Austri - 10.12.1903, Qupperneq 2

EN. 41
A U S T R I
154
ipg um endurreisn Christjánsbörgar-
hallar, er !egið heíir í rústum frá
■pví höllin 'orann pann 4. o'itbr. 1884,
Höfðu báðac pingdeildír, að unduii"
tekaum Sósialistum, samþykkt lögin í
einu hl'ióði. Má verja 6 miliionum
kröna til endurreisnar hallarinnar. Og
svo er afarmiklu fé skotið friviljuglega
saman til að skreyta höllina. Ríkis-
pingið, og máske hæstiréttur, á og að
hafa þar aðsetur.
Konungur á eigi að búa í hinni
nýju höll, heldur á Amalienborg, en
halda stórveizlur allar og taka á móti
stórhöfðingjum o. fi. á Christjáns-
borg.
Ríkispingið hefir veitt 30 þús. kr.
til góðra uppdrátta til hinr.ar nýju
hailarbyggiugar.
jpjóðbankinn danski. kvað hafa lofað
að innleysa hina fölsku 10 kr- seðia.
Yoru falsmyndararnir eigi húnir að
koma út af þeim nema fáum pusund-
um, er í pá náðist.
En nú fyrir skemmstu varð í Hofu
vart við fjölda af fölskum 25- eynng-
um, er voru svo snildarlega stæidir,að
mjög örðugt er að aðgreina pá frá
hinni réttu rnynt. Er lógregluliðið
nú á pönum ttl þess að uppgötva hið
nýja falsmyotara verkstæði.
A orði var, að prófessor N i e 1 s
F i n s e n yrði nú veítt hálf lækna
verðlaun Nobels (75 pús. kr.), fyrir
ljóslækningarnar.
Hvalveiðaskip höfðu í suroar hitt
pá Grænlandsfarana, Myliu3 Erichsen,
Moltke og Rasmnssen,na uðl ega stadda
á Soundersey, laagt norðvestur í ó-
byggðum. Yar Moltke pá mjögveikur.
Rlitu hvalveiðamennirnir eugar líkur
til að peir félagar næðu byggð á
Gfrænlandi á þessu ári,
þeir gáfu norðuvförnnum mat og
Heiri nauðsynjar, en péttust ekki hafa
tæki á að taka pá með sér.
Sosialistinn og ríkisþingsmaðu.rinn
P. Knudssn heQ'* verið dæmdur í 500
kr. sekt fyrir gnðlast i grein nokkurri
eptir hann í „Social-Demokrateu‘*.
Nýlega strandaði stórt norskt
seglskip frá Arendal, ,.Capella“,nálíegt
Harboöre á Vesturjótiandi, og fórst
þar öll skipshöfnin, 15 reanns.
Norvegur. Nefnd sú, er stórpingið
setti til að mnnsaka hvalveiðamálið^
hefir með 7 atkvaeðum gegn 3 fallizt
á að fiiða hvalina fyrir Norveai, Auk
pess er stungið upp h 400,000 kr.
skaðabótuiu til Finnraerkinga og til
að koma aptur á fót fiski- og síldar-
veiðunum hjá peím, er hvaladiápið
hefir svo hroðalega evðilagt.
Nýdáinn er ríkasti maður Norvegs
T r e s c h o w, barnluus. Haun !et
eptir sig um 20 rnill. kr., er bann
hefir arfleitt bróðurson sinn að. Erfða-
afgjaldið af arfi þessum verður um
1,200,000 kr. Tresckow var fæddur
1841.
Nýiega strandaði gufuskipið „Yict-
oria“ útaf Jaðri í Norvegi, og fórust
par 16 af skipshöfninni, 5 varð með
naumindum bjargað.
I Rau ðsey á Hálogalandi hituðu
brullaupsgestir upp í eidhusi Dyna-
raitskothylki svo ógætilega, að pau
sprungu og særða 3 mena til bana, en
8 mjög hættulega.
