Austri - 02.11.1912, Blaðsíða 2

NR. 44
A U S T R I
160
Harakirí:
Syo kallast hinn forni si3ur Japana,
að svifta sig heldar lífi, en að híða ó-
bætanlegan harm eða glata sæmd
sinni. „Er it líft vinnm lngimnndar,“
mælti félagi hans forðuin og lagði
sig sverði í gegn. Mun siðurinn all-
tíður verið hafa hjá austrænum pjóð-
nm, pótt fáar fornsögur geti hans,
nema Grikkir í sögum peirra um
Hyperboreana. Japanar hafa ávalt
varðveitt hann, og síðasta dæmið er
frá í sumar, er hershöfðinginn frægi,
ásamt konu sinni, réði sér bana við
Ját Mtkadóins. Sýnir dsémi hans
hversn rótgrónir eru fornir pjóðsiðir,
einkum peir, er upprunalega voru
bjggðir á tróar- og lifsskoðunam.
GiJdir petta eins nm pær pjóðir, sem
frjálslyndar eru og framgjarnar. |>ann-
ig fá Erakkar ekki með nokkru móti
hrnndið af sér okí ýmsra fornra
hleypidóma, t. d. eiuvígum, sé í*>
mynduð virðing peirra í veði. J>ar
ern og helgiiiðír ekki átíðir, meðal
manna, sem afneita allri trá. J>ví
fer líka fjarri, að alpýðan ein sé hjá-
trúarfull, pið sýoa hinar dulrænu
sögur allia pjóða, auk spiritismans,
sem svo margir ágætir fræðimenn
vérja, bæði opinberlega og leynilega,
enda býr margt í peirri hreyfingu,
sem er afar-ihugunarvert, pótt margt
sé blandað og varhngavert.
Til
Júliusar skipstjóra
á s/s „Austra".
Október 1912. '
Lag: Táp og fjpr og frískir menn
Út ur giljum, kotum, krá,
kappar streyma völlinn á
— er J>að sjálfrátt, eða hvað? -
austan, vestan, xiorðan ab.
Skáld er einn
yngissveinn
orðinn, fyr en varði neinn;
annar heim í kotib karls
kátur leiðir dóttur jarls.
Allir vilja vinna gagn,
vekja landsins gamla magn,
efla dáð meö hug og hönd,
höggva sundur vanans hönd.
Ljómar vor —
líf og þor
leiðir þjóð í tebra spor;
aptur vekja víkingsljób
vaska menn og snotur fljóð.
Hvab Var Akureyri, þá
eg í fyrstu haua sá?
Oddevrin var eyðijörö,
eintóm flög og hagaspörð.
Og vort „Gril“
um það bil!*—
O, sá mildi komi til!
Hvílík framfpr hálfa öld: —
Horfið á vor bæjargjöld! —
Yinur kær! það gamla „Gril“
*) o: 1860.
gaf þér samt þinn í'yrsta yl;
þaðan lífs þíns létta far
lagði fyrst á kaldan mar.
Yngri þér
enginn hér
auðnu meiri fékk um ver.
Heill þér frækni fardrengur,
fyrst’ Strandavíkingui!
Gegnum marga þunga þraut
þú hefir sjálfur rutt þér braut,
yfir lífsins eyðihjarn,
Akureyrar sæmdarbarn!
Gefi þér
Guð um ver
gœfu langa hvar sem fer;
sigurbyr í bjarta voð
blási jafnan þinni gnoð!
Byrgi þoka bæði Horn,
Bjólf og Gerpi feli norn,
Kefasléttau sýnist súb
sjóföld jþorgeirsbolahúð:
Ósk vor er
allra hér,
Eyjafjörður lilæi þér,
eins og væn og vegleg snót
vösknm kappa danzi mót!
Dánarfregn.
Hinn 13. september andaðist óð-
alshóndi Yilbjálmur Gaðmundsson að
heimili sínu, Ytribrekkam á Langa-
nesi.
Yilhjálmur var fæddar á Skálum í
sömu sveit 16. jauúar 1854. Eor-
eldrar hans voru Gaðmundur Sig-
urðsson og Aðalhjérg Jónsdóttir, sem
lengi bjuggu á Skálum, og hefir ætt
peirra verið merk og mannmörg í
sveitinni um langan aldur.
