Austri - 19.09.1905, Blaðsíða 1

jálaóið semur út 3—4 sinn
am á mánuði hverjum, 42
arkir minnst til næsta nýárs.
Blaðið kostar um árið: hér á
landi aðeins 3 krónur, erlendis
4 krónur. (Tjalddagi 1. júlí hér
á landi, erletsdis borgist blaðið
fyri rfram
Lpjvspgn Bijitf g, fcni cii 'ð
áramót, ógild neir.a -omi- sé t)j
ritstjórans fyru i. októbcr og
kaupandi sé skuidlaus ítj’
biaðið. lnnlei.dar auglýsingar
10 aura línan,eða 7u aurahver
þumlungurdálks, og hálfu dýr-
ara á fyrstu síðu
XV. Ar .
Seyðisfirði 19. september 1905.
j NR. 33
Hús til soln.
Nýlegt hús 9’+8' á gcðum stáð hér
í bænum, er til sölu.
Lysthafendur skili tilboðum merkt-
um ,,Hús“ á afgreiðslustoíu Austra.
0LL BÆJARGJ0LD eiga að
vera greidd fyrir lok tessá
m á n a ð a r.
Gjaldkeri Soyðisfjarðarkaupstaðar
12 sept. 1905.
A. Jóhannsson.
CmboðsTerziun.
Undirritaður tekur að sér að
annast innkaup á nauðsvnjavoru er-
lendis fyrir bændur til lands og sjávar
gegn sanngjörnum ómakslaunum.
Enginn annar gefur bænflum
kost á oðrusn eins hjorum.
AlJar fyrirspurnir hér að lútandi
verða afgreiddar tafarlaust.
Thorst. Jónsson,
Seyðisfirðj.
haldin af lar.dritara Klemens Jónssýni
v-ð vígslu Lagarfijótsbrúarinnar
14. þ. m.
Háttvirta samkoma !
Nú þegnr petta stórfenglega mann-
vjrki, petta fyrsta mikla stórvirki, sem
gjört hefir verið í þessum landsfjórð-
ungi af hendi hins opiribera. er húið,
pegar þetta verk, sem helir átt við
svo mikla örðugleika nð striða af nátt-
úrunnar hendi, loks r.ú er fullgjört, pá
pótti landsstjórninni pað eiga vel við,
að minnast pess á sérstakan hátt á
sjálfum staðnum. fiáðherrann hefði
gjarnan viljað sjáifur gjöra það, en
stjórnarannir hans nú eptir pingið
ley('ðu honum pað ekki, og pví hefir
hann falið mér að gjöra pað fyrir sina
höod, en jafnframt átti eg að bera
Austfirðingnra hans hugheilu kveðju,
og vissulega hvarflar hugnr hans í dag
hingað austur til pessa staðar og hann
tekur innilegan pátt í þessari athöfn,
pótt fjarveranir sé.
Erá Islands byggingu, hefir petta
fljót, Lagaiíljót verið mikill farartálini
fyrir allri umferð, nema rétt um paDn
tíraa, pegar umftrð er sem minnst, í
vetrardimnaunni, pegar Irostið hertekur
pað og leggur sitt isgólt' á pað, En
um ailar hinar liðnu aluir hpfðu menn
engin tök á pví að tengja saman sveit„
irnar, sem pað lá um, með brú, ekki
íremur petta fljót en aðrar ár á pessn
landi, pegar smásprænurnar öldum
saoran bafa verið prindnr í götu fyrir
allri umferð og tírepið menn hrönnum
saman, pá var engin furða é, pó að
þetta mikla fljót, sem íremur líkist
stöðuvatni en á, væri ób úsð. En
pegar Island nú fyrir 30 árum siðau
fékk sitt eigið fjárforræði og fór að
að vakna til eicin meðvitundar og
pegar áhugi tók að verða fyrir pví í
öðrum laDdsfjórðnngum að hrúa stór-
ár, og pað var farið að framkvæma
pá hugsun og þami áhnga í verkinu,
pá fóru raddirnar héðan að austan að
verða æ háværari fyrir pví, að einnig
bæri að hrúa petta fljót sem fyrst.
Hvenær raddir fóru fyrst að heyrast
iim petta, er mér ekki fullkunnugt um,
en pegar eg lít á pað mannval, sem
pá var hér í Múlaþingi eins ogendra'
nær, pú efast eg ekki um að pær hafi
vaknað jafnskjótt og annarsstaðar, og
að pær hafi eigi látið eins hátt til sin
heyra og annarsstaðar hafi komíð af
pví að menn sáu, að fjárhagur lands-
ins var pvi engan veginn vaxinn að
gjöra allt í einu. En pað or víst að
eptir 1890 fóru þessar raddir að gjöra
meira og meira vart við sig og komu
fram á alpingi með allmiklum krapti.