I*ýzkaland. ‘Vilhjálmur þýzkalands-
koisari hefir nýlega neyðzt til að láta
gjöra á sér kverkaskurð, og eru menn
mjög hræddir um að hér sé að ræða
ttm krabbamein í kokinu, af pví bæði
faðir og raóðir keisarans dóu úr .’ Austuriíkismönnura, fast fram við
krabbameini. En þetta fer lást enn- I Tyrki, að peir lát' nú bcáðlega verða
pá, og læknarnir láta allvel yfir pví } af hiuaui fyrirheitim endurbótusn á
opinberlega, hvernig keisar-a liði eptir 5 stjóra þeirra í Makedoniu. Er eigi
skurðinn, | ólíklegt, að Tvrkir pevðist pó eir.u
Skömmn áður. en Yilhjálmur keisari | simii til að halda loforð sín, pareð öll j
lét gjöra pennan hálsskurð á sér, hitti ] störveldin slanda nð baki Rússa og i
haiin frænda sinn, Nikulás Rússakeis- j Austurríkismanua, er pau hafa falið !
arsc, við brúðkaup í Darmstadt, og j frarnkvæmdina í þessu máli.
varð peira pá tdrætt um deilur Rússa i J>að lítnr riú aptur heldar friðlegar j
ðg Japansmunna, og kvaðst N.kulás 1 út með Rússum og Jspönum, pví
keisari aldrei mundi bvrja ófrið, hvorki i hvorugir munu viija byrja. pano hrika-
við Japaua eða aðrar pjóðir að fyrra ] leik. þó kvað alpýða manna í Japan
bragði. i vera mjög æst, eu stjórnin beldur
Nýdáinn er einhver mesti sögufræð- j aptnr af henni, svo aUt fer enn skap-
ingur heimsms, Theodor Moram-
\ sen, íæddur 3 817. Hann er einknm
| frægur fvrir Römverjasögti sína, er
| pykir hið raesta snilldarverk.
s England. Erá Parísarhorg fóru
j konungsbjónin af Italíu til Eoglands,
1 og var par vel fagnað En við pá
j heirosókn lá nærri að yrðí hið mesta
j slys, á dýraveiðum nálægt Windsorhöll,
1 par sem byssa Yiktor Emanuels kon-
lega. ]pó hafa Rússar nýlega sezt í
Mukden, höfuðborgina í Mandsjuríinu
og vöggu kínversku keisaraættarinnar;
og eru Kínverjar Rúusum stórreiðir
fyrir frekjuna, en láta það pð víst
sitja við orðin tóm og hótanirnar, er
ekki litur út fyrir að nokkurt stór-
veldanna vilji re.<a réttar peirta.
Rússum er ekki með öllu láandi, pó
pá Dngi til að ná í ísDusa höfn
ungs hljóp óvart af, og reið skotið rétt \ par austurfrá, þareð allar peirrahafnir
fram bjá höfðum peirra drottningauna,
í Alexöndra og Helenu.
i C'aamberlaín hamast nú um allt
j England með fandarhöld til að sann-
: færa. kjósendur um, að hanu hafi rétt
að raæla i tollmálinu, og dást Eng-
, lendingar að dugnaði bans og úthaldi,
par sem liann er nú örðinn 67 ára
j gamall.
fyrir norðan Koreaskagami eru opt
íslagðar á vetrum. En peim höfnum,
sem R issar hafn á síðnri arum náð í
fyrir botni Petschileflóans, er lika hætt
við að frjósa í míklum frostum, en af
pví gæti leitt, að Rússum væri ómögu
legt að nota herskipaflota sinn par
eystra, er peim lægi mest á.
Amaríka, Hinn alræmdi T a m m •
Frakkland, Stjórnin ráðgjörir par • a n y-flokkur hefir nú aptur náð yfir-
nú helzt algjörðan aðskilnað ríkis og < ráðunum yfir Newyork, og fyigir
kirkju, enda eru margir prestar par •
orðnir mjög óánægðir með hina ka- j
pólsku stjórn og páfavaldið í kirkju-
málum og tilbeiðslu helgra manna, o.
fl. kreddcr. ’Hafa margir prestar sagt
skilið vlð hina kapólsku kirkju; en
söfnuðir peirra hafa víða eigi riliað
vera án prestpjónustu peirra, jafnvel
pö pair bati vev.'ð bacnfærðir. Er
eigi ólíkt pví, að hinir fornn Huge-
nottar ætli nú að rísa upp aptur á
Frakklandi.
