Austri - 13.06.1903, Blaðsíða 1

Kemnria 3'Llio'iad ámanuði
12 arkir minnst til næsta
*
nýárs,kostar hér á landi
aðeins 3 kr., ertcndis 4 kr.
jtjalddagi 1. júlí.
VppsS gn slrirfeg bvndin vr^
árnm ót. Ovi Id nema kowm
sð til rilsij. jyrrrl. októ-
ler. Jnnl. avgl. 10 cura
línan,eða 70 a. liver þuml.
dálks og hálfu dýrara á 1
úðu.
ini. Ar.
Seyðisflrði 13. júní 1903.
KR. 20
AMTSBOKASAFNIÐ á Seyðisfirð
«r opið á laugardögum kl. 2—£
e. m.
•{rxtfsJjMrssrssrsxr-rJ[SsJrssrxfs.-j[rxJrsJr£JnrzssxCr>
Alþingiskosnin garnar,
—o—
HangárTallasýsla.
Síra Eggert Pálsson á Breiða*
bólsstað kosinn með 2 4 0 atkr. og
Magnús Stsphensen lands-
höfðingi með 2 2 8 atkv.
Magnús sýslum. Torfason íékk 184
atkv., fórður hreppstj. G-uðmundsson
124 og Tómas hreppstj, Sigurðsson 44.
Arnessýsla.
Hannes þorsteinsson ritstj.
kosinn með 2 0 9 atkv. og
Ólafur ólafsson rítstjóri með
1 V 9 atkv.
Eggert Benediktsson fékk 170, en
Pétur Guðmundsson 154 atkv.
Reykjavík.
T r y g g v i bankastjóri G u n n a r s-
S o n kosinn með 2 4 0 atkv.
Jón yfirdómari Jen3S(in fókk 220
atkvæði.
Mýrasýsla,
Magnús Andrésson prófastur
kosinn.
Sn æfellsnessýsla.
Sýslum. Lárus Bjarnarson
kosinn.
B arðarstrandarsýsla.
Síra SigurðurJensson kosinn.
Norður-ísafjarðarsýsla.
S k ú 1 i kaupm. Thoroddsen
kosinn með 18 6 atkvæðum.
Arni kfcupm, Sveinsson fékk 42 atk-
Yestur-ísafjarðarsýsla.
J óhannes Ölafsson hreppstj.
kosinn með 8 0 atk'v.
Síra Sigurður Stefánsson í Vigur
fékk 42 atkvæði.
Húnavatnssýsla.
Hermann Jónasson kosinn
með 16 2 atkv. og
J ón Jakobsson með 14 4 atkv.
Páll Briem fékk 132, Björn Sigfús-
son 109 og Júl. Halldórsson 18 atkv.
Skagafj arðarsýsla.
Ólafur B r i e m kosinn með
2 0 6 atkv. og
Stefán Stefánsson með 15 7
atkv.
Flóvent Jóhannsson fékk 63 atkv.
Eyjafjarðarsýsla.
Kl emens Jónsson kosinnmeð
3 6 3 atkv. og
Hannes Hafstein með 2 13 atk.
Stefán Stefánsson fékk 192, og
Guðm. Finnbogason tók framboð sitt
aptur
Suður-fingeyjarsýsla.
Pétur Jónsson kosinn með
8 2 atkv.
Páll Jóakimssou bauð sig fram á
fundinum i pvi skyni að fá málfrelsi,
en mun engin atkvæði hafa fengið.
Suður-Múlasýsla.
Ólafnr Thorlacíus kosinn
með 12 8 atkv. og
Guttormur Vigfússon með
12 0 atkv.
Sýslum. Axel Tulinius fékk 119,
síra Guðmundur Asbjarnarson 80,
síra Jón Guðmundsson 50, síra M.
Bl. Jónssou 38 og Ari Brynjólfsson
30 atkv.
N o r ð u r-M úlasýsla.
Sýslumaður Jóhannes Jóhann-
e s s o u kosinn með 182 atkv. og
síra Einar pórðarson með
112 atkv.
Próf. Einar Jönsson fékk 107, og
Jón læknir Jónsson 43 atkv.
Um flskverkun, verzlun o. fl.
Epth
kaupm. I*. í>. Mýrmann.
-:x: -
Niðurlag.