Yithjálmur ólst upp hjá foreldrum
sínnm p >r til hann var 24 ára gam-
all, pá fór hann að Sauðanesi, til
sira Vigfúsar Sigurðssonar. og var
hjá honum í 2 ár, en fór svo aptur
heim að Skálum til foreldra sinna.
Ari siðar giftist hann Sigriði, dóttur
Davíðs Jónssoaar á Heiði, og bjó
par eitt ár í tvíbýli við tengdaföður
sinn, en flutti pá enn á ný að Skál-
um og bjó par í 7 ár. Að peim
liðnum flutti hann að Eldjárnsstöðum
og var par í 4 ár. — Vorið 1893
keypti hann jprðiua Ytribrekkur, og
flutti pangað sama vor og bjó par
til dauðadags.
þau hjón eignuðust 10 börn. Þrjú
peirra dóu i æsku, en h?n pll eru
upp komin. Guðmundur giftur, Þur-
íður gift, Sigtryggur, Aðalbjörg, Axel
og Davíð eru heima hjá móður sinni,
og Árni, nemandi á hinum almenna
menntaskóla. Einn dreng, vandalaus-
an, hafa pau hjón alið upp frá fæð-
ing.
Yilhjálmur var hinn mesti dugnað-
ar- og framkvæmdamaður, hagur vel,
einkum á tré, lagvirkur og sérlega
út jó arsamur við ö!l verk. Hirðu-
semi hans og ráðdeild var sonn f'yr-
irmynd, og hófsamur var hann í 011 n,
enda komst hann brátt f góð efni.
Hann varði miklum peningum til að
mennta börn sín og búa pau sem bezt
undir lífsstarf peirra.
Að jarðabótum vann hann mikið.
Hann sléttaði í túni, og gjörði tún-
auka um 10 dagsláttur. Hlóð landa-
merkjugarð, 300 faðma langan og
kostaði pað verk að 2/a hlutum, og
girti tún sitt, sem ,er utn 30 dag-
sláttar.
Bæ sinn allan byggði hann upp
mjög svo vel, og pessutan ábarðar-
hús, hlöður og pll p ‘ningshú--, svo nú
eru liúiin hin reisulegustu. Má pví
með sanni segja, að heimili hans var
sönn fyrirmynd, par sem allar jarða-
bætur og umbætnr á húmm og í
hvívelna oðru, bera pe;s ljósrn vott,
að hér starfaði mikill atorku- og
fyrirhyggjumaður, par 0II pessi veik
voru unnin á tiltölulega stuttum tíma.
Og pað sem allra bezt lýsir fyiir-
hyggju hans, vil eg geta pess, að
mér er ekki kunnugt um, að hann
nokkru s'nni tæki meira lán en svo,
að pað væri borgað um nýán, og
purfti hann pó opt á talsverðu fé að
halda. I viðskiptum sínum var hann
ákaílega áreiðanlegur, svo að orð bans
eitt var nægiíeg trygging fyrir sldl-
vísri borgun, enda heimtaði hann líka,
sem eðlilegt var, skilsemi og orð-
heldni af oðrum.
Hann sat í hreppmefnd um 26 ár.
og tók yfir hpfuð mikina og góðan
pátt í ö lum peim málum, sem sveit-
ina varðaði, og var par, eins og yfir-
leitt ætíð, m;0g till^gu- og úrræða-
góður, enda lét hanu sér alltaf mjög
umhugað um hag og velferð sveitar-
innar,
Að lundarfari var Vilhjálmur sann-
arlegt prúðmenni, gætinn i orðum
og stilltur vel, gestrisinn og glaður
á heimili sína. Sambúð peirra hjóna
var sönn fyrirraynd.
Hann var maðrr mjög vel gefinn,
en naut í æsku lítillar menntunar,
eins og pá var títt. Fann hann
sárt til pess, og talaði opt, um, að
pað stæði sér mjög fyrir prifum.
