvamm í V&tnsd&l, H&llgrími
H&llgrímssyni bónda á Snærings3töðum,
fyrir 7,000 kr.
Vinnufólkseklan.
Einn af helztu bændum í Skagafiiði
skrifar oss 5. p. m. á pessa leið:
Vinnufólkið streymir burt úr sveitunum.
Bezti bóndinn hér í hreppi (Hólahreppi)