Nýisga var utonríkismáiaráðherra
Rússa, Lamsdo'ff greifi, í Parísar-
borg, að pví er menn halda, til pcss i ríða pví öllum skilraálum við lagn-
að ráðga.*t við Frakka um ástandið í j jng Panam?isktirðarins.
valdi þessa óaldarflokks alhkonar svik
og prettir, og rúníng fjárhirziu stór-
borgar pessarar, sem mun önnur
fjölmeunust borg í heirai.
Columbiulýðveldið á Mið-Ameríkn
ætlaði sér að beita Bandaríkin afar-
kostum við bygginga Paaamaskurðar-
ius, er á að ganga i gegmim land
lýðveldisins. En pá voru Bandaríkja-
menu skjótir til úrræða os létu Pan-
amafylkíð gjöra uppreisn — og paö
kunoa peír í Mið-Ameríkn — og
sogja skilið við Ooluœbiu og gefa
sig undir vernd Bandaríkjanna er nú
Austur-Asíu, og fá þá til gð íaka að
sér gjörðardóm i málinu, sem enn er
óútkijáð.
Hermálaráðgjafi Frakka, André, hefir
talið pað líklegt, að cnnpá verði farið
að rekast í Dreyfnsmálinu, pareð nýj-
ar upplýsingar viðvíkjaudi máiinu hafi
komið, síðan dóranr féli, Dreyfns í vii. f skipshöi'nina á lífi og bjsrga
Italía. J>ar hafa nýlega, orðið ráð- i tii • Suður-Aroeríku; en
gjafaskipti. Hefir Zanardelli vikið úr | „Autartic1
sessi, en sá heitir Ruáini, er við syðra, í ísnum.
hefir tekið af honum.
Nýlega kviknaði ípáfahöllinni (Vati-
kaninu), rétt hjá bókasafninu, sem raun
frægast í keimi. Gekk fyrst illa að
slökkva eldinn, pvi slökkvitól hallar-
innar voru í mesta óDgi. En pé kom
slökkvilið Rómaborgar páfamönnum til
hjálpar, og gekk vel fram, og tókst pví
að slökkva eldinn svo fljótt, að ekki
varð teljandi tjón af brunanum. Œtla
sumir að perta atvik geti orðið til p-.ss
að dragn til sátta með páfadæmiuu
og konungsríkinu.
Ungverjaland. Sá heitir S t e f a n i *
Tisza, er tekið hefir að sér forsæti
ráðaneytisins í Budda-Pest, og lítur
út fyrir, að bann muni koma sáttum á
milli keisara og hinna æstari þing-
manna UDgverja.
Rússland. Rússar halda pví, með
i Herskipið „U r u g u a y“, er Argen-
; tínska lýðveldið sendi til Suðurhoim-
[ skautsins tu pess að leita N o r d e n-
j « k j o 1 d s -yugra og félaga, hans á
„Arjt*rtic“, er monn voru mjög
hræddit um að v«ru nauðlega staddir,
; heíir verið svo heppið, að hitta alla
henni
skipið
hafði mölbrotnað par
Skipvtjórinn á „Uruguay„ hafði
nýlega sent Oskari kouungi hraðskeyti
uur björgun suðurfara, sem konungur
svo þakkaði honum og skipverjum
hans hið bezta. — Ern peir Norden-
skjöld nu bráðlega væntanlegir heiru
úr pe ssari glæfrafor, og kunca víst
frá mörgu nýju og fróðlegu að segja
úr pessum suðrænu Geiiröðargdrð-
ura.
par samankomnir ura 600 manus, svo
hú-ið va,r troðfullt.