Ekkert efamál er pað, að allir út-
vegsmenn vilja fá sem hæðst verð
fyrir afla sinn, en pað eru ekki allir
sem gæta að hvað til pess útheimtist
Allur fjöldinn er mjög skeytingarlaus
í pví efni, en hver maður ætti að geta
skilið, að ef hann á að geta fengið
hátt verð fyrir vöru sína, pá parf hún
að vera vönduð. Menn mega ekki
sóða fiskverkuninni af einhvernveginn;
hreinlæti og umhugsun er nauðsynleg
við pað verk, sem ÖDnur.
|>að er hreint voðalegt að sjá hve
sumir vinna pað verk kæruleysislega,
og ef peim er bent á pað, pá er við-
kvæðið: „svona hef eg nú haft pað
hingað til, og hefir dugað; eg hefi
komið mínum fuki út eins og aðrir
og fengið eins mikið fyrir. Yið skulum
sjá hvort hann N. N. vill ekki fisk-
inn minn! Eg held eg fari ekki til
að vera með neitt belv. dunsn við
uggana mína; eg held eg hafi pað nú
rátt upp á gamla móðinn, hvað sem
hver segir, mér hefir lukkazt pað
bezt hingað til. Svo held eg að fisk-
urinn sá arna sé fullgóður í bölv.
kaupm. og dansk.; og pó hann væri
verri; pað pýðir ekki að vera að pré-
dika neinn siðalærdóm fyrir mér, eg
sit við minn keip“, |>essi og lík svör
fá menn að heyra, og stundum dálítið
verri, þegar kurteisin kemst í hámark-
ið hjá náunganum, og tíðum má heyra
undir væng að slíkir náungar eru að
hrósa sér af pví hve vel peir hafi
staðið sig móti pessum désk. aðfinn-
ingaseggjum, og hve vel peim hafi
tekizt að koma hinu og pessu út við
kaupm. „Raunar hefði nú fiskurinn
verið skratti blautur og ljótur, en eg
var ekki fau fyrir, eg sagði, að hann
fengi pá ekki neitt upp f skuldina;""eg
skyldi sýna honum, að eg gæti selt
vöru mína annarsstaðar, ef hann ekki
vildi hana.“ J>etfa ogpvílíkt er dag-
legt í rerzlunarlífi voru. Jpað er á-
takanlegt, að menn skuli vera svo
langt leiddir af hirðuleysi sínu og
trassaskap, að pykja sómi að skomm-
unum og stæra sig af peim. Menn
pessir hugsa ekki um, að með pessu
háttalagi sinu gjöra peir bæði s é r
og öðrum stórtjón. En hér
eiga fleiri Idut að málien fiskeigendur,
og pað eru einmitt sjAlfir kaupmenn-
irnir, sem koma viðskiptamönnum
sínum á að taka illa vandaðar vörur;
einmitt mennirnir sem g e t a kippt
pessu I lag, og vanið menn af svona
kæruleysi, ef peir hefðu vilja, vit og
félagsskap til pess. Að víau eru hér
á landi margir vandaðir og samvizku-
samir mena í veralunarstöðunni, sem
f e g n i r vildu og hafa vit á að at-
nema pennan ósóma; en peir megna
alltof lítið enn sem komið er, vegaa
pess að meðal peirra erm, átumein
allra framfara og viðreisnar, naut-
heimskir græningjar, sem ekki hugsa
um annað, en nurln og rýja, og peir
pykjast góðir af, ef peir geta náð
2—3 skpd. af fiski frá keppinaut sín-
um með sóðaskapnum; telja pað ógna
„Spekulation“. Svo verða hinir nauð-
ugir að fylgjast með að nokkru leyti.
En hvað gjöra pessir menn-með pessu?
jpeir gjöra tilraun — ekki af ásettu
ráði, heldur beimsku, til að svíkja og
sripta landið fleiri púsund krónum á
ári hverju, og hlægilegast við petta er,
að peir svíkja sjálfa sig með
pessari íínu „spekt“, pví pað ætti
hver verzlunarmaður að geta skilið,
að pví betri vöru, sem ’nann hefir að
bjóða, pess betur selst hún. Eg efast
alls ekki um, að ef allir verzlunarm.