1896 skoðaði verkfræðingur S.ig Thor*'
oddsen hrúarstæði á fljótinu og gjörði
teikningu at brú og áætlun ytír kostn-
aðirm. Og pegar svo langt var komið
bar síra Einar Jónsson þáverandi
pingmaður Norður-Múlasýslu upp á
pingi 1897 fram frumvarp um að byggja
bru yfir Lagarfijót, og skvldi verja til
pess 75000 kr. eptir áætlun T.horodd-
sens. Nefud sú er í N. d. alprágis
var sett í petta mál, pótti pað alltof
illa undirbúið og réð pví meiri bluti
nefndarinnar til pess að fá æíðan
norskan verkfræðing ril pess að skoða
brúarstæði á Lagarfljóti og yöra á-
ætlun um kostnaðinn við brúarbygging-
una. Jafnframt átti pessi verkfiæð-
ingur að skoða bruaistæði á fleiri
ám, sem pá var talað um að brúa,
par á meða1 JokuLá í Axarfirði, par
sem brú er nú fuligjörð. fessi til-
laga meiri hlutans var samp. og frv.
fellt, En sira Einari Jönssyni tókst
pó að koma pá á pingi inn nýrri grein
á fjárlögin fyrir 1898—99, að stjórn-
irini veittist heimiid t;l pess að ver;a
allt að 75,000 krónum til br4argjörðar
á Lagarfljóti! Sarakvæmt tillögu pings
ins var svo fenginn norskur verkfræð-
ingur Barth að nafni tii pess að skoða
hin fyrirhuguðu brúaistæði, par á
ineðal á Lagarfljóti, pví stjórnin
treystist ekki til pess að nota fjár-
veitinguna á íjárlögunum sökum undir-
búningsleysis. Barth pessi ferðaðist
svo ue sumarið 1898, og samkvæmt
tillögum hans lagði svo stjórnin fyrir
alpingi 1899 frumvarp til laga um að
láta byggja staurabrú yfir Lagarfljót
hjá Egilsstöðum auk ferju á Steins-
vaði og skyldi til brúarinoar varið
7 5 000 kr. lEmkvarrt áætlnn Bárths.
Frurovatpið fékk brztu urdirtekir á
pinginu, var sampykkt umræðnlitið í
N. d. og i nn æðuiauet í E. d., og sið-
an staðfest aí korungi rem log 9. fe -
brúar 1900. Samkvæœt pessum lög-
uro var san.DÍrgir brsðlega par á
eptir gjörður við íirmað Smitb,Mygind
& Hiittemeyer um &ð láta af hendi
3llt biúarefmð og stórkaupro. Tulin-
ius tókst á hendur flutning á öllu
brúarefninu til brúarstæðisins upp á
accord og gekk pað allt greiðlega, og
um vorið 1901 var svo tekið til hru-
argjörðar, en strax í byrjuu eða fyrst
í júlí sama ár, stöðvaði Sig. Thorodd-
sen, sem af landsstjórninni v r skip-
aður eptirlitsmaðuv með brúarsmíðinni,
verkið, nðallega af pví, a ð vatnstaðan
væri í raun og veru miklu hærri en
áætlað hafði verið af Barth, og að pví
þyrfti að hækka brúna og lengja hana
um leið. og að hotninn væri linari, en
talið hefni verið, og hefði pví eigi pað
bnrðarafl, sem gjört hatði verið ráð
fyrir. f>essi ráðstofun Síg. Thorodd-
sen mæitist misjafnlega fyrir hjá mörg-
um, en sarat sem áður hefir pó ráðum
hans í pessu efni verið fylgt o.; brúin
er vissulega fyric pað orðin tryggari
og sterkari, en ella hefði verið. A
aukapmginn 1902 vsr svo veitt í við-
bót 23 þús. krónur tii brúargjörðar--
innar og tókst hið sama félag á hend-
ur að leggja til efnið, eu er til flutn-
iugsins kom, pá tókít ekki að fá pað
flutt til brúarstæðisins r.ppá accord
heldur eptir reikningi, og var efnið
flutt hingað upp til lands i m áramót-
in 1902 og 1903; pað varð þó ekkert
af flutningnurn pá um veturinn, pví
sköinmu eptir nýár 1903, pann 16.