Lýsti sér í pví, sem og í mjpg mörgu
0ðru, hin sjaldgæfa hreinskilai hans,
sem kom fyrir að mennum pótti helzt
til inikil
Hann átti sér engan óvin, gladdist
alltaf, pegar öðrum gekk vel, og
kvartaði aldrei undan, pótt eitthvað
blési á móti honum sjálfum.
Ekkta hans og börn sakna sárt
hins lát’ia sæmdarmanns, og vinir
hanr og sveit hafa að baki að sjá
hinum nýtasta inanni og bezta dreng.
Vinur hins látna.
Bækur,
nýkomnar, seudar Austra:
Odyssei fs-kviöa Homers í pýðingu
Sveinbjarnar Egilssonar, 2. útgáfa
endurskoðuð. Búin uudir prentun af
Sigfúsi Blpndal, en gefin út á kostn-
að tVílliam P. Ker professors við há-
skólann í Lnndúnum. XVI + 536
bls. Verð kr. 4,00.
BHndi tbnmillíngurinn, skáldsaga
eptir Wiadlmir Korolenko, pann hinn
sama er ‘ritað hefir Sögur frá Síberíu,
er Oddur Björnsson gaf út fyrir nokkr-
um árum. Saga pessi er pýdd af'
cand. phil. Guðm. Guðmundisyni, en
kostnaðarmaður er Guðm. Jóhannesson
sýslum. Ólafssonar.
— Nolihur œfintýn (6) eptir pýska
rithófundin W. Hauff, íslenzkað af
Alexander Jóhannessyni stud. mag. en
gefin út íit Guðm. Jóhannessyni.
Bækur pessar fást hjá bóksölum
um land allt.
------------------
Landshorna milli.
Bráðkvödd.
varð 30. sept. ungfrú Katrin Kristín
Dalhoff, símastúlka á símastoðinni í
Reykjavik, Sat hún að starfi sínu við
talsímann er hún hneig niður, og var
pegar örend,
ý Jón Borgílrðingnr,
hmn alkunni fræðimaður, andaðist i
Rnykjavík 20. f. m., 86 ára gamall.
Börn hans eru: Finnur prófes or,
Klemeus landritari. GuðrúD, Guðný
gipt Birni syslumanni á Sauðafelli, og
Ingölfur verslunarstjóri í Stykkishólmi.
Ejórði sonir han^, Vilhjálmur kand.
phil. póstafgreiðslamaður, andaðist fyrir
nokkrum árum.
Samsæti.
héldn Akoreyringar Júlíusi Júlínus-
syni skipstjóra, er hann var á Akur-
eyri siðast. Yar honum pá flutt kvæði
pað, er prentað er á öðrum stað hér í
blaðiou, og orkt hefir pjóðskáldið
Matthías Jochumsson.
f Stefán Gnnnlögsson
bóndi á Hvannstóði í Borgarfirði
er nýlega látinn, rúmlega sjötugur að
aldri. Sæmdarbóndi og fræðimaður.
Seyðisfjerður.
Fairy,
seglskipið, sem dæmt var ósjófært
um daginn. var selt íyrir 1300 kr. á
upphoði, sem haldið var 30. t. m.
Borsteinn Jónsson útgjerðarhóndi
keypti pið.
Gipting.
Hinn 31, f. m. voru gefin saman
í hjónaband hér í bænum af sóknar-
prestinum:
Ungfrú Guövý Marteinsdóttir og Hall-
grímur Einarsson ljósmyndari.
Og s. d. ungfrú Ouðný 3óha?msd6ttír
og Sígurður Svelnsson.
Fjártokunni
er nú lokið hér austanlands, og
hetir hún að pessu sinni orðið með
niesta móti. Hér á Seyðisfirði hetír
Hlutafélagið Framtíðin lagt flest fé
að valli sem fyrri, 6000, og sendir 503
tunnur af kjoti til útlanda. St. Th.
Jónsion heíir slátrað 1560 fjár og seiidi
100 kjottunnur- þörarinn Gitðmunds^
son hetir slátrað 1500 fjár og sendi
110 tunnur af kj0tr- Gránuféligið
slátraði 2000 fjár og flytur út 200
tunnur af kjöti.
Mjög mikið af kjpfci hafa allar verzl-