_Fyrst söng Songfiokkur bæjarins
„0, guð vors lauds“ oir síðan fyrri
hiuta eptirfarandi gulifagra kvæðis
eptir MattU. Jochumsson, undir for-
ustu erga.iista Magnúsar Einarssonar.
Eptir pað flutti bæjarfógetinn. aðal-
ræðuna r.ynr
hans, og sagðist að
konungi
Oí ríkisstjórn
vanda ágætlega;
sungið var
fósturjörð“.
skotið íiug-
haldið fjöl-
á „Hotel
og að henm iokiaoi var sunginu síðari
hluti kvæðisins.
Siðan hélt ritstióri Einar Hjprleifs-
son ræðu fyrir Islandi. Samkomunni
var slitið með pví að
kvæðið „Ó, fogur er vor
A eptir samkomunni var
eldum.
Síðar ura kroldið var
mennt, yeglegt samsæti
Akureyri“. Talaði par amtmaður
Páll Briem fyrir minoi konungs,
Klemens Jónsson fyrir Islandi, síra
Matthías fjrir Danmörku, og Stefán
kennari fyrir iniuni Norvegs. Mörg
voru par fleiri minni drukkin og
skemmtun öll hin prýðilegasta; og
dans á eptir.
Daginn áður, pami 14., héldu Good-
templarar á Akureyri samkomu í
minningu ríkisstjórnarafmælis konungs
vors, og talaði par bóksali Friðbjörn
Stejnsson lyrir konungi.
Tður höfðu Akureyringar sent
konungi fagurt ávarp, einsog áður er
getið hér í Austra.
Sunnanblöðir, geta pess, að Reyk-
víumgar han og sent konungi ávarp.
(
Ríkisstjórnarafraæli
Kristjáns konnngs IX.
hé!du Akareyringar, «ér til mikils
sóma, hátiðisdaginn p. 15. nóvember
með fjölmeanri sainkoma í leikhú-d
kaupstaðarius, fyru' forgökga bæjar-
fógeta Klemeus Jónssonar. Voru
Minni
Kristjáns konungs IX.
—o—
Með vegseucd berðu, vísir kær!
pin völdin fjögra tigu ára,
pvi sóminn pinna siifurliára
á líkið aptanroða slær.
I dag er giatt í björtum borgum,
nú brenna ljós á fögrum torgu b.
Nú horfa lands og lagar völd
með lotuing á þinu rikisskjöld.
En stjórn pín hófst á háskatíð,
tr hjörinn grimmi vö'dum skipti,
og enginn með pér laufa lypti,
en pjóðin draup við dauðastríð.
J>A gekkstu fram í stjórnar stafni
og stýrið tókst í Drottíns nafni.
Nú undrast heimsins ógnar-völd,
að enginn á svo fagran shjöid!
Nú mætir dýrðleg fursta fjöld
í flokki pinna veldisniðja,
og eigin lýðs, og aliir biðja,
að friður Guðs pitt kiýni kvöld. —
Rú, norræn Saga, sástú fegra?
Hvar sástú höfuð konunglegra?
Hvar hortðuð per á hreinni skjöld,
pið heimsins stóru nuiktarvöld ?
Með „rétt og æru“ ríktir pú,
og rikið óx, svo gegnir furðu,
svo fljót og stór pau framstig urða,
er lönd pín, sjóli, sýna uú.
Rín gipta var, svo glögt, að skiija
og gjöra og styðja fólks pins vilja.
Nú blessar fólkið öld af öld
piun auðnumilda ríkisskjöld
Yér börn þín yzt við íssins haf
og öll vor pjóð pér kveðju færum
og gullinstrenginn brærðir hrairum:
Til lifs, til lífs þig Guð oss gaf!
í>u eiui jöfur aldrei brást oss,
pú eini jöfur komst og sást oss.
J>ú færðir oss vor fornu vöid,
og fægir eun vorn pjódarskjöld.
í*ú, jöfur, engum öðrum jafn,
vor æðsta dís, htu tigna Saga,
skal róma hátt við hörpu Braga
pitt dýra Kristjáns konungs nafn!