janúar gjöfðist sá atbarður,sem öllum
er kunnur, að isinn á fljótinu braut
staurana og fór með allt pað sern var á
fljótÍEU, emkum járn. — ]?að er eins og
ormurinn, sem eptir pjóðtrúnni á að
liafast við hér í fijótinu, hafi haft
heldur ýmigust á þessu fyrirtæki, ekki
verið um það gefið að láta binda
fljótið; houum hefir fimdizt pað skerða
frelsi sitt og einkarétt til fljðtsins, og
pví hefir hann nú gjört sina ýtrustu
tilraun til pess að hindra framkvæmd
verksins, haun safnaði öllum kröptum
sínum saman, setti kryppuna upp, og
braut brúna. Og það leit enda svo
út, sem hann ætlaði að sigra, pvi að
pað varð að hætta við byggingu brú-
arinnar það snmar, cg pað var enda
pá efst á baugi hjá stjórninni að hætta
við allt saman, enda lagði hún ekki
fram neina tiílögu í þá átt að halda
áfram verkinu, fyrir alpingi pá um
sumarið 1903, en samgöngumálanefnd
N.d: lagði pað til, að veittar yrða 40
pús. krónur til pess að fuligjöra biúna
og var pað samþykkt af þingiuu. jþessi
fjárveiting var aðallega miðuð við það
að setja skyldi öfluga ísbrjðta við
brúna, pvf pað var ílitið nægilegt, til
pess að tryggia brúna fyrir slíkum á-
rásnm eptirleiðis. Allt hið nýja efni
til brúarinnar. sem með þurfti sam-
kvæmt ákvörðun alpingis 1901 og 1903
var svo flutt upp til brúarstæðisins
eptir nýsr 1904. það var pessiflutn-
ingur, sem varð svo afardýr, og langt
fram úr áætluu, að hann hefir orðið
hið mesta óánægjuefni og jafnvel til
ámælis fyrrá béraðsbúa, sem að flutn-
. ngnum unnu. Flutmngnr pessi kostaði
'alls um 25,ooo kr. en pað hefir verið
gjöiður glöggur og greinilegur reikn-
ingur fyrir honum, reikningnr sem ekki
virðist hægr að setja út á. jþað hefir
pví alls verið veitt af alþingitil bruar-
gjörðarinnar og vega að brúnni sam-
kvæmt framansögðu 108,ooo kr. og
þegar eg fór að suDnan, var búið að
borga út 103,960 krónur, en mikið er
eptir óborgað enn, einkum efni, svo
líklega parf enn aukafjárveitingai við.
Að efni er óborgað enn, kemur til af
pví að pótt brúarsmíðinni sé nú lokið
og pó brúin sé opnuð fyrir almenningi,
pá hefir landsstjórnin enn eigi tekið
við henni til íullnustu af firmanu
Smith, Mygind & Huttemeyer, og eg
tek pað skýrt og skorinort fram í
áheyrn allra peirra sem viðstaddir eru.
að með þessari athöt'n í dag, tekur
1 andsstjórnin á engan hátt við brúnn
sem góðii og gildri eptir ákvæðam
samnineins, heldur áskil eg henni sinn
fulia rétt gagnva.rt nefndu firma fyrir
það sem áfátt kaun að þykja af hendi
pess, ejitir pví sem verkfræðingur
landsíns Jóa B°rfáksson ákveður.
Brúia er 480 álnir að lengd og er
bvggð á stauru n pann’g að með 16
álna millibili eru rekmr uiður íbotn-
inn 2- eða 3 staurar sem mynda tré-«
stöpla undii brúna; alls eru í henni
29 þanuig lagaðir stðplar. Upp af
tréstöplunum, nema peira austasta, cru
ísbrjótar. Til endanria eru 2 cement-
eraðú- stemstöplar. Ofan á alla pessa
stöpla eru lagðir járnbitar eptir endi-
langri brúnm, þvert yfir hitana liggja
pvertré með 2 feta millibili og á pessi
tvertré er lagt plankagólf. Handriðið
er 3 feta hátt (: of lágt). Hæð brú-
arinnar frá gólfi til vatns eins og það
getur orðið allra lægst er 6 álnir, en
frá hæstu vatnsstöðu sem menn pekkja
hálft 2. fet, svo að hrúnni á að vera
alveg' óhætt úr þeirri átt. Brúin á að
geta borið 80 pd. á hverju □ feti af.
flatarmáli gólfsins;par sem brúin er
480 álnír á lengd ovr 4 ál. á breidd
á hún í allt að geta borið 614,400 pd
eða 307 tons, sem væntanlega aldret
koma á hana.
Nú er pá pessi brú, þetta mikla
mannvirki fufigjört og pá vaknar ef
til vill hjá emhverjum sú spurning,
hvort pessi bru hafi verið nauðsynleg,
hvort það hafi nú verið óhjákvæmilegt
að leggja fram svona afarmikla upp~