á íslandi legðust á eitt með vöruvönd-
nn — tækju helzt ekki nema góða
voru eða pá illa vandaða á tilfinnan-
lega lægra verði — pá myndu ísl.
j vörurnar fá betri byr á heimsmark-
| aðinnm, en pær nú hafa, og bæði
( kaupm. og landið í heild sinni græða
J störfó við pað. Sjálfs sín vegna ætfu
| kaupmenn að vera fúsir tii, að gjöra
! petta og hægt er pað ef félagsskapur
væri, en pað er hætt við að hann yrði
æði blápráðóttur hjá mörgum. Sá
ósiður ætti algjörlaga að leggjast niður
að sleDgjasaman vandaðri og óvandaðri
vöru, pað spillir fyrir allri vörunni í
heild sinni, og sortéringin kemur ekki
að tilætluðum notum, er aðeins til að
setja kergju í viðskiptamennina, og
koraa peirri hugsun inn hjá peira, að
kaupm. „sortjeri“ aðeins í eigingjörn-
um tilgangi; ef til vill hafa lfka sumir
kaupm. pann tilgang fyrir augura, en
slíkt nær engri átt, og er aðeins til
skammar og skaða. Yandaðar vörur
ættu að sendast og seljast sér, og
lakari sér. Landsmenn ættu að hugsa
meir um pað framvegis, en hér til,
hvaða pýðingu pað hefir að vanda
vörur sínar, og kaupm. ættu líka, að
athuga hvaða ábyrgð á peim hvílir
gagnvart pjóð sinni, og peir ættu að
hafa svo mikla sómatilfinningu að gjöra
eklri sjálfum sér og stétt sinni pá
minnkun fram í pað óeDdanlega, sem
sumir af peim hafa gjört sig seka í
hingað tiljpeir ættu að vera búnir r.ð
fylla mæli synda sinna. Einokunar-
blærinn parf að hverfa af verzlun
vorri, pað er kominn tími til pess.
Kaupm. og viðskiptamenn peirra,
ættu að taka höndum saman, með að
bæta verzlunarfyrirkomulagið, pað ligg-
ur næst, og er heppilegast fyrir báða
málsparta. J>essir flokkar pnrfa hvor
annars við til að geta pnfist, og hvað
er pá eðlilegra, en að hvori) styrki
aðra? Enda myndi pað efla tiaustog
velmegun beggja.
En af pví að útlit er fyrir,að pann-
ig lagað samband, geti ekki myndast
eins fljótt og pörf er á; pá verður
manni Iielzt að líta til pingsirs, mcð
umbætur í pessa áft,pareð maður vonar
að pingið verði skipað hinum Dýtustu
mönnum pjóðarinnar.
Menn ættu pví almennt að skora á
næsta alpingi, að taka rækilega til
athugunar sjávarútveginn og hvernig
afurðir sjávarins ættu að útbúast, svo
landið hefði sem mestan hag af. Hið
bezta sem pingið gæti gjört í pá átt
væri að veita skyns0mum»og samvisku-
sömum manni fé til að ferðast á aðal-
fislrimarkað heimsins, til að sjá með
eigin augum hvernig peir vilja hafa
fiskinn, sem kaupa hann til fæðu,
pað skiptir mestu; svo gæti sá maður
gefið oss hér heima fullnægjandi leið-
beiningar. Og jafnframt ætti pingið
að reisa skorður við pví, að illa vand-
aðar vörur væru fiuttar úr landinu. I
Helzt af öllu vildi eg óska að settur
yrði sérstakur verzlunarerindisreki
fyrir ísland, eða hvað menn vildu nú
kalla hann — launaður af landsfé, og
starf hans væri að koma ö 11 u m ís-
lenskum afurðum í sem mest gildi á
mörkuðum út um heim; reynslan myndi
sýna, að pví fé væri vel varið, sem sá
maður fengi; auðvitað pyrfti hann að
vera vaxinn starfi sínu. Eða, er pað
meiningin að varpa allri vorri verzl-
unar áhyggju upp á Dani og selstöðu
verzlanir peirra? Eg beld pað sé
ekki gustuk, peir eru líklega orðnir
nógu preyttir að bera alla vora verzl-
unarvelmegun fyrir brjóstiuu,og reynsla
vor af þeim baggaburði, ætti að vera
búin að gjöra oss ánægða. ]?ess utan
er pað löðurmannlegt fyrir afkomeDd-
ur einhverrar mestu verzlunarpjóðar
Norðurlanda á landnámstið að vér
eptir meir en púsund ára dvöl i land-
inu, skulum vera orðnir peir ættlerar,
að vér ekkí skulum sjálfir reyna neitt
svo um muni, að hafa hönd í bagga